장음표시 사용
41쪽
sem datis haec habet, Est enim apud me raturna firmum , nulla viventia Animalia, sive emum vermem, sive mustam pulicem , pediCulum, imo ne blattam quidem, ex succo vel foliis ullius arboris vel plantae, aut etiam putredine vel sudore produci posse. Et ut mihi hac in relatisfacerem, carnem sumpsi vitulinam , eamquo intra vitreos quosdam tubos Hermetice occluses inclusi, quos per aliquot mensium spatium, tantprope fenestris ad solem, quam alibi reliqui, ita
ut caro portione sui aliqua in aquosum mutaretur liquorem. Hanc carnem liquoremque multoties accuratissime examinavi, diversisque temporibus vitra aperui rursusque occlusi, verum nullum unquam vivens animal in ipsis animadvertere potui. Et paulo post de pediculis agens, ratum apud se esse sic ibit, Quod prout impoli1-bile est, quum vel ovem simileve Anima Exsimi cujusdam putredine progigni posse, aeque impossibile sit pediculum vel pulicem absque
seneratione posse produci. Quae in contrarium obiici silent in Tra statu Anglice scripto, cui Titulus Smientia Dei in O-Πristus creatis manifestata,refutavimus. His quae de
Ranis pluvialibus diximus addi potest, .Perauit in ejusmodi ranarum ventriculis cibum, in luci ipsis intestinis excrementa saepius invenisne, unde jure concludit, eas tum temporis non fuisse primitus formatas, sed cum amdiu ante natae 1-sent, repente prodiisses quod non mirum, Cum post imbrem a siccitate limabrici cochleae terrestres innumerari latibulis suis prodeant grato, ut videtur, quae pluviae vapore allecti. Ibidem ostendimus qu d de insectorum in laominis aliorumque nina ilium intestinis, visceribus , Vassis inventorum generatione hi origine senti
42쪽
De pediculorunt Syronum, aliorumque eminium in caseo putrescente inventortari generatione res incisi i Dissicilis ea namque ab infecto eiusdem species ova ibidem denonente producta esse minime dubium est. Insecta enim pleraque mira odoratus sagacitate pollent, ut i in ovis sui fovendis .excludendis, ' istibus enutriendis idonea e longinquo facile percipiant, eoque se conferant. De origine vermiculorum e corporibus erit nim vivarum aut Chrysalidum, egredientium, magno interdum numeto, nondum conllat conjicere tamen possumus eos otiri ab ovis mulacarum seu vesparum ichneumonum, quae aculeis suis cutem erucarum dii harum perforantes ova in earum corpora insinuant, vel exterius
in cute ea ponunt, quae ibidem postea exelq- dantur, foetusque cutem erodentes corpus ingrediantur ibique nuti tantur donec debitam magnitudinem, persectionem acquirant. Dubia Chrysalidum nonnullarum nunc in Papilionem nunc in muscam metamorphosis ulteriori observatione indiget. Busones in lapidibus mediis serra dissectis tri- ventos fuisse certa fide nobis constat. Iberii tui quod Animalia illa recens nata, Ut cum parva fuerant, foraminuto aliquo aut rimula inpetra inventa in eam irrepserint, ut comm dum in hyeme latibulum obtinerent postinodum autem vel soraminuto sorte occlusio , vel
quod ipsi mole aucti eadem egredi nequiverint, incarcerati& inviti detenti sunt. Cumque Animal valde sit si igidum , de in saxo propemoduna torpidum plerunq; iacuerit non rnulto alimento nec aere indiguit,quin per plures annos in hoc statu
potuit durare.Forte etiam antequam materia petrae in lapidem concreverat buso in eadem late
43쪽
hat, qua liquoris cuiusdam petrescentis ope in
Iapidem indurata, uso incrustatus .inchisias et , non aliter quana muscae aliave insedia iri Succino aut crystallo.
