장음표시 사용
111쪽
aeris, paludosa, vel lacustria, verum etiam per loca arrida, & inaquosa, & aprica morbi saeuiebant. Adeo quod semipestis videbatur, sed multa alia circa obseruationem enarrare possemus, quae prae breuitate praetermittimus. Ab arcturo vero febres erant Tertianae curri
rigore bilioso vomitu non sincero quidem, sed pituita mixto, rigores validissimi erant,& in dies remittebantur. Accessiones vesperi incipiebant,& vna hora, vel duabus postponebantur usque ad septimam noctis horam, sed febres indies maligniores fiebant, & tota nocte laborabant, urinae
conturbatae erant sicut urinae iumentorum, Vel
liuidae, vel sertassis nigrae,vires enim in dies debilitabantur , & sic moriebantur, & si vel a Veneris occasione decumbebant, vel si sanguinis mitisionem, vel purgationem, si reiterabantur, mors accelerabatur, non dem1piebant, sed usque ad
extremum mente Constabant excrementa, vel
sputamina grave olebant. i' Modus enim hio calamitosus per Autumnum homines exercebat usq; ad Virgiliarum, seu pleiadum occasum, sed non ita squiter usq; ad Br male solstitium pergebat. Diximus quoque, qudd dum morbi huiusmodi grassari c perunt in am nissimis locis versus Occidetales partes Ciuitatis huius, ut apud N ysitam, Pausilippum, vel ChTaiarum sinus,& cae-
112쪽
tera circum uicina loca a Poetis apprime celebrata , ut loca melioris Coeli, ubi dicebant, ver ibi erat aeternum. Occasione praeterea, quia
homines , Ut mors erat animum relaxandi gratia, vel vlademias recolligendi ,& ibidem spatio, si trium, vel plurium dierum Commorassent, statim vel paulo post aegrotare incipiebant, & sic moriebantur, quae quidem conti gebant etiam si ad alia loca, vel rura se conis
Verlim de ante diistis morbis, qui vulgabantur, hoc tantum discrimen erat, quia in Aestiuis Syntomata erant ad partes potius naturales, circa Iecur, stomacum, dc linem. In morbis verbAutumnalibus,Syntomata statim cor laedere via debantur,sed cum pauca laesione naturaliu partium , sed occasio erat laeuissima loci mutatio non procul.
Sed peribant magis, qui plura medicamenta suscipiebant.Et si militer obseruauit Hipp. 3 .Epidemiorum Coment. 3. ubi dicebat. Et quae offerebantur egre admittebant. Nam purgationes multum ostendcbant, quorum,qui sic habebant: subito multi deperiebant;multis malum producebatur; & cur laedebant medicamenta; Nec Hipp. nec Galenus rationem reddit, qui tantum dixerat, Cum multi morerentur, nullius erant usus omnibus illis remedia.
113쪽
. Insertur ergo,ex his, quod morbi erant perniciosi,& inexpugnabiles,tum eorum ratioue,tum etiam,quia vera remedia lipud Medicos hucusq; non erant Cognita Cum ab effectibus costellationum stellarum pendebant, de sicinnostro nego tio supradicto, & praesentaneo Contingebat. Vnde ad hae e Doctissimus Galenus respiciens. Te tio de praesagationibus expliasibus rectὰ cla mauit his verbis. Ad putaudinem,quae Cordis corpus occupauit, quam medicinam excogites 3 Intelligens putredinem cum mala qualitate perniciosa ex causis superius assignatis,nam tunC tem poris Coelum in totum pestilens,Va ipsemet paulo post: ait, sed cur medicamentum aliquod iuua
ruum id elicet in his febribus excogitari no po-
tuis, humores tales puros , et corruptos attra..here valens in praesentie ostitutione licet ex Medicorum consilio, Vel collegio consuetum me di Camentum concludebatur, ut fieri, vel ordinari
solitum est in morbis sparsis, victum comitantibus cum suspitione malignitatis,ex Manna,Reu- barbaro,Triphera persica,&ali;s simplicibus,ex quo medicamine non sollim non iuuabantur, sed moriebantur potissime . Quia morbus pendebat ex ca usa etiam uniuersali, ideo erat inexpugnabilis a consuetis praesidijs , laedebantur etia a san- guinis missione, sed cur laedebantur inferius docebimus. Erat etiam apud plerosq; Medicos, &
114쪽
ebnsu elahirundinum applicatio,& indisse enteo post alia uniuersalia praesidia nullo facto disertamine de sexu, de aetate, de temperamento, de vi tae industria, de victus ratione,& de consuetudi ne,& aliis differentijs. Vnde vidimus puellas viris
