장음표시 사용
371쪽
periculo Ducis usque ageo incitatis, ut iam promptissimis quibusque i Turearum caesis, reliqui deditionem facile pararent, nisi aduecto illuc vajida cum triremi Scanderiae praesecto, auctis hostium copijsinis rimam, viribusque, redintegrata paululum fuisset pugna. Sed recentes artiis et . , tergo milites una ex Alexandri triremibus submittente, quum Vib ti θηη, ctotum impetum non vltra sustinerent hostes, confosso multis vulneribus Mustapha, saucioque Scanderi et Praesecto, mox etiam ca-r via - pto, non mo3O Quassioria illius triremi, feci huius etiam auxiliari nauigio Alexander potitus est: tanta militum suorum praeda, ut complures fuerint, qui sultant notum monetae genus est haud minoris aureo Venetorum nummo o duo millia, aliqui etiam tria, ex naui sane Quaestoria secum abstulerint . praeter ea, quae reliqua: duae per se triremes,ex triremibus hostium duabus, totidemque biremibus expugnatis captisque, spolia S manubias reportarunt. Ferunt s. A.' ..i d, Ioannem Austriacum, cui post finem pugnae multa de Farnesio Principe narrauerant; inter gratulantium ossicia, suscepisse quidem illum singulari beneuolentia atque praeconio, cum ea tamen exceptione laudasse, Quod euentu meliore , quam consilio sese in hostes consertos, & adhuc validos, dubio regressis, coniecisset.
Quam ille culpam sibi quidem laudi ducens, collata cons dentiae
causa in Mariae Lustatia coniugis sanctimoniam , cuius ad Deum precibus tectum ac tutum se crederet, auunculi admonitionem se-stue transmisit. Nec minorem animi ampetum , secuto post haec anno, quamquam minori seu fortuna, seu verius concordia natio. mkbuat. suis. num) Alexander ostendit. Redintegrato enim scedere, ad victoriam apud Echinadas partam in Peloponneso persequendam, serius aliquanto rediere Christiani Duces. Reparauerat jam vicum isque clasiem nouus maris Pra sectus Vlucialis, eamque ut occursui Foederatorum subtraheret,huc illucque deportatam, prope Methonis denique portum propugnaculo firmatum continebat. Inde dum et,. eis, extrahere hostem Rustriacus, oblato saepius certamine, conatur; expugnando terrestri aggressione Nauaritio haud procul sito praeficit Alediandrum. Ille acceptis secum bellatorum millibus omninor uar se' ita , bipartito exercitu, arcem maioribus tormentis Oppugnare coepit , conatu sane maiori quam successu Quippe saxeo scopulosoque in loco moliri humum ad aggeres aegre poterat miles: nec dolia coibesque terra & saxis oppleta, oppostaque aggerum loco, satis
firma erant munimenta aduersus hostilium tormentorum ictus. Continuabatur nihilominus oppugnatio i egressique interdum N a uarinenses , nec stae caede repulsi, hau 3 procul esse a deditione cremsa is,D. ιMa- debamur; quum noctu introducto in arcem .Farnesianorum siue indit agentia , siue ignoratione Qiuium, Torcteo praesidio: simul un
372쪽
t 3 3 dique ad opem consuentibus Barbarorum equitum peditumque copiis, veritus Alexander, ne intercluso reditu obsideretur, desperata expugnatione satis habuit, si incolumem cum tormentis exer- νuia ncitum in hostium conspectu reportaret ad naves. Et Austriacus, quando classis Othomanica uniuersi certaminis vitabunda, elicie portu nullo iniuriarum irritamento poterat, contentus incusso hostibus metu, expressaque Veluti consessione eoncessi ubique maris i diuisa foederatorum classe, animisque, ipse in Siciliam, alii alio diseesere. Atque hoc fuit Alexandro militia tyrocinium,quod ei & in illo martialium virorum flore, & absentes apud principes, o i. Pium praecipue, successoremque Gregorium, ae Philippum Hispaniae Regem, sicut opinionem conciliauit suturi aliquando summa Ducis; ita Regem postea mouit, ut in Belgium, quo tunc belli moles incumbebat, eum ultro destinauerit. ETENIM Belgarum querimonijs aduersus Ioannem Austriacum oneratus quotidie Rex, pacandique Belgij absque armis ne Victori misis , iis s.l quidem innoxijs perquam cupidus, prouinciarum votis annuere, sin με Ericoque sororem Margaritam Austriacam cum Aletiandro filio subam,2. mittere decreuit: sperans aut illius prudentia, gratiaque apud Bel-- gas, rationem cCDcCrdiae aliquam ineundam i aut huius virtute, si armis opus esset, bellum strenue administrandum . Igitur Gran-uellano Car3inali Romae agenti mandat, ut Margaritae ad Belgas
reditum persuadeat. Is Aquilam in Samnitibus ad Margaritam PIO' Arti .uis .in ..fectus, opportune cum ea nactus Alexandrum, recitat utrique litteras, & consilium Regis . Quamquam ut cum Alexandro seorsim nomis..