An omnia quae unquam fuerunt futura sunt Avimalia individua initio creata fuerint, an nova indies generatione producantur ΘPArtem assirinativam sequitur, propugnat Doctissimus Vir Ioannes Conradus P erus Merycologiae lib. I. cap. s. Ipse inquit quondam in Doctrina de generatione Animalium ex o Doquaedam ceu inepta ejeci, quae mihi nune videntur ita consentanea, ut propugnare ausim. 'Talia fiunt potissimum, aesentia deae realis in ovo ante congressum, quae fatum postea constitu i par numerus dearumni quolibet ovo ex quo faemella nascitur tantus, ut Ilecies inde propagari queant per omnia secula. Fundamentum hujus sententiae praecipuum est, qtod Animalium conformatio Ditini fit pus artificii. In ania H λ animantibus um proprios fingendi ac
ocreandi faetus tribuere, furor a tomorum aut sarticularum qualiumcunque fortuito largiri concre tui, quod hominum captum artemque omnem supera :denique impietas, eaturarum originem a Deo non
rediere, ob iue plasten, ct si quam facultatem aut geniuA Piritumve formatorem suspicere Ec enerari. Milod ad priores duas causas attinet Dignissime P0 , Animalis conserinationem iis non deberi libenter concedo. at cur tertiam quam assigna adeo averseris , ut qui eam approbant impietatisi idololatriae insimules, rationem non video. Cur Deus ad opera conformationis
44쪽
tionis aut generationis Animaliuni Pisis cujusdam Natarae minitterio non possit uti, aequiae Angelorum vicaria operat ad Providentiae negotia, mundi Administrationem utitur DProplastica huiusiato limatura argumenta sane non contemnenda proieri vir ob pietatem dc eruditionem celeberrimus D Rudis hos c, orthin Academia Cantabrigiιnsi dum viveret Hebraiiacae Lingua Prosessor, c Collegii Christi Praeses dignissimus, Lib.de System Mimili. Primo Quia contraria sententia vulgi sautem opinione Divinam Providentiam nimis o perolam, blicitam trivialibus curis distractam supponeret,adeoque eam creditu difficilioren redde Ct.
Secundo, Quia Divinae Majestati nitiatis con-kntaneuna decorum videtur, minu σεμνον, ipsum mτουργεινα πανὶαι, velut propriis suis mani-bias omnia fingere, etiam levistimarac vilissima liueque absque ullius ministri subordinati inte
Tertio, Tardus ille qui in rerum generatione observatur processus ab impersectiore ad per fectius gradatim ascendens, sit pervacuat inanis
pompa, Ociosaque S Halatilis uvlaena esse videretur, si Abens onuaipotens esset. Qilario Ἀμβη λαβα ilia, ut vocat Ari Zot des Errores lapi is qui committuntur am materia inepta est aut contumax, ne formatricis
ductui facile cediti ibi, quitur, ut in Monstris, . Agens non ea vi N. virtute est cui resisti non possit abunde arguunt, quin Naturam ejus modi causam esse, quae non minus quam his. illana Ars materiae obstinatione aut indispositione aliquando inpediri aut frustrari obnoxia sit: cum Agens Omnipotens certo infallit,iliter opus suum efficeret, nec ulla materiae contumacia
45쪽
aut ineptitudine , nec alio obstaculo impediri
Possat aut perturbari, cogive ut a scopo ab e Taret aut offenderet ulla in re Dari hujusmodi
Plasticam naturam architectum it vocat sic probat Eruditi si . Vemor Ephemer German. Ann. . Obs129. Qui senim in animum sibi inducere posset corpustula quaedam in colliquamento, humordi rorsus homogeneo, occultata, tenui mem brana coercita, atque a colore vel matris vel ignis rares ista valere partes figura, colore, Onsistentia diversas formare illis debitum numerum, magnitudinem, situm tribuere, legitime connectere unire, ad ullis Mactiones nobilis imas determinare,, ut verbo dicam, omnia sapientissime, prudentissime disponere PQ lalisitam Spiritus hic sit quem Naturam PD- pisam vocamus si quis scire desiderat, librum modo laudatum consulat. Sed ut ad rem redeam, unicuique sceminae inter Animalia ova omnia, seu conceptus stasemana mavis dicere, quae unquam paritura est Pergulam vitam, ab initio seu prima formatione indata esses; quae postquam exhausta aut consumpta si in ipsa sterilis estoeta redditur, mihi equidem verisimillimum videtur. Hoc in avibus observat facillimum, in quibus nudo etiam oculi visibilia sunt tot ovorum principia seu semina, quot sussicere possint ad tot ann
tum partus quot aninia vel victurum est vel foecundum dui aturum. Idem ergo de aliis etiaam Animalibus probabiliter concluditur. Quod fi nova in Mario possent formari, quid opus est
ut aliqua congenita essenes Annon melius esset, cum res exigit cumque opus est, ea producere, quam multa sortasse inutilia futura primitus creasset per tot annos in ovariis reservanda mula
46쪽
iisque periculis casibus exponenda 8 Hinctiam non sine magna probabilitatis specie con- cludi potest, Animantium saltem omnium semi-
na in initio a Deo opi max creata fuisse. Primam. g. hominum Parens concreata hi
habuit semina omnia seu conceptus seu idem hominum quos unquam fuit paritur, harum idearum unaquaeque sibi etiam insita habuit semina seu deas hominum omnium a se per maturit tem edendorum, d sic in infinitum. At inquies, ova equidem foeminis congenita esse negari non potest ideas foetuum pariendorum ovis inesse quomodo probabitur 'Fortas. si Animalculo in spermate masculo hospitanti scelus originem suam debet. Respondeo, Posse equidem hoc fieri, verum
ab rationes paulo post dicendas nobis minus verisimile videtur. Quinis ipse . Malpthim
atomicus pari, in ovis etiam subventaneis non longe a centro Globosum candidumque corpus seu cinereum, quasi molam, locatum esse
se observasse scribit, in Dissertatione de Format e pussi ovo, unde sequi videtur, dari in ovo scelus primordia etiam ante coitum quidni e gora in his omnium successive futurorum oe- tuum seu animalium primordia rideas ad mundi usque interitum ΘVideamus jam quibus argumentis Oan Conr.
