장음표시 사용
401쪽
opus erat alacritate ad ea quae parabantur. Nam ex Germania col- ilectum iam exercitum, ordinum nomine , transisse Mosam sat- ,. .
que apud Novio magum consedisse i & Galli Regis fratrem Alen- conium Ducem de quo multa in loco memorabimus cum Gallico
exercitu Montes, praecipuam Hannoniae urbem, aduentare:& soan i. nem Casi mirum magnas trahentem copias Cuio magum versus,
per Celdriam iter instituisse, certi undique nuncij detulerant ad 37.t, i. Austriaeum : qui rogatis Ducum sententi)s, partem hostium inuadere, atque ad pugnam elicere quam primum statuit. Sed aut huius cunctatione, aut hostium celeritate factum, ut prius scederatorum copiae cum auriliaribus Germanis prope Lyram Mech liniamque conuenerint, quam Austriacus reuocatos e praesidiis milites adsigna cogeret, lustraretque. Tamen congrediendi cum hoste opportunitas , non voluntas Austriacum deseruit. praesertim quum habito torsem belli senatu, pronos videret in eandem pugnam re- ora. -- liquos Duces, platet Alexandrum Principem non sine Cmnium iaci si admiratione disientientem . Quod Alexander animaduertens, sen.
tentiae suae rationem attulit in hunc modum, uti ipse ijsdem plane perscriptam υerbis ad Saman legum misit in Hispaniam . et ideo, . . . belli Proceres, a irationi fui obis aionsionem metim,quippe homi- δὴ
nis, quem consedentia interdum multi, timoris quidem certe n mo adhuc arguerit. suo aequitis est Uimlare in , , magnis illae me cati sis adsi-ELm, Λι hoc praelio prisor solitum ablorrere . Eas ego causas, quamuis agendo quam disteptando premptior , in proentia ticis expetam. -- stem intiaAmus numero malitim, situ ac se Loram opportunitate tutum, munitione massatiam , stiis talarentitus intersiptum . Si , , in confinctum menerimus, ille nostriscurtis, atque a s contemptor, aggerans sese seri vi contineat, qua eum mi ad pugnam , qua extrahemus aris ' Etiod sis tentato sunt um exercitu, atque ante hostis scalis transeducto recedemtis; quid profitierit, illuc tunis inremmo contenssisse, atque rhes praesidise nudatas , eoque inualitas c allorum aggressionisus objὸcta6e 8 eAt illos pugnae detrectatio minoris ostenciet. Et cur non potius irritus nostrorum conatus disco que, in pugnabitis praedis it f AGMN NIVAM fine aliqvis di erimine reuocari mercistimae receptuisignum dari, quamuis id site militariter peragatur. Sia Assistit hostis, ii Utamus, Ultro ad pugnam : aut a no irarum mistute in east, is ipsis intiatatur. Nunquin illisa notis Asriam pollirebimur ' prosecto sapientis est Ducis non μια tantum mota miresque, sed sty hostis expena re;
arbitror, non ranciem hoc tempo=ὸ noram est illoram σὰ conditionem. In Regis exercitu, quem Ne μιρο , αι mori etas nos sita ea omnis: eo
402쪽
o profisura, qtisa Tetis omen in hones mertat, quonam milite eontra β' GAb his alma ιfnsabimus hoc reliquum Re θ 8 Istis mers non tan-Dκιm iactura timeniam o ob aduersa pugnae fortuna: quum extitii Io, in quem nunc massimus, exercitu, reaintegrare continuo bellum ηυλunt, sine Atineonj copiis, inde Casmiri legionibus, ees Germanicis, quam ditiarerescunt, auxiliis. Sed fue quod a Dej bisnitate , nostrordiumqu/frtistissine steriandum esto Catholicum mercitum, et causa , his re=tamine se peraturum . quanto notiroramsanguine, quanta meliο-ram iactura necesse es constare nobis mactoriam pugnaturis ante ipsorum eastra eum rerentibus iari cupise integri sique. Gaasi nos an litatis in hune modiam miribus mictores, Gagus in occasionem intentus a re aiatur; quam mereor, ne mictoriam hanc nostram longe maius ex ei ae infriunium : ac praeli, fama penes quidem nos, fractus autem penes alios manserus sit: iatque, it meris es lectar ino, ne pugna miciores, bello mineam r. Gamobrem quum in hae, quam stontes Uiamus, xpeditione, par prope Alcrim/n nobis stu mictis , seu mitioribus timeri m/rito posse; censeo Λι huiusmia, aggressione temperfndum , atque hoste piratus, magnas potius quam mi res, in praesentia contrahendos. Haec Alexandri oratio vera magis, quam magnifica Ioanni Austriaco visa , ideoque illam, praeter Gabrielem Serbellonium, quem .isis tamen & pa ntis appellatione colere , & consilium eius prae alijs
