Socratis doctrina ex Platonis republica [microform], illustrata qua disputatione ad audiendam de Socrate et Fichtio inter se comparandis orationem

11쪽

se Xenoph0ntis auctoritate in examinanda doctrina

Socratica eam normam c0nservari voluit Sehielemacherus,

ut nihil quidquam praetermitteretur, quod ab eo Soerati tributum esset facultate simul data anquirendi ejus modi

m0rum rationisque notas, quae Xenophonteae enarrationin0 refragarentur. Quae norma etiamsi eruditissimorum virorum adsensum tulerit, in adumbrandis tamen Socratis persona ac doctrina mirum in m0dum neglegebatur et neglegitur. Cuius rei cum nuper alio in loco testim0nia persecutus sim, ad alteram partem quaestionis de Socrate Platonico, quatenus congruat cum Xenophonteo, pergam accedere. Nec vero id mihi proposui, ut perlustrata omni dialogorum serie ex unaquaque similitudine conquiram

molesta videlicet et latilis indagandi ratio - , sed illud

tantummodo 'opus examinandum suscipio, quod unum omnium maxime indolem reserat genuinae doctrinae a Xenophonte descriptae Rempublicam Platonis. Ei sententiae si quis objectaverit nullum inter Platonis opera exstare, quod sui similius sit idemque alienius a magistri disciplina, equidem et dissentio et adsentior. Etenim p0steriores libros diligenter perpendenti discrimina obriam eunt, priores concentus. Quodsi disputatione mea effecero, quid intercedat cognationis inter adumbrationem Xenoph0nteam et Reipublicae priorem partem, non modo 1

12쪽

- T verae imagini Socratis, ut quae utroque insigni documento collustretur, sed etiam Platonis amplissimo libro rectius aestimando prospectum erit. Platonis Reipublicae fundamento id spectari apparet, ut civium exitiosa licentia arceatur. Nam cum illis temporibus omnes omibus rebus interessent neque consilio et auctoritati tantulum tribueretur, Plato inde salutem sibi petere visus est, ut suum quemque munus obire juberet: munus autem ad insitam indolem φύσιν accommodandum 370 εται Dαστος ου τά- μοίως ἐπιστου, αλλα

ταῖς αυταῖς φύσεσιν;

Quibuscum conseras quae a Socrate apud Xenophontem declarata sunt Mem HI, 9, 3 ορῶ δ' ἔγ- καὶ αἱ τῶν αλι- πάντων ὁμοίως καὶ μει διαφεροντα αλλήλων τους ανθρω1τους καὶ ἐπιμελεὼ πολυ πιδιωντας. . Mem in s G τ ει ιαθόντα τε καὶ μελετήσαντά τιε πο- εὐπραξίαν νηιδε α καὶ οἱ τω- ἐπιτηδεύοντες

Suspicetur quispiam id latonis proprium fuisse, ut

alteram sententiam cum priore e sociaret, ut discere et exerceri secundum innatam naturam iuberet, quod contra Socratem vim naturae attendisse illum quidem sed in deligendo vitae instituto neglexisse. Quod caveas ne decipiare. Mem. IV, 1, 2 ἐτεκμαίρετο ει τὰς γαθὰς φυσεις εὐτου ταχέ τε μανθάνειν οἷς προσθροιεν καὶ μνημονεύειν δμαθοιεν καὶ ἐπι μειν των μαθηματων πάντων δι' ἀν ἔστιν οἰκίαν τε καula οἰκειν καὶ σταν καὶ τὰ ὁλον ἀνθρώποις τε - τοῖς ἀνθ ρωπίνοις πράγμασιν εἶ χήσθω τους γαρ τοιοίτους πεῖτο παιδευθέντας υ δν μόνον αὐτούς - εἰδαί

13쪽

Hae αγαθαὶ σεις, quae optima disciplina educatae se cives civitatem felices reddere sciant, nonne proxime ad λάκων similitudinem accedere censendae sunt, qui et ipse aureis naturis instructi musica et gymnastica ad rempublicam administrandam evehantur Iam quod Socrates non eo usque progressus est, ut qu0dvis piscium ex una descitaque natura suspensum vellet, lato quoque a nimia eVeritate temperabat. Sane quidem vetuit reipublicae gerendae umquam participes fieri pisces, cum viliorum artium permutatione nihil detrimenti civitatem capturam esse doceret:

Plato ordinibus inserioribus praetermissis unis custodibus quae discenda essent praecepit, cum multitudini ita tantum consuleret, ut continenda videretur atque pariter Socratem eis praecipue peram dedisse, qui spem reipublicae prospere gerendae praeberent, supra allato loco Memorabilium

IV, 1, 2 ostenditur.