Erunmrus hanc sententiam oppugnatiuit, calcem tractatus de Pancreate, P ero reterente. I. Si primae matris testiculi, in his ova fecunda tanti. totius generis humani semini actu conclusissent, ut taceam illorum qui in lucem nunquam prodierunt, quorum numerus alterum procu dubio multis para angi superat, non negabit tame aequus rerum aestimator quin unicus Et testiculus
quamcunque atomum Metamus uniuscujusique vult
47쪽
rudimentum, susscit saltem esse corporeumo meratorum Edi, corpus mole superasset. Respondet' erus Se nullam necessitatem videre cur Evae testiculi majores fingantur caeterarum mulierum quarumcunque variis, etiamsi continuerunt iderari principia distincta universi hominum generis. Attenta enim mens Cogitatione sua in unico materia divis grano universum concipere poteth quoniam sine invenit nullos, si dividendo progreditur neque CentC- narium extensionem aliter participat quam scrupuli minimum. Igitur ratio praesudiciorum CX-Qrs vel in exigui limo muliebri ovo infiniti
Creatoris omnipotentiam Consideran immen sum idearum numerum e quibus homines nas
cantur, possibilem intelligit. Quod ut sensibus
quoque appareat, accipe quae Rr--m alloquituro malliches granulum , illudque prunae impone. Emuvia fumi specie consertim inde aerumpentia fateberis opinor esse corporea νγ cipiuntur enim naribus ad quas appellunt. Sed anne ea numerabis 8 Minutias equidem computare nolo, nec si velim possum. Sint ergon stro sentiendi modo innumerabilia. Jam exhalationum particulae singulae, cum oleant, rimat ex elementis aliis compositae, si Philosephis vulgaribus credis, ac proinde rurses dissolubiles. Quod si tandem in tantillo malliches grano tam
vastam sentis particularum congeriem, eccur in ovo foeminino idearum latentium immensitatem admittere detrectas Putasne dissicilius filisse Deo tales Animalium ideas condere , quae per Constantes evollationum vices, re hortant , excres Cant in sinus, quam in frumenti grano innumeras creare sarirue atomos . Hactenus P er s.
Fatendum sane materiam incredibilis divisionis capacem esses; at vero in partes infinitas divisibilen
48쪽
Dilem vix concedent saniores Philosephi. Quoniam si in infinitum divisibilis sit,partes infinita ei a stu inerunt materia enim non divisibilis est in plures partes quam ei actu insunt, ut demon-nratu sacillimum esset proinde Dabitur infinitiam actu, quod absurdum, contradictorium esse omnes latentur quo etiam posito millelia abserda sequuntur. Sussicit tamen Poer quia sit in tantiim divusibilis ut minimam ejus partem assignare homini dissicillimum ne dicam impossibile sit. Ιmnaenia sere divisibillitatis materiae plurima exempla producit Illustriis Bolitis in Tractatu Damira subtilitate F Diorum, & c. Unum alterumve tantum brevitatis causa huc transtribam.
