장음표시 사용
11쪽
Vulneris definitionem suggerit differre possent, quod vulnus sit s
Galenus 3. mech. cap. I. haec scribens: lutio continui recens facta , ulcus
laus quidem es unitatis solutio qua- vero solutio diuturna : Sed quid. dam ex vulnerando in pariι carnosa re- solati j in diversis vocabulis ean- iacta. dcm rem significantibus ' Insuper vulneris definitio 1 Galeno tra- doloris causam c0llocant vulgares dita ab eadem curationis indica- in continui soli: tione , ta tamentionem desumit,nemptablut xiinu vulnus recciis vix dolet, imo vultatis, seu vulneris primam , com- nerati digladiando nullum sentiunt
munemque indicationem esse u- dolorcm: mox autem utina vulne-nionem: hoc autem esse lolius na- ris labia tument, & aestuant, vulnusturae opus apud omnes in coniciso acute dolet dum sua flacescunt est sed requiri medici ministerium labia , & subsident, ac vulnus ad- nemo sane negabit , nisi n. ars suc- huc per inna est, indolens est , ut currat, natura suo fine plerumque ulcus ; differre autem possunt pe- surtabitur. Prissio ita lite curan- ne S causam, ulcis S namque semper dum , ne quid ili affectam partem a causa interna vel in toto corpo- . ingrediatur , quod agglutinatio- re, vel in aliqua corporis parte exi. nem impedire possiit , deinde ut siente sevetur, at vulneris conti- discissa vulneris labia ita. coaleia nuitatis solutio semper a causa excant, ut possint conjuncta servari. terna vii nerante infligitur: disse.
Rursus vitale partis robur conscr- runt itaque pone S causas non ve: ovandum, & denique his omnibus penes csseptiam, cum utriusque sit occurrcndum , quae supcrvenire continui solutio in parie carnosa possunt, & vulneris agglutinatio- facta. nem impedire. Quomodo autem Ex soluta continuitate peritonii hae α actum deduci possint, lucu- Oritur en er0ccle, uim p. rtis mollenter demonstrabimus. lis unitas sonitur ex ab: upta mcni. Vulneris a. fiuitio , quam Cale- brana tenui, ac molli, Lbris spernus tradidit, non tam dc monstra- maticis contexta , S t. mea uni tiva est , quin suas patiatur di si rOcclen vulnus iacmo vocabit. cultates , nais etiam ulcus est solu- In vulnerum curatione chirurgitio cout inui in parte carnosa iacta aeque partium sui larum, quam ra- cum alicujus partis substantiae tionem habere debent, cum corantissione , quod utique in vulneri- pus nostrum ex partibus solidis &bus accidit. Imo vulnus in ulcus fiuidis, continentibus s. de contem transit, cum similium facilior sit iis componatur: Vulneris itaque transitus. Neque dices, loco vulne- definitio manca est , discinduntur rato nullum aliud acciden S acce- namque aequo dura , ac mollia, ut dit praeter continui solutionem , canaliculi, partes fibrolae, aliique nam numerosiora, .& periculosio- corporis tubuli , neque haec con-ra lympio mata , quam in ulcere, ceptabula dividi possunt, quin flui-vulueri .collulantur. Iu hoc tantum d xum Oido, vi millio turbetur,
12쪽
quo divortio semel facto , no, aestatim fiunt combinationes, concreta , coagulationes, stagnationes, quae omnium illorum graviums,mptomatum fabri existunt, quae ulnera comitari solent. Continuitatis in olle solutionem ossis fracturam appellat Galenus , in nervis pulictis spasinum, in venis,vel arteriis haemorrhagiam &c.
quasi ossis illius fracturae, spasmi,
laaemorrhagiae &c. habenda sit ratio, utilia ris veri nequaquam , dicere debebat cum additamento: ulmi, cum ossi, fractura, vulnus cum ipasmo , cum haemorrhagia noni impliciter, ossis ista diu ra cic.
