Tulliana

1쪽

CHOLARUM

PUBLICE ET PRIVATIM

IN ACADEMIA

Praemissor sunt Hermanni Sarpsit Tulliana.

TYPIS EXPRESSIT OFFICINA ACADΕΜΙCA DIETERICHIANA.

3쪽

ACADEMIAE GEORGIIE AUGUSTAE

Quae antse hos decem annos indici scholirum praestatus sum, cum intelligentibus et eruditis harum rerum existimatoribus probata eSSe Viderem, hae praefandi opportunitate denuo ita utendun esse putavi, ut loeos aliquot M. Tullii, qui corrupti aliquo modo ess viderentur, in integritatem vindicare studerem. Ac primum quidem mulos ut in aliorum scriptorum Veterum et graecorum et latinorum sic in Ciegronis libris tractandis etiam-

nune eo errare video, quod in codicum, qui adlue superstites Sunt, cOHSensu aequieScendum esse contendunt nee vitia Saepi manifestissima etiam anti

quiSSimis codicibus vetustiora osse cogitant. uius rei exempla luculenta permulta una praebet oratio in Pisonem habita. Quae quot glosSematis, quae nunc in codicibus fere omnibus habentur taurinensis nuctoritate palimpsesti seculo IV et vaticani seculo VII ser ibiorum nuper rectissime liberata sit, C. Halmii tabula ostendit p. 1101 1 oposita, sed eum in Vati- cauo quoque eXStare quaqdam vel taurinensis te limonio efficiatur cf. g. 33 profectionis, 34 semper, 35 plebis, 48 partim mutationesi vel Arusianus Messius doceat g. 533, tum ne taurinensem quidem prorSUS liberum neque glosSematis nequo aliis vitiis fuisse g. 19 eun Gabinio collesta tuo cf. . 27 ubi A. Muretus nomen, quod sest Gabini Is, 40lendum esse vidit) et

g. 66 posterius, ut haec afferam, perspicue ost indunt. Ac cum E. WUndero consentio g. 53 non tantum cum Messio locabula foedavit adventus tuus delenda et ingressus es pro eo, quod in eclid. est veniSti, Scribendum eSSe, Sed cum eidem codd. omnes habeant o fam liae non dicam Culpurniae, sed Calventiae, neque huius urbis, sed Placentin municipii, neque paterni yeneriS, Sed bracatae cognationis dedecus, Messio non minuS credendum Se Ciceronis haec tantum fuisse: o familiae non Vieum Calpurniae et huius urbis, sed Placentini munieisi et bracatae cognastonis dedecus. Nam quomodo standem familiam Calpurniam a paterno geu,re differre dicamus 3 Sed cum quis familiae Ρisonis maternae Calventiae nomen fuisse meminiSSet, quod vel e g. 14 c0gnoverat vel ex prima parte oratiotiis, in qua aVum mater num eiusque familiam commemoratam fuisse Ascohii commentarii cf. SchOliast. Oreli. 2 p. 4 sq.) docent, hoc nomen uddenuum esse eXistimavit eoque effecit, ut reliqua vel mutandi vel addendi u cessitas quaedam exi Steret. Contra in eis, quae Messius habet, aptissimo iit urbi Placentia, Sic familiae Calpurniae bracata cognatio cum chiasmos membrorum opponitur.

