Opera quae supersunt omnia;

81쪽

AGRARIA. 73

panias colitur et possidetur a plebe,et a plebe optima et moi ellissintra:quod genus hominum optime moratum, optimorum et Eratorum et militum,ab hoc plebicola tribbuno funditus eiicitur atque illi miseri, nati in illis agris, et educati, glebis subigendis exercitati, quo se subito conserant, non habebunt his robustis, et Va lantibus, et audacibus decemvirum satellitibus agri Campani possessio tota tradetur et, ut vos nunc de vestris majoribus praedicatis, hunc agrum nobis majores

nostri reliquerunt sic vestri posteri de

vobis praedicabunt, hunc agrum patres nostri acceptum a patribus suis perdiderunt equidem existimo, si jam Campus Μartius dividatur,et unicuique vestrum, ubi consistat, bini pedes assignentur tamen promiscue toto, quam proprie parva frui parte malletis quare, etiam si ad vos esset singulos aliquid ex hoc agro perventurum, qui vobis ostenditur, aliis

comparatur tamen honestius eum vos

universi, quam singuli possideretis nunc vero, cum ad vos nihil pertineat, sed paretur aliis, eripiatur vobis: nonne aera-

ramo tanquam armato hosti, sic huiuM. D

82쪽

gi pro vestris agris r stetis adjungit Stellatem canapum agro Campanor et in eo duodena describit in singulos homines jugera quasi vero paulum differat ager Campanus ac Stellatis et multitudo, Quirites, quaeritur, qua illa omnia oppida compleantur. nam dixi antea lege permitti, ut, quae velint municipia, quas

velint veteres colonias, colonis suis occupent. Calenum municipium compIe-

83쪽

am statuerunt posse imperii gravitatem ac nomen sustinere deleta Carthago est, quod cum hominum copiis, tum ipsa natura ac loco succincta portubus, arma. a muris, e Xcurrere eri Africii, imminere

ita fructuosissimis insulis populi Romani

videbatur. Corita thi vestigium vi K relietum est. erat enim posita in angustiis adique in nucibus Graeciae, sic, ut terra claustra locorum teneret, et duo maria maxime navigationi diversa pene coniungeret, cum pertenui discrimine separentur haec, quae procul erant conspectu imperii,non solum affixerunt, sed

etiam, ne quando recreata exsurgere at

que erigere se possent, funditus, ut dirit, sustulerunt de Capua multum est et diu consultum eXtant literae, Quirites, publicae sunt senatusconsulta complura. statuerunt homines sapientes, si agrum Campanis ademissent, Magistratus, senatum,publicum ex illa urbe consilium sussitulissent, imaginem reipublicae nullam reliquissent nihil sore, quod Capuam timeremus itaque hoc perscriptum in monumentis veteribus reperietis, ut esse Mino quaeres eas, quibus ager Cetri M

84쪽

ter majorum nostrorum consilia, et inter istorum hominum dementiam illi Capuam receptaculum aratorum, nundinas rusticorum, cellam atque horreum Campani agri esse voluerunt hi expulsis aratoribus effusis ac dissipatis fruetibus vestris,eandem Capuam sedem novae reipublicae constituunt, molem contra veterem rempublicam comparant quod

si majores nostri existimassent, quemquam in tam illustri imperio,et tam praeclara populi Romani disciplina, . Bruti, aut P. Rulli similem suturum, hos enim nos duos adhuc videmus, qui hanc

85쪽

commutarent, quam nos audire posse-

anus hic vero in oculis serratus populique Romani nihil posse exiitire, quod non ante extingui atque opprimi posset,

quam plane mortum ac natum esset neque vero ea res sesellit homines, d namente et consilio praeditos nam post Fulvium, Q. Fabium consules, qui bus consulibus Capua devicta atque cap ta est, nihil est in ea urbe contra hanc rempublicam, non dico Dictum, sed nihil omnino excogitatum multa postea bella gesta cum regibus, Philippo, Antiocho, Peria, Pseudophilippo, Aristonico,

