장음표시 사용
21쪽
ΠEN. AVRBACHIVS 'cu's secula, non scibita 1int eius de natura doc trinam a m plecti, Galenus tenaperatum adeo fuisse asserit,iri non albi sietοιν nouem annoS ViXiste feratur. Auenzoar praeclarus ille Medicus, uti Rases testati ir,cui no parii multu tribui debet in remedica centu trigintaquin annos coimpleuit: in quadrages limo t. ae aetatis anno in Medicina operari coepit, ita ut in artis operibus, per senectutem diutius uersiatus sit, qua uiuunt plerim natura robusti, at intemperantes. Desulenus. Galeno Medicorum omnium facile Hippocrate excipio principe, exploratum est, centum di quinquaginta an nos eum uixisse di uti Nicolaus Perottus episcopus Sy- pontinus scribit tanta in cibo potusq; abstinentia iustis est, ut nunquam ad sacietatem comederit, aut hiberit, nec temere crudum quicquam gustarit: quare odoriferum anshelitum semper spirans, sine morbo sola senectute desecit. Nil Et his quidem non dubito connumerare Nicolaum Leoniis Lς-m rhy cenum Medicum,& patrum nostrorum,& nostra memoria professione publica, Oc libris aeditis clarum, aetaneos haabuit hic uir, aetatis longae benefacio uixit enim annos nonaginta sex) omnes serὰ Italiae doctos homines, quibus &linguarum di doctrinarum instaurationem debemus. Inter eos uero primus ipse herbaria pene desitam, di iniuria temporum negligenter habitam, in disquisitsonem reuocauit :Hippocratis&Galcni Iibros aliquot fideIius traduxit 'in barbaros scripsit,&ueritatis studio cum omni antiquitate concertauit: 8c haec omnia inclinante magis aetate secit. Nam quae etiam iuuenis olim traduxerat,di scripserat,patulo ante quim moreretur recognouit:& Apologia adiuersus
obtrectatores , seipse defendit.breuiter, docuit hic salte hoc seculo quid possit senectus, si ad honesta studia aetas ante 1 .hpet a sta instri licta sit, &senili gloriae conseruata. Nec pi spernis, terire ullo modo positim, nec debeo, uirum longe optimii,
olim a Me Doctorem Ioannem Lant ergium, Clarissimi quondaherois
22쪽
DE SENAc T. herois, ac bellicosissimi fortissimi; in principis, & Domin Domini Alberti Diicis Saxoniae occ. quem merito Achil, lem potuisses siti seculi dicere, Medicum, praeceptorem lim nostrum: qui Philo phica & Medica studia, quae tu
uenis non sine laude excoluerat, in senectute non modo noomisit, sed Zc Theologica illis adiunxit: hoc nimirum
spe stans, ut approximante eo termino , quem natura affore iam olim praeuiderat, hac uita non libenter selum, dis ne querela cederet: sed ad meliorem animae statum cupide suspiraret , tua uero hominum gratia uixerit,di quo bonoorum di derio odiogenarius mortuus si uir longe omnium 1estiuillimus ac uerus philosephus, uel in extremo uitae, 'cquam fortiter opes ec pecuniam contempserit,di qua libeaeralis in pauperes Christi extiterit,adhuc uiua multa sunt in hac urbe testimonia. Testamentum enim non condidit uaerogatis per uitam in pauperes fere omnibus fortunae bo nis, unde faceret non habuit. Iam non minus falso adscribitur senectuti, quod omnibus uoluptatibus pritiet: nam illis duntaxat uoluptatibus nos Ietia quae sunt esca malorum. Quare praeclarum potius se neci ut is munus est , dum a nobis aufert quod etiam in adoles centia uitiosum est. nulla ecti capitalior pestis quam uoluptas corporis, hominibus arnatura data est. qui enim pecudum