Etiam g. 26 eadem videtur ratio esse. Quae ibi leguntur: At tu illo isso

4쪽

tempore apud Socrum tuam pr0se α meis aedictus, cuius domum ad meam exhauriendum patefeceraS, SedetaS non eXStinctor, Sed auctor incendii et aras My seriis clodianiS p ne ipSe consul miniStrabaS, usque ad V. sedebas Asconius exscripsit p. 10 O.), Ierbis prope a meis aedibus non additis Reetissime: nam et senatui, in quo Cicero verba facit, ubi domus illa Arta eSSet, notiSSimum erat et propinquam eam Ciceronis domui fuisse eis,l quae sequuntur, Satis indicatur. Ciceronem vero, si illa verba addidisset, t deind0 fore sic scripturum fuisse existimo: quibus exhauriendis domum illius patefeceras. Neque id obliviseendum est, nos hoe loeo praeSidio codd. taurinensis et vaticani destitutos esse. Soerum vero illam huius Pisonis, quem Ciceronis Oratio laeserat, Fenestella auctore ridori uxorem Rutilii Atilii fort. Publii Atilio fuisse moneo, ne quore Drumanni dubitatio in errorem inducat hist. aequat. Cic. 1 p. 63): Asconius enim sp. 5 O. 3 Calventium Pisonis patris socerum a Pisonis filii si, contra quem haec oratio est ), Publio Atilio, rectissimo

solirin des Nicolaus voti Cus1 p. 49 sqq.), in diurnis liter. gOtting. a. 1866 p. 1581 Sqq. demonstravi. Quodsi quaerimus, numquid ercerpta illa ad g . 1

32 et 74 sqq., quae in eod. vaticano non iam exstant, emendandas Onferant,

primum de g. 22 dicondum est. De Pisone ibi Cicoro haue dicit: sic autem

non tam concinnus helluo nec tam musicus iacebat in suorum Graecorum

foetore reique vino. Quod quidem istius in illis reipublicae fluetibus quasi

aliquod Lapitharum aut Centaurorum convivium ferebatur. Excerpta eU- sana p. 51 K. i habent: Hic autem in suorum grecorum fetore et caeno quasi aliquod lathitarum aut centaurorum convivium esSet ferebatur. More igitur Suo Ciceronis verba , qui excerpsit, in brevius contraxit, parum ille curans, qualis ita sententia existeret. Duo tamen valde memorabilia sunt. Ac primum quidem quod dedit et caeno et in codice ipso scriptum fuisse et Ciceroni reddendum ess0 ρxistimo: haec enim voeabula in foetore et caeno aptissime coniungi apparet eiS comparatis, quae Cicero de Sordibus aedium Ρisonis g. 13 et 67 narrat, cum in foetore atque vino Graecorum iacere parum recte diei videatur stt glosssema unde ortum sit collata g. 13 facile intelligamus. Deinde vero aut Centaurorum, quae Verba Wunde rus deleri voluit Var. leel. eod. Erf. p. LII), etiam in Vatieano fuisse excerpta testantur, quod quamquam ea genuina esse nemini perSuadebit, qui ea, quae SV-pra de glossematis codieis Vaticani diximus, consideraverit, at id tamen efficit, ut, nisi causae gravissimae de earum Origine tulliana dubitaro nos iubeant, de eis Oileiendis cogitari non possit. Quod vero aut ferri non potest, Sed aut atque aut et scribendum est, id parum valet, cum in hae ipsa Oratione et g. 31 hostes ac proditores Halmius recto Scripsisse videatur pro eo, quod in codd. est h. aut prod. set g. 50 iniussu populi romani aut senatus cod. taurinensis, ac Senatus vatieunus habeant. Ex g. 96 lineo excerpta sunt: Quis te reditu, quis ullo honore, quis denique communi salutatione dignum

sutat' omnes memoriam consolatus tui, faciem denique ac nomen deteStantur, omneS te oderunt, tibi pestem eaeornant, te einecrotur. civeS romani, qui in his locis negotiantur, te unum suum Sotiorumque deosculatorem, Neaea

