ErycI Puteani Historiae barbaricae libri 6. Qui irruptiones barbarorum in Italiam, occasum imperii, et res Insubrum continent, ad exemplum Flori conscripti

101쪽

par. Quid dicam ὶ Ne Italiae . deineus Franci potirentur, domi,& ab immani simo hoste fracti:Regem vero debilitavit Barbariea hostium.ut suorum herfidia

perderet. Quippe Germani,tanquam hac tutela nequaquam securi, qilinetiam in Arnulfum Carolomani filium proni,R gnum Carolo abrogarunt. Illa quam in- ka magnitudinem filam iaceret, tam impatienter privatam fortunam tulit. Unde sicuti regere difficile ei fuit :4ta non regere, misertim. Magis etiam ideo corrupivit pristinae majestaris fastigium,quia indignus illo habitus. Vitam cum assiberam an rore dehonestaret, mox fato correxit. Obiit enim, cum vix infelix esse

coepisset felix potitis, quia calamitati

102쪽

ptri ualia, in se irruit . Viri Berengarim de

Regno contendunt. Sed

hic, Insubrum licet man , fusnixus, vincitur pellitur . Nonfiteor Arnuis copiis , a novo Rege, o, jam Imperatore re ctis. Ipso Arnufo opud erat, ut Berengarius res tueretur. Sic victus Vido fugiens, fatis concessit. Lambemus igitur, Ur- donis stires , RQnum , dejesto mi

Berengario, occupat. Interea Arnuia fus a Pontisce evocatus , ut Sergianam factionem comprimeret , Ro-

G a auctus

103쪽

auctus, eum strui a Lambertum is mis, Berengarium insidiis p e teret, Italiam reliquit. Translato in iam-bertum Imperatoris quoque titulo, paussam Berengarii Insubres suscipiunt, sita irrito eυentu. At Iam rim , cum vim supera oet, parricidioeetidit. Nesic quidem sceptrum Berengario fr um , turbante Ludovia , Boonis filio , partes Regni rapiente. . ut imminui potuit , pulsemen. An dumeraret 8 in Italiam post-

diminio venit Irat agemate Ludovia cum capit, ct excaecat. Hungarorum Irruptio,ac nova a Saracenis procella. Berengarius tandem Imperator,

Rudo o Burgundia Rege proelio

superatus , cum adhuc animum non remitteret, amici manu interfectus

Redeunt Hungari , gravi, cla et Ticinum subvertuKt. 'NO N omnium adhuc Barbarorum immanitate Italia perierar, & in se conversa, intestino scelere ruinam quaesivit. Nihil tristius, aut calamitosus eor fore dc statu : ii status tamen dicen- n

104쪽

dus quo nulla quies 'ubdisvitiae & tyrannidi datum. Tanquam fatum sit uiri exteris inviderent Italici , ferrum in se mutuo stringunt, quam vindicatum eunt Regni purpuram, m jori rabie lacerant. V IDO,&BEREN-G A R I v s, ille spoletinorqm, hic Forojesiensium Diix , Pontificis Decreto subnixi, sceptrum moliuntur primum foedere,dum Crassi adhuc viventis Regna divulunt: dehinc bello, postqtiam felicius Italiam Berengarius, quam Galliani Vido invasisset. Hic igitur, quam ab hoste non potuit fortunam , ab amico socio extorquere aggressus est,& reductis domum copiis, pro Italia bellum th Italia gerere. In partes ipse Pontifex, dc hoc eXemplo populi veniunt. Tanquam facilius duortimRegum ferro, quam imperiosumcerent, in uia viscera sanguinemque

armantur. Furoz fuit non minor partium, quam Ducum : ac dum caput sibiqiiaerit Italia , salutem impendit, ins

nientiumque more, manus ac membra

sita caedit. Noui potuit sin hsste Rex constititi: & qui sub alieno nolebant imperio vivere, libertatem oppresserunt. Prior coronam Berengarius, arma Viducabit: qui,ut parem in belsa titulum ferret, Rex quoque a Pontifice salutatiir. Hagno studio Insubres Berengarium, Romani Vidonem sequuntur; tanquam.

