장음표시 사용
141쪽
nt Damnis deri, M.' 1 immodica, s yntomata, & mors prope erunt, Vt in pestilentialibus temporibus contingit , in quiribus quam medicinam excogites Galeno Au thore 3. de praesagationibus expulsibus capite ac Nam si medicamentum ignoramus proprium,&cum alio Curare intendimus, prosecto mortem accelerabimus. Ad rem denique reuertendo, cupro antedictis corruptio Vigebat, & partes nempe principes occupabat, Vulgarem ob constituritionem laedebant. Remedia potius nempe media camelum, nam clim Vel in corde,vel prope erat, Commotione quidem, ac agitatione in humori
hus a medicamento facta, & propter loci distantiam inhabiliter ad euacuationem Virtutem po sterni par erat. Et sic Hippocrates de morbis vulgaribus coment. 3. Imedicamentis laedebantur.l
Quo vero ad sanguinis missionem, an fieri potuerat, alias dictum est, sed audiamus Galenum in constitutione illa ipsius tempore obseruataepestilenti in libro de Cibis boni,& mali succi,in capite primo dicentem, haec verba. Clim autem morbi initio, Medici nonnulli per paucis venam inciderent,neque enim ab re ab eius remediorum genere abstinebant, quandoquidem prius Nireae aegroti dissol uebantur; missus quidem sanguis noe adeo probatae bonitatis spectabatur,qualis ex sillubri corpore mitti solet, sed igneus magis, V atrior, vel serosior erat, vel acer, ac ipsam disseris
142쪽
tam venam pungens dum flueret, ut aegrae ad cicatrice coiret. Ecce iam Galenus a quieuit obseruationibus Medicorum tuncitemporis ob repugnantem constitutionem in mittendo sanguinem, quia sanguinem mittere laedebat maximo. perexi supra, sicut hac tempestate nostra etiam
laedebat, & haec deuenae sectione. QV O ad decimum quartum . RespondetuFvigere Tertianae sebris est propter fusam flauam bilem per carnis sensibiles partes,sed hoclidem in quartana re contingere potest etian, ab humore malen Conico, qui frigidae, & siccae naturati est. Vertim Galenus in libro de rigore, tremores& palpitatione tenet rigores fieri posse cum bre, M sine febre Vnde diciebat rigores fieri ponse cum febre, & sine sebre. Vndde dicebat rigores plures,& inordinati sobolem esse crudorum suci eorum . qua de re rigores inordinati non tantum biliosam febris naturam respiciunt, sed crudita tes. Vnde in hoc casu rigores, & si erat inordinati, materiam crudam, intermistamue, ac naturae rubellem denunciabant ob pr cedentem austrinam,& aquiloniam constitutionem.Quapropter naturalem ordinem peruertebant. Nam cum Venenosa erat materia, ac naturae insidians, tempus congruum, vel temporis oportunitatem non expectauerat, & propterea irregulariter procedes, rigores inordinati, & extra gantes erant.
143쪽
υδ . Ne Ioannis de Vota . - Ad aliam quoque dubitationem dicamus, q, staccessiones a natura diurna ad nocturnam accedebant itaq; ad vesperas exacerbari incipiebant, i ac totam noctem infelicem transigebant. hoc totum deniq; erat, quia dum Sol, in hocsuperiora
nostro Origonte est,Humana vita .Imo omnium viventium, ac natura constantium Viget, atque
robustior efficitur. Et sic a pari in tunc temporis aegrotantibus malitia interna in humoribus ita non prae Ict ob solis presentiam,ac potentiam,' eo quo g omnibus viventibus vita est, Ideo ipsistendente Sole ad occasum, omnia contra eueriniunt, quare ad nostrum propositum putredo,&mal itia virtutem inhumanis morbis praeualere ad Vesperas incipiunt, es superare conantur . Inde Virtutem per nocte, sed prostrari obseruabaturilsymptomata, dc morbi vigebant Ad haec in die,
calor nativus a centro ad circumferentiam ten
dit, tanto magis ob vigilias, malitiam humorum, quae intus degebat ab influente calore paulatim veluti a centrorad circumferentiam expellebatur, & sic virius aliquantulum reuelata melius haberi videbatur, non quod malitia clam, &.Occulte more insidiantis canis non operatur. Addo& insuper pro obseruatione dictoru. Inuenimus, quod sol adeo naturae humanae fauorabilis est,ut
ipso praesente, nec de facili succumbere 'aleat; apparet iam in destitutis, qui rarenter nisi post Solis
144쪽