ritu, omnia ad uoluptatem reserunt, nihil altum, nihil magnificum, nihil diutinim suspicere possunt. Bene Sophocles respondit, suum ex eo quidam iam etaeta aetate,quaereret,utereturne rebus Uenereis Dij in itiit meliora: libentes uero illinc sicut a domino agresti, ac furioso perfugi,suriosis iuuenibus forte iucundum qs infamibus uoluptatibus uti, senibus uero odiosum, ac molestum est. Sed de illis beluinis uoluptatibus, quae rationi inimicae fiunt, plus quam uolebam. Senes uoluptates laonestas habent,
si recordantur bene transactae uitae munia, quam mutata itidi i vituli
23쪽
ta in bonos, in amicos, mitteras 5 Isteratos, in rem publiscam contulerint officia. quae per diametrum distant 1 ded corosis, epularum, ludorum, scortatiotium, uoluptatibus. Silentio dedita opera praetereo, senum innumeras uoluptas smes hiii agricultura percipiunt: quasis eloquentiae maidpe, i se, gister M. T. Cicero in Catone suo maiore commemorat. iiixesidis Porio non laeditur in iis senibus memoria senectuti con
polletis iue cessa, qui tantum cibi, potusis ingerunt, ut uirtus seruetur, Morii. non obruatur: di qui sedulo eam exercent, uesperi memotaria uoluentes, quid quoq; die audierint,dixerint, egerint,leis gerint. Multa ienum exempla omitto, quae annales de optimis senum memoriis eX ponunt.
abilia, ef Hod Hariore S autem evadant quidam senes, id ipsu ino, didit, Qi 'nibus immerito imputatur. Nam qui ab ineunte aetate ita, ieia .isi pienter instituti, frugi homines extiterunt, ct tempera fectu, noti ter ivlXerunt, paucis etiam in senectute contenti sunt 1 nonomuib, θά ignorantes, Avariciam studium pecuniae habere, quam neonib= Uiseri mo sapienS concupivit. Et Q ea quasi uenenis malis imbi brata, est tabuli Salust. ait, Corpus animumla uirilem eisceminat,semper infinita, ct insatiabilis,nem copia necti inopia minuit. Verum quod senes prodigi non sunt, di dant,ubi, quando, di quantum dandum est,seruantes liaeredibus in quibus utita ipsi functi uiuunt, sortunae bona recte, iuste 3 parta, ab hominibus turbidi iudicii, illiberales & auari immerito iudi
Quod e u Nunc esto etiam, Q a nonullis,qui in florente petate sunt nes odio odio senes habeantur: non senii haec, sed malitiae illorum, habentur, qui oderunt, culpa est. Sint nonnulli moros an*ii, iracun- ne tu ρ- di. 8c difficiles : morum haec uitia stini, non senectutis. Nan sed imi offendas contra multos senes, pacificos,morat OS, humanOS,Iorsi g ode di omnium horarum homines . runt ca Neq; uero cessenda est misera senectus, qudd aetatis Ionis es. gaeuitate non raro senes uideant, quae nolint. Nam si quis
24쪽
Da s p N E c τε asta se comparauit,ut ad quosius fortunae insistitis sit intrepi dus,interuenire senectuti nihil potest tantu, ut eius caussa
mortem citius, qu1m Deo uistim sit ,& na tiara ferat, Optare tui Ita, 'fio debeat: ut ne addam hoc, ut est inmplebile homini cognora lites scendi desiderium,quot multi in hoc uiuere cupiant, ut plue rixa indies uideant, di qualescunq; rerum euentus intelligat. et Quod si iam inter haec iucunde quaeda acci stant, eXfinlicieAra,i tulis Reipuhi.successsci,ex liberorum Sc nepotum uirtute,splendo tu oblectitire, loria uoluptatis eius gratiam aetati Iuar debent senes, fui in sideo per quam uidisse ac nosce datum est,ad quae pleri in omnes tineat.
