Monumenta Patauina Sertorii Vrsati studio collecta, digesta, explicata, suisque iconibus expressa. ..

261쪽

Lib. I. Sech. VI. 233

illustrauerint omni aeuo viri doctrina & religione clari ,cunctis adeo est apertum , ut superuacuum seret, ea quae de ipsis in elacrorum virorum elogi, Iacobus Philippus Tonrasmus, Uigilantissim Emoniae praesul, vere ac sine iactantia vulgauit, hoc loco repetere . M, hi satis itaque erit indicare summum hunc virum animi cultu clarum, optimis moribus imbutum, exquisita eruditione exornatum, Patris nostrae gloriam, ac Reipublitae literariae ornamentum, inter cetera id sibi eurae habere, ut veterum monumenta ab obliuionis iniuriavthdicet, atque ideo ex istria isthaec sere deperdita di proiecta suis in

aedibus posteritati sacrasse,

. . e

HISTRIAE FANUM

AB C VIBIO VARO. PATRE. INCHOATVΜEsIVs ΜACRINVS PERFECIT ET DEDICAVIT

263쪽

. t.

- τι

PARTHENO

264쪽

MAERCIA C. F.

quod est oppidum ad Adriatici maris littus, in Piceno hodie Marchia Anconitana , seu in Vmbria, ut mauult Plinius ad Metauri ripas, sic nuncupatum a pulcherrimo sano Fortunae ibi erecto; sed fanum alia quod in Istrix oppido florentissimo, cui nunc nomen est 'uigno, si sana G Vibio Varo Fortunae erectum . Siquidem duo haec saxa, ex foro piscario ubi erant, non Vulgari pretio ad se deportari Tomasinus

FANUM porro diuersum a sacello , delubro, ac templo N nius demonstrat. Sacellum enim paruulum aedificium Dijs consecratum esse dicit ; Delubrum , in quo homines piacula sua diluunt s p nunt enim vel pileum, vel scutum, vel alia siuscepta votis in Templum in loco augurato situm; Fanum Fauno consecratum Iocum ostendit. Sed Asconius noster in commentario in Verrem de praetura Vibis di. cit Fanum religio simum templum, 'nde fata peterentur.

VIBIO J Vibia gens plebeia varios consules habuit, Vibiumque

istum Varum de quo in monumento . Etsi vero non sit manifestum, extiterarum tamen forma, quarum elegantia Augusti aeuum den tat, suspicari licet, esse eum, qui M. Lepidi Legatus extitit, & qui in ipsus honorem nummos cudit aureos re argenteos, ut apud Fulvium Vrsinum in familiis Romanorum,& Adolphum Oeconem in numismatibus aperte videre licet,

VARO J Vari cognomen vitium in eruribus ipsi peperit; qui

enim obtortis erant plantis Vari cognominabantur. CAESIUS J Caesiam gentem, quae nunc etiam Romae gloriosisiusima durat, a caesio colore nomen desumptum habuisse Pan uinius notat. Haec quantis Consulibus emicuerit, abunde liber de Gente Cilia inscriptus patefacit. M ACRINUS J Cognomen a Macro derivatum , ut antiquo ruin mos fuit, atque ex corporis habitu desumptum omnes cognoscunt. Disiligod by Cooste

265쪽

. Lib. I. Set h. VI. 239

a. HIs TRIAE FANVM J Non tantum Di, Deabulque is

suis antiqui fana erexerunt, Sacerdotesque decreuerunt, verum etiam ciuitatibus, colonijs, municipijs, prouincijsque ipsis templa dedicau runt; ut passim antiqui lapidea instantur. Coloniae enim Agrippinae legitur a

Quas notas GER. p. in indicibus ad Gruterum scaliger legit GERMA.NI AE PROvINClAE . Flaminem pariter Prouinciae Lusitaniae d monBat Emeritae Augustae saxum.

Ita Flaminieae municipij Eborensis, di Prouinciae Lusitaniae monumen. tum Eborae visitur.

266쪽

. Hanc tabellam aeneam tertio loeo posita, foraminis indicio honoris serte seu voti gratia suspensim, dono accepit eum monumentis seguentio bus,quinto & sexto,doctissimus Tomasinus a nobilissimo de eruditissimo Equite Cassiano a Puteo, viro sanguine,auim doctri na eximio, ae vere literatorum Mecce nate anno M DCXL M. quum ad infulas Episcopa tus Aemoniensis reeipiendas se Romam contulisset. PETRONI J Petroniam gentem quamuis e Sabinis oriundam inter plebeias tamen refert Panuinius, eamque a Petronis praenomine Petroni im dictam vult. In ea recensentur consules, Passeres, Sabini, visa. Turpiliani cognominati. Istum vero Petronium Probum fortassis exda Anteiae clarissimae stem inae matrimonio in Aniciam gentem adopta tum suspicor, quum apud Ausonium legam . Mi t. 3. Vt his aut patris decus

Mista refulgens sanguino

267쪽

Namque eum ipsum credo, quem fasti anno v. C. M. CXX. consulem designant

Hunc Panuinius in commentario terti; Fastorum virum inter priuatos maximum, & post Augustos primum nominat. Et Ausonius solus exceptis tribus Hrais, heroum primus s

. Pratorioque maximus.