Quid autem de eo existimandum est, quod lato unum tantummodo munus suscipi imperavit Quod quamquam diluesdo in Memorabilibus non exponitur, tamen non est, quod longe quaeras. Audiamus eum απραξίαν finem bonorum ex Socratis sententia definientem. Mem ΗΙ, 9, 14 - μαθοντα τε καὶ μελετ ησαντά τι ευποιεῖν σπραξίαν νομιζω. Iure ideo Socratem in eo posuisse felicitatem contenderis, ut in uno munere suscepto quasi

domineris, ne id dicam, qui μανθάνειν μελεταν καὶ μποιεῖν τι praeceperit, eum multarum rerum studio lavere

non potuisse, cum omni tempore rei et penitus percipiendae et prospere perficiendae aequa duscultas obstiterit. Ceterum qui in re haud ambigua omni dubitatione vacare cupiant, e08 Velim spectare ad Cyropaediam V, 1, 21

εα εν εργον τράπωνται, et ad Rempublieam 433 Α - γε

πολλάκις εἰρχηκαιιεν Sequitur igitur, ut praeter Socratem et Platonem alii quoque id aetatis sibi persuaserint, intra Suum quemque munus repressa studiorum libidine cohiben

Plato ad finem disputati0nis pr0gressus iustitiam statuite88 χρηματιστικου ἐπικουρικου φυλακικου γένους οἰκειοπραγίαν

434 C. Quodqu0niam nihil exstat vestigii, quemadmodum

Socrates iustitiam interpretatus sit, de utriusque consensu nequit diiudicari. Attamen manifestum est, illam definitionem a ratione Socraticae disciplinae prosectam esse, ut vocabulis disserant, modo consentiant rebus. Iam vero de instituenda disciplina tametsi nihil fere patet apud Xenophontem, quod cum latonis doctrina comparari possit, summatim consideranti nihilo secius mutua occurrit consensio. Omnino enim id egit Socrates, ut iuventus certa disciplina imbueretur, quae non tam poetarum illecebris, ut tunc solebat, quam idoneis vitae cum fructu agendae praeceptis inniteretur. Qui cum rempublicam vitiorum mole collabentem videret, imminenti ruinae non legibus latis sed animis informatis medendum docebat movertitur quasi inardes doctrinae Socraticae, quippe quae

14쪽

- AE et prima hominis ad civilem vitam educandi auctor facta posthabitis institutis ex civium pectore menteque civitatis salutem repetiverit. Neque ideo leges moliendae sunt, ut publica sortuna firmetur, sed ut sapienter educando principes salutis evadant Mem. IV, 1, 2 τους γαρ τοιουτοις γεῖτο

παιδευθέντας τολεις Ῥυνασθαι χυδαίμονας ποιεῖν), neque minus ratio iudiciorum renovanda, cum ingenio erudito iniuria nascens opprimatur. Neminem enim indulgere malis, qui b0na didicerit Mem III, 9, 5 καὶ - αν τους

ταυτα εἰδοτας αλλο - τουτέων oves προελέσθαι). Nec vero doctrinae solum virtutis sed etiam consuetudini opus esse in educando provideri. An aliud eum spectasse putas praeter consuetudinem, cum canum equorumque exemplo ipsius consilium probare studeret Mem. IV, 1, 3), aut cum παιδευθέντας μἐν καὶ ιαθοντας α δεῖ πράττειν, ἀπαιδε-ους δε

