Synopsis methodica animalium quadrupedum et serpentini generis vulgarium notas characteristicas, rariorum descriptiones integras exhibens cum historiis et observationibus anatomicis perquam curiosis prmittuntur nonnulla de animalium in genere, sensu,

발행: 1693년

분량: 367페이지

출처: archive.org

분류: 철학

71쪽

De animithbin in genere.

Dei pone animalium.

malitinari orisso est in Sangoinea d Exan Satinis stri' i liquorum ilharan rubicunduni vitae sedem laniamque casoris 1iaticliabulurii vehiculum. qui circillar inum ji d indesi-henti per arterias venas ρ ai--mn me latet missis lampetiani agili nominis Philosophos: quique sibi supra vulgus aperuuid ent , in liricti item stranes reprobare Mimalia oni hi Tan minea esst-; siquidem omnia liquoi em eiustriodi yitalem obtineatit, motu perpetuo circumactum, quanti hentis am absit praesidio ita Neq. ii an eiunis est iraecis consisti Upurpura, i bό o D ira haeret, ut ab abi nequeat i quin potiὴ g ncrufiter anguis nuncupari mereatur apud Philo hos πmnis ille humor, sui viventium,eordea arteri ετ sis ud instaurandam υitam na-

tura continetur

Veium clim id nominis ei quena diximus liquori rubicundo inditumi vulgari usu tritumst cumque distinctio illa Animalium in fam uinea dc exaneuia Aristoteli saltem coaeva,

72쪽

D Animalibus in genere.

philosephis tam veteribus quam neotericis recepta mapprobata fuerit, non est cur nos ali- qtii innovemus, .ut hi gratificemur, tam eximii usus distinctionem reiiciamus. Interim tamen non negaverim dari in omnibus Animalibus liquorem aliquem vitalem, sanguini analogum, circulari pariter motu in aeditum, quique eundem corpori usum praeste: non tamen ideo languinem dicehdum, quod colore illo rubi. cundo, quo velut purpurea ornatus chlamyde ut loquitur Pe erus calidiorumi persectiorum Animalium sanguis resulget, destituitur, proin-d que ignobilior, minusque spirituosus ure cen

Non est tamen dissimulandum dari aliquod Insecti genus vere ansuineum, nimirum Lumbricum terrestrem, cuius liquo vitalis non sanguini tantuni analogus sed purpureo colore tin-' ctus, iurus putus sanguis est. Verum exceptio una, aut etiam altera si detur, non evertit aut destruit Regulam generalem. Animalia sanguinea dividi possunt in ulmone respirantia Sc Branchiis respirantia.

Pulmone respirantia iterum in cor duobus ventriculis. Cor unico ventriculo praeditum haben

tia.

Cor duob ventriculis praeditum obtinent Animalia calidiora iseu mimipara, in Terrestribus quadrupedia in Aquatilibus Cetaceum genus ;

Cor unico ventriculo instructum habent quadrupedia viparis Gerpentinum genus : Si modo Genus Serpentinum distinctum sit a Genere Quadrupedum oviparor a.

73쪽

s, De An alibus in genere.

- Branebi respirant Piste praeter Cetaceos omnes sanguineos intellige, nam Piscis nomen interdum extenditur ad Exanguia aquatica. Animalia Exanguis sunt ves mayora, vel minora Maiora pleraque quatica sint; obmst μὴ ' risisti commodi dividuntur in tria gene-

, ψού- , a nimirum, I. αλάκια, i. e. Mollia sive Mons . a. bis/αώςs G, i. e. Crustacea, &3. 'Oςρακρή ρ , i . e. Testacea. Quae loco citato in hunc modun definit. - Mαλακια ἴσα ἀνωμα οιοα, -κlὸς τὸ ωων το - Σηώων ἰύγ i. e. Mollia sis. Ilusia sunt, quae vis sanguine eareant, extrinse-- habent earnosum seu carniforme corpus, intus

a solidum, firmum Possi respondens J quem

admodum ea quoque quae sunt sanguinea Animalium quali est, sepiarum gems. ἀς δ το - λαον ,: σαρκῶ A Wρεώ ἀυτων Θρμήν φια φλααν. δ το τῶν si ων ΗΘ, τλ των πρώνων Crustacea sunt, qua firma suas par te extus habent, inins autem carneam mollit em Partes quoque ilia 'mae non potius frangivam disjici compres uici debent. 3. 'ος συοδερα A Gl -- σαρκῶδες, inau

Testacea sunt quorum intus est amosa pars foris serina, quae ct flexu stangi,ct ictu rumpi, com lumediuiei non possent quale genus concharum se ostrearum em Hare autem vel sunt mνοbes, sive Gi- ista, vel , sive i ista, vel in λζώδη,

sive turbinata. Anima

74쪽

De Animabbus in genere. a malium Tabula eneralis.

