장음표시 사용
21쪽
ERYCΙ Pu TE AN rchiridio absolvit, cum aliquo fortasse molis damno, nullo veritatis. Justiniis ut caeteros omittam)quicqtiid Herculea . audacia scribere Trogus Pompeius po Gluit, persecutus est; aut quicquid ubique gentium Reges, Populi, Urbes gessere . Historiam quoque sacram erudita Suru .
in inctu familiares Deo viri tradide- sunt. Hoc exemplo incitatus , Insubrum audeo bella & calamitates AB ORIGINE breviter tradere, deque Populo,
apud quem vixi, ot famae fundamenta
posui,bene mereri. Audeo inquam, Stubi
pitii, Justini, Flori ingenium sequi ; 5 ,
in I R R v P Υ et O N E S B A N IRORUM INIT ALIAM describin fata Orbis terrarum repraesentare, . II. IN sv BRE: s Ticino it Abdita, Pado & Alpibus clatisi, Metropolim M E D I o L A N V Mgine obscura. Hanc nesciri aut confundi, illustre antiquitatis signum est a nec puli chriori monumento durat aerum in ' moria, quam cum quaeri debet, dc citra
pr ordia iiivestigantium industetiam itatigat. Sic dum dubia antiquitate incunabula sua Roma inquisivit, Martem in venit Conditorem, dc hominis opus Deoetas riptum est. Mediolanum nisi ad M,
22쪽
nervam, olim hic culiam, nova stiperstitione referas, Virginumqtie dicas Urbem, non unius conditoris opus putem.
Crevit ipsum nomen, Catonis modo fragmentis fides, & Olanum ab origine a 'pellatum, ut Tusco auctori Medus Inia, suber accederet, sitaque dignum gentet vicum ampliaret. Bellovestis igitur, qui
olg Gallos per Alpes, & juncta caelo juga in
alium velut orbem terrarum dimit, non
ii . condidit urbem, quod plerisque visum,
lay sed suam fecit & coluit, velut novus p rens. A situ tamen, tanquam inter am-ρssit, nes mediam dicunt aliqui, linguarum stylii consensu : aliqui ab amoenitate verna. i, sed haec ipsa ingeniorum quaedam amoe-i; nitas est. A Sue lanigera, ibidem iiivenis V ta, nomen derivare, ridiculum est ; nisi si pro vero censeam , quicquid fabulosa audacia arridet. Ad elevandam fidem fa-,ii ii iis: P0etae creditur. III. TAM varia fortuna ab annisiost propemodum bis mille hanc urbem fusi: commovit, ut nulla aut acrius concussis: ut aut pertinacius instaurata videatur. Las- savit tandem infesta fata , 5c omnibus
iciis calamitatibus major, ex incendiis clare-ribusque pulchrior resurrexit. mi eris, i post tot ruinas aut superfuisse animos in i viris, qui repararent damna , aut toties, pe agit tum , & eversiim solum novarum patiens aedium fuisse. sed urbs ne con B a senesce
23쪽
c νRYer 'Vτη AN ' senesceret atque desineret, innovari debuit; ut aeterna es et,non semel exscindi. Igilem passa,a flammis rei urit, & hostili, adeoque barbaro aratro proscisa, perpetuae augurii foecunditatis digna fuit. Ubi aliae occidunt,haec coepit; iusque nasci meruit, quae secunda Italiae velut
Roma esset. μIV. POPVLVs natura rerOX, tapromiscuo Γellorum eventit,cum Gallis, Hetruscis, Umbris velitatus, tandem senonibus junctus , arma in Clusin's , &quia partem agrorum, quos latius 1lli possiiuerent, quam colerent, non impetraret, in Romanos quoque movit. Hi pro sociis ac foederatis intervenerant, &quos jure tueri nequiverant, armis juvere. Ergo pro Cluunis hostes Roman eraiit; quibus, duce Brenno, ad Aliam flumen superatis, via ad Urbem strage aperitur. Iam in campis victa Roma, brstili nitori patuit, & igni ferroqite milerandum in modum vastata est. Arx, ii bis ite reliquiae mille auri pondo redemptae, & quod omni clade foedius erat, Vae ictis audiebatur. Actum de re Romana erat, nisi Dictator exul pactionis fidem repentina violentia Itipisset. Clim pretium solveretur , suos ad arma vocat: quasi turpe auro agi, ubi ferrum supe esset, pugnam inuruit, dispersos atque paratos invadit. Fraude, non v te
24쪽
ansubres superati, cessEre satis ; a populo tandem terrarum Domino debellari non puduit, postquam in partem magnitudinis victi venirent. Et tamen quan tum Brennus potuit,plures postea tentarunt. id Britomartim, Ariovistum, Virdum arum referam , eadem indole deinceps Reges 3 Brito malo duce, clim ad arma confiirgerent Insubres, tantam victoriae fiduciam ceperunt, ut non pri 'ssoluturos se baltheo, quam Capitolium ascendisssent, juraveri t. Neque fusi animos remisere. Etenim mox stib Ariovisto de militum Romanorum praeda
Marti suo torquem voverunt. Ingens eo tempore terror Romanos invaserat:
mento coluerunt. In exercitu Romano
tantum fuisse armatorum, quis credat ZAmplius dicam : verterunt terga , etia tricium vix pugnassent Iraelium allud A r tium commissum : Consul Atilius cum tribus millibus occubuit, reliquoS re rispavor egit. Virtute, an fortuna deinceps vicerint, hinc conjice: tam prusilli copiarum parte caesa, tanta agmina su zrunt.