ageret, imperatum ab Rege suerat Praefecto Insubriae Marchioni Hyamontio. Et Margarita quidem, quasi amplius deliberatura, ambigue respondit: seu verita, uti praeseserebat, Ioannis Austriaci ostentionem : seu per eam moram speciemque recusantis, prosectioni sua pretium additura. At Princeps Alexander nihil cuncta- a ,Atus,obsecuturum se Regi perlibenter amrmauit, modo non disiens. Θ tiente matre. Certius aliquanto respondit binis in eandem senten- β' =- tiam litteris ab Ayamontio, qui lecto aeger attinebatur, per Raai. phaelem Mantiquium missis, una cum Regis epistola: qua, post 'Τyy doloris officia, ob Mariae Aleaeandri coniugis mortem ; exponit illi suum de Belgica expeditione consilium: Certus, inquit, eo audito, a/μ ε te prompto magnoque animo sati a Furum spei de te meis, ismorique quo
te inice complector, Uimoqse irtutem tuam , illustri sise princeps.
Verum quum de Margarita Ioanni Austriaeo subroganda Reae statim mutasset, ob Archi ducis Matthiae in eas prouincias aduentum: addi, bitatum est parmae, an deceret in Belgium ite principem Alexandrum , militaturum semper alieno ductu Quae quidem ille prae
373쪽
Regis obsequio, bellicaeque amore gloriar,facile contemnebat: ptaria et 1 8sertim confirmatus arcanis Granuellani verbis grandia pollicentis ses .f. - PD. Accessit Gregorii Tertijdecimi aut horitas atque adhortatio: qui re aceepta ex Cardinali Farnelio, consilium impense laudauit, addiditque, suo nomine Parmensi principi scriberet, Expeditisnem Deo cordi futuram : eam proinge tantis au pira , seque hortatore e lens Iibensquὸ rape ret. Quod a Pontifice tantopere commendatum reor,
non solum Hispani Regis, ac publica Religionis causa, sed peculiari etiam Ponti scij Imperii commodo. Quum enim esset in fide δ: clientela Sedis Apostolicae Princeps Parmensis; e re pontificis videbatur, benesciarium suum erudiri alieno in campo, ex quo ad Eccletiae Romanae subsidium referre Imperatorias artes aliquando posset. 1, ,Δ ., 1. Λ. Ergo tribus intra paucos dies epistolis ab Ioanne Austriaco acceptis, , . . , .
I ii' quibus ad belli, gloriaeque ut ipse loquituro societatem, magnis
'' precibu, ae promissis euocabatur; rebus quanta licuit celeri auetate compositis, duodecimo postquam Parma discesserat die, Lu-Ab; Ai. a. cemburgum venit, ad Ioannem Austriacum . A quo incredibili er- ui ceptus laetitia, miratus contra dicitur Aletiander, viso Avunculo, attenuata non magis valetudine, quam specie illa maiestateque sertunatissimi imperatoris. Vsque adeo verum est. RERUM aduersarumo .. - - , sensum felicissimo cuique acerrimum esse. Vt hine profecto. credi-Wispi ma -- bile sit, Austria cum non inuitum, aut tantummodo iussum a Rege,
Parmensem principem euocasse: neque in speciem illo praesente gestijsse . cuius videlicet in fide atque virtute iampridem nota plurimum sibi polliceri poterat ad rerum quidem publicarum statum, sed praecipue ad vitae suae tot hostium ins3ijs expetitae securitatem. Inter primos congressus mandata Regis illi aperuit Austriacus; ut
belli pacisque negotia ei communicaret: Ut mille nummos aureos ι, .... . h. in singulos menses eidem seponeret. Laetus utroque Farnesus, prae- rarisa m. sertim quod hoc posterius nonnis proregibus praefectisque prouinciarum, aut exercituum Imperatoribus persolui ab Rege consuesset;
admissum per aliquot dies stipendium, quamdiu videlicet in vulia m. . s. gus emanaret honorificum Regis iudicium o actis dein Regi pei lii ' teras gratijs, gloriae nimirum quam pecuniae auidior, recusauit: ad - Det dens, sibi quidem mercedis loco illud non deberi nondum quidquam emerito, & inuitamento opus non esse. sae dista , . AT VERO ad res belli domique noscendas, cuncta ex imperio Au- - straaci moderaturus Alexander, animum operamque impigre ad uertit; reperitque rerum statum sane quam arctissimure, quippe ad duas pro Rege Prouincias redactum 1 in reliquis paucas,quae super fuerant, arces ad Ordines quotidie deficientes . Quin & in Hollandia ipsum iam nutabat Amstelodamum & in Brabantia Bergae ad Somam
