장음표시 사용
341쪽
3 A PHTHONI Igulo facie dum impulerint, dicendu . Varie autem per comparationem unumquodque amplificabis, hi aut excessum, aut similitudinem, aut dissimilitudinem, aut denique rerum pugnantiam, contrarietatemque ostendes.
bme simul tempore coniunsia sunt, primum ab aeris timperi e per
REstant ea persequenda , quae Urbi,
quam laudamus , simul tepore sunt coniuncta. Hic prim sim spectandum quo in climate , caelique parte sit posita unde aeris temperies cognosci potest. Neque enim paru refert, languidioribus, an seruentioribus, seu temperatis solis radiis sit subiecta , ut sunt sere omnes hae, quae inter Cancri, Ursaeque circulos sunt positae Deinde dicedum erit de agris, qui adiacent de fluminibus, stagnis piscinis, montibus, ipsoque mari, si aut vicinii est, aut urbe alluit. In iis autem omnibus ea quae fructuosa, amoenaque sunt, laudibus qui omnium,adiunctorum nos locus admonet. Siquidem agro fertiles, fluuios piscosos, nauigabilesquCI
342쪽
lesque, montes vitibus cositos, tum mare
nauibus Reque tatum, hoc ipso quod fructus voluptatesque maximas adterant, αvibis nome dignitatemque in primis co- seruare dubium no est. Spectari item potest in orane an meditullio prouinciae siti posita quod genus circunstantias copiose Graeci, ut quos verba no deficiunt, persequuntur praesertim Menander Rhetor,
qui de laude urbium seorsum scripta reliquit Verum dum hic in laudando ex loci positione circunstantia , quod infinitum
est studiose prosequitur, eorum, quae Omitti minime debuissent, quae videlicet publicae munitiones interiorque ciuium structura esset, ne meminit quide Atqui nos ad locos , atque adeo ipsos ad fontes laudaturum ducimus: unde, quantum pro suo quisque arbitrio volet, hauriat. Nam cum ad laudem urbiu pertinentes circun- statias explicare infinitum sit, quod unicuique fere praeter diuersa hominum studia , rationei laque quaerendi victum sua quaeda iupria a natura sint attributa, aliis nempe auri sollinae,aliis thermae, aliis alia id genus innumera cognito adiunctoruloco in hoc instructus si, ut sciat, qua cu
que praeterita, praesentiaq; splendore, bi , commodum ve, seu proprium, seu cu
343쪽
3I A PHTHONII caeteris commune, a ferat, laudari oportere quae per reliquos deinde ducta locos augentur plurimum postremo i itur de publicis munitionibus , interiorique ciuisi structura in ipsis ciuibus erit dic educ igitur ab adiudiis ministrata, copio-sherunt singula, omnibus enarratis circu- stantiis, explicanda: per reliquos subinde totos ducenda ,amplificandaque. Itaque sit bono climate sita sit ciuitas, primum aeris temperies, coelique clemella,&tem - , perata sub ipsa soli titia, dierum noctiumque oogitudo pluribus erit describenda: deinde a caussis haec erunt locupletanda: no enim aut Solis ignibus, aut Septetrionalibus frigoribus nimis esse subiectam:
sed in metio positam , hinc frigora, hinc aestum fugisse , undet illud dierum noctiumque suo tempore nec maius, nec minus iusto incrementum, quorum alterum
sub Arcto, alterum sub Solis cursu positis
accidit. Ab euentis, quare homines nulla accis intemperie impediri, quo minus toto anno virium domi foris quaerant: omniaque in agris felloius proueniant.
