Nouae Academiae Florentinae opuscola. Aduersus Auicennam, & medicos neotericos, qui Galeni disciplina neglecta, barbaros colunt. Elenchum sequens pagina demostrabit

41쪽

B L N .Piso ego quamplurimos memini enim robustos ira

uenes quosda boc relicto praefidio ed er no aliare ea sa mortuos:putari itas hoc apud vos capitae esse. A τ Η. . capitale hu tantummodo fuerit, qui sibi ex vinci simu barbam, atque ignara illa schola duces felegere. causam vero siqMF q aera cur in iis grandem sanguina tinudiarum lapsus sit Arucen praeter multas,quas supra tetigimm,quu eim scripta uinuersim in cesum venirent, ingeis nis raritas quae uisa es, extitise. Sinta σ in mratiana methodo mininae exercitatura sir, quod hinc patet. Pescere Hippocrates er Guilenos mutendi sanguinu scopos, posuere Cr quae dehortantur: non quidem adeo μmedirum omnino is eo opere desitare cogunt. Sed quia plMmnusue mediae viae accipi oporteat, iuxta id qκod aut magnitudo,dignitas, i demum indicationum adaersantiu multitudo nobis Auadent. Has res cum in ea sententia accepiye oporteret hic tame uesuti absoluta quaeda doc ema propossit. Nec me exempla modb Agiunt, nesite uerba in quom monstrem, quae dixi modo, uerum temporio breuitas me admonet, er dice rum mul

titudo,ut ad cetera properemus. Na quid dicam,Dii Mancia mittendi sanguinta mutntesSi quano enim forte fortuna hoc tam grande periculusubeuto iobolos praesto esse oportetate uri drachmila una certum podin excedant. Sibi nans maximum stituerunt, er quod superam

haudquaquam assis,unciam sextam,nes ei fi , at Durio impetu,quoniam a purpurato illo 'o principe data cerunt nesius ore si partura. O insana equa,ὸ penitus extirpa

42쪽

extirpandos homines. Sint ne biboni ciues, quos mora

tuos fictis,aut fenescere indignaminis qui utinam a priamo ortu per gent:neque enum uici privassent plurimos, sed er priuaret quotidie,quibus respublica non sine darino caret,quod Cr uos no stis. Quotquot enim sese cis comisserunt,nisi naturae beneficio,aut morbi uilitate fanata

tiyint,omnes breui periere. L A N. At vos econtra feru

uisi uel a morbi init s uocati, uel mediocrem nacti estis curandi corporis habitum: perijse nudum acuta febre. A T H. Tu ne igitur hominum censor atqui non putaram te nostri adeo diligetem esse obstruatorem:quod gaudeo:

speroque fre ut maiora ad c in dies uideas,nam Cr ceae larem, CT certam,nec non fine rei miliaris detrimento, sinitate plurimis pollicemur. L A N. Oportuit igitur uos prius pactos mederi. B E N. Nam quid obsecras L A M. Quoniam minimum mercedis inde haurire queunt, temta .poris breuitate, contra quum nostri faciunt. B E N . Optime ac lacere dictum. Sed gestio cisera audire. A T Η Α .

Nos igitur Galeno fili, uno impetu quoniam sic conducit mans,dum vires 'unt sanguinem misimus pluriamum, nam bilibre pondus Cr trilibre in acutis stbribus,

aut magnu alijs morbis siuperavimus: atque id non mo do impune , seder tinta aegrorum tolerantis,ut nil si pra eligi potuerit. s E N . Hui tam grande sanguinis pondus: pro icto hoc hactenus nobH inauditum est. ATH. Nam quid miraris obsiecro s num tu Galenum medimarum optimum rebitraris sSi itaque H, minimum fere pondus besquilibrum stituit, maximum vero serithre , aut amplius: cur non Cr nos, intermedius illas Macuatis

43쪽

stri bui modi opera siqua possent eas inis nisu osa fore . Itas tratu abi ut bae in reqviqvim pro τα -- potius stupidi coeperint er ipsi, finis μαdem er di similaterino sectari uestigia stiras mispituta ueri is quidem strent,opere runm mn mare. Scimuε nos ad exactum illam ardentifim -- metaurarum adtae non essetnempe sanguinem nature, quois usque imo linquatur aem . In rirer ingenue sumin nes id dimF- auxiliis insimis timore,aut lucri gruatia:utruns enim patan notus posthabitu est,as nebris 1 ct . Nee steriin quo timeamus aliquid ad opus uertere, quod Galeni assertione comprobatum sit ed quoni- eremis paulo te egressis, inrum est timcnmtim proino certias ad solem uerti. consueuere quos et quae cerra bona stat, modo inbolis, initio perterreficere.