374쪽
tue 8 Somam, militibus Tribunum suum Carolum Fuggerum conscelerate prodentibus, venerant in Ordinum potestate ni . sed adhuc sceleratius Bredae presidium holtili deceptum fraude non multo an- ote suo cum Tribuno se gesserat. Etenim Bredam obsidentibus Or - . .,.- dinum Ducibus Philippo Comiti Holachio, ae Federico Perenotto ui. Carisi 4- Campinij Domino. restiterat haud instrenue, qui pro Austriacopis, urbem intrauerat, Georgius Frons bergius Germanicae legionis Tribunus sed gliscente in dies, quod aera non procederent, militum in urbe dissidio, Fronsbergius per hominem compertae audaciae sdeique ad Austriacum litteras mittit, Festinaret opem suos implacabili s ....issedistisne allesyris obsidionem non thra maturos. Sed nuncius ab Holachio detectus, an ipse exuta fide se prodidit Θ comperti; litteris, attinetur in castris: expectatoque donec ad Austriacum isse redijsseque, fidem faceret probabilis mota; tum eius loco submittitur alius in urbem, qui excusato prioris nuncii morbo, responsum attulit quasi Austriaci manu compositum tabitarent, hon sis modo conaitionibus,mἀem detre: brem sup/ruenientibus rapi , quas in praesentia expedire promptum non erat, certo re perianuam . Habetur litteris
ac nuncio fides, urbsque deditur, addito ad Tribuni errorem militum sagitio 1 hi enim, dum super conditionibus agitatur, siue corrupti, siue insens, Fronsbergium suriose constringunt, vinctumquet in manus Holachii, Campinij que, hanc conditionem prae ceteris exposcentium, perfide tradunt; interim ipsi & ab hoste , dum urbe egrederentur, illus: 5e conspecto non procul inde, quod ab Austilaeo mittebatur. auxilio, festinationem perfidiamquq pqi qui ' ....is...... Non ita selieiter Holachio cecidit alea ad Rure mundam. ad quam Disia , ..is.
inuadendam profectus ipse ingenti spe, submisium illiae repetit ab Austriaco cum quatuor peditum millibus Aegidium Batia montium Hiergit Dominum, simulque egresso ex urbe Poluillerio praesidiariae Germanorum Legionis Tribuno, ab obsidione statim pulsus , amissaque munitione, nec sine caede,sugatus est. Et tamen interea pacis negotium, commeantibus hinc atque inde nuncijs,ope- Mapa.. ni f. rose agitabatur: quasi spe aut cupiditate successus, 3c non potius ut VERBA verbis redderentur, alterique iustius alteris arma induisievideri possent. Nec alio spectabat Angliae Regina, per eos dies
cessatione armorum ab Austriaco postulata; nisi Vt, ea legatione fa- . - ,. uti, cile neglecta, ad opem ordinibus serendam, coactam se videlicet με - ostentaret: ausa ob id Austriaco Regique,ad quem nuncium mise- isis A. missitat de pacis consilio, contestari, Si conditiones abnuerent, se quidem in posterum nullo cuiusquam respectu,quod in rem expediret, executuram. Sed intellectis, quo tenderent, minis, remissa est ab N n Giuri Rege patiter, atque ab Austriaco ad alteram partem, cui depositis armis
375쪽
armis obedientiam suum erga Principem opportunius suaderet. is a
Quamobrem reiectis utrinque, una cum conditionabus, etiam conditionum internuncijs, sublato omni commercio ineundae cCncor,
diae, spes una pacandi Belgij in armis reliqua erat. Et cometes qui- o. ζ.2M dem,qui per eos dies adeo ferali essulsit aspectu, ut nullum eo mi- :, naciorem ad illud usque tempus illuYissedissererent Mathematici; belli signum in caelo elatum, pronis iam ad bellum animis creditus est .