Dico hunc senatus praesulem

Praefectum eundem , . consulem Nam eonsul aeternum cluet. Collegam e fugusti consilis, Columen curulis Romulea

Primum in secundis fascibus. Nec multo post subdit.

Stirpis nouator e nisia Parib que eomis infulis , O niciorum stemmata.

Probum loquor , scis optime Euem nemo fando dixerit ,s j non prius laudauerit. Et Claudianus . Vivit adhue, eo letque vagis sermonibus aures Gloria fusa Probi , quam non mentura silebunt Lustra, nee ignota rapiet sub nube vetustas .

stum fama vehis trans aquora , transiue remotas Tet os ambages, e quantesque recessus.

suilist c , gelido si quem Maeotica pascit

Sub Ioue, mel calido si quis coniunctus in axe sientem te, Nile, bibit. Huius tanti viri Romae in domo Caesia duo monumenta extare, Pan uinius de Gruterus tradunt. V.C. J Hoc est vi RI CONsvLARIs; vel ut alijs placet V I R IC L Λ Rissi M l, quod sorte melius: si quidem non tantum senatores, sed prouinciarum ptiesides clarissimi etiam dicti fuerunt . Isque dicendi modus Panciroli sententia a Constantino introductus suit. Cum vero sub Hςliogabalo, ut mox videbimus, etiam taminas clarisiimas dictas appa- 3t, hunc titulum longe ante Constantini tempora usurpatum credo.

A NICIE J Mulieris nomen ex gente A nicia, plebeia quidem, sed Olim consulari: in qua Consul cognomine Gallus: & Imperatores duo, FL. Anicius Maximus, &EL. Anicius OlIbrius ysii tamen ex hac gent o

comment is 3. Fast.

268쪽

longe clarissima suerunt. C. F. J Nempe CLARIssi MAE POEMINAE 3 Fceminae quippe,ve , dixi, clarissimae vocari coeperunt sub Antoninci Heliogabalo. Ita Lamia pridius : Deinde ibi re mum diem sinams habuit, matrem sium in Seianatum rarari iussit . Ga quum venisset, motata ad cons tum Absellia, scribendo assuis, id est Senatusco ubi conficiendit stis: Asue Omniam Imperatorum fuit, sub quo mulier quasi clarissima loco viri Senatum imgr se est . Senatorum vero filiae clarissimae non dicebantur , nisi viris clarissimis nuptae; atq; hunc titulum obtinebant,cum Senatori,vel Clari L simo iungerentur, vel ab iis separatae in thorum in seriorem non transi

rent. :

ANI CLIS OLYBI ET PRO BINI J Iam nominati sex. Anicii Petronii Probi U Cfiiij. raro exemplo simul Conseses in fastis

describuntur: nimirum in Panu inuni, ad annum Christi CCCX v. tali pacto.

Hei fratres germani fuerunt. De istis Claudianus in elegantissimo Panegyrteo, in eorum consulatum

concinnato

O bene signatum fraterno nem ne tempus lo consa Nuineis felix autoribus annus IV V CC J Id est vi RoR vM CLARISSIMORVMCbseruo in hac rabella ruditatem di imperitiam seculi, cum nulla adsit inter sumstio, qua nomina, di singulares litterae distinauantur atque ANNICI E PROBE , pro A NICIAE PROBAF extet: mendum praeterea fabrIle: nam OLYBRI, non autem OLYBI seribendum erat mea opinione . . Fragmentum ae neae tabulae, quod quarto loco spectatur, inuenatum suit in istria prope castrum vulgo , in hortis Simeonis Greb bij Sacerdotis, anno salutis MDCXLVri, a quo hoc ipsum Praesul Toamas nus accepit, Patauiumque transtulit in suum musaeum. Quae vero desint, non ita facile coniicere licet. Posset tamen aliquis cogitare, corporatorum ordinem, seu collegiorum exhibitam fuisse speciem , ut antiquitus obseruabatur. Corruptam autem segulorum diuturnitate hanc tabellam , in sermes literae sati, superque declarant . . Familiarum nomina, quae in ea leguntur, in Italia claruisse credibi. le est; siquidem testimonio diligentissimi Tomasini in AEmoniensi histo ria,quae lucem expectat, LAEPOCAs gentis in hac tabula nominatae, non unicuin reperitur monumentum; maximeque in parietibus Ecclesiae Beatis Mariae Virginis, unico in lapide sub duobus capitibus hae duae in

scristiones Obseruantur . .