καὶ ἀμαθεῖς ibid. 4 4 luculenter distinguere: Quid est

διαιτν τν τε ψυχὴν παιδευειν - τὸ σωμα I, 3, 5 nisi adsuefaciendo amnium corpusque moderari Iam si quaeritur, quid sibi velint μαθι ματα, quibus iuvenes erudiri praecepit, documenta non desunt. Primum enim eo deducendos esse, ut esses qualia sint perciperent I, 1 16τ ευσεβές, τί ἀσεβές, τί καλόν, τί αἰσχρον, τί δ&αιοψ, deinde ut rerum utilium compendiaria quadam scientia instruerentur IV, 7 8 3μέχρι δἐ του Οὐφεusto πάντα καὶ

aiso συνεσκοπε καὶ διε νει τοῖς συνουσι. ἐδίδασκε ὁ καὶ μέχρι του δέοι εμπειρον εἶναι καστου πραγματος το ορδιυς πεπαιδευμένον), praeterquam quod omnes quae

ad vitae institutum pertinerent ea ratione usuque perdiscere deberent III, 9, 3 χρη καὶ τοῖς ευφυεστέρως καὶ τους ἀμβλυτέρως in σιν ἐν oli αν ἀξιολογοι βουλωνται γενέσθαι, ταυτα - μανθάνειν καὶ ιιελεταν). Omnino autem

studia eo conserebat, ut virtutum ad communem salutem spectantium perit08 essiceret I, 2 64 τῆς καλλέστης καὶ μεγαλοσπρεπεστάτης ἀρετοὶ , πολεις τε καὶ olas Golaoυσι προτρέ=πων επι μεῖν). Ut brevi comprehendam quae dixi, communi rei deditus erat, missi argutiis iubtatem amplexabatur.

Atque inae quidem praecepta lius modi sunt, ut emendandae civitatis remedia Socratem in disciplina ingenii morumque p08ui 88 recte videar contendere. Meteri e trinsecus valetudinem petebant, ille intrinsecus cum animae mentique consuluit, rebus iublicis consuluit in quae artissime cum iis Implicatae vel 40tius ec eis uadicitus suspensae sint 'eque enim est in hominum vita, quin inde manet sua luces illustretur Quod eum clare sensisse non dicam, sed tamquam tacite divinasse haud dubius obtineo. Etenim aliter vereor, ne tantum Virum non intellegas, qui ex pervulgata fama nescio quid miraculi absque humano sensu disiuncti prae se ferat Nerum si suae eum disciplinae idcirco studuisse tibi persuaseris, quod in ingenio moribusque originem rerum civilium obscure praesensisset, et huius viri salvam auctoritatem et latonis praeclaram doctrinam propius inspicies mamque ita sublimis serebatur

uterque, ut quodammodo praetexerent recentiorum hominum

systemata solidi huius mundi habitum interpretantium ex innata mente. In una anima sedes malorum, una cognitio caput bon0rum habenda. Nescio an existime longius esse progressus P sed ipsa res inritat, ut reconditam rationem

perscrutere.

Quae igitur universe Socrates significavit, ea subtiliter limateque ad philosophiae formam traduxit Plato, qui parinisus fundamento nihil aliud moliretur, nisi ut altius in

animae naturam descenderet. Ex qua cum ille bona malaque petiisset, ad examinandam animam alter accessit.

15쪽

Hinc princeps psychologiae Iactus est qua quidem ueeius laus praecipua continetur. Iam accuratius doctrinae similitudines perpendentibus

nobis cum maxime cavendum est, ne rivulos consectari videamur praetermisso rerum sonte. Nihil enim singula praecepta valent, nisi Voluntas auctoris sententiaque excutiantur.

Iustitiam quid sit et quo reseratur sibi pertractandam sumpsit Aspernatus vulgo tradita, quibus ad res extemas reVoearetur, eius sedem in ipsa anima conquirit 366 Mario τῆ cit του δυνά/ιει ἐν τῆ του ἐχοντος φυχῆ νον). Socratemqu0que iustitiam principem virtutum habuisse primum inde colliges, qu0d in Cyr0paedia Xenophon pueros non literas sed iustitiam discentes secit I, 2 6 o sui σπαῖδες εἰς τὰ