1. Curate in agili quadam bilance gr. I. pri non calcinati, sed limati duntaxat, appendebam quia hoc metallum elegeram, eo quod in plerisque menstruis largitur colorem Caeruleum saturum conspicuumque volui etiam lutionem ejus peragere non in Aqua sorti, vel
Aqua Regia, sed Spiritu Salis Ammoniaci cumis urinosiis sit per alia experimenta compertum habens, hocce Menstruum blutionem multo intensiorem quam alterutrum aliorum 1iappeditare. Eleganten hunc liquorem,cuius insigniorem adhibebam copiam, ut scit omne Cuprum penitus dissolveretur, alto vitro cylindrico quadripollicaris diametri immittebam, gradatim ei affindens aquam stillatitiam, quae communi incommoda 1,liedine pius instructa, multo est aptior 'donec vitrum iere implevissemo coloremque nonnihil pallidum , non tamen adeo dilutum ut manifestius non esset coespicerem. Tum liquorem hunc vitro conico infundebam ut eo esset facilius vas illud aliquoties ad eandem altitudinem implere. Vas hoc conicum ad
49쪽
certum usque signum quater consecutive impi ham, id ipsiim, necnon liquorem, toties appendens in insigni bilance, quae uno quasi grano in alterutram partem flectebatur. Diversa haeCpondera vitri una cum liquore contento simul addebam tumque vitro vacuo iterum mnder to, quater ejus pondus a summa supradicta subducebam unde deprehendi selius liquoris pondus ad grana redactum ad a8s 3 grana assurgeres adeo ut unum granum Cupri, quod non plane dimidiam habet gravitatem specificam Auri puri, tincturam largiretur liquor pondus ejus 81 3 vicibus aequanti. Jam vero si placet advertere, Experimenti mei scopum fuisse ut ostenderem in quantum numerum partium unum Cupri granum possit dividi, permittes ut considerem quodi secto hanc partium multitudinem aestimandam esse ex pro- Portione, non tam ponderis quam molis respectu Metalli tingentis ad liquorem tinctum Proindeque cum complura experimenta hydro italica me edocuerint, pondus Cupri ad pondus aquae molis ejusdem habere se proxime ut 9 ad 14 grani pondus Cupri mole sita nonnisi nonam partem facit tanta quantitatis aquae ac pendet gra
num unum, adeoq; numeru ante memoratus
granorum aquae multiplicandus est ero, ad obtinendam proportionem inter corpora tingenti, tincta , hoc est, singulum ianuni Cupri largiebatur aliquid coloris caerulei plus quam a s 68o partibus aqua limpidae, quarum unaquaeque mole sua ipsum granum ae quabat. Quod quanquam stupendum videatur, vix credibile, vis ii tamen mihi filii experimentum urgere ulterius quod faciebam Omnem liquorem ex alto illo vitro cylindrico in ciud vas indum effundendo, una cum b
50쪽
implessem vitrum conicum, idque toties evacuassem in idem vitrum cylindricum, tertia vico implebam vitrum conicum aqua destillata excolore, eaque ipsa etiam in vitrum cylindricum Cisusa, deprehendebam naanifestum adhuc licet Pallidum, colorem cieruleum mixto illi liquori inesse. Denique, abiecto liquore qui erat in vitro cylindrico infundebam ei ex eodem vitro Conico, destillata aqu excoloris , tinctique liquoris prius in vase mundo sepositi partes aequales, invenique odorem licet valde pallidum dilutumque, ceruici tamen nonnihil habere,quod ab oculo intento facile dignosci poterat. Unde
patet Cupri gr. . potis fuisse colorem quamvis languidum impertiri plusquam duplae quantitati
aquae supra commemoratae, id est, 'I36 Ia partibus aqua quarum singulae eandem cum tingente materia molem obtinebant.
a. In bilance adeo exacta, ut perexigua grani ianitas parte huc illuc flecteretur frustum suspendi Ambrae riseae nuce Juglande majus,d plusquam Io grana ponderans non potui tamen di-'erum spatio ullum etiam ista hilance ponderis Ambrae illius decrementum agnoscere, licet suse timentum adeo locuples dio expositum probabile sit magnam halituum odoriserorum copiam eo
temporis spatio exspirassis. Deinceps suspensa etiam per dies insae foetidae quadam massa
Comperi nec eam sensibilem ullam ponderis acturam fecisse, quamvis , nequicquam obstante ingrata frigidaque tempestate, cingeretur At mosphaera sortidis exhalationibus stipata. Et quanquam elapsis horis I aut I , post mutatam serie coeli temperiem dictam malsam inspecturus accederem, licet immutatum nonnihil isto temporis spatio aequilibrium reperirem, tota tamen massa ne quid i octavam unius grani partem amiserat. 3. Cauςs