5쪽

torem, praedonem, hoStem veni e Senserunt. In liis putat recte scriptum Videtur, cum codd. reliqui omnes putet habeant: neque enim Cicero hic quid fieri possit suspicatur, sed omnium hominum hoc re vera de Pisone iudicium esse affirmat, id quod etiam proxima ostendunt. Deinde quod a resublica in codd. reliquis inter uv. nomen et detestantur additur, id Catil. 1 g. 27 collata: nunc ut a me, patres conScripti, quandam prope iu8tum patriae querimoniam detester ac deprecer. iure tuebimur et ab eo, qui illa excerpSit, quia parum intelligeret, omissa esse iudicabimus, nam ista demum recte quod sequitur te eaeSecrantur addi potuit. Sed gravius est,

quod in excerptis logimus: te unum suum Sociorumque depecluatorem, Cymin codd. reliquis haec inveniantur: te unum solum Suum depeculator6m. Nam quumquam vv. unus et SoluS aliquando coniuncta leguntur cf. pro

Sest. g. 43. 130), Sociorumque tamen ita comparatum est, ut homo ille Satis imperitus addidisse non videatur, nee dubitari potest, quin recte Socii nominari potuerint, quos Cicero anten enumeravit: cf. Aem. Kulm de constitutione urbana et civili imp. romani 2 p. 14 sq. Itaque Oratorem ipSum ScripSiSSe puto: te unum suum Sociorumque depecula orem. - Porro g. 97 in excerptis est quis te est miserior, quis damnatior, quis impudentior, eum codd. habeant: quis te miserior, quis te damnatior. Ac quis impudentior ferri non posse apparet, Sed quod est additur, deinde te omissum est, id lectione vulgata

sunt: fruar vero tua et indiynitate et timiditate nεo te minus libenter videbo

metuentem, ne reuS βω, quam reum, nec minuS letabor, cum te semper Sordidum, quum Si paulisper sordidatum viderim. In his id gravissimum est, quod tua et indignitate et timiditate scribitur, cum codd. reliqui tua indignitate tantum habeant, nam ea, quae sequuntur, duo membra requirere Videntur, ut duo vocabula praecedant, atque addita etiam anto v. indignitato altera particula et testari videtur per errorem librarii similes vocabulorum terminationes confundentis factum esse, ut primum vocabula et timiditate omitterentur, deinde particula et, quae non iam stare posset, deleretur. Quod hic Suspicamur evenisse, saepissime factum osse quis est qui nesciat Ac quanquam haud raro excidisse quaedam certo demonstrari potest, Verbia ipSu, quae eXciderint, indicari non possunt, saepe tamen etiam quid addendum esSet coniectura recte inventum esse codd. pleniores docuerunt p0Steis

usurpati. Etiam apud Ciceronem loci non pauci reperiuntur, quibus eiu medicina Videatur adhibenda esse. Sic in or. pro M. Caelio g. 4 haec in codd. Omnibus eXstant: nam quod de pietate diristis, est ista quidem n0straeaeist/matio, sed iudicium certe parentis. Hoc ab oratore dici non potuiSSe C. Halmius intellexit, nam quomodo oratoris esse eXistimatio id potest, quod adversarii dixerunt 3 Recte Halmius iudicia trium diversarum partium discerni vidit. existimationem adversariorum, iudicium parentium, Opinionem patronorum. Sed quod a Cicerone scriptum sessu existimat: est ista quidem Ne Stra eaeistimatio, id parum convenit eis, quae proxime sequuntur: Quid n0S Opinemur, audietis eae iuratis, quid parentes sentiant, lacrimae etc. Nam ut verbis: Sed iudicium certe parentis respondent haec: quid Ῥαrent6SSentiunt, Sic et in priora Quid nos opinemur habuisse, quibus explicandis

6쪽

inservirent, aequabilitas membrorum verisimile reddit. Quare Ciceronem scripsissu coniicio: est ista quidem luestra, ali ad nostra existimatio. Quam conisecturam in Philologo aliquando propositam hic repetendam esse putavi, quod qui nuper Ortationes ediderunt eam non Videntur novi SSe.

