Sancti Aureli Augustini Opera

21쪽

Ρraefati O.

interp0lati sunt 0mnes. quae eum ita essent, illum ducems dissimum s0eutus tam certa et tuta uia Sum graSSatu8, Ut ab h0e fundament0 mihi r000dendum 0880 140n putarem, ni Si ibi, ubi delaruiem quandam Seripturam pr0 studere eum mnni festum esset. at iis l0 eis, qui ita essent e0mparati, ut testi-m0uia e0didum SPp mai0rem quandam ueritatis speciem, Si quidem 00ntinuati0nem Sermonis Spectes, prae Se ferre uiderentur. in librorum dissensu, dum 1040 l0euti0nis integritati integer int0ll0etus resp0uderet, Ch 00 diei calculum adissere 11011 Sum cunctatus . continetur autem libr0rum SPp utilitas 00p0tissimum, ut iis in subsidium ascitis laeuuae singul0rum uersuum, quibus Cli laedatur, e0mm0 dissime SuppleantUr.h0rum igitur e0dicum. quibus alteram repraesentari clasSem Supra mem0ratum est, in pr0b0rum numer0 habendi sunt SΡp. 00 die0s MVm autem nisi rarissime seripturam b0uae frugi8 plenam 11011 exhibent. 00nexi sunt autem 00 neeessitudinis uindul0. ut suum cuique tamquam gradum l0eus natalis assignet. Stant

enim ab unis partibus Ρp Gallidani, ab alteris SMVm Helu0tiei

DE DUABUS ANIMABUS.

22쪽

ti0nem meum in usum e0nsedit, c0 dicem Saecul0 X ineunt0 descriptum esse affirmat. quam Sententiam amplect0r, I 0n

m0m0rati0ne e0 dicis annus natalis satis certis terminis finitur. 00terum eius erit perieulum et praestare. Singula S pagina 8 scriba fecit u0rsuum 28. 0pusculum 1 0liis 179 - 191 e0mprehenditur. inseripti0 litt0ris undialibus rubris confecta ha000st: Incipit Aurelii Austustini de duobus animis; eiusdem m0di litteris subscriptum est: E l in iso AEu diis vr0. 00d0X ab un0 librari0 00ulaetus sest. idem 0pus relegit et retractauit et multis l0 eis, ubi archetypum uiti0se trans- ScripSerat, emendauit, cum n0n 80lum litteras redundant0s punctis infra et supra p0 sitis deleuit sed etiam 0missa 1100abula supra lin0am l000 debit0 superseripsit et 0missas Sententias in margin0 app0suit. qua0 inlaeta r0liquit uitia aperta

ea numerum exiguum n0n excedunt. Sed liber expertus est c0rrect0ris manum aetate lare e0 aequalis . a qu0 quae pr0secta

Sunt, neque multa sunt neque 0mnia eiusm0di, quae tibi pr0betitur; nam ut ille leuia quaedam menda sustulit, alia, illae manu prima inter scribendum, id qu0d rar0 euenit. 0mi88a erant, in margine suppleuit, ita n0nnullas b0nas Seriptura S et quae c0rruptelae suspiei0nis expertes Sint depradauit,

uelut eum 55 18 ad u0dem quae est distare t litteram. 54 4 ad uidere uirgulam et i litteram adglutinauit, ut

arbitranti fid0 quippe qui Augustini uerba et 0ptime et

pleniSSime Seruauerit, cum ducem sim secutus in textu qui dieitur resingend0 pauca lideat addere de mend0rum genere. quibus inquinatus est, etsi is qui eum exarauit tam religi08e

23쪽

Ρrae satio.

