De senectute : Habes hic candide lector primum Luciani Samosateni illius Macrobios, hoc est ... longaeuos

1쪽

REUERENDO IN CHR L

ETO PATRI AC DOMINO, DOMINO

Ioanni Abbatii ia Fonte salutis Diioci patrono suo Emperantiam sanitatis conservatrice de longae senectutis authore ac propagatrice ella hoc libello Lucianus breuiter Oaestendit. Qui num ante hac ab aliquo sit

Latinus factus, compertum non habeo. Phanc nullia aemulatione inductus in Latinum sermone conii uerti. ne 3 enim cum quoin in hoc genere exerciti j contendo, non ignorans permulta ad solidam huis

ius linguae cognitione spectantia mihi deesse. Hoc opusculi Tuae Reuerendae Paternitati hisce Kalleiad Ianuarqs uice strenae missum uolo. Exiguum es quod mitto,sed cogita Atm μῖν ολ h lui Aviti A piis faxit autem LMisbia, ut quam merito cum his tot clarissimis uiriss orietatis & temperantiae eXαemplum iuuentuti proponi queas, tam quo his longittidine senectutis hiae ullo corporis incommodo iuste adnumerari possis. Vale

2쪽

MACROBII. I D ES T

LONGAEVI.

Ο N NIV Id mi meris loco, clarissime Quintille, ilistus apporto tibi longaeuos: fomitium

inquam, quod iam olim uidi,&amicis na raui meis, quo die minori natu filio tuo nomeladidisti. Cum autem nulla coniectura potuissem asstequi, quosnam Deus hoc mnio Iongaeuos tibi me afferre mandaret,equidem Deos id temporis precatus sum, ut uitam quam longissimam tu ec filii tui traduceretis, ratus scilicet hoc profuturum cum uniuerso generi homilas tum prae caeteris mihi & meis omnibus. Siquidem hoc ip ta mihi quiddam sorticitatis Deus uisius est praedicere. Conusideranti autem apud animum meum uenit in mentem, ut par erat, homini in liberaIibus disciplinis uersanti Deos haec mihi praecepisse, ut aliquod eruditum opusculum,ec ab ingenuis artibus prosectum ad te deferrem. Hanc ita. aptissimam natalitiis muneribus osserendis diem existimas, eos tibi dedico, quos ad longam senectutem sana mente ocintegris corporis uiribus peruenisse comperimus. Fortasse autem ex huius Iibelli lectione gemina ad te peruenire pora test utilitas una ut di alacritatem animo Sc optimam spem concipias,& te poste quam diutissime uiuere .altera qua inis stitutionem ab exemplis capias cognitis is, qui posteaqua maximam sui curam habuerunt, corporis pariter es animi ratione habita summam senectutem sine omni corporis inocommodo sunt consequuti. Homerus igitur Nestorem Principutii Achivorurn sapientissimum uitam stram tribus

seculis produxisse scribit, quem nobis di animo di corpore

a a exerciat

3쪽

L VcI A NI exercitatum commendat. Et Tiresiam uatem podiae tragici ad sex uses aetates hominum uitam prorogasse perhibet. Credibile est autem uirum D as immortalibus sacrum, di moderatiore uiuendi ratione utentem longistisa uita sitisse

functum. Quin omnes nationes propter uictus rationem

longaniat suis te inueniuntur. Cuiusmodi si int Aegyptiorusacri scribat, di apud Assyrios di Arabas fabularii interpredies, di apud Indos Brachmanes, ad amussim philosbphiae stulis uacates. Praeterea quos Magos uocant, genus illud uatidicum di Diis dicatum. Insuper apud Persas,&Paris

thos,& Baetros,&Chorasmios 8c Sacas,& Μedos,alias multas gentes barbaras, quae Sc firma corporis ualetudine sunt praeditae,5 ualde diuturnae,cum beneficio magicae qua

exercent tum quodecipsis accurata uictus ratione utantur. Iam uero gentes quom aetate omnium longissima urentes. ex quibus sunt Seres,ad trecentos annos uso uiuere memoriae proditum est.Cuius rei caussam nonnulli temperato aeri , nonnulli n turae terra alii rationi uiuendi assignant. Si, quidem aiunt omnes illas nationes tantum aquam potare. Compertum est autem Athotas quom centum ec triginta annos uiuere,ci Chaldaeos ultra cetum annos egredi fama

est,&eosdem hordeaceo pane uti, tanquam perspicacitaatis pharmaco Quibus perhibent ob hanc ipsam uictus ratationem alios quoq; sensus qtiam caeteris hominibus esse uaalidiores. Sed haec de nationibus longaeuis,&gentibus quas

plurimum aetatis aiunt uiuere, nonnulli propter situm terara nonnulli propter aeris temperiem,nonnulli propter raationem ilicstus,nonnulli autem propter utrunm. caeterii

ego iure optimo longe meliorem spem tibi ost endam,si plarium secero homines ubim terrarum di gentiam, di sub

quouis aere degentes ad summam senectutem peruenire, a commodis exercitationibus,re conueniente sanitati uiuendi rationem sectantur, Facta authuius narrationis seetione primum