Deind0 or. pro Fonteio g. 20 codd. haec habent: video, iudiceS, esse crimen et genere ipso magnum; - et invidiam; vel maXime enim inimici hane rem sermonibus divit are recte G. Pluygers mitem. 7 p. 197 divulgarii voluerunt. Quae cum intelligi non possent, I. A. Eruesti invidia scripsit, ut

penderet ex eo, quod praecedit, magnum. Hoe vero Obseurius dictum essere se idem G. Pluygers iudicavit, quam ut oratori in iudicio diconti tribui facile posset. Addo particulam vel deinde parum apte additam videri

adverbio mazime. Ipse igitur legendum esse existimat: et invidia vel marimum; mazime enim --. Sed eum cod. vatieani vetustissimi testimonio invidiam satis confirmari exiStimem, Oratorem potius hoc Seripsisse coniicio: et invidiam vel mazimam; mainime enim -. Nam quod Sie membra non prorsus aequabilin oXiStunt: crimen et stenere ipso magnum - et invidiam vel marinitim, id in bimembri enuntiati conformatione saepissime et a Graecis set a Latinis admitti satis notum est. - Ρorro l. 1. de inventione g. 6haec leguntur: Officium autem eius facultatis videtur esse dicere apposite ad persuasionem; tinis perauadere dictione. Inter offlictum et finem hoe interest, quod in officio, quid fieri, in fine, quid of hicio conveniat, consideratur. In quibus verbis nemo quisquam eorum haesit, quos his libris explicandis in scholis rhetorum studiosissime aliquando lectitatis operam dedisse videmus, ac tamen quomodo haec ferri poSSint: quid offlicto conveniat, non intelligo. Quare quod ante hos quadraginta fere annos Lipsiae conieci Ci-eeronem Seripsisse, id etiamnunc mihi verum esse videtur: quid et ei of eio conveniat. Nuper R. Enger in Philologi vol. 17 in similem conieeturam incidit: quid effici conveniat. - Similiter etiam aliorum Scriptorum locos nonnullos corrigendos esse indicabo. Primum auctorem dialogi, qui est de oratoribus, c. 5 g. 4 ante verba vel ad dignitatem amplius addidisse vel ad voluptatem dulcius, ea quae c. 6 ab initio sequuntur luculeutissime Ostendunt. Ae quanquam iam Ioannes Schulting vel ad voluptatem honestius

excidisse dixerat, tamen eam eoniecturum editores plerique non commemoraverunt, ut I. Classen E08 1 p. 10), qui vel ad voluptatem iucundius s. Suavius) addendum essu existimat, Schulfiugii iuventum ne novisse quidem vi-doatur. Utrum dulcius an iucundius Sive suavius auctor dialogi scripserit, certo iudicari non potest, ego dulciuS eum praetulisse putabam, eum ante hos octo annos proseminarii philologici sodalibus haec verba excidisse Ostenderem, quin c. 6 g. 1 eo ipso Vocabulo usus est. Eodem modo c. 31 g. 4 videtur a librariis vel, ut rectius dicam, a Seriptore eius codiciS, cuiuS ΔΡΟ- graphum Euoch Asculanus in Italiam detulit, peccatum esse: In his artibus eXercitationibusque versatus orator, sive asud infestos Sive apud cupi-d08, Sive apud invidentes, sive apud tristes sive apud timentes dicendum h buerit, tenebit venas animorum. Et ei, qui primum commemorantur, intrati et cupidi, et qui postremi sunt, triste, et timenteS, paria quaedam generum,

quae auditorum esse soleant, inter se oppositorum enumerari ostendunt. Sequi-

7쪽

nam inviden ibus Oppositi fuerint, auct0r dialogi ipse c. 34 g. 5 docet: sed auditorium Semper plenum, semper novum, eae invidis et faventibus: infestionim et cupidi magis rei ratione, quem quis defendit, habita dicuntur, iu- videntes Voro et faventes eius, qui verba facit. Sed aliud addendum est. Tristes enim et timentes sic inter se oppositi sunt, ut tristitia ad mala praesentia, ad futura timor pertineat, de qua re sufficit explicationis tulit anno admonuisse, quae est in tusculanis. Sed idem ille 3 g. 25) amotus duo setiam

