De sanctis Franciae cancellariis syntagma historicum. F. Franciscus Lanouius, ex ordine minimorum, recensuit & notis substrinxit. Atque vno alteròque schediasmate de cancellariis amplificauit

171쪽

A orphanorum viduarumque non solum altor, sed&clementissimus tutor Cumque esset in omnibus locuples, a Pippino Rege omnique Francorum coetu singulariter electus Romam directus est, Stephanumque venerabilem Papam, ut cunctorum vota anhel abant, ad Gallias euocauit. Hic Clerum adunavit,&ad instar Coenobisintra claustrorum septa conuersari fecit, normamque eis instituit qualiter in Ecclesia militare deberent quibus ans nonas vitaeque subsidia sufficienter largitus est, ut perituris vacare negotiis non indigentes, diuinis solummodo officiis excubarent. Ipsumque Clerum abundante ege diuina Romanaque Imbu tum cantilena, morem atque ordinem Romana

Ecclesiae seruare praecepit, quod usque ad id tempus in Meiensi Ecclesia factum minime fuit. Hic fabricare iussit, una cum adiutorio P in Regis sedem Sancti Stephani protomartyris, altaree ipsius atque cancellos, presbyterium arcusque per gyrum. Similiter ela inaces est B. Petri ma- iure presbyteri uni fieri iussit. Construxit etiam

ambonem auro argentoque decoratum,& arcus

per gyrum throni ante ipsum altare AEdificauit praeterea Monasterium in parochia B. Stephani in

pago si, in honore Beatissimi Petri Apostoli,&ditauit illud opibus magnis monachosque

ibi constitatit, atque sub regula S. Patris Benedicti in una charitate coniunxit Construxit etiam alterum

172쪽

S GO DE GRANDVS in

alterum monasterium,quod Goretia vocitatur,ubi Apari modo non modicam multitudinem adunauit monachorum. Expetiit denique a Paulo Romano Pontifice tria corpora Sanctorum Martyrum, id est Beati Gogon, quod in Go i requie scit,&Beati Naboris quod in Hilariae monasterio conditum est, Beati Narari quod ultra fi uium Rhenum in monasterio quod vocatur Lori- sim, aedificata in honorem ipsius martyris miri decoris basilica, collocauit. Hoc siquidem prae Adium Chillisinindis quondam religiosa femina Cancro eius filius, eidem Chrodegando Antistiti,adfartem B. Stephani, tradiderant. Fuit siquidemeatus iste vir in eleemosynis largus, in charitate purissimus, susceptor hospitum atque peregrinorum. Sed quoniam longum est bona quae gessit ex ordine retexere, satis sit haec pauca praesi basse de plurimis. Hic consecrauit Epitcopos quamplurimos per diuersas ciuitates, Presbyte-Cros nihilominus ac Diaconos, caeterosque Ecclesiasticos ordines,sicut moris est Romana Ecclesiae, in diebus Sabbatorum quaternis temporibus anni Rexit Ecclesiam Mettensem annis viginti tribus, mensibus quinque, diebus quinque. Obiit pridie Nonas Martias in diebus P in Re ris, requiescit in Go i monasterio quod ipse a fundamentis extruxit. PAvLvs VvARNEFRIDus sib, a

d Episcopis Metensis Ecclesiae.

173쪽

F. rer. Dos sici BAinv M, e. J fanum S. T donis , vulgo s. a. Insignis eius laus apudυιam Traon. Hinc ortum duxit stirps refridum. Conditor fuit duorum Carolina Regum nostrorum pra monasteriorum . Elanari seu Fipinum Ducem rabantia. Noua-celia, Sc Nouae vilia. Pro MATRE LANDRADAI Si-Ibid. priori Robertus Claus iacum ebertus ad ann. s. Creduam