4쪽

peratoria claros homines memorabo, quorum unum summae reIigionis pietas ad persectissimum ordinem perduces. maximis beneficiis imperium di terram ipsius affecit. Ad

hunc modum & tu Iongaevorum hominum natuine 5 fortunae animaduersione intentus, tanto promptius sperare poteris senectutem sanam di togam, di pari studio hos ipsos seis mulatus, ii ipse longissimam & prouectissimam uitam ratione uictus paraueris. Numas Pompilius Romanorum regum Ionge foeticissimus, ac Deorum cultui deditis limus,

supra octoginta annos uixisse traditur. Servius autem Tul. Iius 5 ipse Romanorum rex, similiter ultra Octoginta an nos uixisse dicitur. Tarquinius nouissimus rex Romanora eiectus in exilium Cumis consenuit,ac ultra nonaginta an nos hi missima ualetudine usus uixisse perhibetur. Et hi Romanorum reges saere, quibus 8c reliquos reges adiungam, qui ad ultimam senectutem peruenerunt,demonstratis etiisam illorum exercitationibus. In calce autem reliquos etia

Romanorum ad longissimam senei tutem delatos adscriba, adiectis etiam caeteris Italiae populis qui diutissime uixerunt. Etenim qui sela historia nostratem aerem calumniis antur,probabilibus argumentis refellipossim adeo ut meisliorem spem habere liceat, fore,ut perrecti uoti compotes fiamus, ec longissimam ac plenissimam tota terra mariis dominantem senectutem iamis in stiis locis regnantem dc

seneseentem consequamiir. Proinde Aganthonitis Tartesiorum rex centum oc quinquaginta annos uixisse traditur authoribus Herodoto historico , ec Anacreonte poeta lyarico, tametsi hoc qilibusdam fabulosum uideatur. Agathocles Siciliae tyrannus annos quinq; di nonaginta egressus isto functus est,sicut Demochares di Timaeus literis prodiis derunt. Hieron quom Siracusanorum tyrannus duos di nonaginta annos natus morbis tandem assiimptus obiit, cum AE 3 regnasi

5쪽

LV cI AN Itegnasset atanos septuaginta, sicut Demetritis Callistianus

ec alii memorant. Anteas autem rex Scythanim qui ad Istium fluuium cum Philippo confligens in pugna occubait ultra nonaginta annos egrest is est. Eardysis uero rex IIis lyrior una, qui ex equo in eo quod gestat contra Philippum hello pugnasse dicitur, nonaginta annos compleuit. Teres rex Odrysiorum authore Theopompo duos di nonaginta annos agens mortuus est. Antigonus autem Philippi fit us luscus rex Macedonum, in Phrygia coem Seleuco di Lysimacho confligens multis acceptis uulneribus collapsus anno uno & octogesimo iii tam finiuit, sicut narrat Hieronymus qui cu eo militauit. Porro Lysimachus&ipse rex Macedoniae, in pugna contra Seleucum sitscepta occubuit, octogesimu annum consequutus,ut idem Hieronymus testatur. Antigonus uero filius Demetr fAntigoni Lusci nepos,quatuor di quadraginta annos regnum Macedoniae tenuit, uixit autem o stoginta,sicut Medius di alii scriptores testantur. Consimiliter de Antipater patre Iolao geniatus maxima fultus potentia, di qui multorum regum Macedonis tutelam egit,ultra octogesimum annum egressius excessit e vita. Ptolemaeus autem Lago patre natus,inter reis

ges propria fortuna foeticissimus, imperauit Aegypto anis

nos octoginta natus. Vivus autem tradidit imperium duobus annis antequam moreretur Ptolemaeo filio chri cognomentum fuit Philadelpho,qui de paternum regnum 1 fratribus sortitus est. Philaeteros, qui primus condendi circa

Pergamum principatus author fuit, ec eundem cum esset Eunuchus obtinuit, mortuus est octoginta annos natus. Attalus autem cognominaias Philadelphus ec hic rex Pergamenorum,ad quem etiam Scipio Romanorum Imperator ueni duos et octoginta annos agens uitam reliquit. Mithridates rex Ponti, tistes appellatus, Antigonum Lusea sugiens in Ponto mortuus est, cum egisses annos quatuor