Recta v. lneris definitio juxta nqlira principia in hunc modum
tradi potuit: Vulnus est continui aias
elusiim ba aura si sone, a causa vio-genta externa faela. Hi .ic curationis cardo eruitur, nam ostendit perbaliami radicalis conservat: Onem fieri debere unionem; balsamus n. apud omnes denotat materiam, sive liquorem quendam, qui non Ἀ- dum tu ipsum a putredine defendit, sed qui alia corpora, quibus iniicetur, ab ipsa praeservat: sic balsamus radicalis non solum seipsum conservat, sed ipsas fibras, quas glutinat , a corruptione , & mortificatione praeservat. Unde recte vulnera per alicia jus balaami applicationem curantur, qui potestate habet omnem suppurationem in vulneribus, ta corruptionem impediendi. Eapropter suppuratibnem in vulneribus curandis omni studio e itandam elle centemus contra vul-
De Vulnerum causis o dissere tiis.
nes sunt externa , etsi aliquando pars interior rumpatur, quod motu aliquo violento, oc praeter naturam exterius facto id oriatur, causa semper externa est , esto effectus sit internus, causae omne S vulnerationis, continuique solutionis sunt arma, & instrumenta , quae riam punt, pungunt, vel perforant, contundunt & corrodunt. Rumpunt, ut gladii, enses,secures, bipenneb, cultii, forcipes, vitra, glacie S, crystallus, ta quicquid scindere, secare & cedere potuli. Pungunt, Vel pei forant omnia instrumenta acuta,& mucronata, ut sunt haliae, pugiones, furcae, clavi, frameae, siri ae, iubulae, sagittae, tela, jacula, aculei, acu S, a cicutae, spinae, dentes morsu
inflicti, di quicquid pungere, perso-
rare di terebrare potes . Vel obtusa
summa in intrusa, ut sunt globuli cBombardis , vel scio petis explosi
grandiores, vel minores. Contundunt gravia, & dura, Scretusa, ut lapides , mallei, surtes, po Iticae,
baculi , pugni, si agra, & quicquid
impetuose contundere, lacerare,&in contrarias partes divellere potest, ut lapsus, vehementis Ponderis elevatio , gestatio , vociferatiodec. Corrodunt, quae summa subtilitate conti auum solvunτ, ignia n. extrema sua subtilitate omnia etiam solidissiuna momentanec pe- Λ et ne trat,
13쪽
netrat, & percoquit, ut si ab ipsa ignis si mina , metallis candentibus, lapidibus,aliis e ignitis, a qui CAν III. servente, aquisse; tibiis, & quibuslibet causticis , quae omnia nostri De Vulnerumsignis, o Pragnose
corporis tubulos , canaliculos , de in genere. membranas scindunt, dc succis conceditur ei luxus, & hinc commistio A Gimus hic laconice de vulne- perversa oboritur, a qua pleura,& λ acrum signis , & prognosi , nain innumera deducuntur lymptoma. susius in propriis capitibus columta. apparatum ii emus.
