장음표시 사용
21쪽
TRAH AATVR adhue ingentibus Europae motibus serale belulum inter Carolum Quintum imperatorem, 5e Henricum Secundum Galliae Regem , ad quem cum hereditate transierant parentis irae animique; quum Maria Angliae Regina, i primum nupsit Philippo Hispaniae Principi,de pace sedulo agitare coepit: eiusque Opera, hoc anno quinquagesimo quinto supra si simillesimum,millis Caletum Caesarei; Regijsque Procuratoribus, di si non pax, uti sperabatur , certe quinquennalium fundamenta induciatum polita sunt. Tunc Cauar, euocato ex Anglia Philippo stio , quam Regnorum Imperijque abdieationem dudum animo meditabatur,eXe- qui tandem ac magna orbis tetrarum parte spoliare ipse lematuit. esiturus IGNOTvM Principum aulae prodigium , ut, quum polset, imperare desisteret. Ergo evulgato per Belgium arcano, multis Undique mortalibus Bro Yellas accurrentibus, octauo Kalendas Nouembres, qui dies Ordinum comitiis , atque aurei Velleris equiti bus , Magistratibusque indictus erat ; Caesar in aula maxima Regiarum aedium , circumsedere iussis hine Philippo Angliae, Maximi liano Bohemiae Regibus . atque Emmanuel e Philiberto Sabaudiae Duce: inde Heleonora Galliae, Maria Hungariae viduis, alteraque Maria Bohemiae Reginis,& Christiertia Dani Regi, sita Lotharim giae Duce : primum Philippum filium s alitio equitum aurei Vel ieris solenni ritu praeficit: tum Philiberto Riuesellio senatori princi palis Concilii signi seat, ut quae in mandatis acceperat, ad Belgarum ordines proloquatur. Summa dictorum eius haec suit. 6aesarem ingrauesente in late, se lestidiae pr. γὰettim prastratumque serio a st
pis dignitate, quae se deceat, haud possit; misitire trans se iri CPhilinam silium Angliae Regem , aetate ac sapieκtia tanto oneri param . Itaque Caesarem, quod sibi, qsia Regi, quod'ouinesse beneu
rat, omni se Beliij Burgundiaeque imperis obdicarer iti iam siti si is populis remittera b Philippo filio sensia Egi, ius possumnem vi se jBuutinanque eae animi sententia trudera . Haec phisbertum rite memorantem surgens improuiso Caesar , humerisque Golielmi Olangit principis innitens, interpellat : atque e codice , quem ad subleuandam memoriam attulerat, tanquam e rationario Im perij, Galliea lingua recitare ipse coepit, Quae a septimodecimo oriatis anno ad eam usque diem peregillet, expeditiones profectionesque nouem in Germaniam, sex in Hispaniam, septem in Italiam, quatuor in Galliam , deeem in Belgium, duas in Angliam, totidem in Africam , mari undecies remento , bella, paces , foedera , victorias, enucleate singula, magni seeque magis, quam superbe. Addiditque , Eorum vertim snem non alium propositum sibi, quam Zel gionis
22쪽
nisi sones Amiserepossit. Iam quan)o mires, at propemodum mita L. c. una his sicerent, non siti δε artim vimiω ὰi amorem ante βorum salutem. Pro sine membris rapto , ae ma a sui parie praesepulto , malidum iuuenta, experrectique 'Digoris ac iis iis Prines m Fbstituere . tobedientiam Prouincia praetient . simul me interpe concordiam, atque in
orthodoxa Religisne rentiantiam statius tiὸnt imum misi , si quid
in ea cura peccatum supris , b igne convinent; oratos ex animo melle.