igitur bis accidet qui uerbis quidem e G. cos

ri possessa NMequi uam:nes enim sidums est,quisemel cotraxit tabitu.sed quid est quod istos audiatiareret cauenda esse maxime,ne sinpuras misiane Mustrarat,

aut crudos vileus:er ueram,iasilum ram est Matin quo adpo utile est lunas indisinas territus sum. Puto da medici alicuius ex praestati sim extitie,quo niam in ore omnium palum audiuntur. A TH. Quid mitidiaescriptorem hune allegas, qui in eo tractatu quem de uenae se ne scribit,er cuis prato te me muε,-αρον

44쪽

uel minimum in scientia bac eruditus forci, er ubertas et melius omnia discretitur. Hanc rem abunde Paulus noster monstrauit,in ea epistola quam de uenebectione aduerissus Avicenam scripsit. Sed iam tempM est, ut ad id quod tertio propositu erat reuertamur: bos inquam tepus ignorare quo fieri Dbeat sanguinis misio. cum enim a prinis ripis maxime conducat,tunc scilicet cim mouedum praecipue fluadet Hippocrates: hi du fiuos expectant periodos,as urinas turbidus purpureus ver dum mollire duusua C lia prius uolunt,drum cognatos confiulant, er famulos quos, proerit sanguitus mittendi occasio. Quae res et nonihil iis ae bule adeo excellenti praesidio adiecit. cum enim prima illa atq; utius occasio praeterqt, ιμ deinde sanguine,siquidon aegrai mori estingat quod uerisimis est, sanguinis misioni bane culpam tribuunt. Dico autem uerisimile esse postmodum aegrum morimam eum si et putredo ualida uenas occupari dissicilis sol tu redditur fibris. Quid postremo de venis quaι secado suadent dicemus:cum alis in pleuritiae est uenam, clij ine balargia neficio quos munus ramusculos magis diligue quam bis eximam,ibi vero internam uenam secare. Ah cucurbitulas phlebotomiae uicarias esse didicere. Alij crbirudinibus gaudent, ut nouum aliquid comministi uia deuntur. Demum omnino student, ut uel sanguinem haud mittant, uti nil aegrum iuuent. Adeo ut mihi persiis miles bis uideantur, qui internuncks CT aduocatis remetunt, dum principem libere adire liceat. LAN qviedia

45쪽

se . st ridet in A T Η .Vtilis ea qΨdem,ner- adeo clara, non modo controuersiam apud docios viros non bis f.

sed neq; dubitationem ullum. Quo magis mirere quosam in elasimodi theoremate a ci orare, ut nil aliud Iopatur,pra dicent, crisant. Q si non decies mille alia, erea quise utilior restent perscrutanda. Sed iam venes Di M. Gone Amst inlatch ad diaereticen accedamin propias, ea quanti referat pro ulcer Galenus ipsie restitur, erratio docet,ita ut nobis quandos Aereticen Ommu mombora eoncomicem appellasse Iibuerit. Neq; alterares estque eordatum magis de foliam medicin exigat, ut qui' enim' uires tibisinet, nee --- est alione augebit. Plenus est ea Hippocrates,ut qui huic negocio D stare dirauit libr-:quem nobis nuper Pari ensis officina, lucidentissime Iarinitate dona ,misit. Hanc ipsam tarias sed ut inqua ex ponte eordi habeant, ut qui Ebi, quaeres in qmlibet morbo eoueniant,minws norint. Sed ' nee quata aerias,quando tenuin Masse oporteat. B E . Nescio quo nam pacto bee ignor intina ex Hippocrate : didicit unustu*s,in morbi uigore tenvissimo uictu utent m,precedentim tempor- eoparatione. Sed er μ' morbos ineresest,quo propivi uigori accedas, eo de cibo minues uomodo igitur cibandi tempus ignorant s Nim