Hinc variae vulnerum differentiae Signa vulnerum externorum sa- emergunt, ta secundum diversa in- tis lippis , atque tonsoribus manistrumenta, quibus infliguntur, di- sesta sunt, quoniam ad externam versae sortiuntur differentiae , nem- faciem in sentiis incurrunt, igiturpe caedendo, pungendo, trajicien- in his recensendis non immora-do , vel corrodendo , idest vulnus mur. Verum quae partes internae si- caesim, punctim, trajectim. ut ita mul vulneratae simi , ta quousque dicamus contulim , verberatim, vulnera penetraverint, non sem morsim icii m. vel corrossim factum. per facile judicatu est , cum tale Vel denominationem accipiunt a scrutinium scientia anatomica, α forma, S alia sunt majora, alia par- diligenti partium , actionum laesa-Va, recta, obliqui, alia rotunda, sarum , . nec non excretorum exa- profunda , cava , composita , alia mine innitatur , c. ex. in thoracis
supellicialia, simplicia , complica- vulnere sanguis cum tussi si reticista, truncativa , seu in quibus ali- tur, & aer e vulnere soras ogredi- quid substantiae partis eii ablatum. tur, certiores reddimur instrumen- A parte affecta , ut vulnus capitis, tum in thoracis cavitatem pene pulmonis , cordis, ventriculi, he- trasse , ipsosque pulmones cum va-patis , lienis , intestinorum , bra- sis sanguiferis perfodisse. Ex anachii, femoris, tendinis , venae, ar-αxOmiae sciri potest, quis pariis c teriae, musculi, aliorumque visce- jusvis situs.. Quis usus, sympto marum , di externorum artuum A ta simul consideranda sunt. Eo- causis, quas descripsimu , ut con- rum, quae natura per vulnus eiici rusa, puncta, morsa dic. Venenata conditio notanda. a selopetis inflicta. Demum post Corde vulnerato, vel tranSsogo, histrationem ejus a chirurgis insti- multus effluit, ac praecipue si de ruitutam enascitur alia vulneris diffe- ter ventriculus vulneratus fuerit, rentia, vocando illud vulnus le- sanguis niger, ac fervens e inuit . Sithale, idest, a quo necessario mo. Vasa lymphatica una fuerint discis. xiendum, vel vitale, quod sanabile magna lymphae copia in thor
cis specu reperitur, ex sinistro co
14쪽
Juris. Cotii ulti itantes. condemna re, S in λntes absolvere so ent, &quia hic agitur de corio, R Anglii ne humano, qui semel effusus restitutionem nullam in integrum a Praetore impetrare potest , ideo probe, & absque onam praejudicio singula accurate circa vulnus insti- liquor. In his vulneribus arteriae . languescunt, ta albescunt, vires collabiliatur , sudores frigidi cum pallido ficiei colore clum Punt, tandem omnia frigi ni, di aeger alterum habet pedc in in cymba Acheronti S.
Di aphragmate vulnerato , Npercusio, praecordia sursum quasi ctum examinanda sunt, diuque de trahuntur, spina dolet, spiritus ra- liocrandum est.' Distinctio interrui exiliit, praecordio tum anxieta- Vulnera per se, & per accidens te tes cum sanguine spumante ejecto thalia ab omnibus recepta nobis saepe observantur, magna adesi spi- non arridet. Si vulneratus morituro ratio cum gemitu , & dolore peri totam humeri partium compa
neretur, nervi solvuntur , vel distenduntur. Sensus intercidit, aliquo interpolito tempore, inviti vel
semen , vel urinam, vel liercus ex. cernere coguntur aegri
symptomatibus durioribus, quae
nece istario vulnus sequuntur,cur dicetur tale vulnus per accidens lethale, si n. vulnus tale non fuerit inflictum , aeger mortuus non suisset. Vulneris inspectio, dc cadaueris apertio non committenda est
empirico, tonsori, balneatori a ju
dicibus ob absurdas relationes. Aspera alteria icta exiguam sitim Quam vulneris inspectionem , aut dit sanguinem , ad dorsum pluri- cadaveris apertionem accuratam, mus dolor, sauces sensim tanguiue replentur, vox is rauca, & linguae aciditas percipitur.