Accedit in ipsa ingenia, coeli beneficio praesentiora perspicacioraque reddi. Et haec quidem omnia multis explicari potaiunt Postremo in comparatione petu-da co
344쪽
PRO GYMNASMATA. 3i da copia est ut hic aurum salil timorem hominibus , maturescen Gique iugibus iccommodati orem declares, cluam eius, qua cum coissei cyrbe A simili autem extendes , si cum ea urbe conferas cuius
positum pluribus notum maxisne' probatum viles. Hunc in modum, si voles dissimilitudinem repugnantiant lue col- latione aperies. Quod autem hac via,Ordineque ex locis atra plificadi commode Utamur tame cumin aliter recte fiat,nemo sibi hic legem praetcribi putabit. Nam postquam ex Ediunctorum loco , qui omni rei,de qua agitur, adiunctus est maxime, quae voles ob oculos posueris, deinde ex comparatione copiam sumes, cs magis augere voles,subinde a caussis augeas licet Vcrum id aliter atq; aliter fieri posse in uniuersum sit dictum voles adeo ut saepta dum uno in loco longiorem mora trahimus, plures interim ali ex suo aliquid , vel antequam inde digrediamur,
345쪽
H Rc de aeris te peries de agris subiit de dicendum, de fluminibus, stagnis montibus, piscinis, ipso denique mari,aut vicino, aut urbem alluenteri uantaque ex singulis utilitas , voluptasque capiatur ab adiunctis copiose erit exponendum nunc ea ipsa ὁescribendi, nunc aut classicorum autoria, si fieri potest, aut vicinar gentium testimoniis confimaado. Atque hac via res quidem ipsa mire ρugebitur. Quod si vero magis haec extendi voles,singula celeberrimis urbibus omparando , ostendes, hanc siue agri ubertate , siue fluminum copia voluptatisque , siue denique ipso maris usu aliis longe superiorem aut certe per omnia parem esse iudicadam. Iam de publicis urbis munitionibus, tectisque dicendit:
quantaque sit fouearum aggerum, murorumque altitudo , latitudoque, erit describendum 'uis portarum, turrili, propugnaculorumque numerus , quae magnitudo firmitas queri quod bellicis machinis rebusque ad arcendam vim accommodatis , sint omnia reserta Haec ubi pluribus exposita verbis, descriptaque fuerint , a caussis erunt augenda, cu foveas , moenia aggeresque ita ducironique placuerit: a consilio hac distantias
346쪽
statis, hoc in loco turres propugnaculaque locarint: cur tantis sumptibus, tot ta- tisque laboribus eo omnia evexerint, nepe, ut quam minima manu hostiles incur-tiones, impetusq; sustinendo, propulsandoque, vitam, fortunasque suas defensa-sent. Atque hic subinde euenta narrabuntur, quorum holitum impetum,oppugnation)sque, quo, quanto tempore fortiter sustinuerint, furorem fregerint, discedere demum cum ignominia pauci plurimos coegerint . u in postremo oparatione omnia maiora amplioraque reddes , maximis munitissim 1sque urbibus hanc aut munitione per omnia pare docendo, aut multis etia partibus superiore. Atque haec vicinarum gentium testimoniis, praeclatisq; Regum,atque magno risi hominum iudiciis dilatari possunt. Tecta autem ciuium frequetiora magnificeque extructa, tum plateas, foraque ad hominuusum latiora, diuorumque templa augustiora esse, quod no parua laus sit: ut quaeque maxime excellisit, ita pluribus erunt Verbis ornanda hominumque de iis testimonia iudiciaque adferenda: tum cum vicinis pulcherrimisque ciuitatibus consere da, quo ipso aut parem,aut longe maiorem huius celebritatem magnificetiamque
347쪽
que edoceas. Quod si lubet, incc ipsa
alus locis licet exledas Restat de ciuibu esse dicendum horum arei vi Num, cum de vita defunctis di erimus , quaestu , qui mores , quae praeclare facta existant, spectandum. Comm0 de autem quς que in sua virtut si genera sparges: sua prudentiae sua iustitiae, qu erga eos religio, erga parete pietas dicitur,sua ite fortitudini, te perantiaeq; assignabis Cauterum cu supra in patriae laudibus lauda- di amplificancri l rationem ostederimus, qua insiste da hic via sit, inde peti potest. Haec de urbiu laudibus, unde quς vituperari oporteat res nempe contrarias,facili
Suis a Uacta ornandi, amplificandi quaera-
οῦ f. i , subinde intueamur: in quibus
eis ostio l/udandis, Vituperadisque, eum Rheto e Lua in axime Historici, heroiciq; vadi sit a. yerrantur Temporis aut seruato Or- lib. dine laudari oportiere ipsa nobis piae scribit ratio poEtis tame id dae indultitiari .- tantibus. Praecipui aute hi loci sunt cauta sae inuenta quanquam ali omnes, qui supra,& huc adhiberi possit ut expositis primu causis , deinde quae euenerit expli
cetur mare Virgilius, postquam paucis
348쪽
proponendo, Musasque inuocando, ho in inutia animos sibi benevolos, attempsque reddidit, causasque statim commemserar, cur Eneam Iuno, insignem pietate viru, tot labores periculaque adire coegerit. Vrbs antiqua fuit, Tyra tinuere coloni, Carthago, Daliam contra Tiberinaque longe Ostia, diues opum studiisque a perriaina bestis Ham Iuno fieri u tem ma eos omnibus nad Hi habita coluisse Samor hic illius arma, Hic currus fuit, hoc regnum da gentibus esse, Si qua fata sinant, iam tum tenditquefovetque. eniem sed enim Troiano a sataguine duci
Audierat, Tyrias olim quae exteret arces.
