Synopsis universae medicinae practicae: sive, Doctissimorum virorum de ...

11쪽

reor, ut sis hujus opusculi aliquid prae L

Unicum tantum infandum sareeeravi, nempe ut te certiorem Deiam, me hae erilectanea in lucem

edidit non ex suas amicorum, vel quous, aut oris captandaegratia: Iedinis consili, ut mihi visum es,r Gionestique E publicum, tam , tantium quam medentium maxime juniorum emolumentum respicientis Valeas itaque, Candide Lector, et hasce versuras ensidio accipia

atque hoc levidense ψιλα--ίας nostri pignus, animique erga te benevoli d camentu fac aequi boniqμ consulas. Medicus est Minister, matura Medicatrix Deus interim hisce clementer benedicat.

12쪽

DISSERTATIONES

are. 1. M IEBREM ut recte anilotavit ebrissimus remma . Sydenhailius cum Appendicibus suis

duas fere tertias partes omnium, quae sim morborum, complent; ideoque his e monendis, utpote quae etiam totis corporibus inhae. rescunt, merito exordiri statuimus. n. a. Febris autem inquit idem nihil aliud F his via. est, quani natura conamen materrae morbificae , corpori Mad inimica, exterminatiomm in arrisalutem omni' molientis

ML s. Febrium diviso maxime generalis reae Fumum, mina est in Ephemeram, intermittentem, Continen 'φ tem, Montinuam Item, in Essentiri et Sympi

mustam.

Febris essentialis est cuius causa primaria, ipso E sali, savimine delitescit, a nullo alio morbo solidarum par,. tium

13쪽

, FEBRE IN GEMME.

tium originem ducens, alit quocunque modo pendens,

atque haec est oris absoluta e proprie dicta. ω, -- Febris symptotaiatica est Febris seeundaria, quae non promam subsistentiam hanet, sed a graviori alie jus partis affectu originem trahit, ct frequentissitne ab insigni Uiqua inflammatione pendet, unde Febres

variae inflammatoria dictae. hemera Art. Febris omnium mitissima est Febris mphemera, sive Diaria, i. e. Febris linius diei ab imsolatu exercitio nimio, vel aliquo alio accidente e terno oritur, ripatio achorarum ultro terminari s let Sola quiete,' in lecto decubitu curatur. D-mis Art. s. viiii proximae sunt Febres intermitte tes, scilicet, quotidianae, tertianae, quartanae simplices Tertianae, quartanae duplices, c. hae more Febris

Diariae spatio chorarum plus minus pro isthac vice fini tur verum pro peculiari illarum genio, singulis, vel alternis diebus, vel quarto quoque die, recrudescere solent e emit mir. Art. His congener est Febris Σηνεχὴς seu continens, quae quidem est Febris continua, sed non un tenore pergens; ad plures dies sine ἀπυρσεία protenditur, habet tamen sua Remissionis acerbationis tempora, statis, vel incertis periodis se invicem excipientia Intermissi em vero nullam habet continua. Art. 7. Febrium gradus proximus illimus est Σύνοχος, sive continua proprie dicta, quae ab initio ad finem ubique est aequabilis, Ane 'mptomatum Exacerbatione d Remissione periodum hujus generis sunt Febres malignae, Febres pestilentiales, ipsa pςstis, Sc. Θ'tam Art. Febres reliquae mihi saltem videntur ut plurimam esse Sympromatica, quales sunt inflammatoriae omnes, ut Scarlatina, Morbillosa, Variolosa, Erysip latosa. Rheumatica, Anginosa, Pleuritica,&c. item Febres colliquativae Hecticae, Verininosae, c.

