Opera quae supersunt omnia;

111쪽

α RABIRIO. I 3sbstulissem utinam quod ille crimen esse vult, proprium testimonium meae laudis esset quid enim optari potest, quod ego

mallem, quam me inconsulatu meo carinnificem desero, crucem demimpo sustuatisses sed istamus primum est majorum

nostrorum, Quirites, qui rapulsis regi bus, nullum in liberi populo vestigium erudelitatis regiae retinuerunt deinde muliorum Orum sortium, qui vestram libemtem non acerbitate suppliciorum insestam, sed lenitate legum munitam es- se ua Femina. m brem uter nos-πε- tam eri , Labiene, popularis est tune, qui eis . Romanis in concione ψ-λearnia rem, dii virichi adhibere putas oportere: qui in campo artio, comitiiseenturia is auspicato in loco, crucem ades viri suppycium defihi et constitui jubes:an ego,qui funestari concionem comtagione carnificis et, qui inpiandum krum populi Romani ab illis nefarii seeleris vestigiis esse dices qui castam concionem, sanctum campum, inviolatum eorpus, omnium civium Romanorum integram jus libertatis defendo vetax Porreret popularis vero tr - φα ,

112쪽

popularis, carnifici tradidit. C. acchus legem tulit, ne de capite civi Romanorum injussu vestro judicare- hic popularis a duumviris injussutio, non judicari de cive Romano, indicta causa civem Romanum capi condemnari coegit tu mihi etiam is Porciae, tu C. Gracchi, tu horumertatis, tu cujusquam denique homia popularis mentionem facis, qui non

odo suppliciis inusitatis, sed etiam is

rum inaudita crudelitate, violare li-rtatem hujus populi, tentare mansuedinem commutare disciplinam cona-

113쪽

cis, libentissime commemoras 'caput ob - nubito arbori infelici suspendito: quae verba, Quirites,jampridem mae repub Iica non solun tenebris vetustatis, verum etiam luce libertatis oppressi sunt. s An vero, si actio ista populari, esset, et, si ullam partem aequitatis haberet, aut juris, C. Gracchus eam reliquisset se ille et tibi graviorem dolorem patrua tua mors attulit, quam C. Graccho, fratris:

et tibi acerbior ejus patrui mors est,quem nunquam vidisti, quam illi, eius fratris,

quicum concordissime vixerat et similis viri tu ulcisceris patrui mortem, atque

ille persequeretur Latris sui, si ista ratione agere voluisset et par desiderium sui reliquit apud populum Romanum Labienus isse, patruus vester, quisquis fuit, ac Tib. Gracchus reliquerat Dan pietas tua major, quam Gracchi Dan animus Dan consilium Z an opes Dan auctoritas i an eloquentiat quae si in illo minima uisisent tamen prae tuis facultatibus maxima putarentur cum vero his rebus omnibus C. Gracchus omnes vicerit quantum intervallum tandem inter te atque

114쪽

bitates,non m memoria vestra, ac pa-im vestrorum, sed ex annalium monu-:ntis, atque e regum commentariisnquisierit: ego omnibus meis opibus, inibus consiliis, omnibus dictis atque itis repugnarime restiterim crudelita nisi sorte hane eonditionem vobis esi vultis, quam servi, si libertatis spem opositam non haberent, serre nullo odo possent misera est ignominia juciorum publicorum, misera multatio morum, miserum exilium sed tamen omni calamitate retinetur aliquod,

115쪽

nium rerum, non solum eventus atque

perpessio sed etiam conditio e Femitio, mentio ipsa den ue,indigna cive Romamno, atque homine Iibero est an veresseris vos nostros horum suppliciorum omnium metu, dominorii benignitas una uindicta liberabit nos a verberibus, ab unco, a truris denique terrore, neque res gestae, neque acta aetas, neque nostri honores vindieabunt 8 quamobrem sateor, atque eitam, T. Labiene, profiteor : et

prae me sero, te e illa crudest, importuna, non tribunitia aerione,sed regia, meo eonsilio, virtute, auctoritate esse depulsem qua tu in actione, quanquam om

nia exempla majorum, omnes leges, Omnem auctoritatem senatus, omnes religiones atque auspiciorum publica ura

