Tractatus de volucri arborea, absque patre et matre, in insulis Orcadum, forma anserculorum proveniente, seu de ortu miraculoso potius, quam naturali vegetabilium, animalium, hominum et supranaturalium quorumdam: quo causae illius et horum inquiruntu

91쪽

ii scilicet veritate magis aperta ipsi male audiant, bd authores eorum: Est autem genus arboris in occiden tali India crescens prope Cartage-ham , cuius Episcopus ipsi Monard6 fructus aliquot monstrauit illius arboris rivos cum Monardus aperuis idt, Draconis figura perfectissima

paruit, ceruice longa, Ore aperto, naribus eleuatis, cauda prolixa, pedit, insistens,ita ut nemo eam Videat, qui non admiretur sumimum illius arti fiacium, d existimet factam ex ebore; adeo ut nullus artifex inelius expri inere posset Sanguis vero Draconis dictus, est unanai eius arboris quod itide exudat, si vulneretur OtteX, qui valde tenuis es it&alio modo, veluti terebinthina in Castilia; sed hic alteri in bonitate cedit Prior vocatur sanguis Draconis ex stilla; posterior ex coctione: Ex quibus a tio denominationis eius seu sangui his draconis patet, non quasi ex dracone animali petitus sit, sed ex arbo i , cuius fructus intus exactissime draconis figuram referat Vnde non

92쪽

81 TRACTATUS immerito arbo iis hic cus ruberrimus pro sanguine eius animalis, cum estidea, habetur Magna eius cilicacia est inconstringendo S constipando faecus ventris interius per os vel clysteres,vel cxterius adhibiti pulueri satus catharros sistit capitis, inferioribus partibus impositus Sanguinis quamcunq; profluentiam prohibet

tia conglutinando confirmat den te S gingiuas eorum: Color picto libus est acceptissimus: Et praeter has virtutes filias habet plurimas Ex semine sito propagatur arbor tam mi rabilis fructus mater, hic dat si, bolem matri similimam. Inter Vegetabilia quo i, admiranda, Peruana1lla referemus,nempe rana lilliam dc florem cruentum cilla est herba hederae similis in eo, quod omnibus aliis adhaereat S ascendat, habens

florem rosae albae formam repraesentantem, in cuius foliis figurae variae passionis Christi, tanquam artificio sissime pictae forent, visuntur Flos Vero cruentus in herba duarum pal-

93쪽

D VOL C. ARBO. 83naartim altitudinis nascitur, estque fauissimi coloris cum quinq; ibi iis, in quibus singulis verissima gutta sanguinis ruberrimi appa iret An per haec quinque Claristi vulnera aut Ctiam pallionis instrumenta significantur' an vero casu fortuito eo numero& forma a natura ludibuncta producta sunt Non hoc veritimile est, cum etiamsi aliquando omniparens ita ludere videami in si iis operibus, ad

certum tamen sinem, praeter mundi Ornarum, ea accommodat quem siquis agnoscat, eum oportet incognitione rerum naturalium, totius tu Cinudi specierum vertatissimum sic: Quis non prima vice animaduertat in flore Solis dicto ex iisdem Perua Dis partibus ad nos delato imaginem solis coelestis in eo expressam, adeo exach ut pictor nullus melius depingere potuisset: Est enim magnitudi ni satis magni orbis eu patinae, habet diuersos colores semen eius

melonum semini assimilatur, at paulo eo maius: Flos .mper ibi id appli cat, undevi nomen accepit,veluti

94쪽

84 TRACTATUS alia heliotropiorum genera Sedadmirabiles ortusvcgetabilium redea mus: Praeter gramen quamplurimae quoque herbae ex putrefactione oriuntur,ut stant urticae, fungi, triplex, blitum,morsus gallina ,lolium,sterIles auenae, quae omne d ex seminit, . propriis N ex materiae in terra praeiacentis putredines Est quoddam genus chrysanthemis ris , quod si agros semel occupet, fruges omnes, quibus innascitur supprimit, velitati pestis lues earum,nec ullo ingenio extirpati potest si comburatur , ex ciner si a bobus depascatur,exsim illaru , repullulare creditur Itala Idui si semel admissi fuerint in campum, mirifico modo se propagant in

semine papposse, quod 'eliit alis

Vento quaqua versum dispergitur,Vt dictum primis parentibus edictum,

In sudore vultus pane tuum manducabis,terra feret arduos, c. verissimum elucescat: Haec inutilia contra diligentiam agricolae se multiplicant,Vtilia vero vi cura Lindustria conseruari possunt Hinc siligone -

95쪽

riles culmos seu auenas: contra si in optimum blum temperati climatis proiiciatur, cultu diligentiore laetificandi arandi, iccandi curetur,in triticum nobilitari traditur:

Quemadmodum pleraeque heri, Marbores h luestres, si transponantur in hortos pinguiores & sub tempore debito uansferantur de loco ad locum, magna mutationem foliorum,

florum fructuum subeunt, veluti pate; in belli dum generibus, hiacynthis, tunicis seu caryophillis, rosis, Mali seiusmodi Natura per se varios

flores simplicibus oths dedit, quos

accedente cultura, mulaiplici protulit Iodore efficaciore insignivit: Nec dubium est artificio multorum florum colores alteratos esse ex albis in alios, rubros, flavos, caeruleos, Metiam viri desci Tantum in his cura praestat& ingenium hortulant, ut fel e tota illa hermaphrodytica natura vegetabilium in manu eius existere vidcatur, quasi caerea di apta, quo