269쪽

hibiti , nomen, ut videtur,lieri continentes, sunt ij, quos Patauinum T masinus retulit, munificentia, ut iam diximus, Illustrissimi Equitis Ca tam a Pute . . LEOPARDUS J Habet illorum annulorum primus. Nomen simile reperio apud Christianos primi arui ex Roma subterranea Italice conscripta, ac an nolubilai MDCL. typis commissa . Ibi enim in tib., Basl.ea Diui Pauli tale monumentum designatur. ςV ε. xo Cus P v PE XOR TACILOCvS FELICITAT Es

sed nee ignotum Patauij aliquando LEOP ARDI nomen Risse, t obseruo in diplomate illo membranaceo antiquo, in quo bonorum ebis. c. donatio legitur ab Opilione v C. Diuae Iustinae facia, ae testis quidam Leopardi nomine nuncupatus, sic subscriptus deprehenditur EGO LEO PARDUS ROGATUS. Quinquereliqui monumenta ex Iliria Patauium transferri curauit Τomasinus, ne iniuria temporis interirent. Sed quatuor prima inferioris suisse aeui, literarum informitas declarat aper te; omnia autem ista Abrigae in ditione Parentij haud ab isto procul inuenta fuerunt. 7. IANVRIUS J I AN v A RI vs ni fallor legendum . Quod suadet mater I A N v A R I A cognominata; sed fabrili imperitiae, seu ruditati aeui, iste sorsan error est imputandus. A DIU T. TABU. J Nempe ADIvTOR TABvLΑRlI, seu

TABULARIORvM. Adiutoris nomine recipiebatur, qui alicuius vices gerebat. Hodorus: iutor etiam magistri nostris prcsentatur obtutibM,- κ. i. Hh a visa. in. 6. v. .

270쪽

mkaria forte irasci' eligamus eius praefidium , qui nobis praestat fidele μ-

latium. At non tantum in ossicias, sed quacunque in re, qui alicui presto erat opemque serebat, sub nomine adiutoris suisse comprehensum colligo. Sic Terentius emptionis adiutorem prodit . Postremo hodie in altria emunda his adiutor fuit

. Hic curauit.

ρ ' Θ Apud Plautum etiam, qui amori alicuius opitulabatur, adiutorem di

Vexumenimuero adiutores ossicii leuandi causa dabantur , qui vel agritudine praepeditis, vel multitudine negotiorum obrutis opem Ar L io. e. rent. Hinc apud iuristeritos reperiuntur Adiutores sacrae memoriae , . Ei, Adiutores magistri officiorum , Adiutores Ducum t Adiutores vero . i. c. eburbanae sedis, & Vrbani ossicij apud Symmachum inuenio . Adiu iners, ef torem insuper ossicijs Praesecti Praetorio accenset Pancstolus in com 1. Cc. d. ment, ad Notit. Vtriusque Imperij, ubi iusius de adiutore, cuius titul

γε re p. vltimo aevo Primicer ij erat.' Adiutoris equidem origo incerta mihi, sed antiqua est satis, cum apud L. ig.c. l. Liuium legam Adiutorem. P. Scipioni datum Africam petenti : O deas η copias quas ex vetere exercitu Mispania habebat, quaeque a Puteolis cum i h ib. Claudio Nerone traiektae erant, decem millia peditum, . mille equites ad-ὲρ si ai duiuar, Cy M. Iunius Dyahus Propraetor adiurer adires gerendas datus est.

I 2. Adiutor porro sub se si badiuvas habebat: sic enim appellabantur, qui1Λ. adiutoribus e eorum arbitrio opem serebant . Nam cum inter cetera adiutoris munera unum esset criminis reos custodire hoc in nestotio plu-

i, Nom. ribu subadiuuis egebat νι ramue TABULA RH nomine intelligu ntur apud iurisprudentes, qui te stamenta publica testationesque conscribunt . Tabularios Culapius iu- i. 3. si iis consultissimus vir, extraque leguleiorum conditionem sublime emi. cana , hpς imodo definit: Ta laris dicuntur, qui ciuitatum aut prouincia-L ii cod. rum chartas m ratioηcs cracrant ac senutant ι qui traesunt tabulario ciuita- tum,in quo pleratue publica σpriuatorum reconduntur,veluti debitorum etit ibi . Hη- t pccunia. Quae omnia diuersis legibus sunt constinata . unde mox c. iis De subdit: In rebus tamen priuatorum plerunque adhibebantuν , mel ut pro im- - si 9 peritii titerarum scriberent , aut bubscriberent, vel toro stir tari ncqueuntibuistipularen:ur, quasi personae publica. Porro tabularios inter seruos publicos vi baliae semiliae refert Pigni rius, nam tabularios seruos sui se publicos demonstrat Capitolinus: itarat . . et ι non scriba,non frui publici, non censuales, illis actibus interessent. Et mul ' ι f. to pilus Liuius noster: conseres extempli in atrium libertatis ascenderum . m. i. ibi signatis tabellis publicis, clauseti tabulario, c dimisiisseruis publicis, nega