egit, quod perperam , si non dus Metensium is pus pini ipse fallor , hibet. stibaldus Regis ex Landrada sorore nepos. post sedem annorum s. obiit 7. Atque similiter ex eo alii , sed Calend. Nouemb. sepultus ad falso Landrada bror Apini S. Symphoriani. Crassi, qui 3 Heristellius, non Ibid. CHRO DE GAM cvs J Miret Apin Regis. Res bene conue-

variatum in huius nomine. Si niet, si particula It gis, quae ad-geberto ad an ς , Chrodogan ieetitia est,expungatur Consuleias sicut de Vincentio Bellova Genealogico Reusneri Exea

censi Sizeberti exscriptori. Lam dem domo Land ad virgo cberto Schanaburg ad an. D. Abbatissa,cuius vitamT MOArs Mogarius , seu Ruga ιιs 8 eo Abbate autore descripsit Su- ita quidem Chronicon aut in ius ad diem 8. Iuli , quae illi hamen seri Mariano coto ad festiua est. Nec improbabile vi-cund ann. Riggandus , ut o detur sororem illam fuisse nostri Trithemio deScriptoribus er Godegrandi , cum Pipini etiam maniae. In diplomate Caroli neptis esse dicatur acrebque no-Afarielli pro Dionysianis Croth me matris retulisse credi possit. gangi . Iam nunc nobis Gode Maio Ris CAROL J De grandus aut Godograndus, quod Martello intelligit, ut qui aetate in aliis plerisque usu venit. Α- Caroli Regis cognomento Mapud Roserium etiam unde gni, quod postmodum adeptus grannus est, scriberet. Ita enim alii eius Ibid. Ex Aco Asa AN iEN si reui scriptores. Et quidem is- Hasbania regio Brabamiae sub grandas intelli consobrinus ditione eo nsi,quae indigenis fuit, hoc est amitae filius tantum I asseuouu Gallis nostris 'fas abest vi ipsius Caroli filius sit,bs Olim quatuor Comitatus quod Laetio visum est. cie, it Misaeus. Caput eius est REFERENDARIV Ex TI- Diyitiae by Orale

174쪽

etiet J Cancellarius fuit, qua de te separatim agendum habe

mus.

p . PIPIMO REGE MMI- , Qq FRANCORUM,&c.J Chroianicon auris hamense , quod Freherus edidit . de Rutgango nostro , cyti inter caetera alia memorabilia Stephanum Papam adGalliam emeans, ct pinum

cum totis Francoram visitas contra Longobardorem Frannidem accingens , exarehatum Rauennatem, plura quo B Fetri patria

monia Romana Sed ressimi iugest-dium operam impendit.

Missus autem Vipini apud Anastasium Biblioth. RodigangusAbbas, prout laronius ea scripsit ad ann. 7s3. Sed rem Vuarnefridus noster ωChr nicon aurisham luculenter&diserte supra reliquos exprimunt. Quod autem ab Anastasio Abbas tantum dicitur, videri potest pro illo tempore non fuisse Episcopus & fauet quidem uarnest idus noster, qui eum Pontificale decus Pipini Regis temporibus promeruisse scribit , at verb tempus sedis repugnat, annos enim xxiir. sedisse Vuarnefridus de Chronicon Ecclesiae Metensis consentiunt, atque insuper uarnefridus Pipino Regi praemortuum astirmat , quod, Chronicon Laurishamense subindicat: Pi- pinus autem annos solum xv I.

bdit, qui ergo fieri possit, ut

Pipino iam regnante factus Episcopus,& eu praemortuus fuerit, qui annos xxies.sedita In Chronico cert Laurishamens Arischiepiscopus, Abbas inscribitur. Sed de his viderint erudi

tiores.