XIII

munere SU0 perfunctUS eSt, Ut, qu0d Π0n est d0lendum, pauca relinquantur, quae digna Sint mem0ratu. atque 1100alium quidem permutati0, qu0d genus in aliis manuscriptis latissime patere 80let, in h00 in angusti0rem 0rbem c0artata est. Veluti pr0 e p0situm est: 69, 10 respondit: 70, 12 dicit; 63 9 reciperunt; 65, 12 finnum. ae splerumque e) rar0 per e

redditum, c0ntra ea pr0 e praesertim in 1 0rmis adu0rbi0rum tu e terminatis frequentatur. 00 pr0 30 semel 00currit iuu00dia paene. in c0n80nantium genere haec uidentur esse mem0rabilia. t 0t c saepius c0 funduntur pertinatia iudi

genuinam Drmam referunt, nisi qu0d 67, 14 quippiam pra0betur. quas laeuuas 00dex bis e0rrectus tamen 01fert, earum haec est rati0, ut similiter pr0ximis desinentibus qu0m0Joseri p0tuerit, ut particulae interiectae intercid0rint, laetiq

C0dex B0110uiensis numer0 52 0ius bibli0theeae in qua 38Seruatur 0011L Catal0gu0 generat d0s departem0uts t0m. IIII p. 606) insignitus membranaceus in 4' saeeul0 X litteris minusculis exaratus 20 laliis c0nstat. unde 0riginem trahat ex n0ta in margine lalii primi appleta patesdit: Liber SeiBertini. si quis abst derit ab omipotente sit maledictus'. in singulis paginis pri0rum lati0rum quattu0rdecim incisae sunt lineae 35, 80X p0steri0rum Singulae paginae uersibus 30 implentur. libellus du0 Augustini 0pera min0ra 00mple etitur: prius a Di. 1 Incipit liber aurelii augustini de duabus animabus' usque ad lat. 10 E lieit de duabus animabus amen' decurrit; alt0rum lat. 10 20 eontra Fortunatum disputatio'e0ntinetur.

C0dex B0110niensis e0 laetus est a du0bus librariis, qui inscribend0 ita se exe0perunt, ut alter lat. 1 6' 69 22)uiderem in perscrib0ret, alter ind0 a uerbis definitione uoluntatis neg0tium e0ntinuaret ad finemque perduceret. iidem 0puscula relegenteS mult0tiens c0rrexerunt, 0mi88a uocabula litterasve singulas supra uersum p0nentes, litteras Syllaba sue

24쪽

XIIII

Praefatio.

25쪽

Praefatio.

fussio sei Barnabo as i. atque de duabus animabu8 0pu8culum pag. 6-25 exhibitum hane inscripti0 0m litteris maius culis pietam prae se fert: Incipit liber funeri Augustini epi ontra Manicheos de duabus animabus. subseripti 0 refertur pag. 28: E licit traetatus Aurelii Augustini de duabus animabus. h00 l000 00rrigi uelim ea quae pag. 5l et 80 peccasse me fate0r, Seribentem inscripti0nem et subseripti0n0m0miSSaS esse. Singulae paginae uersibus 27 impl0ntur excepta pag. 7, quae e8t lineariam 8, et pag. 28, quam seriba Dei tuerSHum 23. 00ntra I 0rtunatum disputati0 pag. 155 176000upat. omissa in Seripti0110 uerba auctoris instipiunt. SubSeripti0n0m 0ffert pag. 176 : Explieit constetus Augustini et Fortunati. in singulis paginis i eis a se sunt lin090 28. illud opusculum. id est de duabus animabus, a du0bus librariis 00nScriptum e8t, qu0rum alter mai0rem partem a g. 19 76, 6 usque ad susem sed0lauit. qu0m satis rud0m fuisse iam inde apparet, qu0d br0uia tam Π020m subia plene per suferbia bis r0ddidit. 00rr0etus est lib0r multis l0eis 11011 80lum a prima manu Sed etiam manu q0rrectoris, ab ambobus saepila Sin det0rius, uelut eum ille probam Scripturam, quae e8t cu56, 6, in tum, intemperantes 56, 13 in intemperatas, quorSum 68, 8 in qu0 rursum d0prauauit, hie 55, 12 fraestringevti peruer80 in perstringenti, 75, 16 eligente in eligendu, 75, 8 delirare in deliberare mutauit, quamuis 0mnes hi J0ei ita Sint c0mparati, ut prudenti l00t0ri quidquam 110uare in mentem n0n ueniat. lacunis qu0qu0 liber multis turpit0r deprauatus est. at sunt etiam l0 ei aliqu0t, ubi s0lus natiuam scripturam

praebent.