se certe illorum fiat os titistiὸ sempis Qua D/um, cui macturus erat cmni perpaucos issos, qua siveresseret ales , m orem futurum . Hinc conuersus ad filium , 1i haec, inquit, prouisc aram possessio ad te morte mea peruenisset; meritus aliquia essem sua filium , relicto tam opulen--πι- δεω, auctoque per me patrimonis . Nune, quando non necessitatis haec, sed moluntatis sereditas est es prisori patrem libuit, mi mortis lent=cium anteueneram; qtithaia mih pro Me aΜtis pati tEmporis sura plus debes, ta in forum amorem euramque populorum mi transferas, iure postulo. Reliqui Retes se Mise mitiam tradere , regna se tradituros gaudent. Ego postsumum hoe λωum piari re sto moluir geminatum
gaudium urbitratus ,si te non magis in uentem ex me, quam ex me re'. gnantem resutis aspis em . Exemplum hoc mram pauci imitasuntur rnam es ego,quem sequerereti omni retro antiquitate, ita habui Laudabunt e te consilium. ibi ιὸ dignum comperiant , in quo prima haec do cumenta monstrarretur. II eootes, si, quam istae eoluisti sapientiam, si Domi auri, omniam limo hin, si eisi lira Zὸligionis patrocinium , si
proti, stitamsai Λὼolstit, in quam regna transfrre possis , necesse non haseas. Haec fatus procumbentem in genua filium, poscentemque patris dexteram arcte complectitur, ac caelestem illi opem , imposita eius capiti manu, pie paterneque precatus, subortis lacrymis substitit: ex eorumque, qui aderant , oculis ubertim lacrymas e2pressit. Tum Philippus & reuerenter osculatus patris deateram, &humaniter Belgarum ordinibus assurgens, excusata apud eos Gal- λ - .licae linguae ignoratione, iussit pro se id muneris exequi Antonium Pere notium Granuellanum Atrebatensium Antistitem . Qui Regis mentem ut gratam in parentem, ita paternis monitis exemplisque animatam erga Belgarum populos , da sertissima est oratione interpretatus. Quibus Iacobus Masius iuris, & eloquentiae consultus, 22. in . Ordinum Belgarum nomine quum respondisset: ac demum Maria αὶ . Hungariae Regina Belgii gubernationem , quam annos quinque ac viginti pro Caesare fratre obtinuerat, eiurasset ε, eo quidem die con- tibi. mi
23쪽
cio dimissa est. Duobus vero mensbus interiectis, maiori adhuc Is; si,' , , ,. hominum celebritate snam fama latius emanauerat) Regnis, pro- - μ'. . ia uincijs, Intulisque tam in nostro, quam in nouo terrarum Orbe i, ues.
'' ''' ' desti. ti, si Cessui eorum semel omnium poseisionem, ac iura Philippo filio addixit. Postremo, haud ita post multo , imperij s quod
- unum Carolo supererat) coronam,sceptrumque Ferdinango fratrimis, . DAhia multis ante annis Regi Romanorum creato transmisit, per Guliel- ,,ji.
