[Canon law thesis commenting on selections from Book IV of Pope Gregory IX's Decretalium de Sponsalia et matrimonium regarding marriage]

1쪽

RELIGIOSO VIRO,

Qui inter Michoacaneos Patres, Ceu lucerna ardens super candelabrum posita, Iccirco In sublimitate honoris, & plenitudine potestatis Palam reponitur, Ut & verbo sapientiae, & Virtutis opere Luceat omnibus, qui in Eparesaia sunt. Illustre sane munus, encomtum Vere magnum, Cui haud parum decoris ex dignitate accrescit Michoacanae Provinciae Ρrobitate, & sapientiae nulli secundae. Quot namque stellas in firmamento intueris, Totidem recenseas soles in Michoacaneo Coelo Utroque lumine fulgentissimos, Queis omneis praefulgere Huic uni mandatur. iErgone plus multis Hacce una decorabitur Legatione, Qui id quod inter sydera Sol Inter Soles esse legatur 3 Equidem, ni Zoilus existat, Qui alienis bonis moereat, Nemo ibit inficias,

Haud tantum eX munere,

Quantum ex Eparchiae gloria

Honoris acce SiSse Lucernae nOStrae:

Definitoris, & Custodis honoribus antehac in Mexicana Sancti Evangelii P covincia insignito, hodieque in Michoacaneam S.S. Petri, & Pauli a Rmo. P. N. Ind. Commissario pro ejusdem Visitatione perficienda, & proximis electionibus praesidendis juri dice Legato: in cujus honorem infrascriptas Theses Canonicas ex IV. Lib. Decret. selectas in publico certamine SUStinere Parat Fr. VICTORIAΝUS BORIA R. ac P. Univers. Concept. Cel ens. Collegii Alumnus.

3쪽

ΕX L P. T. L LIB. IV. DECRET.

IICET Sponsalia dare & exequi, imo & compartem ab

nuentem ad exequutionem adigere, non reSerato occulto vitio, q0o quis laborat alteri minime nocituro. Non licet Sponsalia data exequi, tacito de sed tu occul to contractum ante sedente , Grili consequente gra 'iter comparti nocit Uro, sed qui eo ex Sponsis laborat, e VII dem per se tenetur alteri revelare, vel a matrimonio qua poti S erat via hones

ta abstin . e.

Dolus, deceptio, fi merum et iam silentium circa hu-Jusmodi v tia, qui dant causam Sponsalibus in foro interno probabilius contradi una ipso jure irri Um emciunt. Sponsalia gravi motu inique extorta jure naturae sunt irrita, & nec juramento , aut copula firmata con Vale Scunt. Qui Virginem sub ficia spe matrimonii defloravit non tenetur per se in foro intes no determinate ad illam ducendam, sed invitam dotare potest, quamvis paris conditionis sit. Qui copulam a corrupta extorsit sub eodem dolo ad nil in foro interno tenetur, secluso damno eXtrinseco, quantumVis illa honesta sit, parisque conctitionis, nec VicisSim seduXerit

virum.

Sententia matrimonii contra hunc forte lata in foro externo ex non probata fictione in conscientia eumdem non adstringit, & absente scandalo , non obedire licet. Non licet filiis sub patria potestate constitutis Sponsa lia ordinarie inire, insciis parentibus, quamvri de matrimonio honesto, & decente sint, sed sub graVi per Se tenentur parentes praemonere , & consilium expectare.

Sponsalia, etiam jurata, vel copula firmata, inita a filiisfamilias de matrimonio, cui juste parentes contradicunt ju

re naturae sunt irrita. . δ

Eodem jure omni firmitate carent, quae in aliquo statu politico familiam deturpant, & indecore assiciunt, si absque justa cauSa, Vel uno ex eadem invito, fiunt, sive ab his, qui sui juris sunt, sive a siliisfamilias, etiam de assensu paterno.