Animalia sunt vel Sanguinea, eaque vel Pulmone resstrantia, corde ventriculis praedito,

CDuobus,

Vimipata, Aquatica Cetaceum genus. Temestria, Quadrupedia, vel, ut Hanati etiam Complectamur pilosa Animalia huius generis amphibi terrestribus annume

I leo, Quadrupedia viviparat Serpentes. Branchia res'irantia, 'Pisces sanguine praeter

Otaceo omnes. Exanguia.

Maiora, quae vel Mollia, αλα, ιοι, Polypus Sepia, Lolligo. DCrustacea, αλακοςeas, Loculta,Astacus Cancer. Testacea 'Oςροκοδερ , ita vel univalvia, vel hivalvia, vel turbinata. Minora, Insecta.

3 Limaces

75쪽

D Animalibus in genere.

Limaces terrestres ambiguum genus sent. Aliae enim testaceae iant seu Oς γ δερι ι aliae

beant, nec cirros seu λήκ,ίνου pudesve illorum instar, nec aliter a limacibus testaceis seu coChleis terrestribus disserant quam quod testa Careant. Quidni ergo Exanguia tam terrestria quam aquatica majora dividamus in cirrata seu Pedata, Apoda, Pedata in mollia dc erustacea; Oda in Testacea iudaqExanguia minora, Insecta appellant r. GraeCis

υπὶιοις si ν τοις προνεπι, η ν ἀμφοῖν Fac ut . nomen indicat, incisuras habent, aut in partibus δε- pronis, aut pinis, aut in utrisque. Haec Animalium Divisio, quamvis omnium exactissima, naturae maxime Consentanea

mihi videtur minime tamen rejicienda est vulgaris illa in I. uadrupedia, aut quod mallem Bestias terrestres, quo nomine dc Serpentes complector Serpentes enim a Lacertis aliisque nonnullis Quadrupedibus oviparis non alia in re quam pedum carentia ditarunt a. Aves 3 Piscei Disiecta. In eo peccat haec Divisio, quod Quadrupediamivipara Movipara ad iden genus reducit, quae notis essentialibus d genericis differunt; ovipara ut diximus cum Serpentibus conve

niunt.

Divisio illa Mimalium secunddin loca inmedi

restria,Aquatiliai Amphilita, quamvis nonnullius usus esse possit, rerum tamem naturis minime

respondet, Win multis vitiosa est siquidem,

a Separet ea quae genere conveniunt, ut v. g.

76쪽

D Animalibus in genere.

bia a Quadrupedibus viviparis, Insecta etiana aquatica a Terre ibus, Praeter rationem dc Physicorum omitium consensum a Coniungat ea quae genere differunt. Nam ut alia omittam, Animalia Amphibia aliam iuipara sitines pilosa, ut Castor, utris , Phoci alia O ipara , ut Salamandra aquatica Rana j iiiii, in eodem genere insimo, v. g. Laceri , aliae aquaticae sunt amphibiae, adiae terrestres, ut hinc Crocodili Salaniandrae inde Lacer

tae.

Nos ne a communi hominum opinione nimis recedamus S ut affectatae novitatis notam vitemus. Otaceuin quatilium genus, quamvis cum Quadrupedibus viviparis in omnibus fere praeterquam in pilisi pedibus, elemento in quo degunt, OnTenire videantur, Pistibus annumerabimus.

77쪽

De Anonalibus in genere.

De Quadrupedium vivi r0rum pilosorum divisisne.

OV drupedia vivipara, seu potius Animalia vivis ara pilosa matur enim quoddam

Animal viuiparuns, pulmone respirans cum duplici etiam in brde ventriculo, binis tantum pedibus instructum, nimirum Manati In- ει rum Aristoteli, quem omnes fere Histo rix hiaturalis Scriptores secuti sunt, dividuntur in I. ώνυΘ, i. e. Solidipeda aut Solidungula, quae ungulam habent selidam, indivi-1am. a. Δι θλα ive sulca, quae sci ungulam habent bifidam, ut Bos, o is , c. 3. ΠολυχJii seu πολυδάκlυλα, 1. e. D eda seu

Digitata, quae pedes habent in plures quasi digitos fissos, ut Canis, Lepus, Leo, Mi ei,