14쪽

fit. s. Ille dubio tramite errat, atque incerto Risi. --dueitur filo, qui in febrium curatione non continenter uni ob oculos habet mi Constitutionem, quatenus huic incaut alteri morbo epidemice producendo favet, caeteri que morbis onanibus ima concurrentibus ii ejus imblitudinem ac formam detorquendis hae autem variae Constitutiones aut habitudines ab occulta cinexplic bili quadam aeris alteratione pendent, quae proprias ac sibi peculiares Febres producunt, quae Stationaria nobis audiunt. Art. o. In novis Febribus cunctandum estiamin is sinalisper, S ad magna remedia noli nisi pede tardo pro- μα η cedendum interim morbi Genium ae morem diligeminore diis

ter pensitando Indicationes praesertim a laedentibus LM im es.ju Atibus suinendae sunt; neque pudet fateri me non semel in curandis Febribus, ubi nondum constaret; quid mihi agendum esset, nihil prorsiis agendori mihi aegro consillitisse optime dum enim morbo invigilarem, quo eum Opportunius consedere valeam, febris vel sponte sua sensin evanuit, vel in eum se Typum redegit, ut jam mihi innotesceret, quibus armis esset

debellanda. ε-Non enim levis est consolatio viro probo in re--bus dubiis, facileque errori obnoxiis se saltem iiD-culpatum tueri, si se milius utilem praebere nequeat is Art. r. Calidum solum non est febris causa -- ωβ. se inquit Hippocrates de vel nied. sed ea est calidum se amarum simul calidum stacidum, calidum , aliam, aliaque innumera. - Ex frequenti etiam ob Meiarem

servatione compertum est Febrem in orporibus sinissu's

evenire posse, in quibus nullus apparatus morbificus, et quoad plethoram, vel cacochymiam, &c occasio

15쪽

tumhum, mutatione febre corripiunttia , pro erea quod ortu sanguis nomin statum is conditionem

adipisci gessit, qualem ejusmodi Ar ut victus post

laverit.

- ωλι t. a. Indicatio generalis insuratione Febrium

--- est, ut sanguinis commotio intra modum naturae proposito congruentem contineatur, ea nimirum ratione, ut nec hinc plus aequo gliscat, ivide periculos, Sympi mala, nec illinc nimium torpeat, ne naturae conamen frustretur; atque hinc exsurgit norma sanguinem mi tendi plus minus, vel prorsus mittendi. minimam. n. II. Si adsit vomendi proclivitas, vomitorium propinare necessum esse omnino videtur; alias et

iam accidere solet Diarrhoea in febris progressu, aegro interdum adniodum periculosa lacinitio febris Emetiacum propinari debet, sed, si omissum fuerit, quovis morbi tempore adhiberi potest, modo vires aegri ferre valeant post hoc autem pax oricum hora somni pro pinanduin est diebus insequentibus, si repetitio Venae

sectionis minus indicetur. dc non aderit diarincea, Enemata alternis diebus in usum venire possunt, usque adire . vel Ia' diem, quo tempore, negotio a s Cretionem vergente, medicamentis calidioribus liber lius indulgencium censeo ad concoctionem accelera dam. Si fermentatio recte progrediatur, nullis omnis

no remediis opus est. despumatio etenim si opus

naturae.

tbartim Art. Ustato circa diem tue' , si adstri uim his ... na laudabilis separatio, re se tomatum remissio, inarticum adhiberi debet, ne sedimentum a ferment tione hie illic depositum in sanguinem remigrans recidivam conciliet quandoque tamen ad diem iet' AD ferendum est cithaσι Art. pro comperto affirmo, nihil ita certo e s atque ita potenter aegrum refrigerare, atque cuba fius si--μαι-- σω tam testatur 'nim experiem tia

16쪽

tis eatharsi post venae sectionem quibuslibet aliis r -- felicius certiusque febrem perdomare, tum 'atenus intemnis illuviem dimovet, tum quatenus Aniam viam sternit. Sehedes. Monit. Art. 6. in genuinam sanguinis depurationem -- μώ-, Secretio requiritur una seerfaces sit, altera per in Ames, haec sensim' paulo pleniori διαπνοῶi, potius quam sudore manifesto ut plurimum peragitur sv ratione hac per flores jam facia, minus periculosa est

tum numero plerumque stipatur. an. g. In omni febre, a causis internis oris, 'νω-a