Μithridate, et caeteris multa praeterea bella gravia Carthaginensium, Corinthium, umantinum: multae in hac republiea seditiones domesticae, quas praetermitto bella cum sociis, Fregellanum, Μarsicum quibus omnibus domesticis externisque bellis Capua non modo non obfuit, sed opportunissimam se nobis praebuit, et ad bellum instruendum, et adeXercitus ornandos, et teistis ac sedibus suis recipiendos. homines non inerant in urbe, qui malis concionibus OhQmons enatusconsultis,iniquis in priri et or

86쪽

icam miscerent, et reriam novaramam aliquam quaererent nequeentu

rionandi potestas erat cuiquam, nec alii capiendi publici:non gloriae cu-tate efferebantur, propterea quod, u- nos publice non est, ibi gloriae minias esse non potest non contentio-aon ambitione discordest nihil enim rerat, de quo certarent: nihil, quod peterent nihil ubi dissiderent.

87쪽

A GAE A MI A. To

muneris attager l, Omnes acerbissina asinapiorum poenas pertulerint. et quo niam Bruti, atque tempori, illius se ei mentIOnem, commemorabo id quod ego me vidi, cum venissem Capuam, coloni .am deduis tam L. Considio, et Sext. Salistio quemadmodum ipsi loquebantur

praetoribus: ut intelligatis, quantam locus ipse afferat superbiam ' quae paucis

diebus, quibus illo colonia deducta bit, perspici atque intelligi potuit nam primum, id quod dixi, cum caeteris in coloniis duumviri appellentur, hi se praetores appellari volebant quibus primus annus hanc cupiditatem attulisset, nonne arbitramini paucis annis fuisse consulum nomen appetituros' deinde anteibant lictores, non cum bacillis, sed, uth praetoribus anteeunt, cum fascibus duobus erant hostiae majores in foro constitutae, quae ab his praetoribus de tribunali,sicut a nobis consulibus de consilii sententia probatae, ad praeconem et ad tibicinem immolabantur. deinde patres conscripti vocabantur. jam vero vultum Considii videre, serendum Vmerat.

svem hominem vegrandi macte in t

88쪽

bana, et Seplasia, quae concursatio percontantium, quid praetor edixisset tibi coenaret quid enuntiasset nos autem, hinc Roma qui veneramus, jam non hospites, sed peregrini atque advenae nominabamur. Haec qui prospexerint, majores nostros dico, Quirites, non eos in deorum immortalium numero venerandos a nobis et colendos putatis quid enim videruntd hoc, quod nunc vos, quaeso, perspicite atque cognoscite non ingenerantur hominibus mores tam a stirpe generis, ac seminis, quam ex iis re.

-- α tris natura loci, et a vitae

89쪽

tani, diuti atque agrestes . docuit ager ip- se, nihil se remio, nisi muIta cultrura, et magno labore quaesturn Campani, sem per superbi bonitate agrorum, et seire u um magnitudine, urbis salubritate, descriptioiae, pulchritudine ex hac copia, atque omnium rerum affluentia, primum illa nata sunt arrogantia, qua a majori bus nostris alterum Capua consulem postulavit deinde ea luxuries quae ipsum Annibalem, armis etiam tum invictum, voluptate vicit .huc isti decemviri cum ninmerum colonorum ex lege Rulli deduxerint: centum decuriones,decem augures,

sex pontifices constituerint: quos illorum animos, quos impetus, quam serociam reputatis Romam in montibus positam, et convallibus, coenaculis sublatam atque suspensam, non optimis viis,

angustissimis semitis,prae sua Capua, pia nissimo in loco explicata, ac prae illis sc-

mitis irridebunt atque contemnent. gros vero,Vaticanum, et Pupiniam, cum suis optimis atque uberibus campi conserendos scilicet non putabunt oppidorum autem finitimorum illam cox iam cum hacper risum, ac per locum eo min

90쪽

, sortasse non continuo, lea certe, ulum assumpserint vetustatis aero in non continebuntur: progredienturigius, efferentur singularis homo pri- .us, nisi magna sapientia praeditus,t facile sese regionibus inest, magnis fortunis et copiis, continet; nedumi ab Rullo, et Rulli similibus conquii atque electi coloni, Capuae, in domilio superbiae, atque in sedibus luxuriae illocati, non statim conquisituri sint a- quid seeleris et flagitii immo vero eti-m ho magis, quam illi veteres germa-iuue Campani, quod in vetere sertuna