ceus miscellaneus Drma maxima saecul0 XIII. 0Xaratus Ditis 361 c0nstat. paginae bip0rtitae sunt, uerSuum numeIUS Singularum paginarum uariat: aliae quadragenis 0ct0nis . aliae quinquagenis ternis lineis implentur. cui 0riginem debeat. Di. 1 indieatur: Iste liber est . . . . maioru de Sorbona extereato magn/ gerodi de abisse illa precii XXX s. supra seriptum

26쪽

Praefatio.

est: Sorbonue 250. e0dex 110n tam b0nitate quam Deunditate insignis. amplectitur enim omnium qu08 c0gn0ut 00didum Augustini operum uel 00rum quae Augustini 110mine feruntur plurima. Sunt autem ha00: I. contra epistulam fundamenti P. contra Adimantum Muni hei disciuium 3. liber soliloquiorum . de dis istina christiana A. de uita christiana 6. de natura et origine animae ad uincentium p. de baptismo paruulorum 8. ones de nouo et fleteri testamento 9. de correctione et moribus donatistaru ad uicentis Io. de correctione donatistaruad bonita tu II. de decem cordis υ. de uita beata IS. acta contra fostunatu Manicheu Id. de duabus animabus I5. de achademicis I6. de ordine Ip. de moribus Manicheorum IS. deuenesi ad litterum uersus Manicheos. de moribus ecclesie catholico I9. contra mendaciu 20. de cura pro mortuis Verendu2I. ressula Augustini ad eleri os 22. sermo eius ad seMitentes 23 de fenitentia P . de pastoribus 25. de ovibus 26. de meri laeso Pi . de XII gradibus abusionis 28. de constetu uitioruet uirtutu 29. de patientiu 30. de utilitute exedendi 3I. de stratia noui testumenti M. de cathezizandis rudibus 33. de adu terivis coniugiis 3 . de quantitate unime 35. ad renatu de Hutura et origine anime 36. ad petrum presb. de eadem re 3p. de orando deo ad probum 38. de uidendo deo 39. de fide t operibus 40. sub qua cautela muniehei debeant recipi I. de perfectione iustitio. atque 0pusculum de duabus animabus f0l. 165 - 169' e0mprehensum inseribitur: Inoisit liber aurelii reuoustini de duabus animabus contra Manicheos. haec parS abun0 librari0 litteris nitidissimis e0nlaeta et ab 00dem hic illic c0rrecta ceterum lacunis aliisque c0mmunibus uitiis reserta e St. in genere 0rth0graphie0 liber luxuriante i littera pr0 d p08ita est e0nspicuus. 0pusculum qu0d inseribitur diSputati0 e0utra F0rtunatum lat. 160 -165' 01fertur. retra

tutione finitu liber incipit: V' M septembris sqq. finit divu-

tuti0 auretii aureustini contra Fortunatum manicheum fol. 165'hie qu0que tractatus ab un0 librari0 e0ns eriptus est; ndem pauca quaedam emendauit. e0dex mirum in m0dum lacun0SUS est. peceat enim maxime e0 qu0d 0eul0 librarii aberrante uel

27쪽

XVII

0 mittuntur quae p0ni debebant uel qua0 l0 eum n0n habentp0nuntur. Sunt autem etiam J0ei ubi similiter desinontia indausa u0n fuerint cur ille laberetur. Sed ne iniustus sim. libens pr0st00r du0s esse l000 s. ubi eX h00 00dice s0l0 uera seriptura eruatur: 91, 17 distant, ill l6 dei uoluntate. cum libri fidem min0rem esse his quae disputata sunt appareat.110 0adem repetend0 legentibus taedium m0ueam, in illis scrip tis, quae prim0 et Sequud0 l000 p08ita sunt quae lal. 1 sqq. exhibentur 0asd0m uirtutes librarii, eadem uitia 0rationis cerni quas in superioribus inesse ost0ndi strietim mihi m0nsendum

esse uidetur.