γράμματα ιαθησομενοι), tum quod in Memorabilibus idem scripsit VI, 9, 5 φη δἐ καὶ νην δικαιοσυνχην καὶ χην λDὶν πασαν ἀρεις ' σοφίαν εἶναι, quo loco qua8 ius praecipuum iustitiae declaratur. Cf. 445 B κακιας ι ἐν καὶ ἀδικίας απαλλaγγὶ ται , δι καιοσυνφ τε καὶ ρετην κτήσεται). Quocum conserendus Reipublicae locus 443 Ε, quo statuit lato δικαίαν ι ἐν καὶ καλιμ πραξιν, ν αν ταυτην την ξιν σω αντε καὶ στεργάζηται, σοφίαν ὁ τρο ἐπιστατουσαν in πτὶ γῆ πράξει ἐπιστr. μην sere ex literis expressa est sententia iustitiam cum sapientia coniungentis. Denique quod lato Adimantum de Socrate confitentem induxit 367 D πάντα τον βίον Ουδδε ἄλλο σκοπῶν διεληλυθας et orio quid sit justitia). Itaque cum Plato suo libro id ageret ut magistri rationes ad posteritatem propagaret, pr0p0sita iustitia et huius et sua ipsius consilia ad civitatem, non ad demonstrationes notionesve pertinere luculentissime professus est. Tui sententiae suffragatur altera omninoque neglecta definitio σοφίας:

Qui ita scripsit, aucupio notionum non potuit teneri, verum de ratione reipublicae gerenda cogitabat, homines Strenuos et series ad agendum disciplina excoli volebat. Ideo custodes uos appellavit πολε/ιικους avdea 399 A, grotis ιι- κους ἀθλWςάς 404 , ἀθλντὰς πολέμου 416 D et 422 B, ἀθλητάς 422 , vel δ suovργους ἐλευθερίας 395 C, υς δειελευγερους εἶναι δουλείαν θανάτου μωον πεφοβημένους 387 B. Iustitiam ita informat lato, ut varia ingenia secemat, optimas ad civitatem regendam erudiat. De illa re iam dictum est, restat ut de optimis dicamus. Mem. IV, 1, 3 τους iis οἰομένους φυσει ἀγαθους εὶνa

φιαθησεως ὁ καταφρονουντας, ἐδίδασκεν οτι αἱ αριστaι δοκουσαι εἶναι φυσεις μάιστα παιδείας δεονται, ἐπιδεικνυ- ων ων τε rππων τους ευ εστάτους θWιοειδεις τε καὶ σφοδρους ντας, εἰοιἐν ε νεων δαμασθεῖεν, πρηστοτάτους καὶ ἀρίστους γιγνοιιενους, εἰ δἐ ἀδάμαστοι γενοιντο, δυσκαθ εκτοτάτους - φαυλοτάτους - τευ κυνῶν ων φυεστα- των τας μἐν λcῖς ἀχθείσας αρίστας γίγνεσθαι προς τας θηρας in χρησιμωτάτας, ἀναγωγους δ γιγνομενας ματαίους τε καὶ ιανιωδεις καὶ δυσπειθεστάτας Ομοίως ἐκαὶ των ανθ ρωπων τους ευφυεστάτους, ἐρρωμενεστάτους τε ταῖς ψυχαῖς οντας - εξεργαστικωτάτους, αν εγχειρωσι, παιδε θεντας ais καὶ μαθοντας α δεῖ πραττειν, ἀρίστους τε καὶ φλμωτάτους γίγνεσθαι ' πλεῖστα γαρ καὶ ιεγιστα

ἀγαθὰ εργα σθαι arcaιδευτους ει - ἀμαθεις γιγνο/μενους κακίστους τε καὶ Maβερωτάτους γίγνεσθαι διὰ πλειστα καὶ μέγιστα -- ἐργάζεσθαι.

16쪽

me primum spectari velim similitudines ex anim libus desumptas vel maxime propriae fuerunt Socraticae

disciplinae Cyrop. II, 1, 28 3 9 IV, 1, 17 VII, 5, 2;VIII, 2, ); eaedem manant per totum opus Platonis. Custodes appellat κύνας στερεους καὶ ἰσχνους 422 D vel canum instar 440 D, 466 D vel γε λην 451 Ε, 459 Ε vel not/ιHo 416 A, 459 Ε. Communionem mulierum animalium more comprobat 451 D cum disserit de animae partibus

441 BG, ὁ ἐν τοῖς γηρίοις αν τις do ο λέγεις, Vel de

hereditate virtutum 458 Α προτερον οἶν ἐξ απαντων ο/uoi 60ς γεννῆς ῆ προθυμεῖ - μαυστα εκ των Ἀριστ υν), eodem respicit. Quid quod custodis naturam ad exemplar canis eisngit 375 A tara L τι διαφέρειν φυσιν γενναίου σκυ- - εἰς φυλακην νεανισκου ευγε νους In cane ipso discendi

studium deprehendit, quod idem esset atque philosophia:

