장음표시 사용
251쪽
252쪽
253쪽
254쪽
Porro quod primo uolumine desexuocum dedu Tolb Instituistis
in Cantu plano, hic itidem obseruare inhoc ad bcantu aliquo passim Doluimus,scilicet ut rudibus consulatur,qui non nisi simplicissimis exemplis duci uolunt,Siti turhuius restim absquealiarum vocum garrinucinuis ac puerilis
255쪽
hac ultima huius instituti parte licet testiri mihi quod ante me haud scio num quisquam huius artis scriptorum secerrit, placere quae de musicis proportionibus plamque diligenter scripsere, quodn cium Gadium si atque ex intimis arithmetices penetralibus depromptum,poram rursus displicere,quod magis haec ad ostentanda ingenia, quam ad magnum musices usum inuenta, uideantur. Nam ut obiter degenere multis' plici dicam facit imo inter quinque inaequalitatis genera, quid dupla ratio a seniditate dissert aut quadrupla o Bapta a quavis alia impe scistorum diuisione: Superparticularis generis ilia ratio, scio:sed qua, excepissessquialtera,carere poterant ingeniosissimi quinque Symphonetae. De triabus generibus sequentibus idem iudicium. Nec tamen improbo Franchini uiri doctissimi elaboratissimum de proportionibus musicis opus, sed
de commoditate usus loquor. Ars, ut ars est,tradi debet. At res ipsa nunc clamat,superfluum esse tot proportionum obseruationes:quarum nemo,
quantumlibet cantu exercitatus,meminisse queat, quas. nullus ex doctis, simis nostrae aetatis musicis dignatus δὲ praeter pauculas in Symphoniam adsciscere, ut in quibus maior labor in addiscendo quIm suauitas grasti ave in cantando esseconstet. Ideo facile ab optimo quoque lectore ueniam impetrabo ipsa breuitate. Gustum enim duntaxat huius rei exhibebiamus. Proportio est definitore Franchino ex Euclide libro I. duarum
quant unque sint, eiusdem generis quantitatum certa alterius ad alteram habitudo. Et in hae definitione ut scrupulu amoueam, non me magnopere turbat,quod quidam pro uerbo proportio, rationem dicere malunt,disiunguentes rationem a proportione, ut nostra aetate diuidunt proporti nem a proportionalitate. nam ut proportionalitas uox est ueteribus,ut puto, inaudita, Ita proportio uix apud quenquam ex classicis scriptoribus reperias. At multa talia nobis hic dissimulanda. Sed operae precium uis detur, ut hoc n*ocium aliquanto altius repetamus, at breuiter, ut alia. Omnis igitur quantitas ad alteram collata, est ei uel aequalis uel inaequalis, Quod ut lucidius ap pareat,de numero exempla proponemus. Omnis ea nim numerus,ad altera collatus, est illi vesparus impar. Si parsum nutila prorsiis accidet disterentia. Sin impar,rursus ues maior numerus compae rabit minori,ut ada:*maior dicetur inaequalitas: minor numerus comparabis
256쪽
comparabitur maiori, uta. ad . 8c minor dicetur inaequalitas. Vtriusque
parus quin sunt genera. Et primum quidem genus multiplex est, quanado maior numerus minorem numerum habet in se totum aliquoties ita ut
nihil desit, nihil exuperet, quod quidam pluries prscise uocati Quoties igitur maior numerus continet minorem bis, nasciturdupla ratio, ut . ad a. comparata. Si te tripla:ut .ad I:6. ad a. Si quatenquadrupla,& hoc in inafinitum. Secundum genus Superparticulare uocatur,quoties maiornumerus minorem in se habet totum semel,&pra terea unam aliqua esus partem ues dimidia ues tertiam,ves quartam Sce. Si dimidiam ratio est sesquia altera quae etiam sesquipla & sescupla & graece hemiolia uocatur,ut 3.Maz6.ad Si tertiam partem,est sesquitertia, graece Eπαν-.ut .ad :8. ad Sin quartam partem,est sesquiquarta, Et ea quo in infinitum. Tertium
genus est Superpartiens, quando maior numerus minorem in secontinet
es, at rius insuper parteis aliquas. Quod si duas ius continet partess. superbipartiens,ut 3. ad 3. Si irris, supertripartiens uocabitur. Ut r. ad &hoc in infinitum. Ad incitur etiam saepe partium denominatiuus numea rus,ut .ad 3. proportio ea superbipartiens tertias.7.ad . est proportio sua pertripartiens quartas,& in caeteris eodem modo. Quartu genus ex mutitiplici 5c superparticulari conflatum est: Dum maior numerus habet in se minorem ues bis uester,uel quotieslibet,atcprius unam aliquam parte. Ut S. ad a. proportionem habent duplam sesquialtera. Et 7.ad 3. duplam sesaquitertiam, in qua denominatione sesqui non significat totum, ut in sima plici superparticulari, sed penuria vocum ita loqui cogimur. Si enim dicaamus dupla altera aut dupla tertia ,obscurus fuerit sermo. Quintum ac uitiamum genus ex multiplici & superpartiente coniunctum est. Quoties maaior numerus minorem in se habet torum plus*semet,et ius plus*aliqua partem,ut 8. ad 3. quae est dupla superbipartiens teritas. Siuei .ad . dupla