105쪽

felices, Auorrim Rex vicisset. Ac .prima quidem belli alea ad Trebiam amnem

tentata , convertit in Berengarium stragem. Caeduntur Insilibres, fugit Rex, sed but vires demio colligat. In agro Brixiano iterata pugna concurrunt exercitus, nee

ulla adhuc virtute conciliare sibi fortu lnam victus semel Berengarius potuit. lIdem & proelii, & Regni tum finis fuit. umdo,repulso & fugato emulo, Ticinum, Mediolantinique occupat , & quia ultra mon est hostis, universam provinciam po- gni majestate virtus victoris claudi ; &prae libertate aestimatum , Regem stium non satis magnum putavit Italia, nisi &Imperatorem haberet: prorsus domesti-yestiens. Ad summum evectus Vido fastigium , potentiae sedem Ticini colloca

vit. II. BRR pNGARIVM interim

varia fortima circumtulit:: quid nisi e forans, an Regnum merereturὶ Ab Ar- nulso, Germaniae Rege . exceptus , missusque inItaliam, haud felicior alienis, quam suis copiis fuit. Secundo fiagiens, hostique cedens , non despondit alii- mum: sic quidem pulsus magis, quim victus. Et tamen, quasi debellatum esset,

vidis mox Lambertum filium Regni s

106쪽

rium asscivit. seciuitas. magnae ser- itisi Cum quieIem & pacem ordinaret, subito quoaam motu, G prorsus tempestate, e culmine rerum deturbari potitit. Potuit a Bereligari quem. novis viribus,& magna aursus militum manu in Italiam i pse Arnullas, Italiae quodammodo

pretio emptus ,reduxit. Verona igitur in potestatem redacta,veterem agnoscit dominum. Insubres terrore obsessi, & tutore Vidone destituti, qui cum filio fugerat, urbes passim silas tradiderunt. Parum est fugere: repentino sanguinis v Ω-mitu extinguitur, & plenam hosti victo

riam concedit.

III. I es fatis tamen erat Insilibres quati. LAMBE R Tv s velut belli heres , paternum Regnum. armis repetir, validaque Italicorum factione impulsus, occupat, non auso Berengario experiri Hoelii eventum. Opus ad nuc Arnulso erat, ut mutaretiir Italiae status: atque ille

ab ipsi, vocatus Pontifice, sergianoriim finjuriis presso,venit,Romam obsidet, eclaruptione capit. stragem si examines, i nihil saevius Saraceni potuissent. Itaqtie pulso Sergio,& compresia ejus factione, Inomen & insignia Imperatoris sumit. sed hoc terrorefrustra Lambertum anse- cutus, cum & Berengarium insidiis - rasset, Italiae in se odium concitam.

107쪽

Imperator rediret. -m titulum ste-phamis deinde Pontifex, ab Arnulso,

tanquam vitio creato , in Lambertum

transtulit, atque Berengarii spes sic magis attrivit. Sed o res humanae l) quem

persisse diceres , regnare iterum Italiae proceres jusserunt. Mediolanenses,diictu

Vangifredi Praefecti sui, catissam Regis

non amilectuntur, nec minus prompta arma quam consilia habent. Etenim ad bellum accincti, vicinas urbes, quas sive metus, sive fides Lamberto obstrinxerat, hostili incursu , populatione terrent. Frustra etiam vis, frustra conjuratio in Novum Imperatorem otaressa est,frustra de auctore supplicium uimptum : trans. ferri sceptrum debuit, ut majori in constantia versaretur. Lambertus, quam in

patrem Nangifredum severiis , tam in filium Hugonem benignus fuit tanquam aeque facile esset, placare, atque occidere , hunc honoribus auget, & ingenti familiarit te complectitur. Sic fata voluerunt, ut ultro sibi adscisceret p rricidam situm. Non profecto potuit ullo humanitatis ossicio iniuriae memoria dederi : erupit per ipsa beneficia vindictae cupido , oc natura stimulante, vesanum juvenis animum ad immane facinus desiit. Admittebat interim laetissimo vultu, aegerrimo pectore liberalitatem Re