natis insti umentis inflicta , statim legitimam , ac juxta artis praece Pta institutam super vulneris leth
litatem expectare poterit Judex ab eo, qui nunquam liti duit ' Com. mittenda igitur vulneris inspectio sicca & circumcirca pallida, sublia purito chirurgo, di optime scienvida,& quasi cadaverosa appareat, tiam anatonii cani callenti, sed simul adsunt animi deliquia, com quis est hic hic,& laudabimus eum, dis palpitationes , caput obsula, qui consideret, qualis sit pars , autur, convulsiones artuum , aliaque nobilis, ta quibus partibus solidis, simplomata observari solent, tam di fluidis constet, di an ad vitamdem accidit gangraena, α spnace- simpliciter necessaria sito nec ne pins, quem excipit mors. An majora Vala, nervOS, ac tendi-
Dividunt vulgares vulnera in nes habeat ' in vulnere iplo consi- simpliciter, ta semper lethalia, cura deret , quo instrumento id factum, terum periculosum est judicium an venenatum, an non, an caesim, ferre de vulneribus, an per se, an punctim , aut contundendo sa- ero per accidens lethalia sint: ju ictum Z Explorandum quoque est,
15쪽
profundum, an in ipso plures fibrae,
arteriae, venae, tendines , ac nervi
discissi, & lacerati suerint, quae necessario , & inevitabiliter graviora post se trahunt symptomata Z Ex c. haemorrhagiam nimiam, dolores, vigilias, subitam inflammati
nem, gangraenam, spha celum, de . Iiria , convulsiones &c. In cura. tione observandum est, an remedium adsit applicandi possibilitas
nec ne φ An chirurgus peritus impromptu fuerit, an ille cum medico nihil auxilii ,& remedii omiserit Z In persona vulnerari perpendendum est, an ante acceptum vulnus sanus fuerit nes ne , an nullum in diaeta commiserit errorem, an ex
Praescripto medici vixerit 'Vulnera in genere partibus tantummodi carnosis inst icta , atque in corporibus puris ec sanis, quaeque non admodum ampla, vel prosunda sint, facilὶ sanantur, ac periculo vacant, ejusmodi n. vulnera carnis omnium facillime Sanantur, ossium dissicilius , nervorum vero omnium difficillimE. Vulnera punctim inflicta periculosa sunt, quam quae caesim. Vulnus cum intensa febre instammatoria, dolore, motibus convii,
si vis, monstri quid alit, in primissi vulneratus ab initio se ritE habu
rit, & circa causam aliquam manifestam evernam ruat in deterius. Vulnera nervorum aliquando bona apparent, sed ex improviis invadit vulneratos convulsio, hinc
infida sunt, si mr teria serosa seri instar essiuat , vel si lactea albuminis duorum instar, vel aquea, sunt succus uuirititius, vel limp Qv sis lymphaticis discissis emanat.
Tempore Eliivo, N praesertim ci ca dies caniculares nullum vulnus esto exiguum in subjecto cacochymo , vel lue Venerea infecto , non superficialiter, ut simplex tractandum est , cum ex parvo vulnere magna oriri possit calamitas; succinamque nosti i non tam multi gaudent spiritibus , quia tum temporis calidissimi per apertam portam, puta cutis spiracula, evolant, Asit sanguinem reddunt debilem, bc effectum , hinc & ipla pars suis caret spiritibus , k mistura turbatur di in ordinata fit milito, unde sapegangraena, & splia celus suum cognoscit ortum. Sic observamus vinum quoque diebus canicularibus facilius acescere, quam hyeme. Nimium frigus.quoque vulncribus
adeo inimicum ei se, ut nobis Persuadeamus, si aera vulnere arceri possit, vulnus sponte iterum couniturum esse ; frigus namque ob structiones parit, coagulando succos in vulnere existentes, impedit transpirationem, incrassando omnes succos, hinc saepius instam matio, livor, gangraena tac. Suos habent natales. Vulnera quo diuinis
aeri sive calido, sive frigido exposita sunt, eo facilius sphace tantur. Si in magnis vulneribus, di pravis, tumor non appareat , id ingens veteribus malum portendebat, quod tamen uoliri experientia fausum comprobatur; melius namque est nullum adesse tumorem , denotat n. partes fluidiores posse circulari , nec tot discissos este canales. Vulnera quorum labia maxime diuant, ut tu rotundis vulneribus videre
16쪽
videre est, difficiliora curatu sunt, conditionem , aeri se immiscentes quam eorum, quorum labia facile conjungi pollunt , & ratio est, uia tubuli sibi propius non acce-ere , & sic acessere possunt. Haec satis dicta sint de vulnerum signis , & pro nosi in genere , in particulari vero in propriis capitibus fusius aetemus.
