Opera quae supersunt omnia;

251쪽

L MURENA. 24stibi aeeusandi vi in muniebant, adipiscendi obsaepiebant atque in Omnibus illa plaga est iniecta petitioni tuae, non tacente me, maximara de qua ab homine

ingeniosissimo et copiosissimo, Hortenso multa gravissime dicta sunt quo etiam mihi durior locus est dicendi datus ut,

cum ante me et ille dixisset, et vir summa dignitate, et diligentia, et facultate dicendi, M. Crassus, ego in extremo non partem aliquam agerem causae sed de to-- re dicerem,quod mihi videretur.itaque in iisdem rebus sere verser, et quod posisum, Iudices, occurro vestrae sapientiae. Sed tamen, Servi, quam te securim putas injecisse petitioni tuae, cum tu populum Romanum in eum metum adduxisti, ut pertimesceret, ne consul Catilina

fieret, dum tu aecusationem comparares,

deposita atque abjecta petitione etenim te inquirere videbant, tristem ipsum:

moestos amicos, observationes, testificationes, seductiones testium, secessionem subscriptorum animadvertebante quibus rebus certe ipsi candidatorum vultus o scuriores videri laxa D N ---- alacrem atque xxxαι, - -

252쪽

juventutis, vallatum uadicibus a collegae mei, qtaemadmodum disse, promisas circum luente coli Arretinorum, et Fesulanorum quam tharbam dissimillimo ex gen tragii libant homines percussi Sylla possit calamitate. vultus erutas raus uxoris, oculi stes s stringantiae sic ut ei Iam Yploratus

mi conditus tam sulatus videreturenana contemnebat Sulpici inniorem hum numerabat, non Conaenu et vim denuntiabat: reepubli

253쪽

quid possideret, quid auderet: minimetiis. nilaum, et Me Uinutosum esse oportere eum, qui esset stiturus duo et Mnlbos auditas, meministis riri senatu v-suli Mn, reserente me, ne iustero die comitia haberentur, ut de his rebus in senatu agere possemus. itaque postridie, frequenti senatu, Catilinam ocitavi, at

que eum de his rebus i ta quid vel .lat, quaevi me allatae essent, dicere a que ille, ut seinperfuit apertissimus, non se purgavit, sed indisvit, sitque indvit. tum enim dixit, dia corpora esse reipublicae: umina bile, infirmo capri in xuii firmum, Me cviter huic, cum ita de meritum esset, caput, si Vivo non desurumisi eo emuit senatus frequens, neque tamen sitis severe, pro rei indignatate, decrevit nam partim ideo sertim in decernendo nata amat, quia nihil timinanta partim quia timebant tumo pit e senatu,triumphans gaudi,quem omnino vivum illinc exire ais oportuerat praeseriam curavia disiis. cingias-

254쪽

2.8 ORATIO PRO

Ulimo viso, udiesum minuanti ae denuntianti, respondisset, si quod esset suas fortunas incendium excitatum, id se non aqua, sed ruina remnetiarum. . His ad tum rebus commotus, et quod homines jam tum conjuratos cum gladiis in eampum deduci a Catilina sciebam descendi in campum cum firmissimo praesidioso tisia morum virorum, et eum illa lata in

255쪽

L MURENA. 2qs destissima adolescentia, clarissima legati

one, praetura prohata in ure, grata in munere, ornata in provincia, petisset ditali genter, et ita petisset, ut neque minanti cederet, neque cuiquam minaretur; huic

mirandum est magno adiumento Catilinae subitam spem consulat sis adipiscendi seisse nune mihi tertius ille locus est orationis de ambitus criminibus, perpurgatus ab iis, qui ante me dirarunt; a me, quoniam ita Murena voluit, retractan

dus: quo in loco Postumio,similiari meo, ornatissimo viro,de divisorum indiciis, et de deprehensis pecuniis adolescenti ingenioso et bono, Ser. Sulpicio, de equitum emtutiis; Μ.Catoni,homini in omni vim tute excellenti, de ipsius accusatione, de senatusconsulto, de republica responde-α bo. Sed pauca, quae meum animum repente moverunt,prius de L.Murenae fortuna conquerar nam cum saepe antea,

Judices, et ex aliorum miseriis, et ex meis curis laboribusque quotidianis, fortunatos eos homines judicarem, qui remoti a studiis ambitionis, otium ac tranquillitatem vitae lae x x', 'ram 'rax