Solis occasum, vel in nocte: rarenter enim in horis matutinis, vel in horis meridianis moriuntur. Qua quidem haec omnia vltra Solis virtutem fiunt, dum sero adueniente, influens nativus calor retrocedit ad centrum, & sic simul intra putredinissam trahit corruptelam versus Cor. Atque subinde fumositates corruptς naturam affligunt, STmplomata multiplicabantur, & morbi exacerbabantur. Et haec est ratio, cur in nocte pessime affligebantur,quam in die. Praeterea putredinis, & eius effectus proprium , & peculiare est magis in nocte exacerbationem habere quam-
ruam in die, ut dicebat Hippocrates sexto Epiaemioru . Humores enim attestantur horas diei, sicut mouetur Ascarides ad vesperas, ubi innuit, humores moueri pro eorum natura, vel prae dominio in mixtis ut pote in meridie humor bili sus, melancolicus ad vesperas, & c. stante quod humores in antedictis febribus erant mixti cum inulta pituita,ideo exacerbationes nocturnas magna ex parte habebant. Ecce iam satisfecimus hucusq; ad vires. Α D decimum quintum, rigores quide mombos associantes in dies remittebantur, immo po
nitus latitabat infra quosdam dies Verum prius in accessionibus paribus diebus, deinde in imp ribus. Unde in diebus paribusun quibus prius ncrdum visi sunt rigores tertianarum, & si morbus
145쪽
videbatur propter remissa Symplomata , nihilominus malignius procedebat, eo quod in mane virtutis robur declinari videbatur, sic singulis accessionibus fiebat, donec aegri ad occasum
Cur enim haec fiebant, o deficiebant rigore ,& virtus tendebat ad collapsum,& in alijs acces- sionibus rigores vehementissimi vigebant, & nihilominus virtutis robur eodemmet modo quo reperiebatur nullam patiebatur iacturam in alia tertiana ubi rigores erant validi. Ad haec responsio in popatulo est,nam rigores dum fiunt in tertianis, inditium dant humores esse ad partes musculosas a cute non distantes. Qui humores pauco pariserme impetu transmitti possunt, verum reliqui humores, qui in meditullio sunt; cum distent a circumferentia. Quanto magis vel ad cor accedant, vel ab ipso non distant potius Symplomata circumuicinis partibus parere possimi, quam ad partes longinquasia Unde ad nostrum propolitum , quia humoresaeputrescentes,& qui corruptionem sapiebant in
diebus imparibus si amigebant, licet rigore homines incommodabant eo quod erant in partibus carneis,a corde distantibus, nihilominus virtutis iacturam inserre non poterant. Contra Ve ro in accessionibus paribus, quia humorum mi
nera dupli et erat, altera in musculis, quae rigores
146쪽
afferebat, quae vix aut pauco tempore extinguebatur. Alia vero vel in corde , vel non distans a
corde erat quippe quς Virtute prostrabat in dies. De ensibus. D aliud caput, & vltimum, cur in
praedictis obseruatis morbis, ciam debebant in decreto dis diebus habere iuditia, ut pote ad decimam quartam diem, vel ad alios sorte criticos dies, & nihilominus, nec iuditia habebat sed exacerbationes in dies maximum incrementum suscipiebant, quinimbab ordine consueto declinabant. Multa quidem circa haec in medio adducere possemus de iudicijs de diebus decretorii ,& de natura dierum decretoriorum,& alia cliuiusmodi,quae praetermittere potius prae breuitate videtur. Clim decretorijs diebus secundum Medicos, & secundum quod coelestium rerum scriptores intendunt seormn ad mentem Galeni etiam in s. volumine de diebus decretorijs producemus in lucem, seorsim commentarium abhinc non multos dies Annuente Deo) ut superius sum pollicitus , ad rem in decretorijs diebum iuditia fieri non poterant, quia materia erat inordinata pro sui ipsius qualitate, tum etiam quia .at maligna, & inobediens, nam iuditia ordin in x ta
147쪽
ta dum fiunt, materia,nec est inpenetralibus cordis, vel in pestilentiali tempore. Quare tunc virintutem regitivam nostri corporis adeo opprimit, ut ne ipsam ad congressum deuenire permittat, etiam num, quod ab aspectibus Lunae in Zodiaco stimuletur, ut fieri solet, in morbis sparsis; siue inordinatum victum comitantibus; nam Luna ab initio aegritudinis dum reperitur in parte
alicuius signi in Zodiaco per signa peragrans dunonagesimum gradum distantiae attingit virtute regitivam nostri corporis, agitat atq; crisim mouet. Et haec fere distantia septem diebus computetur, quando Luna medio Cris motus est, n5 tardi motus, nec caeleris, atque dum crisis effectum habere non potest, in quadrato aspectu , iterum
in opposito distantiae in signo opposito ab initio,