6쪽

di octoginta, sicut Hieronymus 8c alii scriptores prodideaerunt. Ariarathes rex Cappadocum Hieronymi testimonio duo & octoginta annos uixit. atq; haud dubie ad grandiorem aetatem peruenire potuisset,nisi in pugna contra Perdicam uiuus captus & in crucem sublatus fuisset. Maior auistem Cyrus rex Persarum,sicut Peria ec Assiriorum histolariae loquutur,quibus etiam sussi agari uidetur Onesicritas, qui res gestas Alexandri Magni in historiam contulit, centesimum annum asssequutus,requirebat unumquenm amiacorum. Quorum cum plurimos a filio suo Cambyse interemptos comperiisset,ac Cambyses ipsius iussit hoc ipsium se fecisse fateretur, partim ob filii crudelitatem probroseasseis eius, partim se ipse tanquam iusticipe di legum uiolatorem

acciis ans, maxima tristicia conturbatus uitam finiuit. Artaxerxes Mnemonis cognomentum sortitus, contra quem

Cyrus frater exercitum duxit,impertu Persarum obtinens, morbis consumptus decessit,annos sex o octoginta natus, sed ut Dinon scribit quatuorec nonaginta. Artaxerxes alter Persarum rex, quem patrum sitorum memoria Isidorus Characenus historicus regnasse tradit,cum annos tres di nonaginta uixistet iasidiis fratris Gosethreciam obtruncatus est . Sinarthocles autem rex Parthyaeorum annos nonaginta iam n tus, a Sacauracis Scythis reductus ab exilio re gnare incepit,®nauit annos septem. At Tigranes rex Hrmeniorum, contra quem Lucullus pugnauit,quinto ecoctogesimo anno morbo consumptus periit. Hyspasynes

Characenorum diregionum mari rubro adiacentium reNquinto ec octogesimo morbo correptus decessit. Tereus tertius post Hyspasynem earum nationum rex, cum uixis' set duos di nonaginta annos morbo periit. Artabazus duretem, qui septimus post araeum Characenorum regnum tenuit, sex ct octoginta annos reductus a Parthia ab exilio

regnauit, Et Mnascyrea rex Parthyaeoru sex ec non ginta

annos

7쪽

L V c I A N Iannos uixit. Mnasinissa uero rex Mauritania nonaginta annos uix1t. Asandius autem e diuo Augusto Ioco Elnaris c u rex Bosiphori declaratus ,ann ira agens nonagesimu diequestri di pedestri pugna nullo inferior uspiam est conspectus. Qui ut animaduertit Scribonio rem militarem comae mendata iri, cibo abstinens diem suum obiit, cum uixisset

annos tres de nonaginta. Goesus, ut Isidorus author est, Characene regnum tenuit, quo tempore Manno quoque imperauit Arabibus, centum de quindecim annos natus, postremum morbo periit. Tot igitur ante nostram memoriam memorandae senectutis reges fulta maiores nostri lititeris prodiderunt. His annumerantur Philosophi, Nomanes qui ingenio & eruditione praestantes fuerunt, qui aliis qua sui cura habita ad extremam senectutem permenerunt. Eos itam cis multa lectione didicimus, perscribemus, ae

initio quidem philosbphos, quoru Democritus Abderitea

centu di quatuor annos natus, cui alimento abstinerer,mortuus est. Xenophilus Miis laus,perhibente Aristoxeno,Pythagoricae plailosophiae candidatus,ultra quin di centum annos Athenis uitam traduxit. Solon autem Sc Thales ec Pittacus, qui e septem sapientum numero fuerunt,centum annos unusquis in uixit. Zenon uero Stoicae philosophiae author di princeps octo di nonaginta. Hunc aiunt in contionem prodeunte ostino pede exclamasse, quid me uocas, domum reueistim inedia uitam finisse. Cleanthes Zeis nonis discipulus S siiccesssior, nouem ec nonaginta annos natus, tuberculum in labiis habuit. Cum s decreuiisset ii edia uitam absumere , allatae sunt ei ab amicis literae. Remox adhibito cibo perfectis amicorum postulatis itera cibo abstinens uita defunctus est. Xenophanes autem Doxino patre natus, Archelai phssci at aditor, unum di nonaginta annos uiuit . Xenocrates Platonis discipulus quatuoria octoginta.Carneades nouae Academiae fundator annos