horripulatio, pulsus velox, ct alor, vario tempore, cald ustuario gradu, adsunt haec autem ubi velociter de- cummi, febris acuta, ubi tarde, lenta audit Febris fere semper cum sensu frigoris incipit, irogrediente morbo maxime a velocitate pulsus primario cognoscitur adeoque velocior cordis contractio cum aueha r stantia ad capillaria febris omnis acutae ideam ab l .vit, quae a causis infinitis produci potest. Sanitas in voti videtur esse Cynosura primaria, an quam natura in febribus collimat, frequenter vero febris in mortem desinit, quandoque in alium transit morbum. n. ρ. iuratio febrium generalis summatim Camaei os comprehenditur in vitae ejusque viribus consulendo, 'in m acre irritans eorrigendo, & deturbando, lentonem dis silvendo, expellendoque,' symptomata mitigando. Si in Febre exorbitare natura deprehendatur, Oder me fit abstinentia, victu tenui, potu aquae, venae se Sone, lysivate refrigerante, c. Si segnior appareat, excitabitur Ope cardiac um aromaticorum V,

latilium, Sublata febris causa symptomata reliqua De ν---

17쪽

6 FEBRES IN IRNERE.

cessabunt, Platenus ab ea primario pendent, adeoque, si ferri queant sine vitae periculo, singularem coli nem vi requirunt, nec temere turbari debent: Si vero

intempestiva nimis saeva fuerint, singula sunt lenie da filis remediis propriis, habita semper ratione causae stilus morbi ipsius. E M in L a a ac auid suis Art. o. Febris est Musis turae, seu quaedam Λ, M.' aucta, quae spirituum plus minus alteratorum ope id, quod est tostile oeconomiae animali, siminare satagit.

t. r. Quo magis acuta est Febris, eo tenuior convenit diaeta licet aegri ad plures dies jejuni jaceant, perinde erit, nec unquam via ebricitantemfame pereum rem, sed potius, si quid ingeritur, Febris exasperatur, dic. nam in alimentis appetitus praescribit rationem, quotum quale, tempus. mmnoria is Art. a. Vomitoria in febribus sere omnibus in AEqri principio sunt proscua. Sudoriserorum usum ipsi natura nobis monstrat, signis coctionis apparentibus sint optima Metiam in toto morbi decurru sentetit ita imo horum usu promiscuo febres non raro curam tu Spiritus salis armoniaci, vel sal volatile ejustem, est febrifugum universale, ct usu repetito raro fallax Saccharata quaecunque in febribus insigniter nocent. Hippocrates in omni febre vinum porrigit. Semper oblervavi quamdiu urinae sunt crudae, tamdiu res a gri in statu existunt ambiguori quando vero adsunt λgna coisti is fausta, possumus ominario opus hoc coctionis est solius naturae. Inter signa lethalia nubium est eertius, quam frequens manuum ad nares avi motio sine ulla materiae murione. B V in s. t. r. In morbis acutis, atque inflammat 'mi riis paucis opus ei remedus, Iatu nun uerit vias obse in

18쪽

observare diligenter, qua natura exitum tentat, curamque eo perducere, naturae obsecundando, alioqui aegrotus pessumdabitur. - .

t. 4. In febribus universalibus, id est, quae Damaris

ipse de sanguine suscitantur, non admodum laboram

diun est circa partem asse stam, ut inde curativae dedu- Desunt. eanti indicationes febrium, siquidem prii 'ordia, partesque affectae in iisdem, nos plerumque latent, si umquam paterent, oportet induationem dirigere ad comstitutionem masse Diaeresebricitantis, potius iram ad sophisticam speculationem causaririn proximarum, aut quae in febribus primoprimae sunt, quae nostrae aciei minime sinjiciuntur. t. s. Ideo si primae via sint obductae, eaeque Triarae

egerendae atque expuigandae silerint, danda opera, ut isse tum fomes tollatum Si vero sanguis febricitans sit

exaltatus, re vehemens ejus reprimendus est impetus; s nimis crassis humoribus irretitus, atque coagulatus, exaltetur, ac dissolvatur. In hisce enim tribui princeptis omnium prope illarum febrium cura ver-tur, quae ortum non ducunt ab organi laesione, verum ab humorum congerie, ni is riplo sanguine, aut in primis viis. Et cum a crisin natura vergat , aut eas jam exciverit, tum a remediorum copia tanquam a peste cavendum.