Hii CL a Ru ADUNA-JAU. VIT,&c. J Chronicon Lauri L hamense, Clerum quoque suae diocesi a religionis feruorς iam tunc sitae nunc omnimodis exorbitantem , instar Coeis nobiorum adunans , regularia eis praecepta qualiter in EccIesia militare deberent , vitaeque necetaria sufficienter instituit. Plane Trithemius Regulam scripsisse tradit, de hanc nosterVuarnefridus continuo ormam, Chronicon aurishais mense Regularia praecepta indigetat. ROMANAQUE I in vas, Ibid.eANTI LENA , kc. J Cantilena, cantus , canendi modus & ra. tio Sigebertus ad ann. st . Graias ex honestat Ecclesiasticae omino intentus legendi

psallendi disciplinam diligenter

correxit Perpendens enim iterum Gallos a Romanis in cantando

diserepare, e Veienses vero sola natura leuitate paululum qMid dissonare, per cantores rursus sibi ab Adriano Papa Roma directos, dissonantiam cantus com rexit. Ergo Metenses prius imbuti Romana cantus disciplina, sed a qua Caroli aetate iam

175쪽

us s. GO DE GRANDVS.

deflexerant, eos aut et a prin iam nunc seminarum est.

eipio Chredegandus noster ita UT A TUR, P. 1ss. instituerat. Relegenda Capitu- c. IMCoenobium olim virmata. Iaria Caroli Magni gni nominis, Pipini Regis ex Ρ- uia. SED 3M S. STEPHANI,&c. rore nepos Crodegandus e -- ceommodate ad hodiernum tensi Episcopus construxit, usum quae hie de fabrica Cathe ad ternum sanctitatis is mois dralis Ecclesiae s. Stephano di nimentum opibus ditauit , ct , catae narrantur a Franς sco Ro auod maius est , religionis g serio emeruntur his verbis: Cho tia decoraiat, ait Sigebertus inrum 'saerarium Dessa e se Vita S. GuUm Abbatis Gem-

tensis struxit si etiam infra lacensis, quam habet Surius Presbyterium pro Choro, Sed ad ritu Math, ubi eius per his non insistimus . v quibus Idaberonem, ipsum Mete aliud est propositum. sem Episcopum restaurationem Iba Is ectas et B. ET Rr ut persequitur similiter,s MAIORE MYe J PIure Metis Reginardus in Vita S. Annonis Ecclesiae . Petri nomen reti Coloniensis ad xv. Decembr. nent Parochialis una est, altera Sed de Goretia, ex antiquiori- Veteris. Monasterii, ut vocanr bus Contractus, chamaburg. ad Cathedralem, tertia mona Marianus Scotus , Sigebertus,

steri alterius quod olim arce Baldricus,& alij obiter, ex re- inclusum. Non liquet mihi de centioribus, copiose memia aua hic sermo sit Roserius con nerunt Antonius de epeae fundit cum B. Petri Monaste Chronici Benedictini Centuriario,de quo continenterVuarne r. ad ann Christi 18. Rose-hidus, sed distinera, ut satis,p rius, Robertus, Miraeus, de aIJ paret,ab eaEcclesia quae in prae plerique. sens maior dicitur. A PAULO ROMANO, elac. JAEDIFICAVIT PRAETEREA S. Paulus eius nominis I sedit MosasTERIVM, QDErgo ab ann. 737 ad 767. Transsa- aliud , praedicta maiore basili tionem sacrorum pignorum ea. Et quidem unum ex his duo confert sigebertus in ann. τε .bus quae modo commemoraui Contractus in r3 Pipini Regismus. De illo certe Roserius in qui sue pariteraue Schana-h. m. Tot is monasterium,fra burg. Marianus Scotus,adeis Heseque in eo constisui , in quo certum est a s. PauIo Pontifipostmodum Moniales Deo cui sacra haec pignora tui in imperam exhibuerunt. At Vero se trata , quod pro magno anti-ttumque illud de quo diximus quiores illi celebrant, tantum Diqiligo by Orale