aspiramus. Postremum est, cur misera senectus uideatur,w morti Quod nouiticina est . At haec ut potissima cacilla putatur, ita miseriae propterea secum nihil ad ei t. nam quum omni aetati mors commianis misi sitie sit omni enim tempori,omni aetati tanquam saxum Tanta eius celienali semper inapendet,etiana florenti quis est tam stultus,ut inquit Ciceoquamuis sit adolescens, cui sit exploratum, se adni rii pro uesperum esse uicturum attinetiam multo plures casius . mortis,aetas illa,quam senectus trabet facilius in morbos incidunt adolescentes Hippocrate docente quina senes, uel grauius aegrotont,oc tristius curatur:itaq; N pauci uenit intad senectutem. Sed ne horum quidem mors misera putan da est quod praematura. Nam quod ciui in temporis ad uiuendum datur,eo debet esse colatentus di breue aetatis tei pus fatis est longum, ad bene beateis uiuendum. Sila pro acesteris longius, non magis dolendum cst quina agricolae
dolent,pi reterita uerni tempris suauitate, aestatem atat tantii
numin uenisse. uer enim tanquam ostendit fructus futuros, reliqua autem tempora, lenaetendis frugibus di percipien dis accommodata sunt. Fructus bene actae uitae senectus percipit,& ante actorum bonorum memoria λ copia frit1.tur. Omnia porro quae secundum naturam fiunt, sunt haeshenda in bonis . Quid autem est tam secundum naturam
25쪽
quinalem btus emori qtrod contingit adosescent ignis, adσι Iersante 5 repugnante natura. Itaq; adolescentes sic mori uidentur, ut cum aquae multitudine, flaria mae uis opprimitur : Senes autem, is cui siua sponte, nulla adhibita tri, coriis
sumptus ignis extinguitur. Et ut poma cruda ab arboribus ut auelluntur: matura uero di cocta decidunt sita sponte: Sic uitam adolescentibus usa aufert, senibus maturitas. Ad-chfi lii ab de etiam quod senum, Christianorum uti in mors, nec perti ramortem mescenda,nec lugenda est: q, eam sequitur uitae perenni- noli biseda tas. Siquidem mori Claristianis nihil est aliud ,quam ad uestia illinit ram Raeternam beatitudinem transimitti . traducimur ei tui di imα si in uera Christiana fide, Ruita, in domino obdormimus, mortale ui e seruitute in libertatem, de caligine ad lucem, de pericuIista: et ad ad tuta omnia de morbis ad icolumitate, de miser is ad Peterni glari licitate de morte ad uita , de caducis ad aeterna, de terrenis m,' su coelestia deni dii ab hominum colluvie ad angelorsi congrcg μ' tuberniu oc ad Deum Opt. Max. ltio colo frui,ec praeterea Q nihil hominis satiare potest desideriam. Et haec quidem incaustam asterre libuit, cur hoc disputationis argumentum csitan si Proposuerim. non φ de aetate mea ipse quicquam conqueis homis aut . quod a noscere ea, uae naturae ne .sltitate senectuma caiis Θ ti Jccidunt, nec miseram tamen illam reddunt :& reiicere,
pistbst bis quae db imprudentibus illi male a distribuntur, de* iis perhil. Ocium philosophice ac medice commentari, non dedecere me cxistimatii. Tu uero Lector optime, si quid ago uerbo- Senectylo, si is, ignosces mihi. nam senectus loquacior est natura, nequaciores ab omnibus eam uiti js uidear a s serere . Bene irale, di ualeatiatum . tudinem tuam quantum licet senectuti firmae consertia, aut quae tua ipsius culpa tibi piae ter naturam acciderint, ae Illo
animo patere. Datum Lipsi uicesima Augusti, Anno
nato Saluatore Μ D ta acta VI.
26쪽
cum Stromer Aurbachium. Ex Libscripta quaestione illata.