256쪽

non queam iam neque communem qnium nostrum Onclitionen , neque

jus eventum forta namque inis ierari: primurn dum ex honoribus ruma lamillae, majorumque frarum , unumstendere gradum dignitatis conatus venit in pericuIum, ne rara, quae rit , et haec, quae ab ipso parta sunt, artat:deinde propter studium novae etiam in veteris sortunae discrimen adcitur quae eum sum gravia, Iudices. silud acerbissimum est,quod habet eos Cusatores, non qui odio inimieitiarunaccusandum, sed qui midio actua inimicitias defrenderent nam, ut ortam Sexurum Sulpietum, quem intesnon injuria L.MurenMMdhonori exentione permotum accuset pateria umicus, Cn. Postumius, vetus, ut ait ilvicinus, a necessarius, qua neeestinis causes complures protulit, si mula nullam omnemorare potuit a

Ser. Sespicius, sedalis filii erius inge

257쪽

, L. MURENA. III

suit, tamen et Conditione nobis erat tu hac civitate natus, ut ejus opiri et ingemum praesidio multis etiam alienistimis,

vis cuiquam inimico exitio esse deberet. respondebo igitur Postumo primum, qui scio quo pacto mihi videtur praetorius candidatus in e sularem quasi desultoris ira in quadrigarum curricultim incurrere. erius competitores si nihil deliquerunt, dignitati eorum concessit, e I perere de stitit sin autem eorum siquis largitus est expetivius amicus est,rivi alienam potius iniuriam, quam suan persequatiatur Venio nunc ad M. Cato-

diem, prumma illud depreeabor, in quia

G. Murenae dignitas Eus,me Pud e pectatio tribrutatus, ne vid totius vitae sidendor et gravitas noeeat et demque insilia re obsea bona Calorus, quae

258쪽

ας ORATI PRO

ille adeptus est, ut multis prodesta posset. bis consili fuerat P. Afri anus, et duos terrores huius imperii, Carthaginem, Numantiamque deleverat,eum accusavit L. Cottam erat in eo summa eloquentia,

sun una fides, summa integritas, auctori tas tanta, quanta in ipso imperio populi Romani, quod illius opera tenebatur. saepe hoc maiores natu dicere audivi, hanc accusatoris cicimiam dignitatem m. rimetu L. Cottae profuisse noluerunt sapientissimi homines, qui tum rem allam judicabant, ita quemquam cadere in iudicio, ut nimiis adversarii viribus abjeetus videretur. quid Ser. Galbam nam traditum memoriae est nonne proavo tuo, sortissimo atque florentissimo viro, Μ. Catoni, ineumbenti ad ejus perniciem, populus Romanus eripuit semper in hac civitate rumis magnis accusatorum opibus et populus universus, et sapientes, aemultum in posterum prospicientes iudarces restiterunt nolo accusator in iudacium potentiam inmat, non vim maj rem aliquam, non auctoritatem excelle rem, non nimiam gra. tiam valeant haec

259쪽

impotentium, ad auxilium calami se rum in perices vero, et in pernicie ei I vium, repudientur . nam si quis hoc serrte dicet Catonem descensurum ad accu sandum non fuisse, nisi prius de causa jurdieasset iniquam legem, Judices, et misseram conditionem instituet periculis homnum, si mistimabit, Iudicium accusatoris in reum pro aliquo praejudicio va abdere oportere. Ego tuum consilium, Cato, propter sergulare animi mei de tua

virtute judicium, vituperare non audeat nonnulla in re forsitan consorinare, et leviter emendare possim. non multa

peecasI inquit ille sortissimo viro senisor magister sed, si peccas, te regere possum.' at ego te verissime dixerim peccare nihil neque ulla in re te esse hu'jusmodi, ut corrigendus potius quam leviter inflectendus esse videare finxit enim te ipsa natura ad honestatem, gravitatem, temperantiam, magnitudinem animi, justitiam, ad omnes denique vise

tutes magnum hon-em et ocelsum aς- cessit his tot doctrina non moderata, nec

260쪽

ας ORATIO PRO

tura patiatur et quoniam n- est nobis haec oratio habenda aut cum imperita multitudine, aut in aliquo con in tu a, grestium,audacius paulo de studiis hum, vitatis, quae et mihi et vobis nota et jucunda sunt, disputabo in M. Catone, Iudices, haec bona, quae videmus iubna et egregia, ipsius scitote esse propria. quae nonnunquam requirimus, ea sunt cunnia non a natura, sed a magistro sitit enim cuidam sumino ingenio vir Leno