46쪽

mibi imprus si ficere,monstrare proficto in re adeo maeessaria quam longe a verilate absimi, fita decet sol modo rerum capita adnotasst. Quod quidem uera sint quae

dixti modo , nempe in uigore morbi oportere cibu Iubtrahere, Cr Hippocrates Cr Galenia testatur,sed cr ratio ipsa docet. Quonia enim eo tepore coctioni maxime uacat nutu ra, opin est ipsam ad alia non diuerti, ut quae iura preagenda maxime occupata sit. Porro cum σψis imae mine coctas iam est materia fibris dorat tmen admodum,quum bellere atq; expellere sie expedit. Proinde Crgrauia ac terribilia eo tepore accidui Binplomata. Quod si alio auertas naturae uires, praeterit occasio. Multis

enim uelleuis 4mbientis stigiditas,uel intepes Eua cibatio erisim abstulit. Nostri uero medici qui modo experientia iambit sibiq; eo ordine placebit,adeo probe uictus ruistion: struant,ut mulieribus potius obstquBes,quo magis prope est vigor,eo magis nutri ut, quonia plus collapsas

eo tepore uires ,refciedas amplius putant, quocirca et coissos gallinaceos,aut emacerasos atq; eliquatos sorbedos

exhibis: Oud ite cr siqua alia vehemetius nutrivi. De potu quid Aiasnes enim bac parte melius fie gerui, quum omnes vino potet,ntilla alia ratione ducti squide ab eisquenis quam quod visu potare asyuctiseuntegri, quasὶ iudicatio qux a cosiuetudine fumitur,tuti vim mo babeat, ut ea quos quae a morbo est,siuperet. An putas abstemios boles Galeni atq; Hippocratis tempore extitises hi remecu no minus consiuetudine seruandam doceant, a uini tiaenim potu oino acuta fibre laborites arcent. At nostri, ut .

pote bihuli ipsi quos,non patiuntur aegros suos sticu-

47쪽

Hine mortes Cr desteratae Rutes. Dum enim nutris impura eo ora, eo metu beris. Quod si id sentqui sibi fis,dam quampiam tenuis victvi proponat uocant aute buc qui ex solo pane fiat eo sepe a principis

Wheoguntur demu turpiter,as admodum pernitissem

'tu ipsio cibare,vel quonia longius abfuit, q ipsi eon orerent siquidem inquam Me eis in mente uene, dum nictum instituunt uel quia defectas morbi magnitudine in- res,vetula cibis reficere stigitant,quibus minime aduersatur medicus. At quas nam obsecro defectu viress Nepe fi uel mel assurgente aegro,parum animo linquitur, amque omnino ad motiones eo oris, terius sie babet. Nos uero inquit Galenus motrices dictu uires,haud equisdem in morbis robustis expetimus,uitales uero quas putisvi indiea,tam modo quatenus flusciat eger,siola nanaque eoneoctrix est quae s res curat. Quod uero ad tabo rim rationem piainet,quamvis tu modo Albin sis,longe abesse a recto tramite meduos, quod tamen nobis notam non puto, e addam. Acutarum egritudinum, in qGAE praesiertim exactam victum exquirimus, nulli adbiberi tralem: ed plurimos malo iactu perdi, inos ureo in longae egritudines inuitos trahi. Dicant quaeso siquem unquis solis potionibus nutriere,ex bis qui Muta Mor is quod lex quJu Iam necessarum censet Hippocrates,ut sine eo .ctu haud possit saluari aeger: fiunt aute ba non ZItbuti aut ordei aqua, ed aquosumoomet,aut mulsa Me enim sola er ad septimam contentos non dioinsant, quoder Gaem restitur: mi vero ite sorbitionisus nuri

48쪽

SIVE, MEDICUS. triedi inquam aut alicae cremore quis novit princto ex hA nussus: num si ptisanam exhibent quam dicunt,nulle aliss adiviscent cibis:quocirca proculdubio fructibus ipsius carent.Dico autem fructm, quos langθlime Hippocrates prosequutus est, ubi Cr Galenus addit, eos

qui pane aut condro nutrirent, cum aegros Ledere, tum ptisanae beneficiis omnino carere. At fiorbitiones puto nostri medici fugerent,velut admodum tenues, attamen uia demus Galenum er Hippocratem eas in acutis pleris 3, uelut plus iusto nurietes,mitare. L A N . At inquiunt corpora nostra virtus imminuta,non posse ita acriter custodiri esse item consuetudinem struandum censent quod σtu paulo ante tetiginti non uideris tamen adhuc consuetudinis vires saris enuclealbe, cum de uini potu dili ut M. A T H. Diximus Galenum utendum bis statuisse sevi verabis,quibus maxime assuetut aeger,idq; bona ratione. Consuetudo nanque indicationem quae ab ipsa rei natura Remitur, comitatur,uelut in therapeuticis declaratu est. Nuigitur qui meracius bibere stolant, protrubuit ad longueonuiuia noctes,bis etiam in acutis uinum didum est Minime. Num carnibus ciband- s Haudquaquam. Numpune ne id quidem. Quo igitur modo con uetu inem serutaum dicunts Nempe ut magis nutrias minus M, quum