bonorum opinione vel praesentium vel imminentium exeitari docui. Num tu igitur putas oratorem in tristibus modo aut ii montibus verba facere 3 An saepe necesSarium est etiam Victoria laetorum et exsultantium animis frena iniicere , inanibus spei lenociniis nimis indulgontium confidentiam compescer0 3 Quare cum Verisimile sit etiam ha est duo gensera auditorum commemor a esse, eoniicio haestifere Scripta fuisse: sine repud invidentes

sive apud faventes, Sive apud eaesultantes Sive apud eonfid tesJ sine apud tristes sise apud limentes dicendum habuerit. Cum igitur par generum inter se oppOSitorum primum ad eum, quem defendit aut accusat orator, alterum ad Oratorem pertineat, tertium et quartum ad eos, qui audiunt, ipsos eorumque statum reserenda sunt. Etiam eo loco, quem modo asserebam, c. 34 g. 5idom accidisse partim iam alii viderunt. De institutione enim eius, qui antiquis temporibus orator fieri vellet, haec dicuntur: ita nec praeceptor deerat, optimus quidem et electisSimus, qui faciem eloquentiae, non imaginem pra taret, nec adverSarii et aemuli ferro, non rudibus dimicantes, sed auditorium Semper plenum, Semper novum eae invidis et faventibus, ut nec bene dicta dissimularentur: nam sie in codice Enochii scriptum exstitisseae scriptorem farnosiani per errorem nec breviter dieta dedisse codd. lugdunensis et vaticani 1862, quem eum editio se C. Halmii Utricus Ko0hlor, vir

amicissimus, accuratisSime in meum usum contulit, consensus docet. PO-strema ferri non posse Rud. Agricola et P. Pithoeus viderant, qui vel nec male nec bene vel nec bene 'nec male scribi voluerunt. Ssed id potissimum dicendum erat, quo et invidi et faventes oratori promissoni: invidi vero prOSunt accurate notatis ei S, quRe male dicta sunt, faventes laudando ea, quase bone dicta sunt. Nisi illi Vituperant, Vitiosa orator non studet emendare, nisi hi laudant, non inclarescit neque magnus hubetur. Quare non recte bono dicta ab invidis dissimulari dicuntur ne videtur potius fere sie auctor dialogi scripsisse: ut nec bene ldicta ignorarentur nee male dictu dissimularentur. - Q. Curtii locus quidam admodum idoneus est ad demonstrandum, quam callido saepe eiusmodi vitia antiquissimo t0mporo orta librarii postea perversa solertia tegere studuerint. 10. 2, 8 Alexandrum narrat vere a. 324 veteranos in Europam remisisse his verbis : Aleaeander senioribus militum in patriam remissis tredecim milia pedit m et duo milia equitum, quαe in Asia retineret, etsi iussit, ei stimans, modico eaeercitu continere posse Asiam, quire pluribus locis praesidia disposuissit: Muper quo conditas urbes, quasi coloniS repleSSet, reS novare cupientibuS obstare credebat. Sic Zumptius Fossius alii codices interpolatos secuti scripserunt, sed vv. obstare credebat in codd. , qui ab ista interpolatorum labe 'liberi sunt, lugdunensi, hernensi, floren-

8쪽

tino Α, non habentur. Quare non dubito, quin Curtius sic scripserit: n perque conditas urbeS col0niS replasSet res novare cus entes coer entibus eaque verba uretiSSime cum prioribus coniungi voluerit. Haud difficito ostintolle tu, quomodo factum Sit, ut librarius paulo doetior, qui cupientibus intolligi non posse videret, ad Sententiam aliquo modo restituendam quasot obstare credebat adderet. - Similiter Iustini locum praefat. g. 5 et corruptum esse et emendari pOSSe existimo. Verba haec sunt: Ouod ad te non tam cognoscendi magiS quam emendandi causa transmisi, simili ut et otii mei, cuius et Cato reddendam Oseram putat, afud te ratio constaret. Sic