n. M. Ex odore, quem aegri spirant, sellio ουν saepe, utrum morbus facilis vel difficilis, brevis uel diu

turnus, vel alterius generis futurus sit judicare lautinu. aegris qui morituri sunt, nonnullis ante mortem diebus solet, dum pulsum tangimus, ab eorum exhalare o pore foedus quidam ac veluti cadaverim odor, qualem spirant in Templis cadavera, ut saepe observavi, re elim, ut serio animadvertant medici Mimadrier. iurar nom

19쪽

s FEBRES IN GENERE.

statim extremos habet labores, extrem tenuistinovisti uti necesse est ubi vero non, sed plenius cibare licet , tantum a tenui recedendum, quantum morbus remissior extremis fuerit A. I. 'LI. Ineommo Art. S. Graviter errant illi , qui acutos' in- ra flammatorios morbos Remediorum copia tamdiu aflD

i de tum a morbi vehementia, tum a remediorum pomdere, varie distra sta, tandem cogatur succumbere: pe turbato enum, distractoque motu illo ordinato naturae a repetitis totis , vel absque methodo exhibitis med1camentis, nec febris minuitur, nec crisis stato tempo- e succedit, sed Patiens dubio Marte colluctatus vel in pernielem, vel in chronicos morbos delabitur. 4moivus.

ιηγη . , Art. v. observatione constat, quod erebrasam .imis eis. guinis misso homines febri aptiores reddat prae caeteris: H - quare vulgo dicitur, quibus sanguis semel detrahitur, eos, nisi quotannis idem faciant , in febrem proelives esse, linguescere. Vinis. νηπυμ Art. o. In bribus continuis, si pulsus sit se

tis, uno tenore pergens, Ut ut Gelirta tremores, temdinum subsultus, caeteraque dira in genere nervoso symptomata siibitam ruinam minari viaeantur, semper bene praesagit e contra vero, pulsus celer, debilis ac vacillans mortem prae foribus, adstantem indubitanter praedicit, ut ut reliqua symptomata adblandiantur.

Aeumen in In curatione ebrium summum ac acerrimum medici ingenium requiritur. Iudicio pretepollenti, fa- cultati innatae incommisticabili, plurimum debetur. Morbi genius, amii constitutio, aegroti temperamem

tum s

20쪽

ium xvivendi modus, symptomata singia in uni versa, cinnitinera alia incidentia Maccidentia, omnia viminctim divisim animo praesentiet Meno diligem ter perpendenda sues e quibus omnibus inter se rite collatis sagaci medico, lente festinariti, exsurgit cura. distincta medendi methodus & plerumque insequbin sesis morbi exitus Veritatem hujusce me effati longa jam annorum serie non sine gratissimo animi de- uetamento selicitet expertus sum.

FEBRES INTERMITTENTES.

n. s . Febris intemsittens est calor praetema αμ ει turalis in sanguine accensus ab insolita spirituum expan 'I intri sonestatis periodis redeunte; in hac autem febre algor, rigor, calor, sudores se invicem excipiunt adsunt etiam in paroxyso aegritudo universalis, nausea re vomitus, dolor capitis, lumbago, c. Paroxysinus quisdem acutus est, morbus vero ipse ut plurimum plus minus chronicus. Febris Intermittens simplex facillime cognoscitur ultro enim sese in conspectum dat: quotcunque autem sint earum varietates sint quotidi me, tertianae, quartanae, c. fermenium morbi cum omnium idem est, xviribus Corticis Peruviani certo

accito edit. -Species Febrium intermittentium communes sim Spreis με

, 'otidiana, tertiana, es'quartana simplex; quotidi t , , tertia , cs quartana duplex ; semitertiana, M. unt etiam Febres intermittente ς' x vel hys dierirecurrentes Contigit mihi in praxi videre foeminam is is er integram septimanam Febre laborantem, deinde siproxima septima inmino liberam atque ita alte Anis septimanis febricitantem, Malternis pyrexiam labentem, idque per longum tempus Coxiscea , Viano curata fuit. -