', ἡ .. - mum Orangii Principem . Quem serunt initio detrectasse legationem eiusmodi, diffisseque Caesari, audiente philippo Rege, Melio- qis M.,., ra sibi a Superis optanda, quam ut in imperij in ignibus e Domitii - ηυνι vi sui capite deponendis , atque ad alium deportan3is, ministerium ipse suum adhiberet. siue illa carita; fuit erga Principem expertae beneuolentiae, ac liberalitatis: siue assentatio in philippum Regem, cui destinatum a Patre fuisse Imperium , eaque gratia aetiim cum Ferdinando statre non ignorabat. Etenim Carolus Austriacam Hispaniae potentiam accelsione Imperii firmaturuq , Opera Mariae Uungariae Reginae pertentarat aliquoties animum Ferdinandi, quo I. a G. Romanorum Regnum Philippo cederet: inter alia pollicitus, se cum fratre communicaturum Imperii fasces, ut duo in posterum pari authoritate Cesares haberentur: immoto ad ea perdinando. At Carolus ex tanto rerum dominatore iam nullus, aula nouo, φ δε relicta, priuata in domo aliquandiu consedit i instructa donec classe, e Zelandia soluens cum sororibus Veleonora,ac Maria Reginis, secunda nauigatione. Latedum Cantabriae portum inue-
ctus est. Quem abeuntem e Belgiri peris qni. non alienum, Opi nor , fuerit is uolgicae narratioci, ita Rituto quum Belgae Principi, , postremique Principum in Belgio nati ita prema continuando, haerere adhuc in Belgio videri poism . Lectoris quidem cer te gratiam initurum me sum arbitratus, si magno illo secessu se eretoque Caesaris in lucem extracto, multa quae male de tanto Principe interciderent, Belgicis annalibus imputauero e simulque tristioribus aliquando sequuturis, praesenti molliorum commemoratione paulisper intercessero. Vix descenderate Praetoria nariis, ui ;-scefla illico exorta in portu tempestas clasi nn' i p impetu disiecit, Praetoriam hausit: quasi non vectiaram amplius Caesarem, Caesarisque fortunam . Ferunt, ubi primum littus attis . . git, prostratum in genua osculo terram labasse, atque addidisse,
j. L. Salutari reuerenter a se Communem parentem : utque nudus e ma ιinsanna. tris olim utero proctierat, ita ad alteram hanc matrem libentissime . . .. , reuerti nudum. Et vero, quum in Cantabriam appulsos, ac prose-
. ti: cnus ande Burgos, raros admosum sibi obuios vidit Hispanos Pro ceres , quos nempe selus , incomitatusque titulis suis Carolus non
24쪽
ees allexerat) sensit tum primum nuditatem suam . Accessitque M il
lud, quod ex centum nummum aureorum millibus, squem ubi re- ι noris, dirum ex immensis opibus tantummodo seposuerat) quum eorum parte opus tunc esset , qua famulos aliquot donaret, dimitteretque:
edipectandum ei plusculum , nec sine stomacho Burgis fuit, dum ea videlicet summa aliquando redderetur. Quam ille offensionem si cui dissimulanter haud tulit, ita occasionem nonnullis sorte praebuit assit mandi, Regnia vix eiuratis, coepisse Carolum miti consilij
naenitere Quamquam allJ ipso eiurationis die mutalse illum len- o . , istata tentiam ex eo narrant, quod ala quot post annis, quum Cardinalis A - .
Granuellanus ex occasione Philippo Regi reuocasset in mentem , Anniuersarium illum esse diem, quo Carolus pater Imperio Regnisque cesserat; responderit allico Rex, Et hunc quoque diem anniuersarium esse, quo illum cessisse paenituit . Quod in corto rumore prolatum facile percrebuit apud homines, non sibi in tam inaudito faci-MCre constantiam vel unius diei persuadentes. Nisi sorte Philippus non putauit in parente laudandum, quod amitandum sibi nQR si iis his, . . tueret. Mihi certe in dicha factaque Caroli, toto illo priuatae vitae biennio inspicienti, libellosque de commentarios super eo secessu Cum cura & ratione volutanti, nusquam profecto vestigium ullum eiusmodi paenitentiae compertum est. Et decuit, vivam adeo Magnanimitatis imaginem polleris non exponi paenitentiae panno conuelatam . Sed iam ille Valli seletum ieetica deuectus,ac paulum cum nepote Carolo Hispaniae Principe, cuius non satis probauit