IV. De Sex ribus non naturalibus in Vulneratis. MUltoties sex rerum non natu
ralium abusus vulneraros perimit , i deoque harum maxima habenda eli ratio , quarum peritus chirurgus vulneratos monere debet , ne hi se perdant, & ille a sua vulnus recens apto balsamo a cor illum inquinant; hae particula: acorem vulneribus per aeris contactum imprimunt , putrescentiam inducunt , & consolidationem a natura instituendam impediunt. Sic in culinis si carnes pntrescere incipiunt, earum juscula aceia cunt, ct hac ratione vulnera facile in ulcus degenerant, hujus putredinis indivisibilis comes esta cor vitiosus , &'peregrinus , Nsicut aliis partibus est hostilis, ita in specie in partibus vulneratis
omnium symptomatum supervenientium est a uictor , ta tanquam vitiosum sermentum vulneris Labia inquinat, nutrimentum Balsamicum , & sanguinem affluentem degenerare facit, & corrumpit, ac fermentando in pus mutat. Hinc
Primo itaque vitandus est aer, di a vulnere abigendus , qui solusua vulti ris poro, destruere potest, ut gangraeuae detur accessus si n.
aeculis vulnus in momento constringi posiet, ne aer externus Ir-i qeret, nec amplius quid e vulnere cinueret, a solo liquore nutritio dulci proxime. apponendo, quem balsamum appellamus , Mbris, aliisque tubu is apposito consolidaretur. Maxime itaque aerish bendus est respectus , qui saepe quid in sinu gerit, quod vulneribus est hostile. Volitant in atmoLmael a particulae sulphureae', vitri
latae, aluminosae , nitrosae , real
parinae &c. quae jugi fermentatione lolo , aquis, fodinis , specubus M. elevamur , α juxta matricis
ruptione, & acore putreditiali vindicabitur, citra puris genesim, de facile coit. Hinc rationem eruimus , cur In uno climate facilius, in altero vero difficilius vulnera curentur. Si aer frigidus , & nebulosus, aut abdita ratione Loci endemici inquinatus, aut adstantium halitibus , α occultis aporrhaeis intectus fuerit: hinc est , quod chirurgi accuratiores habitum semper aliorsum cictant, ne vulneris Labia attingant , nec promiscue.
sanationes, ta ligationes ini spiciant, in specie ininervosis partibus, ut mulieres propter menstrua,
potui deditos, de inebriatos. Non tantum frigidior, sed etiam calidior vitetur aer, sit potius temperat . . Ex his clam amescae quana
17쪽
pessime suorum aegrorum sanitati consulunt illi chirurgi, qui saepius
uulnera detegunt,&aera exponunt.