Deinceps quod in Memorabilibus affertur, optimum quemque deterrimum evadere, nisi erudiatur, idem invenias in Republiea 491 Ε εγουν καὶ τα ψυχὰς Oisco Vs1ιεν τας

τοιαυτη γῆς βελτίστχης φυσεως καὶ ἐκ τουτέων δὴ τοὐν ἀνδρων γαχὶ οἱ τα μέγιστα κακὰ ἐργαζομενοι τὰς πολεις γίγνονται, quae extrema verba mi literas sere cum Memorabilibus congruunt. Unde autem cognoscitur optima indoles Mem. IV, 1, ἐτεκμαίρετο ὁ τας ἀγαθὰς φυσεις ἐκ του ταχυ τε ιανθάνειν οἷς reoσέχοιεν και μονι γενειν δ μάθοιεν dam

φυσεως.

Tam saepe recurrit ad illam simplicitatis plenam definitionem Xenophontis, quem nescio an aliter levitatis, ut fieri solet, et rudis cuiusdam intellegentiae argueris. Num ea quae de optimorum institutione lato persecutus sit prorsus concinant cum Socratica ratione, neque liquet neque ego temere contenderim Attamen haec habent communia.

Primum enim, si Xenophontis Mem. IV, 7 auctoritate utaris, Socrates omnia docebat discique volebat praeter poesin. Non dilucide dixit Xenoph0n, sed silentium est pro testimonio. In capite allato enarrantur disciplinae, in quibus Socrates versari soleret et quae bono viro necessaria arbitraretur, itemque Mem I, 1 16 mentio sit disputationum τι ευσεβές sqq.), quas omnes oporteret intellegere, nisi illiberales haberi vellent Officia igitur quaeque maxime ad usum vitae spectarent perdiscenda curant et, cum omnia utilitatis modulo metiretur, haud scio an iure eum negem poesi Graecorum savisse. Cui obsecutus lato quoque suissimultatibus indulsit funditus poesi quae tunc erat e civitate sublata clam cum quaeris, quidni en0phon rem aperte

17쪽

prodiderit, id uirum commemoro: omnia eum praeteriisse, quae ossicerent causam dicenti. Quod defendere volebat, non alia attulit, nisi quae reo defendendo inservirent. Itaque omni opera enisus est, ne patrios mores exui 88e videretur. Quae si tibi minus placeant, memineris παλαια διαφορας 607i philos0phis cum poesi intercedentis, quae inde

imprimis prosecta est, quod religio in carminibus expressa humanitatem offenderet. Hoc vetere discidio etiam Socrates agitabatur, qui de divino numine excelsius sentiret poetis. Ea autem altera est eorum disciplinae similitudo emendandae religioni studebant Plato enim a tenera aetate haec iussit animis imprimi: μη πάντο ν αἴτιον ον θεον, αλλ των ἀγαθων 380 C, ιι: τε η ua ψευδεσι παράγειν Dur P ἐν Ἀργ P πάντy πιρὶ ἀφειδἐ τὐ δαιμοyιον 383 A et 382 E. His nisus principiis bellum insert poesi, quae prave laciendi et turpiter sallendi deos auctores secisset. Ceterum vetustis sacris se addictum professus Pythiam quasi patronam civitatis instituit 482 B Tob μεντοι Ἀπολλωνι τψ ἐν Λελφοῖς τά τε ιεγιστα ta καλλι- καὶ προ α οὐ νοφιοθετηιιάτων. s. 461 Ε, 469 A 540 C). Racaerimonias retinebat, purgabat religiones, ut quisque bonos deos eosdemque veraces suspiceret. Cuius rationis principem Socratem suisse probatur Memorabilibus I, 3, 2 καὶ