indolem , demoratus: ad Diui lusti Hieronymianum CcVnobium, I risi, . delectam iamdiu sedem. rotati se eri ritu sit. Est illud in usitanaae Castellaque finibos, haud procul a Piacenti, Hunate, titum : amoenitate vallie; eio Amquc adiacentium prospectu collium, ac magna
in primis per hiemem temperatione caeli,salutare . Quem in locumtecepisse olim se insertorium sortiisimum Imperatorem Romana arma fugientem, ibique dolo extinctum fama est. Hic demum Carolus curarum fluctabus terminum, ac vere Columnas Herculeas positurus, construi sibi domunculam iusserat,cce nobij additamentum. cuius deseriptionem sormam due mitti ante annum sibi voluerat in Belgium, probaueratque . Sex Omnino,septemve in ea numerabantur cellae, siuuat enim, quod ait ille . de Principibus nosse omnia )viginti pedes latae longaeque, plane coenobilicae. unde aspeetias, egressusque in hortulum sonte irriguum : citiis, limoniisque ad si nestras usque, fores ac poma porrigentibus. Atque hoc videlicet Mausoleum fuit, quo Caesar ille Maximus, cui unus non suffecit orbis, inclusit ad extremum se, condiditque viuus . inque hasce demum angustias decreuit ille Gigas, qui Herculeos ultra terminos
25쪽
editendisse manus gloriabatur. Adeo NATURA facile redit ad statum , s , 8 staturamque si iam, si, quae illam insabat ac distrahebat ambitio,de
tumescat . Ergo coenobium ingressus, e famulis sexaginta, quos ele- p. .riis. gerat ex omni seruitio, plerosque Serandillam, prodi1mum oppidum 'i 7 remisit, usurus si opus seret: apud se duodecim retinuit, atque equum unum , nec lautiorem seruorum numero domesticam supellectilem: nempe omnia necessitatis modo sinita. Et sane mirum
isti suit, Carolum ea selitudine & curarum obliuione captum, siue in consilii semel suscepti constantia firmatum, exuisse pristinos adeo mores, ac plane naturam ; ut neque aurum, quod ingenti copia per id tempus Hispana classis illi adueesit ab India i neque strepitus bellorum, quae eius armis ac Ducibus terra marique per Europam gerebantur; quidquam potuerint animum illum sectere tot retro
annis assuetum armorum senor eiusque tranquillitatem, auditis quamquam varijs rerum euentis, paulum interturbare. . . . . ' Quotidianam porro vitam ita degebat Augustus siluarum Incola , ut partem aegro languentique in dies corpori, partem Deo, ant--Ρ maeque seae tribueret Nam modo colles, circum pedum uno conten Hur di sui - tus, obequitare ra modo partiri areolas in horto, culturaeque S ar
borum insitiombus Triumphales commodare manus . id,quod olim ille deposito quoque Imperio, Salonis agebat. Saepe fabricandis ho- mi, titia. 1 ι:Σ, ' rologiis, squorum videlicet rotas retilio quum Fortunae, facilius tem- 'Perabat) lannello Tu triano praceptore, illius temporis Archime-δει maxis. 