habere consuerat Austriacus, ex omni illo Procerum coetu secutus ris,.. . is,
est nemo. praepotuitque Ducis propositum inuadendi Ordinum p
castra, antequam nouis copiis augerentur. Quippe ad Regii exerci- mari hoa.M. I ου η-.C. tus pertinere famam Mans eldius castrorum praesectus existimabat, ' V si in ira ipsa latibula scrutarentur hostem, loco magis atque armis, o.. - quam animis communitum. Addebat equitum Mais et Octauitis, ατ obsequendum alacritati militum, priusquam mora languesceret: sequendum victoriae omen, illo pugnandi ardore, consensuque monstratum . Et erat, cur eo potissimum tempore prospera Omnia Das rima vi sperarent ab hostium discordia. Nam Federicus Perenottus Cam- e, , ἡ
pinii Dominus, Orang1j rusti , Gandaui in carcerem tractos erat, eiusque domus Bruoliis direpta: quBd rediturus in Regis gratiam diceretur , quasi a Cranuellano Carginali fratre sollicitatust ac si1-mul offensus Orangio , a quo contemni se prae Aldegunssio querebatur. Idem in Gulielmum Hesum, issem in Glimarum ab Orangio, sed frustra tentatum. Dicebanturque hi audita Orangit cade cuius tumorem spargi ipse per satellites suos, malo scilicet omine, curauerat, exploraturus aliquorum fidem non dubia laetitiae signa pritulisse. Itaque exemplo Gemblacensis pugnae in consimili partium discordia susceptae, aggrediendum esse quamprimum destitutum hisce Dueibus, scissumque exercitum: expectandumque a Dei cle- 'o mri
403쪽
mentia parem exitum, consciebat Austriacus. Ergo decreta iam , 1 8 pugna, Mutius Faganus, & Amator Abadiensis equitum ducto res, exploratum misi hostium castra, locumque certamini opportunum, reserunt, ordinum copias haud procul Mechlitita castra si is, Iam iam posuisse : eorum terga , Rimenant a pago : latera sinistrum deYtiumque, silua & saltibus: frontem, praestructo inter utrumque latus aggere defendi: ante aggerem patere amplissime campum, eliciendo ad pugnam hosti accommodatum. ceterum aggrediendo pago aditum apparere nullum , nisi viam prope sinistrum nemus, sex septemve hominum capacem . Rebos ita exploratis, Austriacus remissis aliquot militum manipulis ad prauidia in limite aduersumti ..., is.. Gallos,a illemonte signa conuellit: ac traducto per Arescholi pon- Ψ .....
Ausaria M tem exercitu, secundis castris in hostium conspectum venit: agni---. , ita ι. taque planitie, quam retulerant exploratores, aciem illico instruit,
duodecim millibus peditum, quinque equitum constantem . Tunc sy'''' ' Aldae,ndei ordinanti effercitum Austriaco enixe institit, poposcit - .is,. sua vi que locum in acie , si collatis eo die signis decernetetur, ante mili-pa i δε- tum Tit nos, in fronte agminis Hispanorum peditum, a quibua praelium incceptandum erat. Ostensurus, opinor, sibi tantundem animi esse ad eam expeditionem promouendam, quantum cons-lij antea suerat ad improbandam. Miratusque Austriacus pugnacem usque adeo virum, suique semper impavidum , tergiversatus initio, ad extremum annuit: quod plurimum Ieseire intelligeret, cuius ductu pugnam auspicaretur illud agmen, ex quo victoriae omen capiendum esset. Dum tamen prauium ab acie non com- 22. 2 mitteretur, equitare apud se, sibique ades e voluit. Ipse interea ερβ paratas certamini copias in campi aditu . explicat, ae solito tympa-Mis νιs and n. norum tubarumque cantu hosti bellum indicit Expectatoque trium' ' horarum spatio, quum ille se castris, nullo inuitamento lacessitus, Nu- contineret; aduocato ad se Alphonso Leua,qui pedites selopetarios MD, o despediti extra ordinem agminis ducebat: Age, inquit, eisphon , in angustum istum, quem vide tramitem, intersiluam et rem, colaries tuas dirige, quasi per hostis contemptum intra res pagam. Occurris hista dubia hostis: tu oc mentem, sensim recedendo, in campum ex ,A i,ahis . Simul Marchiqni a Monte imperat, cum tribus equitum lo-licatorum, ac lanceariorum signis, eodem incum bat, ac Leuae co- Dux Fα ra '- hoites a tergo sulciat. Moderabatur, Archiducis Ordinumque nomine,vniuerse exercitui Maximilianus Henninius Bosiuuii Comes, sista amia Ria vetus cautusque miles. Hic, quoniam decreuerat, Austriaci cona- . .' tus aut spectando eludere, aut astu intercipere; iubet Ioannem Noricium Ansiorum Tribunum, qui aditum illum tuebatur, obuiam hosti procedere: ita tamen , ut non inde longius abripi se pugnan