Praeter h0s libr0s comparaui c0didem Trecensem numer0 T108 5 signatum sa0cul0 XII exaratum, quius uariantes lecti0nes eum ad euisendandum librum nihil uulsere nidissem, ut in adu0tati0nem reciperem a me impetrare 110n Ρ0tui. C0didem M pro fundamento eris00s habui: ut eum unum ducem uniuerse Sequerer erant multa quae dissuaderent, ut in Subsidium a seiseerem codie0m B aliqu0t gradibus bonitat0 inseri0rem, unde singulas Seripturas repeterem. ut enim fieris0let. istae e0dicum familiae primum in diu0rsa abeuntesatinis u0luentibus e0ntaminati0ne quadam ita inter se c0aluerunt. ut ex altera in alteram quaedam migrauerint. de archetypis ita e0ntaminatis M et B d0riuati sunt. ueteris igitur recensi0nis testes M et B exstant, cum qu0rum recensi0n0 A et S m040 e0nsentiunt m0d0 disc0rdant. III.

CONTRA FORTUNATUM DISPUTATIO.

Codex B0110niensis n. 52 8aee. X idem, cuius testim0uia Bad u0rba libri d0 duabus animabus c0nstituenda n0bis eximi0 usui fuerunt es. p. XIII) h0e opusculum latiis 10 20H0nSeruat. 0rationi inseripti0nis instar haec praemittuntur: Incipit Auoustini presbiteri eutholici quinto Kalendas septembris archadio augusto bis et quinto rufino v cc cons in mg. additum est: viris clarissimis consulibus) aetis habita disputatio aduersu fortunatu manicheu presbiterv in urbe ipponensis reytonu inb

28쪽

XVIII

Praefati o.

balneis sonii sub pr sentia populi. h0c l000 n0n . praeter rem mihi uidetur ρ0s d000re, qu0s l0et0r0s hic liber habiturus sit. cur in textu pag. 83, 3 aduersantibus e0 diei bus 0mnibus pr0 quinto scribi iusserim s to et quinto ne quam ea Usam 0pinionis habuerim lat0at. eum pag. 97. huius edit.) legatur: Postera die adhibito iterum notario res aeta sic est. ii qui autemst haee 0pera ediderunt. cum dissuadentibus c0dicibus atque usitante Augustini in R0tractati0num libris 10stim0ni0. ubi duarum disputati0num menti0 fit nusquam, duas esse statu-0ndas disputati0nes sibi persuasissent. tamen pag. 83. 3 etsi luese clarius est bidu0 0s80 disputatum in lecti0ne. quae est V. Kal0ndas S0pt0mbris acquieverunt. quam diser0pantiam e0nsideranti mihi suapte sp0nte c0uiqetura nata est, ut texto et quint0 l0gendum esse censerem. itaque ualde me gauisum 0880 haud dissit00r, cum 0ecasi0ne data interr0gatus a me Ρius Kn0ll. uir d0etissimus mihiqu0 amicissimus, futurus Augustini B0traetati0num edit0r mihi cum alia ad titul0s singulis 0pusculis praefigend08 pertinentia tum h00 00mm0 dissime resp0ndisset in e0dido Sangallensi n. 153 sign. 890e. VIIII exarat000ntra aliorum e0didum testim0nia n0n V sed VI Kal. Septembris 0fferri.