1 a. de, operam dare: eiusque machinamenta ad moliendos in sublime istis cis 3 suuios, tentamentis variis desperiri Quin etiam ad Toletani aqu*' ductus axchitecturam , eis De i, tini nem itim concipiebat animo Turrianus; nonni Ilii ngenio Carolum suo contulisse serunt. Qualem vero operis sermam in illa hien Dii sotiiud o, in o meditati sunt; tale dein Opus Turitanus, post Principis obitum , sublato in Toleti montem Tago amne, nouo utique artis miraculo sabre -;., iatiis ii secit. Et vero hic in primis suit, qui in eo Hieronymiano secessu nouis quotidie machinationibus,Caroli mentem, talium rerum aut dam oblectabat. Nam stipe a prandio armatas hominum & equo rum lcunculas indurat in mensam , alias tympana pulsantes, tubis alias occinentes, ac nonnullas ex eis seroculas insessis sese hastuli, incursantes. Interdum ligneos Pasierculos emisit cubiculo volantes reuolantesque: Coenobiarcha, qui tum forte aderat, praestigias subuerente . Fecit es ferreas molas per se versatiles, tantae subtilitati a paruitatisque , ut manica occultatas Monachus saei te ferret quum tamen quotidie molerent tantum tritici, quantum hominibus beto in singulos dies alendi, abunde esset. Sed huiusmodi dele-Crima a Ima ctatiuncular initici crebriores fuere. Dein vero. admonente morbo,
26쪽
qui suprema interminari viJebatur, alliquanto parcius adhibitae, nec nisi subiecundatijs temporibus . Nam prima homini cura post- odum suit, statis monachorum psallentium precibus frequenteros M.t interesse : non raro Sanctorum volumina lectitare, ac piis de rebus miscere sermones: iblito crebrius eYpiare noxarum consessione ani-' ' mam, ac ca lesti sputo, quamquam interdum non ieiunus, palcere . id enim, ob stomachi languorem, indultum ei pridem suerat Romano Ponti see. quin etiam pleYo e su niculis tormento, adeo ,.i:, . & aliorum ediempla, & sui victor semel animus potuere) erigere a M. 4 y ' sese anteactae vitae poenas perseuere coepit. Quos inde sunt culos arinis, Philippo Rege reuerenter habitos, ab eoque morti proximo asserri ,-ώ- tii , δμi-- a3 se tuitos, di, ut erant cruore Caroli patris aspersi, filio Philippo Tertio traditos, inter Austriacae monumenta pietatis asseruari fama es postremo exequiarum occasione , quas matri anniuersarias persoluerat, noua incessit animum cupido sti liceret) & suas cele- ὴkia, . , brandi: teque communicata cum Ioanne Regula e Hieron7miana similia , qui eius conscientiam mo3erabatur : quum is in blitum quidem illud & inauditum , pium tamen ac salutare dixisset; apparati sinus sibi quamprimum iussit. Ergo excitatur in templo tu, A muli moles, funalibus 1lluminatur, atrati circumstant famuli, mori sues tuale Sactum moesto monachorum eantu peragitur. ipse funeri superstes suo , spectabat in illo imaginario munere veras suorum lacrymas : audiebat exequiale carmen , placidam sibi requietem beatas inter sedes implorantium : eademque ipse sbi sustagia psallentibus immissus eYposcebat Donee sacrificanti propior factus, eique tradens, quam gestabat, accensam facem, sublatis in casum
oculis , Ego te, inquit, musae ac mortis arbiter , oro quaesoque, it quemadmodum otiatum hune a me cereum facetaos capit, sic commen latiam in manus tuas hanc animam tu, quandocumque libuerit lihi, injlatim complexusque tuos henigne suscipras . Tunc, ut erat pulla suxaque pertus veste, humi procubuit: renouatisque omnium, qui aderant lacrymis, quasi depositus, suprema lamentatione comploratus est. Atque hoc videlicet rudimento Carolus vicinae iam morti proludebat. Namque altero ab exequiis die , febri correptus, eaque paulatim exedente consumptus, Toletano Antistite procurante, quae Christiano ritu, luctanti animae suppeditantur adiumenta : Religiosisque, qui frequentes e eoenobio cireumstabant, abeunti hospitieespeditum iter in coetus piorum comprecantibus; nocte ante sellam Mia, .... 3- ρεμ lucem fuangelistae Matthasi, annorum octo & quinquaginta, ex Misi
'' in quibus duos ipse virerat . ingenti sane sensu pietatis ac religionis
excessu. Mortem eius clara casso terraq; signa comitata sunt. Paulo enim postquam aegrotare coepit,visus in Hispania Cometes, ini- , - .