404쪽
do pateretur . Ergo inter Hi nos Anglosque praesium initur, per- p : i ' Z i tiἡ 4uidem initio; nam neque Leuar, neque accurrenti Noricio
vlit, progredi consiliuim erat. donec ad Anglorum auxilium, quo 'η niam ni plures cadebant, inferenti se Egmontio Comati cum dele ctis equitum turmis; illico suum Montius equitatum opposuit. 1 ti& aὰuersus Robertum stuartum cum aliquot scolorum peditum manipulis accedentem , Austriacus Ferdinandum Toletanum cum reliquo expedito agmine, cuius ductor erat, immittit: additque. qui pone sequeretur, Camillum a Monte cum duobus equitum ia-anis. ipse aciem, uti erat instructa, propius admouet, spe conferendi signa cum lacessito iam hoste Simul Alexander Farnes tua equo desiliens, quem depoposcerat inter Hispanos pedites locum M., ad i. adluit, atque ante signanis immissus, primo in ordine, miles hastatus apparuit. Iamque a praemissis utrinque copijs non velitantium more, sed quasi de summa rei, summis pariter animis agebatur . Quum Leua, sciopetariis suis inter arbusta felicitet collineantibu , sinistro nemore potitur, aditumque raro iam 9efensore ingressit, Toletanus, uterque magno impetu, equit xv Rdnixςnxςγ-g ,... ,.. i. gerem irrumpunt: hostemque modo recedentem, modo relato pe - .is. de pugnam instaurantem , ad ertremum quanta vi possunt, in pagum usque compellunt. Neque ibi constiturus videbatur a fuga, sed,qubd casas, unde abibat, incendereti haud dubie relicturus
castra pagumque credebatur . Tum vero Toletanus ac Montius, via Disi c. rat, misso Comite Caesio, Austriacum admonent,sestinaret cohortes . .. ,..haisis
ς'f' immittere, victoriam in manu esse. Sed Aleaeander, quoniam ob- My seruauerat, hostem nimis quam facile castra desiluisse, sugamque composite di quasi ex meditato captasse; suspicari coepit, non necessitatem illam,sed dolum esse. Itaque propere Austriacum conuenit: vique dubitantem reperit de submittendo milite, suspicionem auget: exponit, Sabi certum videli,ea castra, quae tam expedite hostis teliquisset, nec vilis, vii st, tormentis campestribus ante st- masset; callide ab eo in speciem delecta, ad Regium effercitum inani spe victoriae captandum , atque in insidias, fugae simulatione, deducendum . quare optimum factu, si anteaquam explorate locus aestimetur, milite, ab hoste insequendo sistantur. Et ibat Caesius, , , s.. . ab Austriaco, qui suspicionem hauserat, imperaturus militibus m tam . Sed iam alli pagum praetervecti, hostemque essus e sugientem iis .istiis
insectantes,campum Mechliniam versus intrauerant, hinc Demetasuuio, densa inde silua circumseptum. tantoque pugnandi ardore ferebantur, vi aspectum praeripiente pulueris nube,ante intellectam fraudem, procurrisse se ad vera hostium castra conspexerint. Erant illa in tumulo sita inter amnem & siluam, vallo circumducto,tor, cinentisque
405쪽
tem equitum,in agmina Metii liniam usque ii stributi Nec adeo ces- seleianinus Regii: sed cursum in habentes, namque Notieius milite auctus e vicinis castris prouolante, , suo, a fuga reuocauerat, ag-3 uari L.M. men utcumque componunt, raptim instiuunt aciem, pugnam n
νε- - uo ardore capessunt. Erant hi pedites quis quies mille, sciopetari j,V., . omnes,ac sere Hispani: : equites ex Itali, Hispanisque ae Belgis cir--ri a, citer sexcenti, lanceis aut 1clopis armati. hostes peditatu pares videbantur,equitatu superabant. Sed utraque acies maioribus, quam pro numero viribus dimicabat & animi sopra vites erant . illos FQGr- 'fraudas successus, & castrorum vicinitas, hos ex ludiscatione de- Ri . decus, & quaedam quasi desperatio proiectiore ς ad pugnam animo-