PSJMA memorabilisque pugna apud Gemblacum fuit, nono si a Namurco militari, in ingressu Brabantiae t utrinque lustratis antea exercitibus, Catholico apud Marcham Lucemburgentis prouin- Ian.
ciae oppidum, hostili ad Templaeum pagum a Namurco haud lon
ge stum. Atque ille quidem opinione minor,hic autem maior compertus est. Namque viginti duo millia peditum adesse Austriaco fama percrebuerat: quum tamen ne octodecim quidem recensita notauerit, qui cum Austriaco praefuit, princeps Alexander. Contra, ordinum copiae viginti circiter millia numeratae sunt,quum paulo ante non nisi septemdecim haberentur . Nempe horum numerum augebant subitaria quotidie milites prae9andi licentia: ab Austriaco spes angustior erat, eoque nonnis stipendio legebantur . Et tamen hi, licet pauciores nam equitatu quoque, qui duobus constabat millibus, aliquanto inferiores erant) quia virtute longoque bellandi usu anteibant; multo acrius conueniendi hostis, pugnaeque conserendae copiam flagitabant. Auxere militi animum tedditae iis sermo diebus litterae Gregorij Tettij decimi exercitui be- ..ti,
ne precantis, noxarumque veniam Christiano ritu amplisssime lar gientis. Qua v si opportunitate Duces, omnium animis a culpa ex piatis, multo alacrius in hostem ferebantur. Accedebat & illud, ex quo non vltra cunctandum existimauit Austriacus, certior videlicet factus ab exploratoribus, philippum Comitem Latinium , Robertum Melodunum Vicecomitem Gandauensem, hunc equitum, illum peditum Ductorem , & Valentinum Pardeum rei tormentaliae praesectum a castris abesse, specie nuptiarum, quae magno Bru- taxellis apparatu celebrabantur, re vera uti aiebant: alienato non parum animo ab Orangit consiliis: praeter alios nonnullos, quos
hiemis inclementia, aestiuos nempe Duces, a campo in urbem au eauerat Moderabatur Ordinum copijs Antonius Goignius, vende giae in silua Dominus : vetus sane Dux, militiam sub Carolo Quin- , s. to adolescens auspicatus . inde hastatorum equitum ductor ad san Oum Quintinum, postea legatus auxiliarium copiarum, quas Philippus Rex in Galliam miserat Arembergio duce ad Carolum No- 1 nnum . donec duos ante annos, eluites illae Hispanorum Belgarum- , , s. que
376쪽
is 8 que distordiae, a Regis militia magis operam eius, quam animum abstratere. Consilium Ducibus ordinum suerat, Austriacum Nasturci agentem aggredi, in eumque iam mouerant: quum audito, longe validiore illum eaercitu quam ipsi putarant, Namurco egredi pugnam oblaturum, mutata sententia Gemblacum repetere statuunt, consilium, exploratis inde hostium viribus, sedate capturi. .is missis, Substiterat ea nocte ordinum exercitus ad Diui Martini pagum,
quinque fere milliaribus procul ab Austriaci copiis ad Nam utcumeonsidentibus. Inde dubia adhuc luce,succensis castris, Gemblacum versu, instructo in hunc modum agmine incessiit . Anteibant Emmanuel Montinius, & Gulielmus Hesus cum suis legionibus, qua-ium latera villersius & Fresnoijus siclopetariis equitibus praefecti tegebant. Mediam aciem Germanica Vuallonicaque legionibus, trihus Gallorum , tredecim Scotorum Anglorumque cohortibus constantem Maximilianus Henninius Bositi vij Comes, relictis haud multo ante Regis partibus, & Federicus Perenottus Campinii Dominus ductabant. Postremam , in qua equitum robur, Comites Philippua Egmontius Lamoralij filius, 5e Lumaeius a Marcha moderabantur: adequitantibus hinc atque inde cum selectis equitum GHI - alis, Marchione Hauraeo Arescholi Ducis Fratre, & Goignio castro- . .,' rum Praefecto, uniuersi exercitus Legato. Ante principia fossores
.is operasque loeauerant, globo militum adsectatos. In medium acce- p Guyo . perant impedimenta exercitus, ac tormenta aliquot campestria.
