장음표시 사용
101쪽
DE LICHENE IS LANDICO.n colica utilis erit, quum oleum therebinthinae ita arcte quae misceat, ut clysmate adhiberi possit, absque metu, ne testina nimis irritet, aut rejiciatur, antequam superiores coli artes attigerit, quod alias plerumque accidere solet. Nec ii norem laudem meretur, quando oleum ricini in ileo aut ais colicae speciebus adhibere animus est, quum illi saporem ei gratum conciliet, quem quidem ab admixto spiritu fru- ieienti aut sacchari etiam obtinet, sed haud absque aliquo perulo inflammationis auctae. Ad usum medicum vel digeteticum Lichenem hoc modo . hibendum commendarem. Uncia Lichenis aqua bulliente: landatur et per semihoram seponatur, tunc hac aqua effu-ia aquae bullientis libris quinque ad duas coquatur. Insu- zne praevia a rebus heterogeneis et a magna amaritiei et ad ingentiae parte liberatur. Coctione repetita decoctum pri-i i arnarius sed multo minori mucilaginis copia imbutum re-l ides. Piimum igitur decoctum solum adhibeatur. Quum et O et hoc non omni omnino amaritie destituatur, pari laci copia, aut sexta mellis vel strupi limo num parte, aut, sit febribus exhibeas solo nutriendi scopo, quarta vini Hispa-
i albi parte, aut pari justuli bovini copia satis gratum illi
Orem concilies. Lacte coctus minus convenit, quum illiatam amaritiem imperitat. Ad linctus mel et syrupus li-
102쪽
monum decocto Lichenis prius hunc in finem ad majorest spissitudinem evaporato sumantur. In Issandia, ubi Fiaella- grassi vocatur, hicce Lichen inctii jamdiu alimentum aeque ac medicina exstitit. O laus Borrit ' refert, Isandos primo vere illo ad ducendam alvum ut aestate vero in farinam comminuere et pulmentis admiscere Vim purgantem illi denegat Scopoli, nec ego ipse illam in mexpertus sum, sed sors tan non nisi de herba recenti valet
quum mihi vero cum exsiccata tantum e X perimentum sacer
licuit. Sed Borrichio haud magis assentit Olassen ', qui potius quotidiana Isandorum experientia evinci contendit, eurrsi unquam, alvum non nisi lenissime solvere, et mulieris ciljusdam exemplo probat, eum ad cohibendam pertinacem ei arrheam profuisse. Vim eius nutrientem vero tantam esse alserit, ut operarii tenuem alias victum recusantes, illo omnincontenti sint, nec minus ita facilem digestu reperiri, ut debli ventriculo languentibus et phthisi correptis maxime conr; niat. Lichenem huncce plerumque in pultem coctum com dunt, sed antea aqua frigida per diem extrahendae amant: causia macerandus, deinde in sero lactis elixandus in gel 'nam, quam denique lacte mixtam in cibum recipiunt. Expei mento vero a me instituto aqua frigida vix ullam amariti
103쪽
t rarit, nec Lichenem de illa aliquid perdidisse insequenatio ostendit. J Alii eum modo jam dicto maceratum igne
ardore solis exsiccant, atque in pulverem redactum ine puro elixant. Panem inde haud saepe coquunt, qui ta-
, adjuneta frumenti farina satis bonus est. Ego quoque
pulvere Lichenis admista farina et praevia maceratione em conficere tentavi, sed absque coctione Lichenis, an- uam in pulverem redigeretur facta, vix ob ingentem amam edulis erat. Lichen quater coctus addita parva fari triticeae quantitate panem haud ingratum largiebatur, i magna ejus copia requiritur, quum coctione quater re- a ultra dimidium ponderis perdat.) Horrebow etiami ri, se Lichenem modo solito apparatum libenter esitasse, uam cibum salubrem sapidumque, addiriue, Isandorum: plures nulla Omnino frumenti farina uti, quando satis una Lichenis copia illis datur. Nec est, cur mireris, quum te olassen cadum Lichenis probe emundati et compressi lem ac duo frumenti cassi nutrimenti copiam continerei sit. Solent litandi ante suenificium catervatim aspera sa petere ad hunc Lichenem colligendum, qui, quo Vege -
it, eo magis placet ; istae autem excursiones po-oum instituuntur coelo pluvio ne solia arida manus lae-
104쪽
dant, neque vero crebrius eadem loca revis tantur, quam interjecto triennii spatio, quum planta haec tres annos ad sui incrementum requirat. Peracta demum collectione, suam quisque penum ignis ope arefactam in farinam conterit et indoliola immittit. Pretio admodum vili venit, quum mensura, quam Angli bus hel vocant, uno circiter stilliingo comparati possit. Summa hujus Lichenis vis nutriens eo quoque proba-
tur, quod in Carniola, parte circuli Austriaci, boves equosque macros ad ea loca mittere soleant, ubi copiose crescit, qui sic brevi tempore pinguescunt, atque a sitas vires recuperant. Nec minus ibi ad saginandas sues adhibetur. Extra patriam, a qua Lichen istandicus nomen suum ac cepit, jam sub finem seculi praeteriti cum in usum medicum adhibuit, et quibusdam experimentis chemicis lubjecit Hi aer ne ' medicus Suecus, qui praesertim magnas ejus laudos irin phthisi et scor buto facit. Digestu sacillimum esse, perspi rationem leviter augere atque respirationem laesam liberiorem reddere asserit. Nostris vero temporibus praecipue scolpoli eum phthisi pulmonali laborantibus commendavit, Delim merito, si ex pluribus, quas addit, observationibus, et xiij tutibus huic plantae insitis concludere licet. Vana sorsita spes esset, nos ope hujus plantae dirum huncce morbum omi' Abhandi. der scbwed. Acad. der Wisiensch. 6 B. S.