96쪽

86 TRACTAΤVstus Naturae observetur,illici ius matri Siremaneat, colono vero hoctri cis Habentur cerasa per artem facta quadruplicia, quintupricia, ex Vno caule pendetia ita vitalia sint totius

arboris, ne de aliis fructibus dicaro 'Suntiis , quae siliques rum interiori

membrana carent, artis ingenio as-

scribenda Absque dubio sunt etiam exosses fructus eiusmodi quibus

sulendi si intri sitis generi humano pro solatio de dolorifuga medicina data, rari propagaturi excolitur, nempe semines, radicum traduce, surculis terrae immissis de insitione, ex quibus modis prior ultimus raro usurpatur insitio vero ars est propagandi arbores nos him sed&no biliores fertiliores reddedi, quam Deus naturae impressit ut per eam iuuari possith ingenio hominis inueniendam dc extundendam commisit Huius beneficio exfluestribuo degeneribus arbusculis reddimus hortenses nobilissimas, ita quot surculos de virsutas habeat

97쪽

D VOLVC. ARAo. 87 arbor pr grandis tot notios dest fortus propaget, si modo in alias mi pes inserantur Masclitus enim stirculus insitus videtur de truncus seu stirps

cuum adice, cuminari matrix, quae fert nuctum magis patri, quam matri simileia : Quod mutatio loci est in herbis hi rientibus, hoc insitio est in arboribus utraque species mixti generis dedit, colores, odores', cmulta alia, qualitates immutando: Habentur hoc modo pyra cepacea, aromatica, fraga, respientia, S cinnama intus poma dc X tu rulsa; tot i diuersitatum singulas species,

Ut te renouae videantur: Pomona in his S Vertumnus varias admittunt formas S vici ilitudines;Quas omnes referre, non est nostri instituti Mi

demus, inquit, platas artificio gigni,

non antea visas, miscerique ipsarum naturas δ variari Quid dicemus de productione florum ex surculis seu

ramis ceras ,rum aut pomoruin me

dia hyeme decisis S in hypocausto, seu calido loco, in aqua positis, an non

98쪽

TRACTAT V non haec est magia nati iratis, homini licit no minus admirabilis, quana alia, quorum causae sunt praeternaturale. Quid de foliis brassicae se pultis in terra sub dio, profunditate pedis a s. Nouemb. per Iro. diu, in et . Marth an non semen inde inturia depromatur optimum Aut quid de nucibus circiter S.Ioannis festum immaturis eodem modo sepultisvsque i id tempus, cum iuglandes in

arboribus maturuerint, an non sub rra reconditae cum aliis, eiusdem maturit tis bonitatis inuenien-tuit icunt id seri cum singulis vegetabilibus, quod tamen incredibile est Videtur hic virtus coelestisvi

si laxis communicari eadem subtCr- apositis,qu arborum fruct ibus,per quandam sympathiam naturae: Ne Cpnim calor subterraneus tantum Valet, quantum blaris stib dio, fructi laus imanentibus in sua naatre seu arbore me ratione putredinis idem 'perari poterit Quid de fructibu chorariis,ut cerasis,prunis,fragis,Vuis

si similibus cessebimus, qui sub aqua

99쪽

DE V in V C. R B O. 'in ligno inclusi, ne aer aut aqua intret, integri d tanquam ex obore recentes collecti sint, media hyeme appareant Sed de his fatis IX.

artificio in f 3pto olim f

adhuc ova auium excludati rquibi ex causis tum qua anima uti ex quibi aruimmutationem se quasi nouam

generatione ubeant. I animalium classe cadena est vi-- cissitudinis ratio, quae in iam dictis platis, hoc est, tam secundum artem quam naturam quorundam mirabilis est origo hoc loco no praetereunda: Apud AEgyptios, ubi muri uiro uentus ex glebis ipsius terrae, tantea produXmaus,immediate contingit, hoc artifici non blum hoc nostro, sed etiam antiquo ante Christinatiuitatem tempore habuerunt, Vt ex ouis gallinarum aliarum i auium

100쪽

TRACTAT Vspullos excluserint ne dio furnorum mediocritor calefactorum: Sic enim

Diodorus Siculus, qui circiter o . annis ante Christum natu Egyptum peragrauit, lib. 2. cap. 3. driis scribit: Nam qui aves, inquit, ansere SN utriunt,praeter earum,quae apud alios homines habetur, procreandi naturam, adeo illisindulgent,ut in numerum dictu mirabilem auium euadat. Non enim ovis incubant aves, sed ipsi ingenio dc naturali arte ex ouis praeter caeterorum consuetudinem educunt foetus. Haec ille. Qui no

stro artio Cairi in AEgypto hoc artifi-

Ci Um Vides ut narrant, in furnis quibusdam ordine dispositis multa millia ovorum gallinaceorum excludi calore excitato ex fimo animalium, qui per omnes furnos transcurrat, Vt breui tempore id c per artem quod a natura paues excubates, fiat, pullos reces natos cum pala in modium seu mensura certa ingeri, quotquot ac-eumulari possunt, ac deinde modiu,

qui absq; fundo est subtrahi de dari pullos metib. pro certo recto ad e-