Terga, qua bus insecuturo ab hoste plus timoris , densatis setteolorum turmis,ac bellatorum fortissimis communierant. Nec segnius,cceptoque nondum die , mouit Austriacus a Namurco; praema 1lis mari iam . Ant. Olivera& Fernando a Costa, cum aliquot equitum ac peditum cohortibus, qui itinera siluasque itineribus vicinas explora rent, insederentque partem exercitus post se reliquit ad Mota ripas, Carolo Nanssetflio patere iussam: maiorem .validioremque ducebat ipse in hune fer me modum . In fronte exercitus equitatu frma, praecedebant selopeia rij leuiter armati: hos certo interuallo lancea
xij : in virorumque subsidium loricati plenioribus ordinibus seque
bantur. Ductores iuxta suam quisque turmam : aliqui ante signa paulum ab acie separati cum paruis expeditorum equitum globis praecurrebant. Medium occupabant gemina peditum stlopetariorum atque hastatorum directa in quadrum agmina, eX Hispanis potissimum Germanisque, Tribunis ante agmina pariter inceden tibus . Claudebat aciem quadrata ex V uallonibus legio: cui currus atque impedimenta, sciopetariis Burgundis interequitantibus, pro
munimento erant. Frontem Octauius Gongaga, terga Ernestus
Naasseidius, castrorum hic, ille equitum Magister moderabantur.
377쪽
iti medio curabat Austriacus cum par mensi Principe, praetoria to- i s a...itiis , horte comitante: unde Regium vexillum eminebat . in quo Austria
a m. ess, vi animo hauserat inlotatam opis diuinae fiduciam, iusserat ad triumphalem Domini Crucem subiici haec verba, In hoc Signo et, ei Tarras, in hoc Haereticos miscum . iamque aliquantum processerat , quum in hostium haud longe praeeuntio m conspectum venit: comgnitisque Foederatorum consiliis ex captiuorum pari, quos leuibus aliquot praes ijs cum hoste commitiis adduxerat oliueta statim lancearios scio petariosque se legit ex equitatu serme sexcentos, permissosque peditibus mille hasta aut grandiore selopo armatis, ac biparti 5 diuisos, Octauio Gongagae. & Christophoro Mondragonio attribuit: imperauitque Gonaagae. hostium tergo insetius insisteret, modo non temere uniuersam aciem prouocaret, dum ipse cum Parmens Principe , ac reliquo exercitu non adestet. Et alle quidem I ..., ζ initio parebat, leuibusque carptim praes js fatigabat extremum ag--- men . Donec Perottum Sentinatem, qui primam ductabat eo die a .ri. Camilli Montii turmam, ardore pugnae eo iam progressum Gon-2aga conspicatur, ut veritus, ne totam hostium vim , non expectato Austriaci subsidio, in se importune lacesseret; ses inato illuc miserit, qui Perotto imperaret, ut pedem allaco retraheret, neue se equitatumque in dascrimen adduceret. Is vero s nam mandata suia perbe nunciabantur indignatus, perinde quas timoris argueretur facessere ab se hominem iubet cum importuno imperio,& Gon-Σagae referre : Numquam se in acie terga vertisse, nec tunc posse, etiam si velit. Frat in latere velitantium copiarum decliuis semita , camo & aqois inacessa , sesaeque quam viae ii milior : eam hostes in recessu declinantes . itinere paulo angustiore procedebant. Accurrerat illuc Princeps Alexander, quo res loco esset,propius inspectatus cattinebatur enim ab Austriaco, ne pugnam capesserit, quas opus illo haberet ad instruendas copias, ac pugnantibus Opporru ne ιαν ,h submittendas ) atque animaduertens , hostilem e inlatum sue inia. h e Moi/- itate loci, siue festinatione Gerebiacum aceedendi, turbato non parum agmine an cedere : i3, quod ex suctuantibus illorum hastis implicitisque inter sese atque transuersis conij ciebat ; non vltra moratus, arrepta protinus ab armigero lancea, conscensoque, quem Camillus Montius alterum ha bat, expegata ri ad pugnam equo,
απρο qui circum aderant, quatili refellet, si paulum progressi transmissa
ιδ nimium celeriter fossa, in latus ioibati hostis incurrerent , eodem impetu