ἐπὶ των κοινων τῆς πολεως βωμων Ia καί τους μέλλοντας ικοε τε πιχὶ πολεις καλεῶς Hήσειν μαντικγῆς εφοπροσδεῖσθαι. Ne paullulum quidem immutatam uberius modo explicatam doctrinam lato excepit immo vero praeclarae vocis apud Xen0phontem sereatae I, 1, 19 Σωκρανὶς ὁ πάντα ι ἐν ηγεῖτο θεους εἰδέναι τα τε λεγομεν καὶ πραττομεν καὶ τα σιγῆ βουλαομενα, πανταχου ὁ παρεῖναι καὶ σχημαίνειν τοῖς ἀνθρωποι περὶ Tων ἀνθρωπειων πάντων - eius nihil simile in Republica deprehendi. Iam ero ambigenti, quae sit malorum origo, cum deos b0n0 88 uterque censeret, dacile ibicietur inscientia. Quae quidem tertia exstat in educandis principiis similitudo. Noli l0ngior esses in asserendis locis Xenophonteis tam omnibus noti et perspecti sunt. H tantum dicam cuique sponte probatum omnia Socratem in discendo et exercendo collocasse, quibus exstinquerentur cupiditates et privata ac publica salus iamdarentur. Eis neglectis studiis quovis malorum genere laborare et obrui cum animam tum civitatem. Tametsi enim eius consilia res civiles spectare Xenophon abunde testificatur praeterquam quod disci ita exerceri iussit, sussum utique emendandae livitatis remedium

prodidit Neque erat prosecto, quod esset prodendum, eum bene Instructis Ingeniis gravissimae 4ei optime pr0spicia ipse Socrates Hoeere soleret Mem. IV, 1, 2).

Ingeniis excolendis ultro res ad prosperum Ventum procedunt.

Ita Socrates sentit et sere mirum in modum consentit Plato. Non multis verbis opus esse custodibus ἐὰν γὰρ εὐπαιδευομενοι ιιέτριοι ἄνδρες γιγνωνται, πάντα -- ρρδίως διόψονται 423 . Exigua instituta, velut tacere coram senibus, cedere illis loco atque assurgere, parente colere, tonsurae 'estis calcei modos ἐξευρίσκουσιν Οι

18쪽

νομοθετεῖν δ' ais ενηθες 425 A C. Negotia autem

forensia, mutua commercia et pacta, conricia et Verbera,eitationes in iudicia, constitutiones iudicum, vectigalia in foro

et portu exigenda, serensia iura vel navalia vel urbana non praescribendum esse quemadmodum fieri debeant σικχξιονανδράσι καυγῖς κἀγαθοῖς ἐπιτάττειν τα πολλα γὰρ αντων, ὁσα δε νos ιοθετησασθαι, ἡ δδίως που μήσουσιν 426 D.

Apparere enim, quale cuiusque sierit puerilis educationis initium, talia sore etiam quae consequantur: ν ου ἀεὶ τοὐμοιον ον μοιον σπαρακαλεῖ 426 C. Rempublicam, si semel coeperit bene progredi, progredi tamquam circulum proficientem: τροφη γαρ καὶ παίδευσις χρηστὴ σωγιιένη φυσεις ἀγαθὰς

ἐμποιεῖ καὶ - σεις χρησταὶ τοιαυτης παιδεια ἀντιλαμβανομενα ετ βελτίους τῶν προτέρου φυονται 24 A. Ut paucis absolvam, quo nititur haec civitas, quae, ἐάνπερ arra οριι σι ευ, ερχεται ἄσπερ κυκλος αυξανομένη 'Institutione ac disciplina Optimorum, id quod tam avide Socrates appetebat. Et unde fit, ut circuli instar bene sin- data civitas procedat Quod eruditione mala repelluntur et eximuntur. Neque igitur diutius eam civitatem Platonicis

ideis constitutam esse putaveris , vana scilicet et penitus salsa sententia , verum nostris ipsorum id eis ubique cognitis et revera persectis, ex quibus cum mentis morumque educatione etiam bona huius vitae praeformari cuivis sani indiei homini persuasum est. Atque earundem idearum, quibus recentior humanitas continetur, Socrates auct0r Plato vindex exstiterunt. Itaque cum mala ex rudibus ingeniis oriri putarentur, nescientibus etiam vim inferre sustinuit Mem. I, 2 50 Σω- κροτης ὁ τὸ ν με ἀμαθίας νε- δεηιευοντα δικαίως καὶ αυτον φετο δεδέσθοι στὸ των πισταμένων α ιν αυτος επέσταται 'osi ὁλ ιν ἐπισταμένους et δέον τα