κὰδ foresque committebat Spectaculo fuere manipuli Seotorum, quis 'μη μη -osstentatione audaciae, sue potius aes us intolerantia , quem& cursus, & gies caeso ardente flagrantissimus intendebat; reiectis a. f. vestibus, solo indusio contenti, aliqui hoe etiam e2uto, atque ad femora contorto, nudi inter armatos volitabant nec erant inde plerique eorum minus tuti, quam ceteri armis tecti, atque ideo graues: quos & declinandas telis impromptos, & a casu tardiores de in recepto postremos, saepe hostis aut ictu caederet, aut equo pro- , i. Cui caret, aut manu caperet. Sed male Regios habebant hostium ' tormenta e stαjonibus crebro tutoque fulminantia: a quorum per nicie quum tueri se nusquam possent, quod titilla sere pars care piextra ictum foret, una salus videbatur , si in castra extremo conatu contenderent. Sed & illa contra vim munita, & ipsi vix sustinen-xu ,..is, .a do, ne dum aggrediendo pares erant. Retulerat Casus ad Austria AustWiarum pra cum iborum statum: atque citauerat , ut, quando illi nec retrahere 'pedem sine certa ab insecuturis clade, nec sustinere campestrium
machinarum impetum diu possent; sestinaret ipse aurilia, cum iis sis; rimam haud dubia spe stationes hostiu m in uastitos. Austriacus dolore at- ' ν' que ira correptus, quamquam abrupte negauit, vel unum militem se missurum ad illos, qui longius, quam ire peratum suerat, proue cit, in eas se se plagas & nexus induerant; curtim tamen audire sen-rin'. 6 tentias libuit Alexandri principis, Octavii Gonetasae & Comitis Natis seldij. Qui quum una sentirent omnes, tutum qui3em nCnesse alios submittere, socios periculi magis quam auxilij suturos:
o ; misis haud tamen dςserundos videri tales uiros, tanta cum militum existi-iacum πιι νη, . mationisque iactura e sed inspecto propius loco, consilium in rς a.st o M.. praesenti capiendum . id curae Aletiandro datum qui eo celeriter inuectuS, pugnantium discrimen eampique recesus omnes oculis
It conpemP us, animaduertit, iti planitiei sexu, inter sepimenta
menti,q: in fronte dispositis valide munita. Ibi suam aresolum se- 1 e pdem hostes fi Eerant non,pauciores duodecim peditum nihil bhs,sep-
409쪽
8 hortosque arboribus consitos, patere aditum, qua posse pedites ex- Z ita hi noti desperaret. Consilium cum Austriaco, & Gonzaga communicat , anceps quidem illud , de , uti non negauit, prope temerarium : addidit tamen. IN praecipiti malo temeraria anterdum remedia non imperite a medicis adhiberi. Laudato consilio, Ipse reuocandi milites negotium , alijs facile concedentibus, in se recepit, confecitque in hunc modum. Capita sepium siclopeiadijs attribuat, iussis insequentem hostem subita glandium procella inde remora-1ii simul Gongagam admonuit, collectis equitibus animatisque,terga recedentium tegeret,atque acriori pugna, dum se pedites reciperent , distineret hostem. tum recepto anter se pes peditatu, ipse cum equitibus, via qua intrauerant inter pagum di siluam, angusta quidem illa, sed er pedita, & equitibus apta, rediret ad suos. Nec minore interim cura exercitum circumvectus Ioannes Austriacus,Tribunos ac Centuriones hortabatur, continerent loco militem, redeuntesque a certamine socios seruatis ordinibus reciperent: ne,
quod hostibus exitio fuit in Gemblacens pugna, dum illorum equi
tatus aetus in logam peditatum omnem interturbauit, afflixitque ;idem Regio effercitui forte contigeret, si edi accessu commilitonum, distractis agminibus perculsum, superueniens hostis ex aliena trepidatione ferox inuaderet. Rebus ita dispositis, Alexandet antequam Pugnantes reuocaret, iussit pedites partim veluti cedentes, partim euoluendo militariter orbem quasi redituros in praesium, ad partem campi Alphonso Leuae commonstratam paulatim sectere t tum receptui clam signum dedit: Gonzaga equites aduersus hostem in staurata pugna continuit, quibus Austiacus recentes alios in loco subiecit: Toletanus in sepimenta sciopetarios immisit: Leuae milites retulere pedem , eo siccessu, ut initio quidem hostium oculos celeritate praeverterint. At detecto peditum recessu, tum vero atrox,