105쪽
nino tollere posse, sed mihi remedium haud omni laude ca-rrere videtur, si in morbo tanti discriminis aliquod saltem Ie-i amen affert. Sed non hoc solum de Lichene praedicare, sed
trum etiam sere omnibus, absit invidia verbo, quae adhuc cOal ra hunc morbum adhibita fuerunt, remediis anteponere au- deo. Sperma celi enim ventriculum saepe offendit, et facilli- ne, praesertim in australioribus Europae re onibus rancescit.. ciea eodem mendo laborant, atque sicut et mucilagines at- ue sacharina magna copia ingesta ventriculum laedunt. Ibi - . hen velo corruptioni nullo modo obnoxius, nisi loco humido. Servetur, et, ut omnes te tantur observationes, digestu facili mus est forsitan laxitas, quam magna mucilaginis, ua Datet, copia ventriculo inducere posset, vi eius adstrin-: nte et amaritie corrigatur. Nec minus Ob virtutem anti sep -
am, quam insigni gradu possidet, laudari meretur. Apud ercitu S tempore aestivo, praesertim quando bellum peri agas calidiores Vagatur, aut in navibus, quae diuturna veris au 'rum itinera suscipiunt, summa cuia vix impedire po-
ris, luominus Oleos a rancida evadant; eorum igitur loco, chenem nostrum commendarem, cujus magnum volumen
staculo haud erit, quum loco paleae ad si mandas lagenas reas adhiberi possit. Balsama plerumque corporis calorem nilim duileie, ubi obstructiones in pulm0Libur adsunt, tra-
106쪽
dit Monro quum tamen in tussi a relaxatis pulmonum vesiculis haud absque emolumento exhibeantur. Sed et huic Lichenem mederi posse verisimile est, quum haud exigua vi adstrinflente praeditus st. Praecipue admiXto syrupo limo num profuturum spero. In diarrhea vero, quae sub finem phthis eos occurrere solet, mucilagines et adstringentia laudantur; quis igitur remedium inutile praedicare poterit, quod utramque virtutem in tanto gradu possidet, ac de Lichene Isian dico constatῖ Nonne etiam amariti et ejus vi tonica ad hoc senestum symptoma tollendum valebit, quum tamen ionica validiora ob metum, ne calorem augeant, in usum trahere haud queas Z Hic igitur decoctum absque infusione praevia, qua magna pars adstringentiae perit, paratum, in clysmate, aut eum strupo limonum ore assumptum commendarem. Quodqres ita jubet, quartam circiter partem solutionis gummi Lino aqu0sae, cujus exigua pars amarum Lichenis saporem omnino velat, admisceri poterit, quod etiam remedium ad sisten dos sudores hecticos laude sua haud destituetur. Morbo vero lhaud ita altas radices agente, praesertim quando puris eXcre tio minus bene sit, mel admixtum praeserrem, quod insigni vi, ut vocant, detergente gaudet. Tulli urgente decoctum ad majorem spissitudinem evaporatum cum melle aut forsitan parva syrupi papaveris quantitate serina linctus magis idon: i Distases os military bospital s, Ppse st.
107쪽
DE LICHENE IS LANDICO.SIum censeo, quum vix sperare possis, tam parvam ejus copiam effectus suos in pulmones edituram. Scopo nutriendi cuml lacte adhibeatur. Sed missa ratiocinatione ad ea, quae eXperientia edocuit, I procedo. Juvenem macie correptum, tus sentem, difficulter trespirantem, foetida exspuentem, ac lenta eXhaustum febre, postquam a medicis derelictus fuisset, Lichene Isan dico lacte, et quum lac ventriculus ferre recusaret, aqua cocto omnino sanatum refert Scopoli, qui sequentes quoque nobis observa triones tradidit. Clericus hae inop tysi repente correptus emaciatur, sput Z purulenta ejicit, noctu sudat, ac lenta febre consumitur. Uatriis remediis incassum adhibitis, Lichene solo pristinam recu-Gerat sanitatem.