quo laedebantur potius,quam iuuabantur. Hoaenim praesidium si cum decenti ratione ordinatur, emane lauatiuum etiam in morbis a victus ratione pendethtibus, nani multas cautiones habet,alioquin potius esse damnosum,quam proo
Cum enim locus sit ex excrementorum cana libus ipsum corpore existente caco chimose uel pletiorico, stat pello, Vel hyrundinum appli ca tione lacessere timendum fore de aliqua infl ammatione, vel erisipelatae,quis negabit C terum i)s, quibus copia melancoesici succi non suppetit pro victus ratione,& vitae industria,uel tempera mento habita ratione, absurdum esse iudicam hoc tentare remedium. Praeterea sexus semininus, ut scitis a mestruis purgationibus fouetur. Vnde obscenum, & detestabile est, inde sanguinem mittere,& tantomagis Virginibus,ac formosis Iuvenculis;uel honestissimis Matronis,ob co- suetas mestruales purgationes etiam dicente Hi-
pocrateri :Epidemijs in illa peltilenti constitu-
115쪽
νε . Ioannis de Viso 'tione,iri qua seruabantur,Virgines prς cipue quibus me strua erumpebant,& Galenus in Comento asserebar, seruabantur, quia habubant auxialium congenitum, in quibus quoque nullo ante tempore hae C euacuatio apparuit, nullius emo
lumenti huiusmodi remedium esse iudicamus, nam ultra quod ducitur languens ad malam C5suetudinem in pueris praesertim, timenda est in flammatio aliqua, vel erysipelas,& caetera id genus. In febribus acutis etiam biliosis, nec huiusmodi remedium proficere potest, nisi sit assuetus homo tempore sanitatis habere talem eua cuationem, Vel ad iuniam habeat aliquam me
lancolicam etiam per ad ultionem dispositionem. Alioquin inibitiosis febribus esset potius pernicies. Cum sex sanguinis melancolica, quae in venis continetur Iuuat potius in febribus acutis, & biliosis, & suriosis, siue turgentibus, nam cum sit frigidae, & siccae naturae feruorem bilis compescit, & sua crassicie in crassat tenuitatem turgentis materiae, Vnde ablato humore malen Colico , nempe Crassie ab ipso sanguine . Cui dubium, quod mediocris pars in bilem mutatur a febrili calore, & bilis,quae erat tenuior pars, tanto citius ad Principes repit partes,inde Syntomata, cordis laesio, deliria, & mors subinde succedit,ut pluries obseruauimus.
Vidimus .n. multos perijsse deliroa, qui prius
116쪽
nullatenus delirabant , & tandem statim post . hyrundinum applicatione delirantes paulo post: sudoreque frigido, examinabantur. Quod quidem hyrundinum applicatio in se de , aliquando iuuabit in dubium non versamur. Dicente Galeno quarto de tuenda Valetudine capite 4. Si venam secare non possumus, recurrendum esse docuit ad ea , quae euacuant tantundem , vepote in viris advenas sedis, & in mulieribus ad secandas venas in pedibus, laudat quoque Hippocrates in Epidemijs prodesse in Nephriticis melancolicis, & varicibus , & alijs per adustionem morbis, laudamus nos quoque in utentibus melancolicis cibarijs in aetate consistentibus inadusto , vel melancolico temperamento, & alijs affectionibus huiusmodi. Verum si
in particularibus morbis competit, & sparsis in praedictis praecedentibus a Coelo morbis, damna potius, ut cumque iniuncta haec remedia intulerunt. Diximus in loco Galeni allegato quarto de tuenda valetudine, quod diimmittendus sanguis erit, nec prae becillitate secari venam possibile erit, per ea, quae tantundem supplere possunt, ad haec tandem recurrit, tum quia minor erit debilitatio, tum etiam quia est consueta illa euacuatio , Et licet sit particularis tamen generalis euacuationis vi
117쪽
vicem gerit, propter impiam consuetudinem,&sic in non alluetis versa vice, nam quanto erit emolumentum, hic modus mittendi sanguinem in assuetis, palpi ergo ratione, & authoritate usu inittedi sanguinemiper sanguifluas sedis non sem, per afferre: iuueramentum, imo potius maximum discrimen , . Si detrimentum. ex quo remedij genere in mea praxi multos Vide demortuos praeter rationem.
