Petri Hardivilerii ... Actio pro Academia, adversus presbyteros & scholasticos Collegii Claromontani, Jesuitas ...

11쪽

Academici morbos obiecerunt, quibus curandis , nec iussa Regis maiestatis , nec pondus vestrς authoritatis par sit, sed so la eorum societas coelitus in eum finem de inissa videatur, ego Vel hinc maxime Contendam non requiri tam reuerendoruPatrum nimis obsequiosas manus, quod Academiae vitam periclitari, in magno discrimine constitutam esse videa-

Quis enim eos Academiae laboranti medicos adhibeat, quibus Constat inna tum esse Cuiuslibet alterius societatis contemptum , quorum Consiliis & artibus tantam morborum cohortem nostris incubuisse terris compertum est, quoS Academiam iacentem, & ut sperant, morituram circunstare Videmus , vel ut importunos lis redipetas qui etiam nondum morte complorata, funeris tame arbitria petant,vel Vt Comos predae inhialites, qui non nisi iniecta in os offa recedant. Hanc eorum mentem & reconditos sensus licet ex eorum sermonibus tenere,& omnium oculis subiicere possimus, tamen ex ipsa temporum conditione , & tam Iesuilics, quam Academissocietatis fortuna , non eorum modo consilia,

12쪽

sed consiliorum euenta colligemus,&ad primos malorum nostrorum fontes digitum intendem US. Prima Iesuitici coetus incunabula nihil moror quibus quantum accessis , tantum Academi decessit : sed haec vel leuiuscula erant , vel certe non tanta, Vt Academiae amplitudinem, musarum politiorum clegantiam, Virorum omni do circinae genere cumulatissimorum industriam retardare , aut infringere possent, Viae verbo, haec nubecula ad solem Academiae Parisiensis exigua, vel potius nulla. Venio ad cruentum, & lethale Vulnus, quod sanctissimi, & regularum suarum tenacissimi patres , nobis nihil tale cogitantibus inflixerunt Academia bellorum ciuilium procellis iactata ex communi naufragio , sed non sine rerum suarum iactura ViX emerserat, & nihil aliud quam pictam naufragij tabellam in pectore suo praeferenS errantes musas ac pene dissipatas ad hoc natale solum, & gentilitias aedes reuocabat, cum sagacissimi patres ani

maduerterunt conuulsos eiUS neruoS fra

ctasque vires non sine peculiari regiae cuiusdam munificentiae affluxu posse reparari

13쪽

rari, & tamen Academicos carere stipendiis, quibus velut neruis tota humanae virtutis, ingenii, industriς compages mouetur, flectitur, agitatur ; & ecce Regem Christianissimum adeunt supplices, pe' tuntque Ut quod pacis ac publicae tranquillitatis bonu ubertate sua omneS Omnium ordinum homines recreabat, paruulum illum gregem tantae dulcedinis guttula respergeret, Vt qui bonorum omnium fontes sparsis hinc inde riuis passim oberrabant, ctiam cruditionis te do ctri

nae quae tuc aruerat,puriores aqua S effunderent ἰ adesse sibi animum non tam nomine,quam re affectu, studio vere Galli- Canum, ad regiar maiestatis obsequium omnino praesentem, promptum, eXpedi'

tum, Vnica prς caeteris floribus sibi lilia

Cordi: omnes suos conatus, cogitationenque dirigi ad commune reipublicς boiau, ad regis inuictiss. ἀπο)έωjo & in V sum, a C splendorem pietatis, Musarum, & omnis

literaturae politiori S. Literas es se ornamentum r ei p. priae sidium imperii,solemo oculum regni mondebere solam Lutetiam mecum quaeso animaduertite,Iudices frui lit crarum beneficio.& iuuentutis itistituendet boo o