Senectus immodica morborum copia states, inqua, concoctio, sanguificatio digestio, appositio,iatiirmo: Nappetentia, ct sensi IS &motus, oblaesa simi omnia:in qua constituti, ispentamc-fo destillationibus, tussibus, dissicultate spiranis ii, urinae stillicidiis,renum pastionibus, uertigini I bus,stupore, tremore, conuulsione,apopi ijS, re Vtrum solutione neruorum,naalis habitibus,pruritu totius corporis alui oculorum,& narium humiditatibus, uisius hebetudine, glaucedinibus, auditus grauitate, obliuione, at Q at is innumeris morbis ac passionibus corripiuntUr. Sit semita ad mortem , omni uinis hominis artatum ,ut frigidissima ita siccissima. D E C R E T V M P R I M V N. Senes immodica morborum copia scatent,praesertim ii, qui intemperantem & adolescentiam 5 iuuentutem uioxercitat. Eam ob rem, si in ultimo sunt senio, de quo nostra decreta loquuntur, non quari endi sunt, quomodo ualeant, sed ubi doleant. Senectus multa secum fert incommoda, canum caput, faciem rugis arata etaetam uniuerti corporis chirim,citIS 3d i foedum
27쪽
ΗEN. AVRBACHIVs Ledsicblorem, prauam concocstione, sanguificationem, digestionem, appositionem & mitritionem. iii Tametsi Hippocrates asserat , seniores, magna ex parate, minus aegrotare quam iuuenes,id tamen de omnibus seis nil tis accipiendum non est. Quod non omnes cotinentes, moderatiis sint,nec omnes partitis uictitcnt,oc si ab itigo rautionis doment cupiditatem. Eam ob causam,qui Iuxta uitae
prodigalitatens ti blandiciis uoluptatum, e ganeae studio lasciuiunt, uitaniis coniectantur Epicuream,magis aegrotant iuuenibus.
IIII In senibus cibi appetentia ,seosus, di motus, obissa
sunt omnia in illis naiam laebescunt sensus,membra torquetur, praemoritur uisus,auditu incessus,dentes,uocis, Oc cirhorum instrumenta.
v Senes difficultate spirandi, destillationibus, tussibus, urinae stillicidiis, articulorum doloribus, renum passioni rhux corripiuntur. VI Senes stuporcitremore,conuit Ilione raucedine, Verti ine,neruorum resblutione, apoplexi is assiciuntur: quippe nullus morbus adeo senili artati familiaris est, sicuti a poplexia, quod in ea cerebrum pituitosis repletur superfluitati hus: hinc a magni nominis Medicis apoplexi a senectutis comes dicitur. v 11 Cachextae,id est,mali habitus, totius corporis pruritus, di ulcera curatu dissicilia , non rarenter senibus accidunt. viii Senectus quod plena solicitudinum, curarum est,ei natura sicca uigiliis nimius plerunq; laborat.1m Capulares senes redundant alui, oculorum, dinarium humiditatibus : iccirco sepenumero, uel ob leuem magisqtiam grauem causam, in lachrymaS prorumpunt. x Visus hebetudine,oculorum glaucedine,auditus grauia
stnectus obliuionis domus dicitur. Aetas
28쪽
DE SENE T. Aetas in infantiam pueritia, adolescentiam, Iuventute, NI I quae flos aetatis dicitur di senectutem diuiditur: quas taomen subdiuidi posse non negamUS. Vita in humido di calido consistit: hinc dici solet, quod π11 Iquam primum orimur, morimur Senectus hominum,ut est: omniu artatum frigidissima, m IIII ita & siccissima. Homines exercitia habentes,quae plus aequo siccanticae m vieris breuioris fiunt uitae. Quidam Medici,excrementis senum humidis decepti, isenectutem dixercit humidam,quod oculi his lachrymis suse fundantur, nares destillatione manent in ore eorum saliuae copia exuberet, ad haec tussiant,excreent pituitam dc uenter illis pituita plenus sit,ium quod singuli articuli quodam
Nihil eorum,quae ante die tam decretum attulit, obstat, quo minus senum corpora sicca censeantiar: ut quorum neruos,& arici ias,& uenas, di membranas,& omnium instruis mentorum tunicas sicca ostendes, circumfundi autem illis extrinsecus intrinsecusis pituitosium quendam humorem
Recte Aristoteles senium marcescenti stirpi adsimilat. xviii Quippe stirpes, nouesta dum sunt,molles humidaeis cernuntur: senescentes , assidue magis siccescere uidentur: postremum aridae prorsiis redduntur: ides ipsis mors est. Frinidictimam senectam esse,argumento est, Q tangeti 1 essenes frigidi appareant: di facile in frigidum statsi mutetur, di nigri, di liuidi fiant, frigidi sin morbis facile capiantur. Uera est Galeni Medicorsi omniti facile princivis Hips Y κpocratem excipio sententia de temperamentis,astrues senectam esse semita ad morte,& uia iid interitum. quippe qd senescit & antiquatur,prope corruptione abolitioncmla est: hinc ec senilis iuuentus, praematurae niortis signum est.