, Non minorem energiam in alterandis vulneribus cibus , & potus habet , unde Hi' inquit: Vulner tot fama , ct Di cruciara oportet; victus itaque sit tenuis, & boni succi, ut optimus generctur succus nutrititius , quieti universalis vulnerum curationem juvare , victus rationem inconcinnam vulneratism obelse, negare non possumus , ne-bue tamen diaetam sine remediis aptis , neque remedia optima sine diaetae ratione quicquam laude
dignum praestabunt, sed semper ita
conjuncta esse oportet. Legitima itaque diaeta in pauca ciborum quantitate consistit, qui boni sint succi, & vulnerati ventriculo non adversentur : errant medici illi, qui juscula , de carnes contusas , a quibus sanorum natura abhorret, vulneratis pro victu praescribunt, nam in stomachante ventriculo vulnera mal E se habent. Quoties ergo mali succi non sit cibus , vulnerato non interdicitur, si illud desideret, dummodo in quantitate non peccet. Si ebrius aliquis, vel ingluviosus vulneratus fuerit ante sobrietatis tempus, si ilail. offeres, sed usque in tertium, vel quartum diem solo pane in jusculo decocto interdum nutries; labrius
vero si vulnus acceperit, magis euchymo , de nutritio cibo succurres. In cibo elegendo, varietatum non aufugies, nam saepe subversus ventriculus varietate resiluitur. Cavendum tamen Omni-llo a carne lailla, anteris, aliati I,&a, on nibus volucribit; aquatiliabus , prout etiam ab omnibus carnibus, quae sio ochantem pingue-
dinem habent.. Vi entur angue Pe-
jus omnia acida, salsa, & sacchara-
ta, ut succus nutrititius dulcis, ac ne critior generetur , lianc lac vulneratis multum conducit. Scias interim diatam adeo extremam non esse adhibendam, ut in mediam transeat, nam talem diaetam multi non tolerant, maleque cum
ea se habent, unde ne celle est , ut ' chirurgus consuetudini xulnerati se accomodet , ac diaetam pio Infirmi conditione disponat. Vulaa- res perperam in vulneribus dix- tam frigidiorem commendant; in de n. magis iii cratiantur succi, de circulationes impediuntur , 5 hinc symptomatum pio cellae. Vulneratis semper alimenta calida dentur, praecipue. Si febris adsit, in hoc ca-lu frigida maxime nocent, idcO-que cibos condimentis aromati
cis destillatis, cinnamomi, A caryophyllorum aquis condire,& attemperare licebit, quin ta carnes sine aqua in duplici vase coquere utile erit, poteris, si placuerit, iaventriculi confirmatione cinnamomum, caryophylliina decoquere. Ilotus non siit liberalior, sed moderatus , & ex herbarum vulnerati rum decoctione , at vinum pla-
'o prosci ibimus ob acidum , quod in se continet, si quandoque propi
nandum e fiat meto oculorum cancrorum infusio , qui omnem ejus aciditatem interimunt, praecedente quadam , de obscura effervescentia, alliati cancrorum in vini acidum opera te , nam c4n rorum
18쪽
CAp. IV. De sex rebus non nat. &c.
εἰ totus cancer vim obtinet vulnerariam, S hinc est, quod aceto iniecti incruescant ex acidi cum alli ali concursu. Merum quia vinum moderatu sumptum sanguinem , & luccos noli ro S corroborant , multum consuetudini dandum est ue si n. succi noliti irngulari gaudent militi a particularum vinosarum, iisdem & iustentari volunt , ex. c. si quis vino assestus sit,& una vice id intermittat, ccrte maximum vitae periculum incurret,
ceu pluribus Oxemplis demonstrare possumus , tunc concedendum est dulce,non mensurat m, sed moder .. te. In uulneribus velo capitisona. rino a vino abstinen tum , de ad bus acutis, & fortibus. Siti S itaque in vulneratis sedenda. est , nec rigo rosae potus interdicendus est saepe n. e vulneribus exhausio san.