14쪽

gaudere, diffundendum illud esse per varios ac multiplices huius regni tractus, ciuitates, prouincias: bonum quo communius, eo meliuS. Rex optimus & magnificentissimus clementiae suae mollioribus ulnis eos eX-cipit, fouet suo sinu dc pectore, eosque tu Flexiae per se, tum in aliis regni partibus per subditos suos stipendiis ditat amplisse simis, quibus velut armis ac telis validioribus instructi, regio nomine,Velut numine tecti Academiam inermem, Omni prS-sidio destitutam adoriri, & grandiore tuba suum illud adeo quaestuolum Gratis

personando,iuuentutem ad hoc literatu-rs melioris emporium concurrentem abducunt,&miramurAcademis vastitatem, ac solitudinemὸ miramur illumvit glitera riae fontem eYsiccari praecisis unde quaque venis ac ductibus, quibus sanguine,& spiritum accipiebat3 Et his Academiae salute

Comittemus Θ hos Velut medicos aduocabimus, quoru opera in caS deducta angustias vidimus,ut iam protensis ad captanda haereditate manibus Undique ad eius de funus conuolarent,&spiratibus adhuc atque palpitantibus praecordiis,busti reli quias animo,VOti S,cogitatione deuorarCt.

15쪽

S ed eos tunc sua longe fefellit expectatio,factium enim est , vGotum laborantis Academi e corpus Circumfusi, Corvi gregibus obsessu vires collegerit suas,adeo ut quemadmodum rota alliorum vicinia fragrantius olent, frigore obsessus ignis magis ac magis inardescit, sic Academia quidquid natiui ad vitam suam caloris, quidquid virium supererat, repent C cogeret,& ad eius praecordia sontra pestilentem huius syderis influxum praemunienda confluxerint, & conuolarint Verae a Cnon fucatς pietatis & doctrinae Acade mici, ac denique cor ipsum miserae ac moribundae parentis auro purioris & de fa catioris do ctrinae refecerint. Ecce igitur respirauit Academia,

ex eo conflictu, salua & incolumis erepta, Corvos delusit hiantes.

Quod ubi sensere Claro montani pa

tres , ad alias artes extemplo confugiunt, noua ineunt, Vel Vetera potius eXercent consilia, multos amicitia coprehendunt, tuentur obsequio,natura suam Versant ad

tempus,atque huc & illuc torquent S sectui,Vagatur per Parisioru domos &familias, crustis dc pomis venantur rudiusculas

16쪽

mentes, alias promissis , blanditiis alias,

spe & expectatione plurimas detinent. Immo & per nos nobis perniciem Creant, ac leuiusculos quosdam homines, qui in ipsis Academis visceribus alebantur, eius que sanguine saginabantur , priuata benignitate prolectant, per quos Academiae pectus Iesultarum pateret ictibus,& eorum dogmatis multiplici ambiguitate ferientibus ut gladiis ancipitibus , dissecandum proderetur per quos eius sacraria recluderentur, ubi regnare, ubi dominari ubi sui gregis domicilia statuere posset, ubi nascentibus ad verum decuS,& vitae ciuilis cultum ingeniis spiritum pridcludere ubi Mineruam ipsam erepto clypeo, galea, aegide, & nativo decore priuatam suis ornare manibus, suis coloribus pingere, δί licet sacram a Creligiosam, tamen

quasi victimam publicae libidinis, omniuoculis adspectandam,manibus attrectandam,& vulgi profanis pedibus procul

candam e Xponere.

Obtinent igitur a Rege optimo & piis si mo diploma seu rescriptum, quo in ipso Academiae Parisiensis gremio publice schoIas aperiendi facultas Concedatur. Cuius comprobationi dum insistunt,

17쪽

Academia non minus modeste quam animose reluctatur,& per amplissimo SRectores, sui iuris vindices &propugnatoreSacerrimos e iustitiae & aequitatis fontibus lympidiores aquas hauserunt, quae hos ardores mitigare, has e X tinguere flammas,hOS motus saltem ad temptis compo nere possent. Interim Patres Ie uite,motae impatientes, non sine authoritatiS vestrae conleptu, 5 Academis iniuria nobis videntibu S,reclamantibus iuuentutena instituunt, idque ut legi fraudem faciant non per se, sed per alios quosdam magistellos, vel

aliunde accitos,vel quasi fungos noctiS v-nius spatio e foecunditate soli Claro montani prorumpentes audacter LX equuntur.