Diibnprus, I. Ieepius, alii. Sed codices Optimi aliud a Iustino scriptum fuisse perspicue demonstrant. Nam in B est: putat in te ratio, in AGMputat te ratio, in C putat ita. Quare L. DreWes, cum seminarii regii philologici sodalis esset, Iustinum feliciter suspicatus est Scripsisse: putat, inter alioS conStaret, quam coniecturam ita probo, ut Iustino Jhaec reddenda osse sexistimem: putat, intes' αllosj ratio constaret. Librarius enim, cum oculis a literis ratio prioribus ad eaSdem fere, quae in v. ratio EXStabant, uberrasset, medias litera S ratioS prorsus omisit; quibus omissis cum verba Sensu carerent, alii alio modo interpolando loco mederi studuerunt. Sententia vero haec eSt: Se OpUS SUUm eiuS nomine, cui haec Scribit, sive magister

illo sius imperator fuit, inscriptum edidisse eiqu0 misisse, ut ille emendaret, nove reliquis desidiae et languori se dedidisse vid0rsetur. Nam iudicium eorum Se non curare, perSUaSum enim habere a posteris industriam suam agnitum et probatum iri. - Saepius etiam talia reperiuntur in libris discentium fore usui destinatis ideoque in magna rerum, quae tractantur, ieiunitate parum accurate descriptis. Ita apud Sulpitium Victorem, cuius institutiones Oratorias praeclara diligentia set arte C. Halmius reconsuit et in rhetoribus latinis minoribus p. 312 sqq. edidit, haud paucos locos sic corrigendos esse mihi videor intelligere. Primum p. 316, 13 haec Halmius edidit: Pathetica est cauSa, cum personae eiuS quae loquitur reuerae sentandus adfectus est. Si nec Se erit vel indignatione aliqua atque ira vel dolore aliquo, vel ut plerumque accidit luctu citatos eaecire, non erit otiosum, ut commota Sit et eaecitanS omnis oratio, perinde atque ipsa res eae stet. Sed in codice spirensi, eX quo editio basileensis expressa est, Scriptum fuit: Si sese debebit vel indignatione - - . Quare videtur Scribendum osso: Si sese debebit vel indignatione luctu eaecitatam eae hibere, hoc cire non erit otiosum, ut commota Sit . Cf. p. 316, 27: Haec scire non erit otiosum, quia ferinde iam a principiis actio esse debebit, frout modus cuiusque causae postularit. 316, 7: multum autem intererit haec scire, ut perinde conformetur oratio. - p. 320, 6 de inventione haec dicuntur: Iam consilii et iudicii partes erunt, ut de inventis iudicemuS, Si quα non apta incurrerint, iiS αutem, quae probaverimus, et tiliter et construenter utamur. Halmius abiudicemus Vel abdicemus legi vult, sod aliud docet Aurelii Augustini loeus do rhetor. p. 137 H.: Oratoris officium est - ezinde iudicare de inventis, repudiare quae parum commode occurreriait, tum AS, quae iudicio eaeaminarit, dare ordinem certum. Apparet igitur post Verbum iudieemus excidisse apud Sulpitium reputiemus. Ae quanquam Suo quodam