Felicior igitur. non fortior Emilius: ite-& L. A milio Papo , C. Atilio Coss. L X X X. millia Eqnitum, Imillia peditum belli foedere , di facra -
25쪽
rata pugna Insiibres superavit ma s, qtiam domuit :& Flaminius vincendo ad novum bellum incitavit. Ergo Vii-dumaro Rege reliquias virium fortunae credunt et & , quia auxilia Garsatorum accesserant, ere&, arma hostium Vulcano promittunt. Marcellus id bellum confecit: at qui vir l victor Insubrum, sed ut urbi parceret. Nam cum in deditionem victos accepisset, de Rege potiusquam gente triumphavit. Et Senatus amicos quam subjectos maluit., quos
timere poterat, ornamentis etiam civitati adiectis. V, TOTA jam Italia Romana erat, de aliis aliisque placere Barbaris coepit. Primi, Gallia dc Hispania exclusi, Cimbri , Teutoni, & Tigurini irruunt ; immensa manus , dc quam timere populus Martis Poterat, nisi Marius pusnasset. Tigurini, ut inde ordiar, dilapii magis quam victi sunt; quia fortunam socio-xum formidaiunt. Teutoni,cum e Gallia Romam versus cursum dirigerent , ad inquas Sextias velut detenti, &a u-gnam coacti, funditus interierunt. Tantum in Marii milite sitis potuit, cum a Barbaris amnis occuparetur: ut biberet vero, hostili infecit, aquam sanguine: non tanquisi extinctum ardorem, sed incensum iret. Cimbri hero per Triden-atinas nivea in Italiam provoluti, edente,
26쪽
ui sic dicam, fluvio Athesi,cedente exercitu Catuli, vastant obvia, oc in Insubres usque penetrant. Sqli interim caelique deliciis enexuati, pliis eraedae quam roboris in pugnam adverta Romanos attulerunt. Dolo etiam magis & arte, quam virtute stiperati sunt; qui & S lem hosti & pulverem Μarius, Hannibalis imitatus ingenium, objecit. Prope Vercellas , in campis Raudiis pugnatum est; adeo feliciter, ut auxilia numinum infuisse credita sitit. Post viros etiam Amulieres fortes fuere. Quippe e Plai siris, tanquam moenibus, dimicare ausae. quia non jam visae, sed castitati rim bant, mortem sponte amplexae sunt. VI. PACATA iterum Italia erat,& quantum a servitute Insubres, etiam ab inertia aberant. Non iam armis &bello, sed moribus legibusque dabant operam : cultu & disciplina rem augebant. Itaque plures familiae in sociam urbem a Romanis traditistae, aedificia de templa excitata. Ne voluptates deessent, Circus, Theatrum, Thermae adduntur; dcin tuaius potissimum provinciae luxum Romana magnificentia crevit. Iam e gemino velut populo civitas coaluerat, de Nediolani Roma quoque erat. Prorsus Caesarem Dominiuii non prius sensere Insubres, quam Gens Domina Rem
27쪽
Dominum 3 parentem justius nominem, qui armis invasit laborantis jam imperii corpus , ut clementia dignisque tanti magnitudine virtutibus servaret. sed non poterat ille civibus suis benignior, quam Insubribtis esse ; e quorum vellit sinu ad Gallicas primum victorias, ac deinceps ad perpetuae Dictaturae fastigitim pervenit. Si licet dicere, Mediolanum fecit
Caesarem, Roma accepit . Augustus quoque, cum irasci poterat, fidem Insubrum erga BrutRm collaudavit. Reliqui aut amarunt hanc urbem, aut insederunt. Traianus quidem hic Palatium,velut no vum Imperatorum domicilium condidit, quoa omnes caperet. Parum est habitare: hic natus postea Didius Iuliamis. Parum etiam nasci: hic Philippus Pater Filiusque Christiana sacra ample i.