ubi aegrotare incepit, centum octuaginta partibus in signo in Zodiaco completis tentat.Et tunc decima quarta dies ab aegrotatione vera erit, atque subinde si criss suum non sortiatur effectum celebratis, siue consumatis alus nonaginta gradiabus circa vigesimam primam diem: Iterum ad crisim luna aggreditur, & haec soluut quaestione tam arduam ex dictis Hippocratis, & Galeni, an dies vigesimus, an vigesimus primus sit in morbis Iudicatorius: & sic quaestio huc usq; in decisa ma- sit, & re vera res pauci momenti est mea sententia, & tandem, tanti momenti existimatur apud
148쪽
Medicos , uti Medicos simpliciter medicinam
tractantes; nos autem qui Μedicinae artem colimus,sed non ita triuialiter. dicimus, ut Gal. 3 .de diebus decretori s, & alij Coelestium rerum scriptores aiunt,& res ita se habet iuxta experientia, quod neque annus semper est integer, ut patet in diebus intercalaribus, neque mensis, nec quoque hebdomada. Unde circa annum Sol est causa ob ipsius motum th circulo obliquo circa menses luna irregulariter, ac minime uniformiter moueri in Zodiaco, quare interdum tardi motus est ' i terdum uniformiter: interdum,celeriter moneri obseruatur, quia in die naturali quandoq; undecim partes cum minutis signi ubi reperitur ab suit, interdum duodecim cum aliqualibus minutis: interdum tres decim etiam cum alijs minutis:& plus qua ratione,quando Luna mediocriter se habet, ita primo quadragulo crisim mouet in sto. gradu distantiae ab initio, & erit septima dies CO-pleta: inde dum distantiae oppositum quod I 8 o. gradibus siue partibus iconstat Zodiaci decima quarta dies erit, ubi legitime crisis apparebit, cuvero ad desterum alium quadragulum Luna accedit, sit tardi motus erit, crisim mouet,irritando virtutem regitivam nostri corporis; cum Luna
astrum sit, quod dominatur humoribus, magis proximum, di magis citimum ad nos. qua ratione, in vigesima die erit, non absolutis 17 o. partibus
149쪽
bus signi in Zodiaco, si itaque Luna in motu ruet
medio modo se haberet, & 2 o. partes absoluisset, &'vigesimam primam diem Completam una cum persecta crisi absque tanta difficultate,& periculo absoluisset: qua de re si Luna celer sit,uel tarda in io. die,vel paulo plus incidit Crisis mala erit quare Crisis in zo. die frequentior erit qua
viges ma prima die; sed crisis in vigesima prima
die est securior,in decima quarta die,& vigesima prima die, nisi incidat malus aspectus ualde ser uantur aegri: quoniam uterque locus loco ab initio morbi aduersatur; secus aute in vigesima die; Aduertant quidem Medici in his uerbis,qui morbortam tempora Crises,& iudicia ipsorum obseruare profitentur; Omisss nugis Medicorum Auctorum Astrologiam ab hortentium, quia sic aquςstionibus,an uigesimus,uel uigesimus primussit Iudicatorius, liberantur. Concludamus ergo ex deductis rationibus. Crisis enim quae fit festa die ualida, &se ςr mala, quia Luna erit tardi motus dissertur Crisis,& non bona; Ad octauam uero diem rara, & non bona, In viges ma die ualida, &saequens, sed plerumq; mala in vigesima prima rara, sed bona: In decima quarta frequens ualida, & bona, In decima tertia mala semper: &sic quaestiones a Medicis de vigesimo vigesimo primo die gratia Dei per me decist remanent: nisi duret ceruicis erit lecto r. Haec
150쪽
Haec enim omniaordinatim fiunt, & sic Crasses immorbis contingunt, diim humoralis materiare gularis est obediens, nec naturae ob eius maligniatatem rebellis, Attamen olim Virtus regitiva venit ad congressum, Luna peragrante per radi cum,& sic Cristes sequuntur; Contra vero si materia aliter se habet, nec iuditia, neqω bonam Crisim expectare contingit.
videamus deinceps. . - l . . . . i
enim de Crisibus, vel decretorijs 1 sti su diςbu fuimus locuti , venit nobis in mentem detestabilis ille abusus,qui inter Modicos inolevit hucusq; de subtractione unius horae a die naturali in morbis acutis, & biliosis, quod quidem deducere a Gai in tertio de diebus decretorijs apud Astrologos dissonum,&apud Medicos obscenu videtur. Apud Astrologos quidem, quia irregulariter mouetur Luna per signa diaci na in die naturali,qua doq; duodecim signi partes non integras,quando Plures,quandoq; minores absoluit.Apud Medi a Ver quia in pramisidiebiu,morbo incresteteaccessio anticipare solet: horis duabus, vel plus. At qui dum morbus consisti nulla miressionum sit anticipatio,sed inclinante morbo fit accessio.