O N etiam Antidota fuerunt pro ficua ad malitiam impugnandam, licet Antiqui tytiacam omnium Antydotorum Reginam appellauerunt, tum propter diuinitus inuentam compositionem, tum propter simpliciuexcellenti m nihilominus propter hominum delicatam vitam ipsam abhorret, adeo ut potius mori malint , quamipsam olfacere velint, eaque propter ad ScorZonariam ad perlarum usum , &lapidem, quem Beguar appellant recursum ad malitiam obtundendam laquam ad sacram Anchoram habuerunt, nec ad morbos, qui uulgabantur aliquod iuvamen attulerunt, quia erant. uix expugnabiles effectus ab Astris, thmetiam quia si de lapide Begoar esset uerum, quod ab
118쪽
Authoribus scribitur, quod ueneno. uel malitiae hum oram aduersatur. N ihilominus propter hominum auaritiam magna ex parte adulteratus
venditur . Nec pertis, siue margaritis aliqua etiavis est,quae qualitate o culta, nec manifesta possit prebere auxilium venenosae qualitati oppugnado nisi a stellis hoc tantum illis sit tributum & tandem in languentium adeo inolevit usus cui nulla pr6sectis fidem adhibemus, de de his hacteianus. Sed reuertamur ad ianguinismissionem persectionem venae cur offendebat
Venae quidem sectio in praesenti Anno uirtutispbecillitatem,& alia syntomatae afferebat , nam cum humo vin agitatione corruptio, quae latitabat quoda modσexcitabatur, 3c saeuiebat demumagis lac ad mi accediebar, inde frigidi sudores,& mors a efferabatur, testis Galenus de cibis boni, & mali succi. In illa constitutione pestiletii post Annonae caritatem, ubi tanta in humoribus hominum fuit secuta corruptio cum febre, &sne febre: i 1 hQuamobrem lige Galenus verba protulit.Cuautem ab initio morbi, Medici nonnulli, pauci vena incidere auderent,neq; ab re ab huiusmodi remedij genere abstinebat. Quandoquide vires aegrotorum 'resoluebantur. Missus quidem sanguis non adeo probatae bonitatis spectabatur,
qualis ex salubri do ore emitti solet, sed uel ε
119쪽
igneus magis, vel acrior, vel serosior erat, & e. quia poet dilleptam dum fluebat, erat pungens, ut ulcus aegi e ad cicatricem coiret , haec Galenus in loco a legato. Dum autem venae sectio ad nostrum pretepositum non iuuasset ad haec respicientes a venae sectione quoquo pacto abstinuimus saltim in quantitate, vel in reiteratione. Ad haec Hipp. etiam tertio de morbis vulgaribus Com. tertio in illa pestifera constitutione adeo humores corruptos, & in extraneam naturam mutatos obseruauit etiam in recte , & sane degentibus, ut si leuiter vulneratis, vel minutim puctis statim saeuissimum Erysipelas accedebat, ct pauco tempore post mors 1uccedebat. Et haec
omnia, quia omnibus fere humores erant corrupti indicibili qualitate a Coelesti constitutione
tanquam a causa potentissima. Unde in hoc tempore 16oo. quid mirum est, si facta mutatione
per quam breuissima de loco ad locum per qua breuissima, nempe de quavis habitatione ad Rura, siue ad quae quis praedia, & e contra. Et si secta vena humores in malignius mutationem suscipiebant, ac etiam propter euacuationem, &spirituum resolutionem ob assumpta medicamina scommotis, & conturbatis humoribus facta in corpore seditione) qui cum essent praua,&indicibili qualitate affecti ad partes principes aCCedendo Syntomata, & morte deniq; inducebant. Cum
120쪽
Cum igitur Aestiui morbi, atque sylomata ab Autumnalibus distabant eo quod circa partes naturales potissime insectabant. Externa si quidem causa duplex erat. Nempe ab ambiente,& corrupto aere, sue affectarum aquaru potioone, altera verb causa fuit a Stellarum influxu vl- . tra magnam Coniunctionem Saturni,&Iouis insgno piscium, & Solarem Eclipiam immediate pr cedentem etiam in signo piscium: Aeeessit
1ane mediocris coniunctio duorum Superiorum die L.Menss Mais x6oo.Iouis,& Martis in signo Leonis Quadrante Italiae, ut C lestium rerum scriptores dixerunt. De hominum membris: Iouem in iecore,&sanguine dominari,& Martem in selle,& humore bilioso, cum autem in Leonis signo uterque planeta ad congressum deuenit, mistionis causa sanguinis, & bilis suit, ac ob Martis feruorem,&praesentiam, sanguis corrumpebatur, & in bilis naturam vertebatur . Inde biliosi emergebant morbi. Nempe Tertianae, quae a bile ortum du- .cunt, quae dum per carnes deferebatur rigores inducebat, cuius portiones,aliae per Vomitum,&nauseam expurgabantur, quae quidem, ut dicebat Hip. 1. de Natura humana, humores siquidea quibus locis expelluntur,vel per quae transeu vel ad quae recipiuntur, offendunt. Hinc Iecur stomacus, siue Ventriculus etiam corde consen-N tiente