4쪽

Copula, oscula, & tactus impudici a Sponsis cum ter-ercita pro 'a Oilius continent Speciem injustitiae necesSario iii confessione Sacramentali eae primendam. Valida, & licita est moderata poena conventionalis Sponsalious adjecta contra injuste resilientem: & immoderate apposita, quam HS quoad eXCeSSum non Subsistat, integram conventionem non Vitiat. Injuste recusans Sponsalia clara adimplere debet ad ins tantiam Ρatris moderatis poenis juris ad eXequutionem compelli; verum, si his obduratus non cedat, ad graviores progredi non licet, sed ab obligatione Sponsalia absolvi debet. Ingressus in Novitiatum ordinis Reli iosi solvit Soon

salia ex parte remanentis in Soeculo; non tamen ex parte ingredientis, donec valida professio SubSequat Ur. Sponsalia, etiam jurata, contracta cum designatione temporis ad obligationem finiendam, elapso termino praesinito ex vel Sine copula utriusque , vel alterius tantum ex Sponsis utrinque Sol V tantur. Non solum ob subsequentem copulam voluntariam ab utroque SponSo cum tertio habitam, sed etiam ob oscula, &tactus post Sponsalia libere cum alio, licet non frequenter,eXercit OS, ex utraque parte contractus clisolvitur. Sponsus repudiare potest Si onsam, etiam ob Violentum coiturn ante contractum passum eidem tempore contrahendi ignotum , & post detest una; Sponsa vero, nec Ob Voluntari Um, potest a Sponso discedere, nisi id in more habere comperiat, aut ex uno aetu prolem ex alia SuScepisSe,

MINISTER Sacramenti Matrimonii probabilius non est Pa

rochus, Sed ipsi mei ContrahenteS. Princeps politicus nequit de jure divino pro fidelibus subditis statuere impedimenta Matrimonium dirimentia. Νequit Episcopus eadem pro sua D loeceSi introducere;

sed probabilius, non de jure Divino , sed de genetali consuetu-

5쪽

dine, quae id juris Papae , & Concilio omnium Episcoporum

Matrimonium ex legitima dispensatione inter fidelem, atque insidelem contractum ex neutra parte est Sacramenti m. Fideles, validum Matrimonium inter se contrahendo, necueunt rationem Sa Cramenti a ratione contractus matrimonialis disjungere. . Matrimonium inter fideles per frocuratorem, Non SO-lum valet, etiam post Tridentinum, in ratione contractus; sed etiam in ratione Sacramenti. Valet, etiam ut Sacramentum, Matrimonium nutibus,

aut signis inter seseleS alias rite Contractum. . . . ν

Νon valet in ratione contractus Matrimonium, quod scienter a fidelibus inter se contrahitur cum intentione positiva Sacramentum non conticiendi, Seu rationem contractus a ratione Sacramenti separandi. Validum est sub utraque ratione, quod eX priVato errore speculativo ab ipsis contrahitur speciali intentione con tractum efficiendi, & non Sacramentum, non eXclusa generali effciendi quod facit Ecclesia. Matrimonium a filiis a milias contractum contra justum parentum diSSensum, non Solum est indecens, ut Doctores nonnulli perperam tradunt; sed etiam graviter illicitum, & Obedientiae paternae ad VerSUm.

Gravis pariter pietatis , & justitiae laesio est citra justam causam Matrimonium ivire familiae indecorosum, vel uno ex eadem invito, sive contrahentes sui juris sint, sive patriae potestati Subditi, & assensum paternum obtineant. Non licet per se Parocho, nec filiosfamilias, nec qui sui juris sunt, Matrimonio jungere, eorum consensu irrequisito, ad qUos de jure assensum praestare pertinet: multoque minus contra eorum justum dissensum.

Leges Principis foecularis haec Matrimonia justis poenis civilibus cohibentes, non solum validae sunt, sed etiam juris naturalis, divini, & SS. Canonum tuitivae, & corroborativae.

Valide, nec raro meritorie, potest matrimonium eo

6쪽

trani cum voti, & sub pacto, etiam jurato, perpetuae Conti nentiae absque intentione prolis, & remedii concupiscentiae. Matrimonium inter haereticos cum impedimento jure Ecclesiastico dirimente contractum, eXcepta clandestinitate, de qua infra, est irritum , haud obstante inveterata non ObservaR-tia hujusmodi legum apud ipsos vigente.

EX NON TIT LAT. IN DECRETAD MATRIM. SPECTANT.

I RROR personae antecedens, aut concomitans j Ure naturae, per se Matrimonium dirimit; secus error qualitatis, etiam

ex dolo proveniens, nisi haec interne, aut externe in conditio nem deducatur, aut in substantiam contractus, seu individuum personae redundet.

Metus gravis injuste. R directe incussus ad Matrimonium eXtorquendum, non solo jure humano, sed naturali illius valorem vitiat ' indireete vero, seu ex alio sine incussi S, quam by trimonium assequendi, probabilius, nec de jure Canonico Matrimonium dirimit. Irritum est in foro conscientiae Matrimonium, quod a Judice juste secundum allegata, & probata extorquetur; injuste

vero Secundum rei veritatem.

