De morbis mulierum et puerorum praelectiones

261쪽

pueris vermes habentibus . Nervi eis ina

ciliares pupillam subeuutes ab ganglio

veniunt ophthalmico, Sc his nervis de . betur summa pupillae motio. Convulsiones apparent ex perturbatione cerebro communicata , indeque facta sum,ma spirituum nervorum a taxia . Sic

accidunt vertigines , & epilepsiae . Et illa macula facile in genas disparens pariter sit a spasmodica constrictione pul-

naonum, in quos non libere venit a corde dextero sanguis , dc ita cor uonlibere exoneratur cava, quae reducem a R sa.

Optimam victus rationem imperamus ,& per . ' durantem diu tussim convulsivam laes ea diar-nta , belineis frigidiusculis , aeris mutatione icurare tandem solemus . Rosenstein commenidat decoelionem roris marini sylvestris pluries e die epotam pro compescenda convulsivanusii . Certhosius laudat strupuam coralloruna Tubrorum cum spiritu nitri dulcificato copu- datum . Verum si haec , aut alia his similia remedia inutilia observatis , minime animus est uobis desciendus . Narii, convulsivae tussis pertinaciam vincit tempus, cui tamquam medicamentorum principi morbum penitus com mittere debetis.

262쪽

facie sanguinern non prompte accipit . Et cum facile solvatur illa spasmodica pulmonum constrictio , facile disparet macula in genis facta, Et dum haerent

ut plurimn in vernaei intra mucum putridum , emittitur ex hoc talidus hali. ius, quem pueri ab ore exhalant . . 23. Vermium generatio debetur quibusdam causis . Temperamentum pituitosum, multisque humoribus aquosis & nnucosis onustum Vermium generationi aptissimum ei e docet observa.

tio . Qui in aere humido , di crasso

vivunt, quique aquam palustrem, caeno, samque bibunt, qui cibis utuntur cras sis , R eos non facile digerunt , qui piscibus vescuntur , in quorum Vesiculis ova insectorum multa nidulant, qui maestitia , & potissimum timore; corripiuntur &c, facile Vermes generant , Quando aquae bibitae abundant insecto rum ovulis facile haec ovula in intesti,

ira ciborum indigestionem , scilicet intra Ut redine iam vermes generari poste jam pluries dictum est . Sed cur post susceptum timorem generantur poti Isi,mum l

263쪽

inaum in pueris vermes non facile ex.

plicari potest . Ego crederem ab sti. scepto timore universam constri sigi cu- tem , indeque fluida a circumferentia in centrum, scilicet, intra intestina con- - fluere , saeto vel uti calido putredi noso nido causam Ovulis insectorum praeberi, ut secundentur. Id in pueris portissimum accidit , quia humoribus

magis abundant . Humores prima- .etum , Sc secundarum viarum indigemas facile corrumpi ab determinatione transpirabilis materiae diuturna constat

xperientia . Sic mulieres filiis suis pa-

vore correptis , indeque vermes haben

tibus anthelmintica statim propinare vulgatissimo edoctas experimento scismus . Quando ascarides enascuntur, nisii diu intra rectum intestinum fixi sint, ut splurimum curantur . Lumbrici pertina- Vermiti aetores sunt potissimum quando abundant copia , & intra multam nidulant pituitam. Taenia dissicillime in terficitur , & expellitur . Quando eluetiportio educitur facile regeneratur . Et nova taeniae productio facilis accidit . Venilibus consumantur substantior ali- R a men-

264쪽

aso. ARTICuLUS v I. mentitiae puerorum, & exulcerantur intestina , atque fodicantur, quando pertinacissime adhaerent eorum tunicis. Et gravissima symptomata veluti convulsiones , epilepsias , tabem a vermibuscudocativi pro duectam excipit tanaem mors . Nec

Vum catarrhum a vermibus produci (s .

ss) Notum omnibus est catarrhum si oeat Oum vulgo distum corripere solere pueros ob initio infantiae ad usque decimum aetatis annum, a quo ut plurimum brevi in tempore iugulantur. Quando cum vermium praesentia pereunt suffocati pueri credunt medici morbum a vermibus fieri. Hoc accidere potest vel

ob fortem convulsionem bronchia , pulmones Sue occupantem Propter irritationem, quae ab in te inorum nervis derivat, vel ob ingressum intra pulm ines vermium intestina , di aphragmaque fodicantium. Huce ex causis pulmones sanguinis circulationi obeundae impares eva dunt, & continuo moriuntur pueri . Verum potest accidere, ut cata rhus sis cativus pueros corripiat eo in tem ore , in quo ver nesan intestinis pariter geniti sunt, tunc duobus distinctis morbis aegri conflictati pareunt. Dis sectis cadaveribus rei veritas elucet . In VC-niuntur enim vermes multi in intestinis , N

265쪽

vERMES.

iam omnibus notum est, VermeS Sc in

terfici , & expclli deberi . Quan-

tracheae , bronchiorumque interior superlicies aut mangraena , aut pellicula album densum.. que humorem servante obsidetur . Ut autem in hujusmodi catarrhi suffocativi indolem , quoad temporis angustiae sinunt, diligentius inquiramus , sciendum est non raro morbum oriri epidemico more grassaturum sequentibus stipatum symptomatibus . Pueri solito pallidiores , inquietioresque fiunt , anhelo si evadunt , & raucam ac sibilosam faciunt respirationem , vocemque reddunt acutam . Pulsus fiunt celeriores, frequentioresque, & omnibus sensationibus rite gaudent. Tussis est: molesta, respiratio fit anhelosior, & una, alterave abs ,scepto morbo die repente aegri moriuntur. Cl. Homine in Scotia pluries pueros hoc morbo correptos , mortuoique dissecuit , invenitque intra tracheam , & intra bronchia vesiculam albo , tenacique humore plenam . Id ipsum viderat Rosetistein in Suetia . Igitur juxta hos auctores suffocativi catarrhi causa occepta redditur huic vesiculae intra respirationis vias enatae . Nos quemadmodum non negamus id aliquando posse advenire, attamen laeserimus non raro morbum ab inflammatio- ne interiores tracheae partes obsidente , qua