Quid mirum, si Academia malorum quae hactenus perpessa est, grauitate fracta de debilitata, in pristinos dolores recidere videaturZIdeoque licet in morbi grauiore

paro Aismo constituta, exhaustis pene vi ribus,nunc non gemere tantum, non lugere suam sortem, sed contra vim,contra fraudem exclamare, Vociferari, Deum atque hominum fidem cogitur implorare. Sed ecce, ad eius clamorem concutarunt illi ipsi Patres , qui eius vitaransidias

18쪽

feeerant,velut egregii Chirones,& malo,rum omnium Averrunci occulta quadam arte, sibique propria languentem Acade m iam excitaturi , &ad noua sus lucis puritatem tandem aliquando reuocaturi.

Quod b eneficii genus, ut nobis Conferre facilius possint, nihil aliud in votis habet,

quam ut nostro sinu eXcipiantur,in eadem nobiscum societatem coeant: profitentur

se non ut dominos fundi, sed ut colono s, imo ut seruos humiles in familiam nostra cooptari Vcile, omnibus modis, strictis simis nodis obligari , inuiolabili sacramento constringi, equo aduersu S Academiae vitam & dignitatem se nunquam possint expedire. Iisdem legibus ac institutis teneri, iisdem nexibus vinciri volunt, atque adeo venalem ut nos scientiam obtrudere, & pecunias suis laboribus ac vigiliis partas in rem usumque no

strum Conuertere.

O suaves ac melle illitas voces,sed quas si quis sapit,ipso felle reperiat amarioreSIAn putatis oboni patres) pane illu quem nobis sinistra manu porrigitis, solum nobis conspicuum esse, lapidem Vero, quem dextra absconditis , nostrorum aciem oculorum effugere Θ Quid adhuc dolos

19쪽

ne stitis 3 quid λ tot,tamque Varios Vultus induere, tot personaS allum ere nondum cessabiis 3 Quid in reipublicae sole consti, tuti, tot colo Tum specios spectantium o Culis, praeter niveum, & Gallis insitum animi candorem exhibetis Acutior no bis est oculus prudentiae & sagacitatis, &catena solidior iustitiae, qua versatiles S in omnem formam mutabiles Proteo S retinere, & propria tandem forma conspi ciendos exhibere possi mus. Vtinam Iudices ex animo dico ) utinam coS non modo velut socios admittere,sed etiam ut fratres Complecti, ut patres venerari licereti Sed magnos hic campus monteS habet; sed fieri id non posse testantur &euincunt toturbeS quas regunt ad nutum, tot prouinciae quas possident, tot Academiae quar in suis sepultar cineribus iacent,& eX quarum ruinis rerum suarum insa nas substructioncs ere Xerunt. Hae tacitis quibusdam & occultis motibus Academiam Parisiensem agitant, monentque Ut sororum suarum periculo sapiat: atque vicas antiquitate,amplitudino, dignitate,sic vigilantia jagacitate, constantia, superet, proximaque, ac pene instantia sibi peri Cula non modo caute prudenterque

20쪽

praeuideatsed etiam fortiter, δc glorios C depellat. Monent coruni societatona similem esse pennis Aquilarum quae sensim eas atterunt , cum quibus incluta ac re conditae sunt, vel fluuiis qui infulas complecti , iisque adblandiri videntur,eaS tamen paulatim comminuunt per edunt. Verum quid earum voceS ac monita desideramus ; quid in eX terna caeterarum

Academiarum discrimina inquirimus iam intus est periculum, aestuat morbus iii praecordiis, &ipsi Academiar hostes, praetextu pharmacorum illius venas meliori

sanguine exhaustas venenatis e Xotericorum dogmatum poculis inficiunt: atque dum gratis Ambrosiam suam, sinam Nectar & coelestes illas dapes Academicis languentibus apponere se ia est arat, ecce oscelus ρ cademiam praefocant, linguam

prς scindunt ne loqui, oculo S eruunt, ne eorum fraudes possit intueri,iugulum pe' tunt, ipsum caput aggrediuntur, Sorbo nam tentant, lacessunt: quq nisi eorum humores noxios statim excreuisset, to tum Academis corpus periculosissimo lethargiae morbo tentatum , amictum, prostratum miserrime iaceret. Societatem Iesu Christianae humilitatis vitae