Ualet Matrimonium inter partes catholicam, & haereticam absque vitio dirimente contrae chim sub padio prolem in hae- est educandi, qua in vis orini jure ite fas sit. Est graviter issicitum z etiam diecto pacto, & omni peri culo perversionis, A scandalo seclusis, KIatrimonium, qUCd absque dispensatibne Apostolsca a parte catholica cum haeretica contrahitur, etiani lii' iis locis in quibus haeretici catholicis inmixti vivunt. Licet Pontifici se ite periculo perversionis, dijpensa tibiieni ex g avi causa, ira Einae I Ublica elargiri, Ut inter partes hctere ieani alteram; & alteram catholicam Matrimonium ce

7쪽

dentino adversus rapiente S Statutae, probabilius comprehendunt etiam foeminam raptricem Viri. Sponsalia pro foro externo Valida; irrita lari en in scroilitesno, non producunt in conscientia honestate1y publicam. Matrimonium alio defectu, quam consensus, irritum honestatem publicam creat, eo demptu casu, qu0 post Sponsalia valida cum perSona primo consanguinitatis gratiti Consorti conjuncta celebrattam e St.

Probabilius, nec Matri intonium irritum ob impedirnentum latens alteri Conjugum tantum notum; nec invalidum ex solo desectu consensus unius, re validari potest absque novo utriusque Conjugis consensu, & cognitione nullitatis ex parti ignoranti S. Cognitio nullitatis a parte inscia habenda, non est necessario notitia expressa, & certa de infectione contrastus, sed satis est dubia, vel etiam Sola aequiVale S: quaedam, Videlicet, animi dispositio, vi cujus, cum contractu S innovatur, ignarus de praesenti consentiat in novum Matrimonium in hypotest,

quod praecedens Sit, aut e SSet inValictum. Matrimonium irritum ex solo desectu consensus ex altera parte tantum licite, & tuto in casu necessitatis convalidatur per solum Veriam conseia Sum postea ab ea praestitum, quae antea, vel absolute, Vel non Satis consensit, abSque revelatione nullitatis, ' novo consensu defectum ignorantis. Irritum ob impedimentum latenS, ct HS Vitium nec ex-PreSSe, nec aequiValenter potest absque funesto exitu Conjugithselo reserari, probabilius etiam potest, dispensatione ficta, Per copulam, aut alium actum conjugalem revalidari affectu maritali ab invaliditatis conscio habitum, nulla ignoranti noti tia nullitatis data. Possunt Episcopi, qui, nec ex legitimo more Dioece sis nec ex privilegio Apostolico facultate dispensandi gaudent, ab impedimentis occultis Matrimonium dirimentibus pro foro

conscientiae cli Spensare ad Matrimonium nondum contractum ineundum in casu magnae, & nimis prementis neceSSitati S.

Tempore , quo con in unicatio cum Urbe in spiritualibus onstrino impedita est a Principe politico,. ut non raro factum

8쪽

est licet Episcopo non pri Vilegiato pro utroque foro dispensare in impedimentis publicis, quae Matrimonium dirimunt, si hoc

valide necessarium est, & privilegiatus non adsit. In statu ab omni impedimento libero hujusmodi facultatem Episcopo asserere omnino absurdum judicamus.

SEptennium a Jure statutum, & tempus pubertatis ab eodem praefixum pro valore Sponsalium, & Matrimonii, quo casu

malitia non supplet aetatem, non eSi moraliter c aputandum , sed de momento in momentum. Pubertas naturalis, nec jure naturae, nec divino necessaria est ad valorem matrimonii; adeoque Valet matrimonium inter legaliter puberes re ipsa nondum aptOS ad copulam, & ex legitima dispensatione pueri rationis compoteS in quacumque aetate Valide nubunt.

Invalidum est matrimonium quod coram MagistratasOeculari, forma Trid. non servata, ineunt Conjuges haeretici ubi Concilium publicatum est, & praedicta forma serVari pote St. Validum est, quoci, sive ab Haereticis, sive a Catholicis in eiSdem locis, absente Parocho, contrahitur, si ibidem non

EXi Stat, nec tutus accessus pateat ad is sum, dummodo duos saltim testes adhibeant. Matrimonium primum dirimit secundum, ipso eXtante, non solum jure divino, ses etiam naturali, licet conditionato, Seu e X parte materiae Iariabili, supra quod potest in directae dispensatio clivina cadere. Sponsalia Secunda, primis extanti Us , jure naturae sunt irrita: ideoque haec, non vero illa adimpleri debent, licet secundis juramentum accesserit, vel copula , aut etiam impraemnatio Sponsae, etiam prioris contractus ignare. Sponsus duarum, qui secundam , etiam sub juramento Matrimonii defloravit, aut gravidam effecit, eamdem ducere non tenetur, quamvis prima e vi Vis abeat, aut buri suo cedat, nisi damnum aliter resarcire neqUeat Sponscitia probabilius non solvuntur per Subsequens M.