Maximianum Herculeum monumenta
sive templi, sive lavacri adhuc loquuntur : is ut nihil omitteret, nomen quoque suum urbi dedit , & Fierctileam appellari voluit. Haec si ambitio est, sapientiam admirare; ubi irn quam Deus erat, imperium exuere potuit. Publice purpura posita, ex aula ad hortum , a' curis adquietem laetus transiit. Putares tantae rei gloriam cum ipsa urbe communicatam.
Sod utinam suo potius ingenio , quam alieno exemplo fastidiisset fortunae fastigium. Diocletianum secutus est.Sic vero
28쪽
animi inconstans ; quia cum ex Augusto privatus esset, e privato Drannus esse voluit. Nam ut ad imperii majestatem eveheret Maxentium filium, acriter afflixit Rem Romanam: ut deinde evectum dejiceret, pater quoque esse recusavit. Iam nec in filio Maxentio, nec in genero Constantino purpuram serens, dum insidias utrique struit, interficitur. Frustra reliquos commemoro,ipsum Constantinum , Constantium, Iovianum, Vale tem, Valentinianum , Theodosium, imperio Romanos, domicilio. Insubres. At- qtie hunc Divus Ambrosius Antistes loci, ob caedem Thessalonicensium, a limi- ne tenisti rejecit, sacrisque arcuit: dignum sane venia , imo laude, quia pietais haud gravem. ur poenam subiret, Theodosium se esse oblitus est : niti hoe potius fuerit, meminisse. Tanta auctoritas monentis erat, ut in Alitistite Imperator videretur losui ; & tanta audientis facilitas , ut subditi habitu numinis minas admitteret. Quo abiistis sancti mores t Sane tam solenni exemplo Christiana pietas Pondus apud Mediolanenses, atque adeo mortales omnes invenit: post Principem pimitum suis andereticelus ὶ Consenuerat vero jam majestasini perii, lassa & es eta ; Martiusque ille populus post nimiam tandem se icitatem rerum pGlitiis elanguit. suo dc alie-
29쪽
no sanguine congesserat, quod rapi pos siet. Laceratus Orbis,& iniuriae ultra impatiens, ad vindictam consurrexit. Ergo lingulae gentes Orbem terrarum in Italia Vincent, generisque humani spolia inter Barbaros dividentur.Vincent Italia sed quicquid illa patietur , Insubres excipient. VII. NE v repenth res Romana prolapsa est, atque interiit: in tantum creverat, ut non miniis dissicile fuerit de- . striti, quam evectam esse. Nimia tandem moles, virtutibus velut imperii fulcris per luxum ignaviamque sit uehis , depressit fastigium: & tanquam ingens ar bor, annis confecta, vigoreque exhausta, stetit tanti nominis dignitas, dc paulla tum exaruit. suis igitur vexata morbis Respublica, externis itidem vulneribus patuit. Qiud dicam Z irruerunt i qui peti silent. Sed nec vinci Romani,nisi in Ita- Ita potuere. Haec postquam Augustorum desiit sedes esse opportlina injuriae facta. Primi quoque Constantius & Constans, Valentinianus & Valens, mox Arcadius oc Honorius diviserunt Imperium : ocquid nisi ruinae faciliorem praestruxere viam 3 Quod sub uno capite laborabat comus,mb gemino defecit. sic ab Oriente secretus Occidens icissisque, velut fato asebatur. G Ο Υ Π a, ab Arcadio stipendiis privati duce Marico, per Pannones
30쪽
in Italiam irruunt, gens bellis & rapinis assueta, dc Orbi jam timenda. Ne quis Barbariem accuset, Ravennam petunt, cum Honorio , inibi deside . conditioniabus, non armis agunt: his usuri,nisi Lares penatesque in Italia dentur. Sed Imperatori aequo velut periculo pax bellumque grave erat: timebat hostes, quibus impar esset ; dc amicos, quibus non fideret. Itaque placuit trans Alpes assignare sedem, a Vandalis nuper occupatam. & Gothi in foedus faciles,e Gallia, Hispaniaque novum depulsuri hostem, morem Imperatori gerunt. Cogid fit 3 in Cocciis Alpibus a stilicone, Honorii socero, insdiis pressi,&irritati,convertunt in perfidum arma, & liniversum hostium exercitum furore quodam concidunt. Sic igitur jure jam sevi,vestigia relegunt,& in praedam emisi, toto itinere vigores se ostendunt. TanquEm Vandalas pellerent ; Liguriam,2Emiliam, Insubriimque fines pervolant, & turbinis instar, celeri strage involvunt omnia. summa cladis,& generi humano in lens ue Roma capitur, diripiturque. Et quid majus 3 Rerum dominos debellari posse, Gothi ostenderunt, jam ipsa fortuna formidabiles equippe stibalio capite, terrarum Orbis novum jugum metuebat. Vertim ut saepius periret italia, ultimum adhuc nium urbs iubium non excepit: mitior haec