27쪽
M M, tio non admossum illustris, sed qui subcresiente morbo per ea/em incrementa lucem intenderet: donec verso in Hieronymicitiam sedem ferali crine i qua hora Carolus vivere, ille videri desiit. Nec ilia os . . ., is h. lud admiratione caruit. In Caroli, quem dicebam, hortulo , binos riis ...is eodem tempore stylos emiserat candens latium . alter Maio mense, uti assolet, calyce dehistente foruit: alter quamuis eadem cultura prouocatus, tumorem tamen ac partus signa Vere toto atque aesta te sustinuit, eademque demum nocte, qua Caroli animus integumento sese corporis euoluit, ille explicato repente solliculo, intempestiua nempe atque insperata germinatione promisit florem . Iavero & obseruatum ab omnibus, & lilio super Ara templi maxima ad spectandum proposito,sausti candidiq; ominis loco acceptum est. . . Sic demum Carolus Caesar, annos quadraginta paternis Regnis, is,uii ias. sex & triginta Imperio potitus, ac duos poli Omnium abdicationem potitus ipse se; dubium reliquit , maioremne laudem in Imperio, totque Regnis administrandis,an in ijs simul omnibus relinquendis promeritus sit. Quamquam non ignor eam rem vario tunc homi eatis, Maia. num sermone suisse disceptatam: hodieq; declamatorum in scholis, is , - - politieorum in aulis,argumentum esse, CAESAREM ABDICANTEM. sed omissis ingeniosis horum commentis, somnia denique venditantium i quae apud plerosque eo tempore super Carolo disereban-Nι,lis , tur,haec serme erant. Permulti causam in promptu habebant: nempe Caesirem ingraue ente articulari morbo, qui ab anno quinquagesimo, non iam per interualla, sed perpetuus aderat; adductum esse , squemadmodum inter eiurationis solennia testatus est ipse) ut
quam lmperij molem pari Vilium praesentia sustinere se ultra dissideret, eam salutari & sibi & regnis anticipatione, in aeui animiquemb., .,s , se validu m inclinaret. Callidiores, quibus in abdita conari mos est MM m, ii. , viLE videtur, quidquis in summo patet; deterritum suspicabantur nis ... Caesarem Henrici secundi Galliarum Regis selicitate, cui Opponere hUI '' flij iuuentam regnandi auidam , dc capacem, quam annos palmasque suas, consellius habuerit. Obseruauerantque, ex quo ille Netim a Gallis captam recuperare , exercitu centum hominum millitim ad urbem admoto, frustra tentauit, desideratis in ea obsi stidione non paucioribus quadraginta seorum millibus ; tantum inJemctrorem animo contraxisse : praesertam quod paulo ante in Ger in mania consulere sibi indecora sane fuga, certe insolita, coactus sue rat a Mauritio Saxonum Duce ; ut per aliquot dies publieo absti ruerit, increstentemque morbum acriori sensu in posterum tolera uerit. Cuin α vulgo credebatur, Caesaris fortunam fasti3io ae si
tietate iam captam retroeedere in Episse: filicemque Imperatoris Un
hactenus inuicti genium in Henricum Galliae Regem immigrasse.
28쪽
ipso Caesare non dissimulante, quem au3itum serebant, quum diceret, Nempe FORTUNAM P se iuuenum amiram. Ideoq; pro columnis Herculis, ac plus mitra, usitato Caroli Quinti Signo ; non deerant, qui Cancrum , & Pius Atris , aceommodatam videlicet tempori Notam , substituerent Adderentque, sapienter imitatum esse Caesarem praecautos aleatores, qui magnam nummorum si ammam ante se congestam luctati plurium horarum ludo , veriti fortunae aleam, retrahunt Opportune manum : neque se parto illo cumulo victoriarum exui, iactu videlicet uno , patiuntur Contra sentiebant aliqui, factumque Caesaris immense laudum cupidini verte- sis id,
bant. Quod animus ille, si quis unquam alius, post Caesarum me o moriam, famae indulgentissimus, quum sibi satis abundeque glo
riae adeptus videretur, tam multis ex omnium hostiurn genere victorijs, tanta felicitate reportatis, ut a nullo sere Carolus prouocatus bello suerit, quem non modo victum, sed quod raro legitur)vinctum etiam captiuumque non viderit; abiectis ad efftremum, calcatisque utroque in orbe fascibus amplissimi dominatus, ab inustato victoriae genere , nouos gloriae titulos non facile posteris . aquandos concupierit I Iactabatur re allud obscuriore sima. Mo- G, αβ ι