9쪽

trimonium ex parte nubentis, sed solium Suspenduntur, di mortuo Consorte, adimpleri debent, si pars innupta velit, nec juri

Suo renuntiaVerit.

EX T T. V. VI. VII. ET VIII.

Atrirnonium inter habiles rite contractum sub conditione '

h possibili, & honesta futuri contingentis valet, & conditione impleta, absque novo consensu tranSit in abSolutum, tam in ratione contractus, quam Sacramenti , si est inter fideles, &'ConSenSUS e X neutra parte fuit reVOcat US. Ρrobabilius matrimonium sic conditionatum, ubi Tridentinum viget, non transit in absolutum, nisi conditio coram Parocho, & testibus eveniat, vel sal tim de ejus eventu satis illis aliunde ConStet. Matrimonium inter impeditos contractum sub conditione dispensationis concedi solitae pariter valet, dispensatione

facta, sit absolutum quercadmodum conditionatum inter habiles fit. Sponsalia sub conditione impossibili ipso facto sunt irrita: sub conditione turpi substantiae Matrimonii minime contraria, impleta conditione obligant ; verum ante illius adven

Matrimonium sub modo ejusdem substantiae contrario est validum , nisi modus naturam conditionis induat, videlicet, ΓύSi contrahens intendat, quod aes iis non priuS Valeat, quam modus fuerit impletuS. Ordo Sacer post usum rationis, etiam ante pubertatem, libere susceptus dirimit matrimonium contrahendum ὸ Verum non jure Νaturali, aut Divino, sed Ecclesiastico. Pro sessio solemnis Religiosa jure Ecclesiastico quoque irritat matrimonium post se: D licet licite post Sponsalia ordi narie fiat, eaque utrinque solvat; non tamen Valet, nec licet ubi sub tali fide Sponsa corrupta, aut gravida est effecta, & damnum aliter, quam per matrimonium resarciri nequit. Sponsalia per subsequentem ordinem Sacrum e X UtraqUt Parte sol Vuntur; non tamen licite suscipitur, nisi an uente Spon-

10쪽

sa, & nulla ex eadem prole existente, quae eX hujusmodi muta- grave damnium Suscipiat. Vothim simplex Religionis, vel Ordinis sacri, aut per petuae castitatis jure naturae dirimit Sponsalia sequentia, etiam jurata, vel rir copulam firmata; antecedentia vero non cli sol-Vit ex parte voventis , quam Vis ex altera parte ipso iacto soluta maneant.

Adulterium cum fieta promissione futuri matrimonii PIst mortem consortis cum complice probabilius non inducit impedimentum dirimens inter adulteros. Impedimentum criminis probabiliter non contrahitur ab his, qui ignorant ipsum a jure suo delicto annexum esse, nisi ignorantia sit assectationis. Lepra antecedens i orata, Vel consequens Sponsalia dat justam causam resiliendi ab illis; non tamen dirimit matrimonium contrahendum, nec contra itum dis oluit. Conjux sanus tenetur leproso cohabitare, & debitum reddere, si te Pra non sit contagiosa; secUS, .si periculum est iii sectionis: si tamen velit, utrumque ei licebit, haud obstante periculo prolis ek concubitu forte proventurae.

EX TIT IX. XL XIL XIII ET XIV.

EST quidem probabile conditionem servilem ignoratam jure

naturae dirimere matrimonium inter personas liberam, δι servituti obnoxiam.

Conjux propriam, legitimamque prolem baptizans, Vel

eamdem in privata, aut solemni bapti Zatione tenen , nulla irrcum Consorte contrahit cognationem . spiritualem , nec impedimentum petendi, & reddendi debitum: & hoc, seu ex ignorantia, seu ex malitia id fecerit, in Vel eXtra caSum neceSSitatis,

de mutuo consensu, aut Consorte ignorante. .

Paternitas spiritualis cum baptiZato, Sc compaternitas ςum illius parentibus, non solum contrahuntur a Ministro, &patrinis in Sacramento, qui ipsius parentes ligitimii non sunt ex baptismo solemni , sed etiam eo privato in neceSSEMe collocato,