si unquam alias, proclium fuit & quid virtus, quidue necessitas posset, apparuit. Regij & pauci admodum erant, plerisque pe
ditum in tuto collocatis o & conuersis in eos ex aggere tormentis, eminus simul & comitius petebantur. Tamen sortitudine aequiore quam loco, septingenti dumtaxat equites, ductoribus Io Baptista,& Camillo, Montiis fratribus non sustinuere modo multorum millium in eos incumbentium Uires, sed tepulere interdum, stabilique, . usque adeo gradu contulere manus, ut Noricium Tribunum,eo die noram omnium pugnacissimum, tribus suffoss1s equis, certare peditem coegerint,& ceteras cohortes sui sollicitas ancipiti tamdiu marte fa
tigauerint, quoad pedites omnes, postremo si reliquos, ante hostium munitiones, periculo subduxere . Quos inter equites, haud dubie primam illa metuit laudem, quae campo extrema perstitit
410쪽
Camilli turma a Perotto Centurione ducta, ex lectissimis vitia is νῖν .......is.. Annibale GOD Zaga , Flaminio Delphino, Ioanne Mantiquio. L. .a aqui ny- pido de Romanis, Laurentio Tuccio, Nicolao Caeso, alijsque hiemilitibuὴ, alibi ducibus. Quorum profecto omnium memoriam exempli intererat ad posteros nominatim extendi, si mihi aeque
promptum suisset, eorum scire nomina, ac admirari virtutem. Hi, Sum strum ne quὰ hostis irrumperet, densatis equis, tamquam vallum opposi- ii . ciduehesti, ingruentium vim telorum tormentorumque, texere socias turmas, ea constantia contemptuque mortis, ut cadente suo
os, Dad. rum aliquo, ceu disiectam valli partem,alio statim, qui pone adsta bat, succedente reficerent . id, quod Lepido contigit pila traiecto editinctoque, ac Delphino, dum huic auxilio aecurrit, ab hostibus capto: nec tamen Caeso, ne in Delphini locum succederet, cuiusquam morte aut captiuitate deterrito. donec ipsi , seruato demum equitatu, nouissimi excessere campo : meritoque veluti peracta Martis fabula actores optimi retulere plausum. Sic praesium, reuocatis a Bosiuuio Duce militibus suis vano insidiarum metu, finiuit: maiore utique susceptum apparatu, quam partium clade gestum.
quippe vix quadringentis utrinque desderatis, aequata propemodum iactura; nisi quod ex Regijs plures sauciati captique, ex aliis
Nesciis . ... cecidere aliquanto plures. Meruitque eo die contrariam plane no-τηρ- tam utriusque exercitus Imperator . siquidem Austriacus capessendi belli temeritatem , administrandi cautione redemite Bolluuius initia caute prouidit, sed omissa opportunitate omnibus copiis inse-L uJ quendi hostem, victoriae extrema corrupit. Quo maiori accessione' prudentiae sortitudinisque , celebras fuit per omnem Regis exercitum Alexander Farne sus e qui & expeditionis illius momenta prorsus omnia mirabili euentorum anticipatione praemonuit, & in ea discrimina iam prolapsam exercitus partem, reliquamque in exutium facile trahendam, pari consilio ae virtute subleuauit. Vt sane sui ams m selitos ad illud tempus perparce suis de laudibus ad alios ipse per- , IL, ' Hse selib.ie, iune haud sibi temperauerit, quin ea de re datis ad Au-- .. striacam parentem litteris, adderet: Non me iactiter ius quidem ais m iis Ma z- δε ηὸν meritum se milii, mitis exercitias quo propior exitio fuerat, eo se 'λ hsib, lammis illiis, liberatorem . Certe meteranos quosque Du res nisse iliorum discrimine, qui circumuenti as hostibus tenuantur ; deIὴmma rei palam dubit se : atque ala illorum neminem re Manssi eos, quos deploratos habebant, rati re in se prouineiam . oluisse . quo ma tori gloria dueredum sibi θὴωιὸ id aestititer istis. Me autem militariteras iactari apud matrem , etii refris mero ses,quos lab ea traxerat , sti
A mei M. a ratus non invitorum putaret sub ea Ioannes Austriacus restitutum
z. ., exercitum, pugnaeque si serte hostia a tergo insequeretur u inten