supertripartiens quartas. Quidam cui Franchinus duo genera superparuticulare& superpartiens distinguunt partibus aliquota Scaliquanta: Paratem aliquotam uocant, quae aliquoties sumpta praecise constituit totum, ut dimidium pars tertia,quarta,quinta M. Aliquantam autem uocant, quae aliquoties sumpta non praecise constituit totum sta uel deficitus seperat. Exemplum. Senarii aliquotas partes aiunt unitatem,binarium ac ternaria um,aliquantas autem parteis quaternarium acquinarium. At Boethius
de his nihil memoriae prodidit alioqui no timidus,ubi res exigit, in nouis fingendis uocabulis.simplicius ita pest si desuperparticulari dicamus alia quam partem,desuperpartiente uero aliquas paritis, ut Boethius consuesuit, nam plane illi subscribimus. Eadem quin ingenera sunt minoris inaea qualitatis,& ηsdem etiam nominibus, nisi quod p positionem Sub, anteponendam existimant, ut dicamus subduplam, subtriplam&c. Uerum
257쪽
enisu id negotii, iit in numeris ac senorum collatione fieri habet: ita an notulis diuinarum vocum,quod ad ualorem attinet,accidit,at ν ita hiefitcomparatio. Et in maioris inaequalitatis speciebus notulaeualore minuuntur secundum ipsius proportionis denominationem, noris uero ina aequalitatis notulaeaugentur secudum eandem denominationem. Quod ut clarius fiat manifestum, dealiquot, sed paucis admodum, dicemus, e
la igitur proportio est, imaior numerus continet minorem L bis,ut a. Quoties uero in cantu num praesaguntur ad hunc moadum ' ' 2 notularum ualor duplo minuitur.Ita tanga pro breui:Breuis pro tantbreui cantabitur, Reliquae item notulae ad eandem se am. Contra in subdupla notularum ualor duplo augetur. Ita breuis pro lonaga,Semibreuis pro breui exhibes itur. Oportet autem comparationem m. quis rationibus fieri, ut perscilla perscistis comparentur,ac impersedia iitra perseetis alioqui saepe surdam seceris proportione. Quod exemplis Franachinus eleganter probat,nec res est dimellis intelle stu.Desbuunturautem proportiones obuenientibus in medio uel signis temporis,uel contrarhs Proportionum speciebus,ut dupla per haec ac similia signa O C: uesper subduplam. Ita tripla ac reliquae species omnes per eadem signa,ac contrasrias proportiones, quod in exemplis uidebitur. Sed duplae ex Franciliano hoc sitexemplum.
YN hoe Cantu signum C destruitproportionem,quam numeri stiluens dites rursus instaurauit. Sedadiungemus ex plum ex eodem author
258쪽
ubi oppostra proportio destruit proportionem. Quod tamen ista mis
dum est si nullum inter merit signum.tum enim augeremur notulaeualore duplo. qui hic tantum in pristinum redit ualorem.
re Ripla proportio esteum maior numerus continetminor ter,ut L duo.Quoties uero cantui praefiguntur hi numeri : notularum ualor triplo minuitur, ita tres semibreues pro una semibreui obuenient. tres item breues pro una breui,& in exteris eodem modo. In subtripla a tem contra,notularum ualor triplo augetur.Camores etiam Canonis praeseriptione Nin hac &in aliis proportionibus &minuuntia augent, in his uerbis.crescat Tenorin duplo, in triplo,in quadruplo.&c.Sed Tripis hoc est exemplum Ioannis Coclari.
259쪽
DEibuitur aut & haec proportio pernumeros contrariaeproportionis,hocest subtripla Siquidem nullum innum interpositrum silerit, quod ex hoc uichini exemplo patebit.
Vadrupla proportio est cum maiornumerus continet minore quater ut I. Caeterum incantu quoties numeri ad hunc modu : : praefiguntur, notularum ualor quadruplo minuitur, Ita longa semibreui ualet,breuis minima,& de reliquis eodemodo. Exemptu est hoc Coclsi.
Rrerum Sc huius proportionis, &dupita exempla posuimus, magis quia addiscetibus ficilia sunt, qua quod ea magnopere ad rem siuead necessariu musices usum pertinere arbitremur, Ingenri est exercitatio, sed non perinde at in atris rebus utilis. Nam quid prohibet,si quis ita hoc exemplum ponere uolet,quin id tuto liceat In
Estruiturautem per subquadruplam, nullo interturbate signo, ut ex L ham dicto exemplo arenitem ex hoc Franchini exemplo patescet.
260쪽
TENORDIctum est autem antea, notulas in minoris inae ualitatis speciebus coaugeri modo,quo in maioris inaequalitatis speciebus minuunt nemape secudum proportionis denominationem. Huius unum exemplum ex Franchino adposuisse satis nobis uisum ut in alijs speciebus similis constaderatio, siquidem alicubi obuenerit,accipi queat, alioru enim hic non noastras praeceptiones docemus.
T TActenus degenere multiplici satis super. dietiam putamus, cui tana I Idiu immorati non suissemus,nisi cognitum esset nobis eas species Lacili mas intellediu captu pessci Nunc generis superparticularis unam duna taxat speciem ponemus, quam doetissimi qui V suis cantilenis intermisceare haud sunt dedignati.