funda

108쪽

aii re

i in in

allinia

sata

sinda simillatione mersit consilium sceleris, ut tuta ultione pietati parentaret. Occasionem venatio dedit. Ergo fortς sortuna a reliquo disiunctum comitatu,&. labore fessum parricida invadit, & fuste subdormientis cervices et i tui casia, non scelere extinctus videretur, totamqne culpam equus, sustineret, tanquam excussor & proculcator. IV. V et in Regnum Berengarius reciperetur, satis erat Lambertum extinctuin esse. Nequedic tamen inimicorum factio mitigata : quae cum in Italia non reperiret Regni aemulum , advocavit transalpinum, amplius jam odio quam libertati tribuens. Sed quo minori obnoxium turpitudini consilium esset, vis rum virtute clarum, & jam fortuna RGNm , quodque cum virtute & fortimaastimari poterat, e Caroli Magni posteris , Ludovicum Bosonis filium, Ludovici I I. e filia nepotem. Potuit huic hosti Berengarius par esse , Adelberti, Lucar Marchionis, qui eo te ore Italiae velut Croesus erat,auxiliis instructus .Primum, indagine Uttim Ludovicui cum cap re, aut conficere posset, dimisit; quasi satis coercitum , qui se non redittirum in Italiam belli, aut Regni caussa, sanissimo jurejurando promisit. Sed pacti Mdem nova & blandiens occasio rerum

109쪽

xRY cI PUTRA NIherto vocatus, spreto secramento , eum valido exercitu adest, dc detrectante proelium Berengario, viribus destituto, ad Regnum evehitur. Unondum vic rat, Regis insignia capit;qiii non pugnarat, similis victo erat, Regno tamen non exuitur. Ille Ticini, hic veronae residens,

tanquam gemina esset potestas, stabilire fortunam aggressus est, amicos , sic vires colligere. Atque hoc sine sanguine jam bellum gerebatur. Ludovicus non Regno contentiis,quod in parte possidebat, Imperii insignia a Pontifice accipit ;quasi de sic facilius .aemuli eonatus repressurus. Hinc reliquam belli molem subiens, ad exturbandum Berensarium

accingitur. Neque tamen magna f0rtuna

opus erat, ut, qui semel cesserat, & nunc quoque milite linear erat , prorsus Victi, oc profugi necessitatem amplecteretur. Magna salutis portio fuit, in manus hostis non venire. Sane admirabile humanae conditionis exemplum in hoc viro existere fata voluerunt ; ques a saepius e sublimi praecipitem deturbarunt, ut eve herent ; tanqliam experirentur, an dignum tanto fastigio animum servaret. Tulit vero omnem casti m fortiter, miasi fiducia quadam resurgendi. Sic & hominem se 1civit, quoties itaret ; dc Regem esse, quoties dejectus erat. Contra Ludovicus, tanquόm cum bello periculum deinceps

110쪽

iculsa MIST. RARA A R. LI R. V. ' deinceps ierofligasset- nec timeret hostem, 'Italia expulsum ; magnam umitate deponit arma, exercitumque dimittit. Ergo quietum,& nihil timentem Bereligarius ausus invadere, clanculum in Italiam venit, & collecto hinc inde, partim. donis , partim promisis, auxilio ἰVeronam repente advolat. Facile fuit, urbis custodes corrumpere, olina suos et noctu admittitur,& civium iam stipatus manu, in Regiam irrunipit. Ludovicus tumultu excitatus , & praesenti periculo territus, in proximum confugit sanum : inde protractiis, victoris & iram,& simili clementiam sensit: quippe ut viveret, luminibus privatur : strati non tam Regni oc cupati, quam violati jurisjurandi punitus. Hic qua fide assienum rapuerat sceptrum, ea fortuna posuit. Caecilio verri. tanquam extinctuna, timere Berengarius desiit ; ac videbantur cum oculis Imperatoris, animi simul factionis cecidisse. V. S ε D an quiescere Italia potitit. Cis sin conserte, ac sine aemulo, Tenim potiretur Berengarius , novum dirumqtie invenit hostem, qui non tam ad Regnum , quam ad ruinam, caedem . stragem hominum, urbiumque properabat. H v N G A R I erant, nuperi e scythia, recentes e Pannonia pulsis itide Hunnis) Barbari. Atque haec quaedam velut pestis Italiae incubuit . quadam