δικαίως ν μανθάνειν παρα των ἐπιστηιένων. Cogendos esse homines, ut res necessaria callerent omnique modo arcendo τους μηνὶ Γε γ P μυτ εργψι φελίμους κτας καὶ μητε στρατευματι χλῖτε πολε μητε υτ se ψ δήμου ει τι

δέοι βογηθεῖν ἱκανους Mem. I, 2, 59. Eam vix intellegas sententiam nisi cum Socrate ex incohata natura malum deribvaveris; quod cum alii legum necessitate cupiunt refrenare, ille d0ctrina per vim impressa pr0pulsat Iam, quid aliud haec ratio spectat, quam eam qua nostra patria floret omnium disciplinam discit deterrimus quisque, quod discere

iubetur. Iam comprehendam. Cum Socrate deos bonos bonorumque tantum auctores esse crederet, ex hominum natura,

ut accuratius dicam, ex ignara mente malum repetivit. Eam aggressus malum expellit scientia. Quare Sua quemque sortis labrum esse perdidiceris officia, expleveris τους ταυτα τα καλὰ κἀγαθὰ εἰδοτας αλλο ἀκτὶ τουτων Ουειν προελέσθαι Mem HI, 9, 5. Neminem lubentem et scientem pravis indulgere sed bonorum nescium: ποσα δἐ ἀγνοία

ἀκουσίως ὁ στασα ἀληθής. 485 Coo εκοπας εἶναι μηδαμῆ τροσδέχεσθαι - φευως, ἀλλὰ μισεῖν, ζ δ' ἀλγη- θειαν στεργειν Malum ideo perimitur cognitione, quae omnibus patet cupientibus adire etenim ira 3μας δαίμων ληξεται, ἀλλ' Hιεῖς δαίμονα αιρχήσεσθε αρετη δέσπο-

19쪽

617 . Quodcire ceteris disciplinis neglectis eam esse scientiam investigandam, qua et bonam atque pravam Vitam discemat et meliorem ex omnibus quaecunque eligi possint eligat 618 C. Libera cuique optio datur, neque aliunde virtus suspensa est nisi ex studio eius atque scientia. Recluditur perpetua fortuna volenti, cum volentem ultro et scientia et possessio virtutis sequantur. Haec ἀρετὴ δεσποτος tot tantisque laudibus insignis ex intima doctrina Socratis prosecta est. Restat, ut quartam similitudinem afferam, quae inter utriusque educandi principia intercedat utilitatem intellego, ad quam omnia Socratem revocasse constat. Dum civitas Atheniensium voluptatibus et spectaculis in soro scaenaque dissueret, publica anteponens commoda ad veram utilitatem consilia direxit. Nec sane in eo inest, quod offensionem habeat mores saeculi impugnabat, populum docebat. Atque ardua quaedam utilitas nec dulcis gustatu, quam ipse quoque lato Reipublieae suae substruxit. Numquam nec acrior nec generosior eius vindex in certamen descendit: καλλιστα γὰρ δὴ τουτο καὶ λέγεται καὶ λελέξεται, τι τομἐν εὐφελιμον καλον, τὸ δ βλαβερὴν αἰσχρον 457 B. Qua de causa poetarum narrationes de inseris excludit Quod neque vera dicerent neque φευμα τοῖς μελλουσι μαχίμοις εσεσθαι. 386 C. Quando mendacium admittere licet custodibus ἐπ' ωφελεέρι si στολεως 38 B et 459 D. Quali publico poeta utitur Homero sociisque nimis displicentibus γαπιστηροτέρου καὶ ἀυεστέρον ευφελείας λε- 398 C.

Medicis omnino interdicit, ne morbidum hominem curent: ευ suis αυτ ουτε πόλει λυσιτελῆ 407 D. Sane quidem melius rem gesserunt Asclepiadae νοσώδη δ φυσει τε καὶ

ζῆν 408 B. In optimorum custodum delectu ei respiciuntur qui per totam Vitam δ αν τι πολε ηγήσωνται συμφέρειν