tum ex parte Caesarem Philippi querelis: qui nouis quotidie probris , famosisque carminibus proscissus ab Anglis, aegre His anum in ea insula Dominum serentibus, eoque nec Regem illum, sed Re
ginae maritum vulgo compellantibus ; per eam occasionem ali quanto acrius expostulauerat cum patre de statu sortunaque sua: moturus animum eius, ad consilium de Belgii abdicatione, cuius iam aliquid suboluerar, maturandum more vi3eliret liberorum, qui parentibus orti iunioribus, senes ipsi paternam adeunt hereditatem : diu graues, quasi expectantes Verum alii rem alio trahe ρυ-bant, atque in eiusmodi consitum concessisse Caesarem amrmabant una tactum religione , stimulatumque conscientia multorum, quorum antequam rationem exposceretur a supremo hominum Iudice , placandam sibi praemature Maiestatem eius e istimauerit Quippe esse non pauca , quae Caroli vellicarent animum pietatis omnino non surdum. Icisse foedus cum Henrico Angliae Rege , a sfidelium societate , Atris Pontificiis, in Caroli gratiam expuncto. In quo ille & iniuriam, quam ab Henrico acceperat, repudiata Ca tharina uxore, Caesaris matertera : de constantiam promissi, nunquam se cum haeretico Rege, nisi is pontisciae dignitati satisfaceret, in gratiam rediturum ; nimis quam impotenter posthabuerat atro- ei in eYpiabilique in Gallum indignationi. Praeterea in Religionis ris . sis sis causam inieci e manus: quaeque Pontifici; muneris erant, occupas - - , -
se: euulgati iusso per Germaniam libro complectente Religionis B L capita
29쪽
capita, ad quorum obseruantiam interim exigerentur omnes, dum finem acciperet Tridentinum Concilium. Qui tamen libet quum pleraque Catholica quidem Ecclesiae consentientia, sed contraria tamen nonnulla, uti sacerdotum coniugium, Corporisque & Sanguini, Domitii sub utraque specie libationem contineret: quippe
a Catholicis, haereticisque conscriptus) neutris, ut accidere solet, ι ν ἡγώ partibus satisfecit. Demum capta direptaque Vrbe, in Romani . MajPonti scis captiuitatem consensisse: adducturum insuper ad se illum =iti Hispaniam, nisi publica hominem infamia retardasset. Quam- , ..uis autem luctuosam Vrbis sacrae depopulationem Caesar haud im- fputauerit sibi, immo ad eius nuncium, illico & publicam laetitiam . ob natum Philippum filium edicto Uetuerit, & ipse mutata veste iu-
sitium atratus indixerit . quanti tamen esse, non modo in Urbis Sacrorum violatores non animaduertisse, sed etiam eorumdem opera menses omnino septem attinere Hadriana in arce Christi Vicarium perseuerasse ξ praesertim tam arcte misereque custoditum, ut
vetulam olera vendentem , quod expetenti Pontifici lactucas ali- Iouilai Lquot in areis fossam proiecisset, funiculo per puerum submittendas; obuius sorte Centurio suis suriose manibus ante portam suspenderit: oculosque ingemiscentis ad ea Pontiscis, exposito com plures dies infelici spectaculo, euerberauerit Ac postremo nullo Caesarem tantarum calamitatum sensu , grande pretium profano tanquam ab hoste persolui a Pontisee pro libertate voluisse. Enimuero haud dubitandum, quin eiusmodi facinora, ut pleraque erant execratione multorum praedamnata, Carolus ipse, sicuti debebat,
agnouerit damnaueritque : ac eorum aculeo haerente deinceps in animo, extremum illum vitae actomplacando ossenso Numini, religiosus cetera Princeps ordinauerit. Quamquam non deerant,
qui Caesaris mentem hic quoque haud in paucis absoluerent: ac ple iunque culpae derivarent in temporum ac bellorum necessitatem, inque armatam multitudinem , cuius incitatum semel impetum regere, non semper in unius sit manu. Atque haec ferme, de Caesa re abdicante, ea tempestate, ut comperi, serebantur, accepta hodieque aut reiecta pari studio & ignoratione veri. Ego, eis non et ..., sum nescius, grandia consilia a multis plerusque causis, ceu magna nauigia a pluribus remis impelli; tamen non facile mihi persuase tim, in Caesaris animo magnam sibi partem vindicasse aut fortunae commutabilis metum, aut alium quempiam leuiorem motum. Siquidem annis ante obitum eius ferme decem, hoc est in ipsis vi-22 f ctoriatum fore, an eo quod Augustae condidit testamento, de haec a D. ipsi Regnorum abdicatione mentionem fecisse constat. in etiam exploratum habeo, ante hoc quoque tempus agitasse animo Caesa- 1 a.