minus emendat0 et in quo partes quaedam turbatae essent transscriberet, aut aliud exemplar in auxilium asciuit aut . si id usui ei n0n uenerit, satis n0n 80lum curae uerum etiam ingenii ad 0sseium exsoquendum e0ntulit. uidentur autem in eiu8 arehelyp0 in eam partem quaedam p0rmixta fui880. ut utri interl0cut0ri certis quibusdam l0eis sententiae adtribuenda0088ent ageretur. atque haec n0n ubique f0lici manu digessisse dicendus sest; in aliis err0ribus 0muis gen0ris t0llendis d0xtre

Praeterea codex multas e0ri steti0nes habet ab alia n0uc0aeua Sed recenti0re manu additas, quae t0tum castigauit. eius manum c0rreetricem liber multis l0eis n0n sine fruetuest expertus. DCtitat autem munus suum hic illic ita ut super Scriptura S manu prima datas praep0sita u0ce, quae eSi uel

29쪽

Praefatio.

XVIIII

Seripti0 refertur pag. 176 E lieit confletus Austustini et

Fortunati. 00dex ab un0 librari0 seriptus sest, cuius inseitiam neglegentia superat. nam eum ex lante satis pur0 hausiss uideatur, tamen librum 110bis reliquit t0t mendis scatentem, tam multis lacunis hiscentem. quae quidem 11011 tam ambitu

30쪽

Praefatio.

eo dide adicitur: Liber est Amandi emonensis Cenobii. haud sei0 an n0n sit idem, cuius in Bibli0theea Belgida I 31 sq.

menti0 fit. nam qu0d Sanderiis e , dicem direa annum 1066 seriptum esse Scribit, n0n tanti est, ut eleuetur 0pini0 mea. 1 0l. 2 haee habentur: In hoc uolumine continentur: Beati

Austustini is ponensi epi Contra Crescontu Ubri IIII' ' De

duabus animabus liber unus. Contra Fortunatum liber unus.

Contra Felice litri duo. Contra Pelagiu et Celestiu libri duo. Responsio ad Orosium de Priscillianistis. De mendacio libertinus. Contra mendaciu liber unus. De opere monachorum liber

unus. L ersus de incendio ecclesie Sei Amandi et de miraculiscius. 00dex praeter haec scripta satis l0ngam seriem laudati0num funebrium c0ntinet et flatio ultimo p0st 0rati0 qui sun0brem

d0mni L00nis de Branda haec adicit: Ν3 seripsit a. MDXXXIX. Si approbes, hoc innotescere fratribus et filiis nostris propter

quos hoc onus michi dedignatus es in onere. Si autem aliquid retrahendum uel emendandum uidetur rescriptis tue beatitudinis nouerim. in pagini8, quae binas c0lumnas habent, uersus 39deeUrrunt. atque 0pusculum e0ntra I 0rtunatum lat. 76 p0st Retraetati0nem ab80luatam resertur: Hoc opus sic incipit V'Kl septembris sqq. desinit Di. 83' Explicit altercatio contra Fortunatum. tractatus ab un0 librari0 litteris pulcherrimis diligenter exaratus eSt. ade0 enim operae suae ille n0n pepercit ut quidquid relegens male Scriptum 0ssendisset. deleret atque ueram scripturam in litura rep0neret. qu0d quidem bene multis l0 eis 0ccurrit, sed alterius manus eastigantis immunis est. S De e0dice 80rbonic.o n. 250 nunc I'arisino n. 45302 membr. misceli. saecul0 XIII script0 c0 ferenda sunt ea, quae p. XV disputauimuS. Praeter h08 c0 dices, qu0s supra scripsi, eXamina ut 00dicem T Trecen Sem n. 40 saec. XII c0nseetum, eundem qui alii Seript0 pr0bus testis existet. is in multis rebus cum B c0dice H0n00rdat neque tamen quidquam habet; qu0d ad libri emendati0nem ualeat ut eius seripturae diuersitatem ne selectam

quidem subiecerim. Iam ex h0c restensu quem habuimus codicum 0mnium ad