sibi alias, aliud posceret corpus. Est enim seu uis in dic tioni huic: que tamen a morbo est, eam longe siusterat. Quod uero addebas baud ferre corpora nostra huiusceae modi uictum: non decuit profecto talem uirum, ybdisicis rationibus egregie instructum, quis historiarum ueniatione refretus sit, talia loqM. L A N. Iocabar equidem,

consuetudiniquatum trita

49쪽

diem proponeba,bata mihi probata. ATH. si e m- ad integrum, Er qiae proprie ptisana diceretur,a cedas,quae Cr longioribus conueniret morbismon modo ea in non fiunt, uerum nec fatis norunt que num ea sit, quo minus,qua nam uia ea fieri posset, tentarint. Notis imp uniuersus imminet laiar, ut quibus mens sit,iane quoque artis partem instaurare, quod Cr nos Me anno opere montis imus,quando purimis aegris prout oportuit ex fimum uidim instituentes, eos breui sanaui--M. Quin eos polim natura, ut quae plurimum erisi morbos lauaret. Qvm tmen crisim ipsi nunquam fe uia diste aiebant,aut quam risime: quin er Galeno illud bant dis Hippocrati, Anmisse eos dicentes, de urn quid eonvitor, quartis tita,noni,undecimi, de cimiquarti quos criticus utres celebrarent. Dicebamue paulo ante eum de potu ageremus,no sinere nostros me dicos a uino abstinere aegros. Clon tamen siquod in 'vivis Dicish-μtum fit,nec quale id esse debeat, nee quo tempoὰ- motis. re deo intriani narique nocumenta permaxima functa tempestiue detur sicut econtra magni UM Lerit, si proinbe vivis. sunt autem nocumenta eiusmodi. imm quodeuiose adaugeat, π visere siqua inflammata fiunt,sedar humores commoueat, atque ea ratione coctionem impe diu:quis nee nobis presso est uinum,quod etiam i dianante morbo, suis conducat: nempe album,tenue, rimaque paulo euincens,quare non minora in potu quam in

cibis eos nocumenta prestolantur: sita saris sepers de

mannacesti' bis sermo *it, in ea uero parte quam pharmaceutriam

50쪽

s I V E, Μ E D I c V s. reter rectu ratio te ab his tractetur,profuidam forte dicenis di ab Fum ingrediar, quaeq; iustum volume potius exigeret: siue enim alterantia praesidia,sive uacuantia stu deae; mira concoctricia ab eis dista consi res:piget me diei medicu, atq; adeo iniuste eo nomine nucupari postquam ex ego bactenim bu usus sum. Primum enim quod his comune uitiam est,methodo nulla duce ut alias dicebamus, composita suntsed inepta quadam simili*m rerum conis gerie restria, e quibus hae quidem ignotae fiunt,stu homi num negligentia, stu vocabulorum avurditate: be uero perperam ab artificibus acceptae ola demum nomine trialesaeum uiribus adeo languidis existunt, ut nullo penitusu ui sint. His tmen acquiescunt medici, quibus ficilicet fide est hoc, Ammoniaci ,boc castimaboe Bdelium uocitari, quasi nomina,ii 5 res ipsae nobis Iliscutit. Haec igitur tum medicis,fin ministrus communia sunt. Quae uero priuatatim medicos tangunt, ne in bue parte nostri fermonis ponremu,aventes sine ratione condemnare videamur nobis modo aperium. No minu3 scilicet in pharmacorum

usu filii eos, quam in uenae siectione,de qua paulo ante sermo fuit. Nes enim quo utitur ficuit,nec si sciret, bis pro

empore utuntur. Quod quidem igitur in electione is ylieis materiae filiantur plurisu, non est opus modo tranflacre. cuilibet enim vel trinistrum in eo negocis experta eo satu patet. Porro ubi alias de plantis sermonem habuimus,superest modo ut de metallicis addamus quaeda. Ex his ritillum aut rarum ad nos,non adulteratum affirtur, seu Fnsium rerum artifici admissione, seu arte naturam insum colore ac Rκra penitM imitante, quo eligenae d α tes