neglexisti: tamen a me haec in hoc tam exiguo meo tempore non audies .liberum tempus nobis dabitur adistam disceptationem nunc de Saturnini crimine, ac de larissimi patrui tui morte dicemus. Arguis occisum esse a C. Rabirio L. Saturninum Det id C. Rabirius multorum testimoniis, 1 Hortens1o copiosissime d

madent antea salsum iri vin

116쪽

licat esse quosdam cives unperim2,1-n multos nunquam, mihi credite, po-lus Romanus hic, qui silet, consulem. secisset, si vestro amore perturbam iri arbitraretur quanto jam levior acclamatio quin continetis vocem, dicem mittitiae vestrae, testem paucitis libenter, inquam, confiterer, si ve-: possem, aut etiam si mihi esset intorum, C. Rabirii manu L. Saluminum se occisum et id facinus pulcheriimumsse arbitrarer sed, quoniam id facereio possum, confitebor id, quod ad lau-lem minus valebit, ad crimen non mi-

117쪽

cidit, et eum , qui cum telo occidendi hominis causa fuit si interfici Saturninum nefas fuit arma sumpta esse contra Saturninum sine scelere non possunt. arma jure sumpta concedis Linterfectum ijure concedas necesse est Fit se natusconsultum, ut C. Marius, L. Vale

rivis consules, adhiberent tribunos plebis et praetores,quo eis videretur; operamque darent, ut imperium populi Romani maiestasque conservaretur .adhibent Omnes tribunos plebis praeter Satuminum, omnes praetores praeter Glauciam qui rempublicam salvam esse vellent, arma capere, et se sequi jubent parent omne S. e aedificiis armamentariisque publicis

arma populo Romano, C. ario consule distribuente,dantur hic jam,ut Omittam caetera, de te ipso, Labiene, quaero: cum Saturninus Capitolium teneret armatus, esset una C. Glaucia, C. Saufeius, etiam ille ex compedibus atque ergastulo Gracchus Gaddam, quoniam ita vis eodem Q. Labienum, patruum in foro autem C. arius, et L. Valerius Flaccus consules, post cunctus senatus, atque illa se, Paucula quaedam deesse video πι-

118쪽

rto ORATIO PRO

natus, quem etiam vos ipsi, qui hos patres conscriptos, qui nunc sunt, in invidiam vocatis, quo siciliu&de hoc senatu detrahere possitis, laudare consuevistis reum equester ordo; at quorum equitum Romanorum, dii immortales patrum nostrorum, atque ejus aetatis, quae tum magnam partem respuiaicae, atque --nem dignitatem judiciorum tenebat;eum. Omnes omnium ordinum homines, qui

119쪽

qui tum erant, consulares, pro salute Communi rima cepissenta cum omnes praetores, cuncta nobilitas ac juventus accurreret, Cn. et L. Domitii, L. Crassas Q. Mucius, C. Claudius, in Drusus cum omnes Octavii Melesti, Julii, Cassi, Catones, Pompeii cum L. Philippus, L. Scipio, cum M. Lepulus, cum D. Brutus, cum hic ipse P. Servilius, quo

tu imperatore, Labime, meruisti: cum hic Q. Catulus, admodum tum adoles cens,cum hic C. Curio, cum denique Omnes clarissimi viri cum consillibus essent di quid tandem C. Rabirium facere convenit utrum inclusum atque abditum latere in occulio, atque ignaviam suam, tenebrarum ac parietum custodiis tegere an in Capitolium pergere, atque ibi

se cum tu patruo, et caeteris, ad mortem, propter vitae turpitudinem, cons gientibus, congregares an cum ario, Scauro, Catulo, etello, Scaevola, cum bonis denique omnibus coire non modo salutis, verum etiam periculi societatem 8 Tu denique, Labiene, quid saceres tali in re, ac tempores cum ignaviae ratio te

120쪽

s cum Saturnino filii. quid pater qui-am quid propinqui vestri equites Ro-iani t quis omnis praefectura, regio, cinitas vestra quid ager Picenus uni-rrsus, utrum tribunitium furorem, an γnsularem auctoritae, secutus est De- iidem hoc affirmo,quod tu nunc de tuo utruo praedicas, neminem unquam ad-ic de sese esse consessum nemo est, in-iam,inventus tam profligatus,tam per- us, tam ab omni non modo honestate, etiam simulatione honestatis relidius, i se in Capitolio suisse cum Saturnino eretur. at fuit vester patruus fuerit: fuerit nulla desperatione rerum sua-