29쪽
adiectimis Decem decreta ab uastis
a Cor princeps membrum, auctor & origo pia istis, fons caloris & uitar,sicuti s bl itura inis: est onattium membrorum Ionge calidistinatim, ad cuius immodicas intemperatura mors sequitur. 11 Fieri non potest, ut duo indiuidua sint exacte eiusdem
1 o Nihil prohibet uel diuino miraculo, uel coeli influetiis, uehemeter fauetibus di propiciis, aut medicinae beneficio,
naturalem hominis uiuendi terminii prolongari, longe ubtra centesimum annu.Verum quis sit finis semi,5 uitae ho minis,lit Inaana rationem fugit: quod lateat mortales, quarilis sit adaequata natiui caloris, ad hirmidum radicate pro, Portio,penes quam mensuratur uitae duratio. IIII Pueri fiunt aetate florentibus,calidiores. v Quemadmodum praestat casurum sertiare, ne cadat, Φlapsum erigere,ita tutius salubrius m est,morbum non adis inittere,quim admista remedium quaerere. VI Calidum di humidu tempera metu,quod est omni u temis peramentorsi aeris pestinatim,in quatuor anni partibus notiatienitur: in graui pestiletia ostenditur n5ntant. Ver omisnis excessus expers esst,non calidum,& humidiam. . v II Error in conseruanda bona ualetudine est, i potu ordiri coenam: quae recte ualentibus copiosior prandio praecipiaenda est. VIII Non conuenit crudos humores,nisi turgeant, in morbo aum in iiijs,purgator as medicaminibus euacuare: non ob stante Hippocratis sententia,Inchoantibus morbis, siqiriduidetur amouenda,moue. Recte
30쪽
DE SENE c TVTE. Red e dixit noster senior Hippocrates,Medicina est aps positio, di detrae 1o:deias enim quide appositio redundantiu uero detradiso Etl traria cotrariis curant: tuae ut iis pse N alij medici accipisit, inoibus praedicamelis ossendulo Conatine medicinaruelective soluentiu nocumentii est, Vpotissimis non correctarum,qtiod facitit senescet e corpus, qui enim sepenumero utuntur euacuator 3s medicinis, cito sentiunt incommoda senectutis: asserunt enim principalibus melabris quae sunt sentes uirtutum,& delatoribus easrrinatiuo calori di spiritu debilitatem.
diosi maiore ingenii exercitandi aniana habeant, addidimus. inia ob causam senecty in locis aeditis, no modo tardat, I uerumetia vita plongatur. At in Iocis profundis, di paludinosis acceleratur,& uita alioqui sagax abbreviatur. Cur uox in capularibus senibus, foeminis de eunuchis, 11 Ionge tenuior est, quam uiris in florenti aetate. Cur in aqua imago, suo archetypo grandior appareat . U IQuid cauta est quod edulia calida, facilius ore, quam immanu sustineamus. Qui fit, in moeretes gaudetes ridentestin lachrimantur. Si amobre morbi fiunt cotagiosi R no sanitates: ut oculoru morbo laboras,morbu ad fanum in oculos immittat, nec tamen fanus in aegrotum sanitatem immittat.
Qua causa fiat,* p hieme,quli fimus intus calidiores ut V II in sentetiis ostendit Hippocrates pituita generetur. Quid cauta est,quod a plopecticus nisi corpus eius foeteo VIIIat: θc manifestissi ma mortis indicia appareat,ante dies tres naturales,id est , iste sep thlagita duas horas hvm dy no sit. Quare