176쪽

s. GO DE G

Christiana pietas inualuerat. In Chronico aurishamensi ea transsatio pensiculat describitur, omninoque iuuat rem ex

eo repetere Missis, ait, ad Apostolicam sedem Legatis , pro cuius liberatione ab oppressone. Haistulfi regis Longobardorum multa instantia laborau rat expetiuit sodegrandus a Paulo Papa corpora Sanctorem Mart - , in quorum honore constructas a se monasteriorum consecraret Ecclesiaι Cuius δε--tionem acmeritum erga Romanam Ecclesiam Apostolicus Pomtifex debito fauore prosequens, transemisit ei μζωNazarium, Naborem e Gorgonium, per Vullitharium Sedunensem piscopum delatos ad Gorziensemonasterium Euoluto dehine anni circul in Gelsa Gor Eiensi Sanctum Gorgonium, in Ecclesia Hilariacensi Sanctam Naborem collocauit, beatum vero Na1arium ad Laureshamense

monasterium destinavit. J cuius occursum tota simul Trouincia, ptabsque viriuμη sexu , tuu neso virgines, senes cum iunioribus, siqua ad saltum qui Vogosius dicitur, cateruatim ruunt:

Comite ue nobili mi Cancor&Vuarinu Materique iducoram illustres sectabiles viri rhesaurum beati corporis sibi destinatum propriis humeris excipiunt, est cum hymnis cantici u stiritualibus , prosequente Unita

multitudine que ad locum coria litus prouisum deferunt. B. NABonis i Hrxa-Ibid. v c o,&cIS. Naboris Coenobium nunc tantum audit, quod a primo conditore S. μι-

dolis cuius quidem ni fallorea est quallicunque historia quam Goldastus in AIemannicis describito Hilariaram de Maa-cella dictum fuit. Et hine corrigenda credo quae in ante celsum de Siribaldo diximus, si verum est quod nonnulli assirmant Noua-calia non conditorem , sed restiuratorem fuisse.

Sic enim pro eo quod legimus

apud Vuarnefridum Elavacum, , apud Robertum mustria cum quamoptime habebit, si Hilariacum legamus Cirterum de S. Naboris Coenobio releg. Gaspararii schius de monasteriis G crmaniae, Antonius Yepe Chron. Benedict. cent. 3.adan. C. sue Miratus in Originibus Benedictinis, Robertus inAbbatiis Galliarum Detrans. lato autem illuc aetatio hi versus extant in Lanrishamensi Ecclesia. Maruris egregi contentas cerne Naboris Relliquias amba hac praeclaro stemmate nati, Quem quia sacra Ioui nollet desere profano,

Verberibas diris collisum Maiximianus

Coelicolis addens testem ne ea Dissiligo by Orale

177쪽

ense eruento nensis uuae seipiam in dona- 'A tandem nutu aberina tionis instrumento Deo sacra- Sessis alumni tam profitetur. Mirifice nos as axi Crede Ex Auc o me I On-Dic gandus ad ades, ere in Laurishamens Chronia quem Mediomatri pastorem eo, Sigeberto Canthur ad ann.

Ecclesia habebat s . De illo plura in eodem Moita V la septem super Chronico.

additasti is ci Navis Es EONA M. Nemo Olympiadi , quando V AE cassIT , dcc J Ad peramoena saluti, eius rei fidem vel hoe obteriis Tempora signarent nostrae per ex Roserio rempore Magdia. grataeque semper. Me Episcopi , Uirdunensis E Annus autem omnino hic desi clesia cum documentis Eegnaturos . quem Sigebertus ris ica gara exarsit, ad ca-

adnotauit ius restaurationem Gonduran-

II Ar, , dcc J Al. Loris tensis sentistites ingentem nu-heym Lorishaim, Latinis Lan morum copiam impenderunt. Exi a m Laureacum, ut non logium ex Chronico Laurishaia nullis placet, de cuius rebus ex mensi non praetermittendum etat Chronico a Marquatdo Vir egregius meritique incompa.