guine, ne par in alc scit, juxta vulgarium sententiami, & sitim concitat, quae si potu non recreetur, periculum est , ne inflammetur; ob- Servatur tamen in potu tempus, & opportunitas, N ille sit vulnerarius, itinc n. Proderit, dc non oberit. A solo lactis potu calido pe- ricolose Vulneiatos bene habuit te
hactenus observavimus, praetcrii misi potus Theae fuerit commistus
vel potiori vulnerariae. Somnus , & vigiliae moderatae se habeant, attamcn somnus sit liberalior , magis n. conducit, quam vigiliae immoderatae. Vulneratus non decumbat in latus laesum. Corpus qui escat, A motus exulet , donec vulnus consolidatum suerit. Excreta , & retenta ad ordina. D. carali Musiani Tom. III. rias leges revocentur, te prae se tim menstruum in foen inis, nec in
sensili, transpiratio impediatur, sicti lac in laetantibus, urina, saliva,
di altius lubrica seruetur. Animi pachemata,ut ira, te maeror cxulent, nimius risus vitetur, praestat hilaritas. Veneris usu, sub poena mortis interdicendus eli , credibile non est , quantum noxae istae vulneribus affert, nim membrum vulneratum inflammatur, ita ut ad omne membrorum genus
dispositionem acquirat, maxiine si situs vulne is concurrat. Vidimus Veneris usu membrum sacro igne
eorreptum, ijderatum, ac gangraena affectum resecari oportulisse ratios liatim in actu concubituS ex
pira e , alios lethalibus febribus , alios coimilitonibus , quosdam erysipelate captos obiisse. Aduc tendum, quod quoties haec ob Veneris usum acciuunt, nullis re ine-
diis extirpari possunt, sed sponte
sua symptomatum sedatio expectantia est , ta tum demum accura toro medicatione vulneri invigilandum est.
De Veterum praxi in vulnerum curatione. Cum iudicatio vulnerum curativa in procurandi toluti continui unione secundum Galenum ponerctur, cum rationem ad id ob tinendum parum suifragari animadverterit, experientiam in auxilium Nocavit, quae illum rem
19쪽
dia vulnerum curativa docereta, itaque vetulfiorum medicorum evolutis voluminibus , multa excerP-
fit, ac in usum adegit, indiceba ille
tunc primum vulneratis aegris diaetam exactissimam, vetabatque meri potum , cacochymiam medicamento evacuabat, plethoriam ve-ib venae sectione, deinde ad vulneris curationem procedebat. Nervorum vulneribus ita in debatur: oleo calido vulnus aspergebat, circum que fovebat, lanimentum superimponiabat, quod ex terebintίiana, pauci oleo, faucenae euphorbio constabatur , consulit quoque calcemetiva n optime totam, oe omas acredine privatam, calidoque oleo exceptam, acoenultum fidit in hoc emplastro:
Terebenthina. Opicis ana 3. Euphorbii s. iij. ZI. reduc ad formam emplas i. Abdominis velo vulneribus , positate sisnotum respositionem sutura unionem inducebat s. meth cap. q. His adae multa simplicia medicamina, quae glutinandis, di tantundis ulneribus apta lib. de si pl. med acula. passim commemorat ; nec
spei ac L. d. sunt animi diei siones quaedam, quae libris de lac. . st ali bi in suis voluminibus, dum de vul- sacratis partibus vcrba iacit, ab ipso proponuntur.
Sed haec insufficientia, nec satis
tuta erant pro vulneribus curat dis, ac proinde vexatio peperit in tellectum, hinc vulnerati nece Ita tu coacti pro vi In rum curatione eorum industriam adjuvante casu,rςmedia invenui e; hinc ubcrior r mediorum suppellex pro vulneri
bus curandis ad nos pervenit, quae: 1 Graecis gentium cultissimis multa ex leguntur apud Presperum A pinum de Mιέicina ε Fg pilorum , istapud Arabes, Amicennam , Actum a GMOlom, aliosque quamplures,praeterea , quae ex aliis nationibus permanus successi E recepimus. Conis stat n. exsacro sancto Chrsiri Euan 'lio Samaritanum vulnerati in via, charitate permotum, oleo, & vino aspersiste vulnera ejus, illamque ianitati restitutile , cui curandi modus nunc.abusive in superii itionem abiit ex additione verborum, aliarumque caelcmoni rum, quae nihil ad te in iaciunt. Medicamina, quibus variae rationes sunt tractentis
usae in communem lcru semper veniunt usui ut sunt oleum, mel,vinum, cera, gummata , resinae, non
pauca hzrbae, quae aliquando simplicia, aliquando adna: sta vulneribus apponebant,ucrum quia de his latius infra , co rcm demittimus. CAP. V I.. ςDem verum curatione juxta πής gariam methodo .