9쪽

iuro L. Spengelius muS. Then. 18 p. 525 in a Syndeto, quod est in Augustini verbis, haesit, tamen Sulpitii loco uti non debebat, ut de veritatu verbi repudiare dubitandum e8Se upud AugUStinum nobis perSuaderet, Sed sen-tontia duce apud Sulpitium non tantum repudiemus, sed etiam plura eX-cidisse intelligore poterat. NnmiSi CiceroniS Orator. g. 47 sqq. comparamus nec Mero utetur imprudenter huc copia, Sed omnia e endet et seliget) dubitari vix potest, quin Sulpitius tale quid Scripserit: ut de inventis iudicemus , apta Seligamus, repudiemus, Si qua non apta incurrerint. Augustinus voro, qui eodice Sulpitii uteretur, in quo vocabula apta selistamuS excidissent,

utrum parum eleganter aSyndeton admiSiSSe an repudiareque quae Scripsisso

existimandus sit, non libet quaerere. - p. 324, 22 Sulpitius haec habsit: Argumentatio, ut dimimus, in duas sartes dividitur, ut sit confirmatio et

reprehensio. Confirmatio eSt eorum ar9umentorum atque earum qua Stionum, quae eae NoStra parte Sunt, quae Graeci Προχ7rουμενα appellunt. Firmabimus autem - . Hic fauile eSt intellectu post v. confirmatio excidisse e o-sitio. Plura exciderunt post appellant. Deest enim reprehensionis definitio, quae qualis fuerit Ciceronis verba de invent..1 g. 78 ostendunt: ReprehenSis euet, per quam arstumentando adversariorum confirmatio diluitur aut infirmatur aut ele*atur. - Etiam Chirii Fortunatiani verba, quibus doconfirmatione et reprehenSione exponit, artis rhetoricae 2 g. 12 p. 108, 27Η. eodem modo corrupta sunt. Nam cum in codd. legatur omnibus: sed et Sam arstumentationem noStrorum Gryumentorum, quae προηγουμενα dici stir, et reprehenSionem eorum, quαe ab adverSario proponuntur, quae ἀναγκαῖα Graeci vocant. Halmius cum Capperonerio pro eo, quod eSt argumentationem,

scripsit confirmationem, sed Sulpitii loco collato quis dubitaverit, quin Chirius potius Scripserit: Sed et ipsam amumentationem, dividunt quidum in confirmationem nostrorum -8 Sed ut ad Ciceronem redeam, ad idem vitiorum genus pertinet, quod Oratoris g. 141 quis tandem id iustus harum

rerum elistumator reprehendet SeribeDdum eSSe putaVi, cum in utroque codicum genere harum non fuiSSe abrincensis et ei sidiensis consensus doeent. Quam coniecturam quanquam Sententiae optime convenire nemo fastile negaverit eamque Ialinius, ΚaySerus, Pideritius comprobaverunt, tumen, ut non iam pro vera habeam, cum alii Ciceronis loci faciunt, quibus rerum eaeistimator vel aestimator non addito pronomine similiter aliquis esse dicitur, pro Marc. g. 15: eae quo nemo iam erit tam imustus eaeistimator rerum. Paradox. 6 g. 5l: Etenim si isti callidi rerum aestimatores prata

et areas quasdam magno aeStimant, tum consuetudo illa Romanorum, qua Saepissime genitivum rerum ita addunt, uta nobiS prorSUS Superfluus esse videatur: ei. Naegelsbach. urt. lat. Scrib. p. 58 Sq. Quare

etiam de veritate eius coniecturae dubito, qua O. Ialinius Bruti g. 14

scribendum esse putavit: quo iste omnem rerum no Strarum memoriam

breviter et, ut mihi quidem visum est, perdilistenter compleXuS 6St. Quamquam enim g. 19 Atticus ipse: eisque, inquit, nosmet ipsi ad veterum re-rtim nostrarum memoriam comprehendendam impulsi atque incensi sumus, quae verba Ialinius videtur Secutus esSe, cum recte eo loco naturalium, quod in codd. est, non cum Ellendito aliisque omisisset, sed eX vetere qua-