IHinc populum late Regem,bessequesuperbum,
Venturum excidio LIbια sc voluere Parcas. Id metuens:νeteritque memor Saturnia belli.
Primaqrad Troiupro ebaris gesserat Argis:
Ne dum etiam causa irarum saeuique dolores Exciderant animo. Manet alia mente reposivm Iudicium Paridis spretaque iniuriaforma. Et genua inuisum , jut tiGanymedis honores. His aecen super,iacitatos aequore toto Troas,relliquias Danau,atque immitis Achiilitarcebat longe Latio, mi liosque per annos.
Errabant,aclifatis maria omnia circum. Tantae motis erat Romanam condere gentem.
His irarum Iunonis e causis quae infortunia Eneae Troianisque euenerint, dum
349쪽
de in Latio bellum gerere cogunt hir, poemia subinde fusissime narrare occipia Muix duodecim libris absoluit. Vix e conspectu Sicuti tessuris in altam Vela dubaut ii, spumassalis aere ruebant.
Sicin ante hunc in utroque suo operet Homerus primum causas, deinde insecuta canit e ueta. Hunc in modum T. Li uius secundo suscepti a Poenis in Roma nos belli,antequam euenta , resci gestas enarret, causas primum dicit, quod videlicet Sicilia Sardiniaque, illa nimis celeri rerum desperatione Romanis concessa, haec fraude ab illis intercepta esset tum quod Annibal, cum puer adhuc esset, a patre Amilcare Imperatore aris admotus aurasset, se quam primum per aetatem posset,liostem fore Romanis. Quin Salu nium idem facere, ipsius argumento est si istoria. Quid 3 non igitur alio hic causa
rum locus valet, quam ut causa rerum, quae euenerunt, quod ab his autoribus factitatum esse vitiemus, primum exponendas esse sciamus3 Est profecto multiplex huius. passimque , nec certo in loco
sius. cum nunc praecedant, nunc suos e-
'uantur euentus. Nam quamquam primet. quaedam,
350쪽
quq dam, principalesque summa rerutra causae sitir, quas nosse principio lector, audiiorve cupit tamen cum subinde aliae atque aliae actiones casusque existant, de ipsorum alias atque alias causas esse conuat: unde si inter narrandu obiter amplificetur, mire orationis extenderu corpus. Quare Cicero, cum suarum se laui i-F τ' dum minus strauem scriptorem fore in f mi. v telligeret, vider Stque L.Luceium Q I .in D
signem sui temporis historicum , bellum ciuile scribendum suscepisse, scripta ad eum epistola omnibus petit modis , suas
Vt res,exemplo Graecorum, seorsum perscribat, atque in se orna do historiae leges negligat .Posse autem inde, si a continentibus suis scriptis seiungat, a causis, euentis,adiunctisque amplificet, quoddam corpus confici His porro ex locis augerire oportere L. Luceium admonet, dum causas, consiliaque rerum suarum, casus
etiam, euenta explicanda esse seribit. Adiuncta autem sunt, tempus, testimoniaque Luceij, quem ea, quae suo iudicio laudanda putaret ornare,quae contra Vituperanda, reprehendere voluit. Atquo huc etiam pertinet multorum in Cicero
nem perfidia, insilii at,proditi6que,quae dc Adiu; putauit esse notanda. Hie nemo mirabia M. X a tur