30쪽
tem, depositis humanis curis , receptui aliquando canere Idque eum Francisco Borgia Gandiae Duce, qui postea Societatem Iesse est
ingressus, unice communicasse, seuere admonito, ne cui mortalium consilium hoc sivum, quod requietem nactus a bellis aliquam
exequi decreuerat, aperiret. Neque tunc, quum cessit Imperio Caesar, eo res erant loco, ut illum sertunae suae magnopere paeniteret: expugnatis, paulo post solutam Metensem obsidionem, Te ruana, munitissimo Belgici limitis propugnaculo, atquα Hedino,
veteri Artesiorum Principum aula : captis utrobique, aut Interemptis e Gallica nobilitate permultis . immo etiam post, in Italia contra hostium vires, Genuensibus asserta , magnam partem, Corsica Insiula: dc, quod pluris habitum est, capta Senarum Vrbe, pulsisque inde, ac sere omni Etruria Gallicis armis. Crediderim vero consilium, quod animo Caesaris identidem recurrebat, hoc demum tempore maturatum: quo tempore super inualescentem morbum, cuius vi exanimabatur interdum audito matris obitu, Inltare propediem fatum siuum, certa animi inductione , opinari coepit:
adeo, ut vocem audire matris ad se vocantis filium asti due ubi videretur . Intenditque opinionem Ves alius Imperatoriae valetudinis moderator, qui vitam non sane diuturnam, rara medentiunt Iibertate , praemonstrare Principi non dubitauerat. Itaque Caesar, quod secum toties agitauerat, festinandum putauit, ne urgente exim tu praeverteretur Auditusque est per eos dies, quum Illam crebro vocem iteraret Centurionis sui: s cuius mihi virtus notior est, quam nomen ) qui Vetus multorum stipendiorum eques rebus humanis
Tenunciaturus,quam missionem 1 Carolo peteret, isque noui consiiij caasam exquireret, respondis se fertur INTER Virae negotIa , dc
mortis diem oportere sipatium intercedere. Quod scitum hominis dictum alte tum quidem insedit animo, quippe similia meditant1: dein vero , quando apparebant vitae ultima, occupandum sibi cla-xit spatium illud, quod ultra nullum e siet ut in eo, posthabitis alienis , curaret aliquando sua , seque externis ereptum curis, repracen taret sisteretque sibi, antequam iniecta necessitatis manu ad Dei tribunal attraheretur tantus humanae felicitatis reus . religioso aci Iasecessu opportune delecto, ubi de a solitudine otium , di a loci sanctitate suffla iam habere possiet. Et fane qui Caesaris ammaduertat aut magnitudinem animi immensis sesse terrarum mariamque imperio exuentis, ne palmario quidem solosi, reliquo et aut in siuscepta semel vita inter eae claustra isecretamque constantiam , toto illo biennio, quo victoriam sui extendit : aut sanctimoniam finis, in quem ille non incidit, sed intenta se meditatione composuit quodque est dissicillimum, in vita mortem ordinauit; profecto non le- uem