266쪽

scari des optimum est laridi crudi s rustulum in anum immittere pluries de die,

veteres c nancheu adpellabant, etiam fieri. Et efformari pariter potest pellicula ab ipsa metorta inflammatione . Nana quando aer nimio plenus phlogisto es piratur, mucus naturaliter ve stiens interiorem tracheae superficiem densari an pelliculae formam potest, sicque suffocatus cito perit puer . Nimis phlogisti quantitate humores densari , & coagulari certum est . Et in inflammationum cassibus phlogisti copiam in sanciuine auperi omnes scimus . Pulmones

csse organa , e quibus extricatur phlogistum , pluries docuere observationes recentiorum . Quando hujusmodi morbo correptos pueros curare debetis adolescentes sollicite medicinani opportunam adhibite. Duorum , vel trium dierum spatio morbus interficit . In primo mor-hi studio sanguis est mittendus modo e venis pedum, modo e venis colli , modo e venisi an inis. Vesicantia circa collum sunt adhibenda , & clysteres emollientes frequenter sunt

iniiciendi . Fotus dissolventes & antiphlogistici sunt adhibendi in hunc nao dum . Accipiatur spongia , & imbuatur aqua sambuci aceto infecta , sicque tepidiuscula ori admovenda pueri est hac lege, uit inspiratione hauriantur

267쪽

e e , dc educere hac ratione , ut extrahantur plures insecti ei frustulo ad haerentes . Betulae succum , aut lascotianae decostionem in anum per siphoneni immittere non paturia prodesse constat experientia . Nec parcendum est interno merculi tum usui . Hydrargyruini

enim ad grana viginti in sustic senti

quantitate terebinthinae receptum quotidie propinatum ascarides & interficβ-re , dc expellere pluries obserrumavi . Lumbricorum vero curationem ab olvunt corallina , semen sanionicum , ru

antiphlogistici vapores. Serum lactis, in quod pauxillum salis polychresti solutum sit, pluries de die est bibendum . Si notae inflati amationis

absunt, & metus est viscidam materiam tracheam , bronchiaque obsidere repetita levia emetica sunt propinanda a radice i pecacuantiae parata . His sblis e pectore educi materiam inertem potenter . posse experientia docet . Laryngotomia nullum habet in hac affectione locum . Morbus enim suam radicem intrabronchia, dc pulmones fixim habet , cui la- ngotomia numquam mederi potest . Consulite observat. Homm ., & Rcrsenstein loc. cit. p. de hoc morbo plura scire cupientes .

268쪽

rsia ARTICULUS VI.tae oleum, mel hys panicum, aquae mino, rates, succi foliorum hellebori cum vitriolo martis copulati conveniens quan litas , fel bovinum , summitatum absinthii decoctio , & his similia . Me

curium dulcem cum pulvere jalapae copulatum vermes interficere & expellere valere docet observatio. Horum dosis sumenda est a ratione aetatis& temperamenti pueri. Pulverem silicis majoris ad drachmam unam quotidie propinatum egregiuma esse anthelm inti cum hodie scimus. Huic pulveri addi. potes potio decoctionis ejusdem filicis rutae oleo insectae . Clysteres e lacte paratis requenter inliciendi sunt hac spe , ut

vermes ad odorem lactis venientes inferiora intestinorum loca petant . Tinniae vero ob summam longitudinem ,

plicasque , quas in intestinis saciunt ,

ob iue multam adhaesionem, quam Ope acutioris extremitatis , 8c inhalantium vasorum cum iisdem intestinis tenent,

dissicillime expelli pussunt . Praeter in- dicata contra ascarides , & lumbricos remedia ellicacia , sunt & alia adversus taenias praeflautiora adhibenda . A- quae

269쪽

165 quae thermales, praesertim sulphureae ad ultimum geliditatis gradum perductae , A magna copia bibitae per viginti , dc

triginta dies potenter taenias expellunt. Pulvis illicis cum gummi guttae, S gratiotae aliquot granis .copulatus potenter taenias expellit . Obstinatissimam taeniam interfecit expellitque Rosenstein lasse sequentis pulveris. Carbonis si,ssilis, ta pulveris pyrii drachma una 3c semis , nec non grana sex piperis ac piantur, & mixtis omnibus fiat pulvis tres in chartulas dividendus, ouaruna Una mane, altera circa rneridie ira,

tertia sero est propinanda . Purgantiai drastica quoque convenire solent . Sic duo grana res inar scammonii , & totii dem turbith valere taeniam interficere, i dc expellere ex Mitreto resert semper laudandus Rosenstein , a quo concinna- tur elixir probatissimi usus. Radix gen-ttianae, mirrha , camphora, cortices au-rrantiorum, castoreum Optimum, e X tra

id cum aloes , & crocus orientalis per octi duum digerere in spiritu vini debent. Colatura servetur ad usum . Hujus elix iris guttas viginti in decoctione aut sili-

270쪽

silicis , aut rutae per plures dies bibitae

curaVerunt a generatione taeniae matro-

Mam , cuius mentionem fecimus S. Praee. Ceterum haud denegamus mercu - rium dulcem cum pulvere talapae co- pulatum nimis valere ad taeniam interficiendam expellendamque , quemadmodum experientia constat . De puerum

rorum morbis haec dies a sint satis . E I N I S.