Mallem tamen hujusmodi Animalia vivit ara pilosa,quae praeter anati dictumi quantum bactenus novimus omnia Quadrupedia sunt, in Ungulata & Unguiculata dividere. Liceat mihi memoriae & doctrina causa nova haec vocabula Cudere. Uneulata voco quae digitos seu extrema pedum ungulis tecta obtinent: Ungulam voco eorpus durum, substantiae Corneae, concavum, quod extremos digitos tegiti continet, si ipsa quod etiam Animal partim incedit. Unguicu lata, quae digitorum extrema nuda, unguibui tantum adnascentibus armata habent. Prioris

78쪽

De Animalibus in gene .

Prioris generis Alia Minis o seu μνε χλα sisnt r. . Solidiseri, tu Equus , sinus , labra. Alia Δι χλα seu sulca, ut Bos, ovis, Caper racc. Alia denique τευ χλα seu uadrisulca utras cerosi

Hippopotamus.

Non me latet Animalia bisulca dicta stricte loquendo τύη χλα esse, quatuor ungulis instructa, duabus ante totidem retro sitis, verum posteriora haec ad notabilem ab anterioribus distantiam sita sint, neque Anima iis insistit, iisve inter incedendum innititur : in quadrisui cis aliter se res habet, siquidem digiti exteriores mediis propius admoti sent, mi cadem circu- F circumferentia siti videntur, innimal ut coniicio super iis stati incedit , non super

mediis tantum. Bisulca sunt vel non Ruminantia , ut Porcus: vel Rummantia , ut os ivrs , Capra Rumrrantia in hoc genere omnia cornig aura sunt. Or-vuum autem respectu dividi Oisunt in ea quibus perpetua sunt haec Arma, ut ovet, i, C. Mea quibus deeidua, ut Cervam gemeri Foeminae in Cermino genere semper , In tam ple-sunque cornibus caretur interduna etiamin ma.

res, quod tamen extra communem naturae in

dinem in mansuetis descicuribus Animalibus e

venit.

Animalia Vivipara unguiculata lint vel πλαπά.νVP δ ανθρωπόμμα, unguibus larisac emgie humana, ut Simiae r vel unguibus angustis . runque acutis, ut reliqua. Quae iterum dividi possunt in ea quae pedibus bifidis stant, linos duntaxat ungues habent ut ameli, qui etiam ruminant: quae pedibus multifidis, ulures obtinent ungues, ut reliqua. Animalia

79쪽

De Animalibus in genere.

Animalia pedibus multifidis dividemus primo in Analogain Ammala. Analoga voco dentium praecipue respectu, quae eandem dentium sormam ordinem cum aliis aliquammultis observant Anomala quae a reliquorum norma abludunt, vel nullos , vel sui generis dentes habent, cum aliis neque in figura, neque in dispositione Convenientes. Multifida analoga dentium respeetu dividi possunt in ea quae plures dentes primores habent in utraque maxilla, ut Leo Canis, ci& ea quae binos tantum, ut Castor, Lepus, uniculus,&c Hujus generis omnia Phytivora sitnt. Quae plures dentes primores habent in utrωque maxilla , sunt vel Camimori vel Infectivora

seu victu promistuo ex Insectis, egetabili-

Camiυου stuat vel majora vel minora Masera iterum subdividi postin in ea quae capite sunt subrotundo rostro brevi, quod genus ob similitudinem cum Fele, Domestico Animal1 notissimo Felinum voco vel capitem rostro productiore Quod Genus itidem Caninum nuncupo ob similitudinem cum Cane, ut Lupus, I uises, C. Animalia Carnivora minora non bla magnitudine a majoribus disserunt, sed, parvitate capitis, crurum brevitate, figura corporis graciliore, unde in oramina angusta se facilὰ insuauant Hinc nostratibus Vermine dicuntur quasi Genus vermineum , quia vermium instar in caveas in cuniculos irrepunt Disterunt insuper Intestinorum brevitate. Geci carem

tia.

Verdiu

80쪽

De Animalibus in generist.

Verdin quoniam nobis e victu hujusnodi Animalium nondum satis constat, pro Carni-voris habebimus omnia quotquot Animalibus cujuscunque generis, sive Sanguineis. sive Exanguibus ansectis vescuntur; sique dividemus in rostro brevi capite fibrotundo donata, &rostro productiore instructa: sicque Taxum, ebinum, alpam 8 siqua sunt similia, Camivoris

SEARCH

MENU NAVIGATION