Fossori post febrem intermittentem tussi, sputo sanguine ixto, respiratione ardua, sudoribus nocturnis et macie ase tecto, Lichenis usu omnibus hisce symptomatibus sublatis, res amissae omnino redduntur. Femina quaedam gracilis, tussiculosa et debilis, quum in- . antes haud absque magna utilitate lactaret, Lichene utitur iacte cocto per integrum annum. Sic nutritio felicior succe- augentur, raro tussit et lactationem fauste absolvit. Concio nator capucinus pallidus, tussiena et macer jam per
108쪽
ue 2DE LICHENE IS LANDICO.plures annos Lichene utitur, sed a secundo ab ejus usu anno bona omnino valetudine gaudet. Nec minus in pluribus aliis ejusdem generis morbis votis respondisse idem Scopoli testa
Bergius quoque refert, se multos vidisse, plithisi pulmonali obnoxios, ex usu pulmenti e lacte et Lichene parati in integrum restitutos et obesos factos ; atque ita facilis digestionis hoc pulmentum invenit, ut etiam vomitu frequenti chronico assii Eli, quique alia es bulenta rejicerent, illud retinere potuerint. Praeterea novi, Lichenem a non nullis medicis Germanis summo cum fructu adhibitum sui se . In catarrho etiam fauces et laryngem a muco acri optime tuetur, ut in me ipso expertus sum, et muci excretionem, glandulas mucosas jam relaxatas vi adstringente roborando, promovere videtur. Nec minus in peripneumonia ad tu si in sedandam optime valet, qua impeditur, quominus mucus m a
rem spissitudinem acquirere et mitior fieri possit. In initio phthiseos ab hoc morbo ortae, Lichenem summo cum e Ceta adhibuit Quarin', qui eum etiam in iusti a morbillis cum puris excreatione et nephriti de magni iacit. Nec minori cum fructu in morbillis epidemicis Has niae gratantibus eo usus cu' Mat. medica, P. 8ss.1 Meth. med. inflanam.
109쪽
hhoenheyder l, quam tussis purulenta septimanas aliquot ist morbillorum decesium aegros invaderet. EX quatuor- cim infantibus non nullis o Xymel scilliticum, aliis quibus, reatio difficilis, hermes mineralis exhibebantur, quibus ad praecordia applicabantur vescatoria, aliis linimenta Osa et Theriaca Andromachi, sed absque ullo fruetu. rticem iani antea spei haud parem invenerat, ideoque lienis Issandici unciam aquae libra ad uncias duodecim luendam, addita syrupi scillitici semuncia praescripsit, uusque decocti unciam omni biliorio aegris propinavit. io nullum praeter doloris imminutionem effectum edidit,
unam vero alteramve hebdomadem res in melius mutatae
ique omnes quinque hebdomadum spatio ad integrami: atem restituti fuerunt. Quibusdam sub ejus usu diarrheadit, frequens in morbillis symptoma, quae tamen usu mu- nis Arabicae si st ebatur. orsi an etiam in febre maligna, ubi tussis et respiratio . ilis aegrum a sciunt, spermati ceti, quod Monro cum tu mindereri adhibuit, praeserri meretur, quum hoc pu ni nimium faveat, cui Lichen admodum resistit. Summos in in hoc symptomate ab ejus usu fructus percepit Qua -
Discases of military hospita is, P. 19.
110쪽
rin . Saepe etiam in ejusmodi febre, praesertim si jam sub
lata revertitur haemorrhagiae nactum et sanguinis e X aluc profluvium aegri vires prosternit, quibus corteX, potus aci dus, vinum, victusque nutriens et digestu facilis medentur Nonne hic Lichen cum acido vitrioli, aut syrupo limontaraut vino in usum trahi meretur, quum tanta virtute nutri ente gaudeat. visque ejus adstringens aliquantum saltem achaemorrhagiam alvinam sistendam consecre possit ' Ne minus in ingente post febrem urinae atque salivae pro fiuvio ut et in sudoribus colli quativis cibi loco assumptus proderit quum in his, praesertim diabete, victus nutriens, mucilagine: ad urinae vias ab acrimonia tuendas, et adstringenua requirantur. Sed absit, ut credas, Lichene solo hos morbos tollposse, quem non nisi alius cibi minus nutrientis et digestidissicilioris loco adhibitum, medelam promoturum censeo In rachitide victus nutriens et acidum, quod plerumq; nimia copia in ventriculo adest, corrigens, inter optima r media merito numeratur. Lichenis igitur, quum utramq virtutem possideat, decoctum spissius cum jusculo carnis, vini generosioris aut aquae cujusdam aromaticae parvλ quὸ titate, saporis corrigendi caussa, haud sua laude carcIi vero, qui vinum aut aquam aromaticam ob magnam