DI idunt vulgares chirurgi vulnus in simplex , de compositum. Vulnus simplex intelli itura ab ipsis, cum praeter continui solutionem in carne a vulnerando pro ductam, nihil aliud adjunctum habet. Vulnus vero com positum alia serunt et se, cum prae er continui so--. itionem in carne productam, fracturam ossis, nervi incisione , ve-
20쪽
CAP. VI. Vulnerum curatione &ά ir
rua, vel arteriae conspicuae lacera- tiqnem, vel capitis penetrationem, vi, certam laesionem , similiaque accidentia conjuncta habeat. Distingunt it aque secundum prae fatam vulnerum distinctionem cu- andi etiam modum , nam simplex
ulnus per primam intentionem cite curandum existimant; compositum vero per secundam.
Per primam intention in ipsi iii
telligunt eam remediorum app. i cationem, quae absque ullo respectu ad aliquid aliud , solliti continui unionem efficaciter promovet. Per secundam vero intentionem
intelligunt eam remediorum applicationem , quae pri inarib uni O- nem continui soluti non respicit, aecidentium conjunciorum a- Nationem , quibus ablatis , veluti 1ecundario soluti continui unIonem intendit; ad hanc secundae in .etentionis curationem cum prolixitatu pro ccdunt, nam digerunt, pus Promovent, abi tergunt, mi aedificant, di postremo incarnant, tatandinia cicatri aut bubtatuo: r medicaminibus. Ad vulnus quodlibet sive sim 'plex, sive compositum dum primo
vocantur chirurgi, oui album con
quo rem 'dium antiquorum. eli , &a Galeno coisulitur, verum eo casu , quo copiosus stinguis 4 vulnere estiuit, irim ovi album en sanguinis i ii tendi vim habet e nune indisserenter cuicumque ieri , si e sanguinis quaeum habeat, sive non, ovi album en applicant; concedimus nos libenter sanguinem e vulnere effluentem unionem soluti continui impedire, ac necessario primo sanguinem esse sistendum,
dein se unioni vacare et concediis
muS quoque ovi album en sisten dilanguinis prop. ietate praeditum, quia glutinosum, S anodynum est, habetque partes tenues, quibus ulterius sonus nuat, L d cum vulnus sanguinis fluxum non habcat, ex eo fo. tasse, quia sanguinis vasa coci spicua incita non sunt, ovi album ine uti con rutam non agno iacimus , aliquid n. extranei inter vulneris labia album eia inducit. quo intercedente unionis coitionem succedere per inc nantiae medicamenta non eli facile. Post viginti quatuor horas a vulnere stuppam cum ovi albuit ire detrahunt chirurgi, ac priuiquam ad aliud medicamen deveniant, eO-ium eli coalant udo ucii angustum uulneris os appareat, illud serio dilatant absque consideratione, an
dilatatio 1 Ila obsit potius , quam
prolit, .judicet peritus chirurgus, ac rinil toti s ob anatomes ignorantiam tenae e se. rum adhibent, ac vasa prae idunt magno cum aegri discrimine, ducia inimico ferro vulnus dilatant, & vulnus vulneri addunt , ct iterum ovi album liae utuntur, ac per alias viginti qitatuor horas vulnus cum eo linunt'; poli modum vel vulnus ex seipso sit latum , vel ipsi dilataverint, digestivo unguento uti iuripiunt. Notare. hic oportet ridiculum finem, pro per quem vulnera dilatant chirur-gi: dicunt n. id facere ad obtinendam ventilationem in vulnere inim qub amplius illud est, eo fiscuius dictari, quod in vultiore tra-