quiniu

8쪽

quin s εἰ octoginta. Chrysippus unum εἰ octoginta. Diis

ogenes autem Seleucus Tigrius, Stoicae stetae philosephus, duodenonaginta. Posidonius Apamea Syriae oriundus, lege autem philosophus Rhodius pariter & historicus octois ginta quatuor. Eritolaus Peripateticus ultra duos di octoginta. Plato philos phorum sanctissimus tintimoc octo ginta. Athenodorus Sandonis Tharsensus, qui filii Caesa ris Augusti praeceptor, cuius precibus Tliarsis ciuitas uectigalibus leuata est duos 5c octoginta annos agens mortuus est in patria. Huic Tharsens Is populus quotannis solennexhonores ut heroi pseluit. Nestor uero Stoicus di hic t Thaeso ortum trahens,praeceptor Caesaris Tiber a dii os oc nonais ginta. Xenophon Grylli filius uixit ultra nonaginta anae nos. Et hi celebres fuere philosophi. Ex scriptoribus autehistoricis Ctesibius centum ex uiginti quatuor annos egressus inter deambulandum mortuus est, sicut narrat Apollo, dorus in Chronicis. Hieronymus uero & in bellis uersatus, ae non paucis Iaboribus diuulneribus affectus uixit adanis num quartum dicentesimum, sicut refert Agatharchides libro nono historiae Asiaticae. Ac hominem non mediocria ter demiratur quod ad summum us uitae diem ualuerit in colloquiis ec in sensibus ad sanitatem necessariis no defece rit. Hellanicus Lesbius octoginta quinq; annos uixit. Si. militer Pherecides Syrus quini di octoginta. Timaeus

Tauromenites sex di nonaginta. Aristobulus Cassandrarisus ut ra nonaginta annos uixisse sertur, qui historiam sua quartum de octogesimum annum agens orsus est conscribere, id quod ipse in operis sui principio testatur. Polybius

autem Lycorta patre genitus, Megalopolitanus,ruri rediens ab equo delapsi is est, quo casti morbo correptus descetiit anno secundo & octogesimo.Porro Hypsicrates Amisenus historicus, uir in multis disciplinis uersiatus annos da os di nonaginta uixit. Caeterst ex rhetoribus Gorgias, que

b quidam

9쪽

LV cIANI quidam Sophistam uocant annum agens octauium 8e cetiis

resimum inedia tritam finiuit. Huc interrogatum caussam tam logae senectutis di ualetudinis in omnibus sensibus in Rentis, respondisse aiunt, quod aliorum conuiuia non sit sectatus. Isecrates sex ec nonaginta annos natus sermone scripsit panegyricum. Iam uero ingressus annum non Seiasimum nonu,cu accepisset Athenienses in pugna apud Cheroneam commissa a Pliilippo esse superatos, quirit ado Euripideum uersiculum recitauit ad se ipsum reserens.

Sidonis urbis alta quondam moenia Cadmus relinquens. Quibus cum adiecisset, ore u i Graecia in seruitutem prola iberetur, e uita decessit. Apollodorus autem rhetor Pergainentis, Caesaris Augusti in diuos relati praeceptor, quemunt cum 'Athenodoro Tharsensi bonis disciplinis imbuit, totidem quot Athenodorus annos,nempe duos di octoginta uixit. Potamon rhetor no incelebris,annos nonaginta. Sophocles poeta Tragicus deuorato utiar acino stranguIaistus est,cum egisset annos quinq; di nonaginta. Hic a filio Iopliante,siub finem uitae in ius uocatus di desipientiae accusatus, recitauit iudicibus Oedipum Colonaeum, planum

faciens ea fabula,quod sanae mentis compos esset. Qua audita,iudices ingenium eius admirati sitiat, ac filium insaniae damnauerunt. Cratinus autem poeta Comicus septem sit- pia nonaginta annos uixit. atq; sub finem uitae cum docuisset fabulam Pitynem, eas uictor euasisset haud ita multo post est mortuus.Non dissimiliter quom Philemon Comiocus septimum et nonagesimu annum agens decumbebat in Iectulo quiescens. Qui cum uidisset asinum ficus sibi praeis paratas deuorantem, prolapsus sta cachinnos, 5c accersito famulo,multo dc uehementi cum risia praecepit asino meruad sbrbendum dari,ato ita risu sutacatus ob it. Epicham mus. autem dc ipse poeta Comicus septem dc nonaginta

anno

10쪽

M A c R o Bannos uixisse dicit hir. reo Anacreon poeta Lyricus uisitannosqt imm&octoginta. Et Stesichorus poeta Lyracustotidem. Simonides Cius sepra nonaginta . Sed enim ex Grammaticis Eratostiaenes Cyrenaeus Aglai filius, quem non Grammaticum Diuiri,sed etiam poetam merito quis uocarit, B philosephum ti geometram,duos Noctoginta annos uixit. Qtiin etian Lycurgus Lacedaemoniorum logum conditor, quini* Jc octoginta annos uixisse dicitur. Tot in praesentiarum Reges & eruditos homines colligeis re potui. Quia uero pollicitus sum dc Rhomanorum quosdam longaevos,ec Italos, qui ad summam sene 'tutem percienerunt perscribere, eos tibi Diis uolentibus praestantisti, me Qtiintille in altero libro manifestabimus

FINIS