Frehero publicatum .illud rabilis , ct omnibus efferendus

quidem optimae notet, dc adtem praeconiis Godegrandus .pora Alexandri III. Pontis. per RExIT ECCLEs. Ε- . ductum Trithemius sepe me TEN s. A N N. c. J Tempus minit in utroque Chronico Hir non indicat Chronico Lau- augiensi Spanheimensi, at rishmense , videtur tamenque ex hoc fragmentum inedi non frustra ex eo colligi adan. tum Freherus profert in Ap c. peruenisse , quod cum pendice ad ipsum aurisha tempore Sedis, si ab initio re- mense Chronicon. Hos sontes nantis Pisini computetur, ex- qui adire potest frustra riuu acte conuenit. Sin minus , quilo consectetur , autores dico nos scrupulus premat, iam ante qui de Laurissa ex occasione dictum est. scripserunt. OBIIT PRIDIE NON. . rata. CH LLis INDI Qv os MART. LMOIanus eodem die DAM RELIG. cc. In Chro in additionibus ad Vsuardum nico Laurishamen simillisuuin e Metis . Godegrandi e mvidua A perti Comitis Rhe chiepiscopi est Confessoris, Vide

178쪽

eundem in Natalibus SS. Bel nune Archiduces diei solent,gij, Miraeum in Fastis, Ferra qui ab Imp. familia genus duismum in Catalogo S. qui desii cunt. Floruit ad hoc etiam derantur in Martyrologio Ro tempus alter Godegrandas S mano, Robertum in Metens iensis in Neustria Episcopus,3 . Dicitur autem Archiepi ab hoc nostro longe diuersius, scopus, t&supra, non ob Se euius memoria terra Sedis praerogatiuam, sed propter itembr. recolitur , memine- natalium clignitatem, quod in runt hi quos modo laudam aliis quoque animaduertori sic anus. Disitia 'ν Orale

179쪽

CANCELLARII

NOMINE OFFICIO

ET DIGNITATE,

AN CELLARII nomen quod ho-

' die peramplum ac pene augustum

est, paulatim in eam succreuit magnitudinem. Ab initio enim vox ea usurpata de iis qui ad Cancellos ministerium suum exhiberent. Erant autem Cancelli septia quaedam reticulata, quibus aditus in secreta prohibebatur Graeci stala si etiamin

καλι quin VOM dixerunt, in genere quiadem de quibuscunque repagulis, ribusvi septis,

ut curriculorum quoque carceres , τα, θοώουάφε , αι, eo nomine significarent, proprie autem

de consepto fori iudicialis, atque ita Cancellos interpretantur et δε-ηώ- λυρα , quos alias communiter exponunt is δεμ -ωρήι

180쪽

D C ANCELLARII S. tin

c κτυιδαὶ ψα. ι,4 si quid est huiusmodi. Quod quidem non est insolens apud Latinos. Nam Cassiodorus lucidas fores, claust patentia, fenestrata ianuas, pro cancellis accipit Ministri qui pro cancellis stabant, Cancellari dicti, sicut quive lis adducendis reducendisque operam suam ponebant, Vela rh dicebantur. Sed cum ad Principes&Magistratus pertineret, ut vela quidem in primo aditu , deinde cancellos ad turbam summouendam haberent, ij quoque proprie Cancellarij nominati sunt, qui apud Principes&Magistratus eo ministerio fungerentur.Ita licet saepius legere Cancellarios Palatij, Patriciorum, Iudi cum Aprincipio igitur Cancellari nomen nullius dignitatis, ac ne muneris quidem publici, sed ministeri tantum, quod in Cod tit de Assessoribus Malibi, frequenter occurrit Nec aliud quidem illud ministerium, quam quod hodie praestant, qui nobismi, iere, hoc est, ostiari dicuntur quod nemo non intelligit. Quanquam ex tuo Cancellari nomen coepit exsplendescere,

uerint qui ad Causidicos transferri posse crediderint. Sed licet illi ad cancellos oraturi subsistat, non hoc tamen agunt quod Cancellariorum fuit. At veryde nomine controuertitur, ex quo primum coeperit usurpari, plerique omnes lub Vopisci aetatem,aut non multo ante factum volunt, eo potissimum argumento, quod ex antiquioria