432 , perseere videantur. Omnibus numeris absolutus custos eius modi esse debet, oti aWῶν καὶ ε αυτον καὶ πολειχρησιμώτατος εἴη 413 . In civitate concinnanda quid potissimum sequitur ἐν λην τῆ πολει τουτο μηχαναται ἐγγενέσθαι, μαρμοττων του πολιτας πειθοῖ τε καὶ ἀνάγκy, ποιων μεταδιδοναι χῆς φελείας λὶν ν αστοι το κοινον δυνατοὶ ἀσιν φελεῖν 19 E. Quae tandem in summo

vertice dearum insidet boni se a et solis genetrix, qualivi regia domata eminet του ἀγαθου ἰδέα ἶ καὶ

δίκαια καὶ ταλλα προσχρησά/ιενα χρησιφια καὶ ωφέλι φιαγίγνεται 505 A. Concesseris utilitatem eum calluisse et exhausisse, quam reginam institueret in coelo terrisque. Quid, quaeso, nimis imparem magistro suisse Xenophontem arguitis, si quidem Plato illius vestigia quantum potest artissime sequitur γSed altera etiam patet utriusque communis ratio utilitatis, quamvis ex absona aliquantum posteriore parte Reipublicae petenda sit. Traditur enim in Memorabilibus, Socratem aversum fuisse a phil0sophantium doctorumque virorum disciplinis Perstrinxit et irrisit commenta, quae nihil prodessent, propiora neglegerent, Secum repugnarent, intellegentiam transcenderent. φ, I, 11 15); idem repudiatis reconditioribus partibus arithmeticae mathematicae astronomiae, quoniam nihil fructus ad vitam suppeditarent,

necessarias tamen commendavit. Necessarias autem eas esse

quae usui serviant. IV, 7, 2 f). Quare ipse eas disciplinas cum discipulis pertractabat. - Ιn VII. libro Reipublicae via demonstratur, qua ad persectam artem disputandi custodes escendant. Primum omnium eam oportet μηλ χρηστον πολεμικαῖς ἀνδράσιν εἶναι ἰ21 Orditur

20쪽

Mem. IV, 7, 4 ἐκέλευε ει καὶ ἀστρολογίας ἐφιστείρους

γένεσθαι - ταυτης μέντοι μέχρι τοι κτος τε υραν καὶμ p/ῖς - ἐνιαυτου δυνασθαι γιγνώσκειν νεκα πορείας τε

- πλου - φυλακῆς - conseras quaeso utriusque loci sere aequalem tenorem - τ ει ιιέχρι τουτου ἀστρονομίαν Wπνθάνειν ἰσχυρως ἀντέτρεπεν aliam hic consensio elucet. Quatenus ad vitae usum attineat astronomia, uterque disci eam iubet quatenus scientiae 80lius rationem habeat, uterque montemnit Quin aetiam omnino vanum studium astronomiae lato putabat, cum eorum, quae ensibus e ciperentur, Scientia exsistere nequiret ἐπιστήμην γὰρ ουδεν

πειν αἰσ-ων 529 ). Nolim tamen, ut sitem actam de utilitate dicendi, id missum fieri, alios fructus, quos ex illis disciplinis Plato perceptum iri speraret, haudquaquam ex Socratis sententia prosectos videri. Postremo de vi consuetudinis in educando brevi disputetur Iam supra Memorabilium testimonia attuli, quibus adicias Xenoph0ntis verba cum maxime ad magistri morem

- τὰ τῆς Mi χῆς εργα τους ιη την φυχλην ἀσκουν ζας χυδ πιιένους. In Republica vix dici potest quantum consuetudini tribuatur. In prima parte auctor Vel neglegendae scientiae speciem prae se sert. Musica et gymnastica conscitur institutio primam pueritiam - ἀυστα γαρ ν τοτε πλάττεται ar ἐνδυεται πυντος, ων ἄν τις βολὶται ἐνση-μ Γνασθαι επιστq9 377 B. - excipiunt ἀλλ' ὐν ἐκείνη ἀντί

εῖσθαι θεσί τε καὶ ἀσκησεσιν 18 D. Quod si serio dixit, Vim praecipuam educationis in consuetudine locasse censendus St.

Atque haec quidem gravissima sunt, quae de utriu8que in educando principiis observanda videantur. Quantum disperant ostendere non est huius instituti nonnisi ad consensum Memorabilium et Reipublicae pertinentis. Nec vero eis quae adhuc attuli consiliis aequalitas rationum absolvitur alia

sunt neque ea leviora, quae susceptam causam adiuvent. 2.