10쪽

dam hominis docti coniectura nostrarum Scripsisset, et quanquam collatis inter so pis, quae de Attici libro annali vel Cicero ipse orator. g. l20 of Bruti g. 44 vel Corn0lius Nepos Attici c. 18 tradiderunt, rerum ab aliis

populis imperiosis regibusque illuStribuS gestarum memoriam non prorSusillam quidem omissam, sed ita tamen rebuS romanis additam fuisse concedondum sest, ut has ab Attico, si quis breviter, quid eo comprehendisset, indicare vellet, tractatas esse recte diceret, tamen nostrarum eo loco addi non

videtur neceSSarium esSe: nam eum homo romanuS rerum memoriam dicat,

res septingentiS anni S a populo romano geStaS intelligendas esse satis perso intelligitur. Fortasse vero alio loco Bruti medicinam afferro simili ratione possero. Nann quae g. 207 in codd. exstant: Norum do Antonio ut Crasso sermo esti qui neutrum habetat, confugiebat ad Philippum fere aut ad Caesarem: Cotta et Sulpicius eaepetebantur, ea homines docti dudum inisellexerunt ferri non poSse, neque enim, quod in verbis illis insessui, Cotta of Sulpicius diei possunt Antonio, Crasso, Philippo, Caesari antepositi

esse, sed per gradus quosdam Cicero deScendit ab oratoribus maxime sexΡ0titis et summa eloquentiae laude illustratis ad minus nobiles. Quaro Lambinus inter Sulpicius et eaepetebantur voluit secundum Philippum et Caesarem addi, Kayserus ante V. Cotta eXcidisse Suspicatur a nonnullis, Pidseritius sodem loco addidit tum. Sed hoc postremum ferri non potest, nequeonim hic do tomporis diversitate Cicero cogitat, ut Antonio et Crasso priuS, postsea Sulpicio et Cottae primae in eloquentia delatae essu dicantur, sed

uno eodemque tempore ab SeX illis Oratoribus causas maximas aetas eSSe

affirmat, praeter illos locum nemini fuisse. Quare mihi vid0tur Cicero scripsisse: horum qui neutrum habebat, confustiebat ad Philippum fere aufad Caesarem: parum Cotta et Sulpicius e etebantur. Nam quanquam Cicero inde a g. l82 ac maxime g. 20l et proximis Cottam set Sulpicium maximis laudibus extulit, tamen a Sulpicio leporsem Crassi, a Cotta vim Antonii abfuisso addit g. 2033 et g. 205. 230. 301 aliis utrumque non nimis

expetitum esse significare videtur. Etiam de oratore 2 g. 45 vocabulum simili modo sexcidisse suspicor. Antonius ait: Positis enim eis rebus, qtias Crassus in illius orationis suae, quam contra collegam censor habuit, princisio dimit: Ouae natura aut fortuna darentur hominibus, in eis rebus Sevinci posse animo aequo pati; quae ipsi sibi homines parare possunt, in eis rebus se pati non posse Minci , qui laudabit quempiam, intellioet e onenda sibi esse fortunae bona. In his verbis post quempiam Cisseronem primum

addidisso sexistimandum esse facile concedet, qui eum, cum quae essent for

tunae bona dixisset, deind0 g. 46 sie pergere consideraverit: Deinde Sc. exponendum sibi esse intelliget),'quid sapienter is, quem laudet, quid tiberaliter, - quid denique cum aliqua virtute aut fecerit aut tulerit. In quo

quidem ordine constituendo Ciceronem praecepta antiquissima eorum, qui de arte Scripserunt, Secutum eSse non eSt quod moneam: eL Anaximenis

ars g. 35 cum L. Spongelii commentariis p. 230 sqq. - Ad alium locum Venio similiter, si quid vid0o, emendandum. Oratoris q. 15 set l6 Cicero, quam multa et quanta eloquentia philosophiae doboat, breviter exponit ac postquam de eis dixit. quae ars dialectica oratori supp0ditat, de physicis et