Petri Hardivilerii ... Actio pro Academia, adversus presbyteros & scholasticos Collegii Claromontani, Jesuitas ...

21쪽

postolicae clarissimum exemplar adeo excessisse omnes humanitatis δ ossicij ter minos, Ut S Orbonam, arcem religionis, Ecclesiae Romanae propugnaculum, Gallicanar praesidium, decuS,ornam Ctum criminibus atrocissinis impetere ausa fuerit, simplicitatem sorbonicam i II1pudentiae,doctrinam ignoratiς, sagacitatem im prudentiae coarguere t O tempora' o more si Sinceritatem , ac pietatem Sorbonicorurn in opprobrium Catholicae religionis , & in haereticorum triumphum. impune conuertere,& Vbique proclama re , typis etiam mandare pro Sorbona,

pro Academia Parisiensi Carentoni, Ru-pellae, & in caeteris harres eὼn gurgustiolis preces ad Deum & orationes effundi s onefast 6 portentum i Quasi alibi quam in

castris Sorbonicis stet legio illa fulminans non Aurelii Imperatoris , sed Romani Potificis, quae coelestes verbi diuini flammas & rotae suce subnina per uniuersum

terrarum orbem elaCuletur, que aduersariorum tela Ecclesiae iugulis intenta vel statim eripiat, vel ex ipsis haereticorum manibuS c X torqueat, quae faces ad Catholi cae veritatis incendium iactatas pipo ferat, extinguat,quasi alij sint quam Sor-

22쪽

bonici qui in illa munitissima diui Apo

stolorum Principis naui regenda potissimum laborent, qui nauiculam Caluinistarum micantibus illis diuini tonitruis ammis incendere , qui Caluinum a gubernaculo, B eZam a prora, a malo MOrnaeum, a funibus Molin sum deturbare , dc gregariam haereticulorum Velut pyratarum turbam undis & fluctibus obruere,& ereptis eorum remis, armisque in pro fundissimum confusionis pelagus delicere valeant Θ Hos tamen sanctissimi & modestissimi Patres , intra quorum pannos publicae utilitatis amor incredibilis exaestuat, re, voce, scriptis publice contem

nunt, eX eorum infamia famam Venantur ue & haec nos Catholici patiemur Galli tolerabimus, Academici silebimus 3 Si Catholici, ubi noster in ecclesiam ardor animi3 Si Galli, ubi nostra in patriam pietas & fides λ Si Academici, ubi totim munitatum, priuilegiorum, δc acceptorum a Regibus Christianisiubeneficiorum

recordatio pSpeciosum Societatis nomen, dc boni publici pondus ac momentum sonat in eorum verbis : hunc finem & scopum

si propositum habent, licet subditis iu-

23쪽

Ι9gum eXcutere , licet senatus consultis ®iis etiam rescriptis illudere, licet im- perit s multitudinis oculos eludere , licet Vetere S Academias peruertere, licet de Patribus miracula comminisci, licet passe sim martyres conscribere, licet Sorbo nica decreta non habere ludibrio tan-λ tum, sed contumeliis prosequi, licet deni que omnia pessim dare, ut tandem sola Iesultarum sedi a totum orbe dogmatum su orum facibus incendens , omneS etiam vitiorum spinas, vepres , & no Xios deterioris doctrinae lucCOS e Xurat. Et hoc tandem est, quod hesterna die, os Themidis, fori delitiae, Martillerius ex Osorio recensebat , inclinante M in se

niuim Vergente mundo nascituram noui

cuiusdam , dc Cafteris inusitati nomini S Societatem, quς tumidis magisteriis silentium imponeret, ad Cuius ut ad Solis CXortum caeteri hominum iure sociatorum Coetus , quasi minora dc spurio quodam lumine lucentia sydera mortalium

oculis eriperentur.

Id se per uniuersum pene orbem Chri stianum iam assecutos gloriantur, Jc Cer' re praeclariora quaeque ac melioris no-tε ingenia suis 'unde quaque sedibus c ij

24쪽

e pulerunt, passim erumpentes nascentis

industris gemmas velut pestilenti quC-dam turbine afflatas adusserunt , Omnem literatis , qua emergere, ac sese proferre possent, viam prςcluserunt: una restabat Academia Parisiensis, ad quarti velut ad portum confugerent, ibique suae virtutis ac cruditionis copiam facerent : quia

aduersariis suis scopulus est in quem quo

Vehementius irrumpunt , eo miseri u Sfranguntur, idcirco ad eius interitum Oi nes adhibent machinas, & in summo be-aecficii loco reponunt; si specie Societa tis incundar, & nostrie salutiS , atque Conseruationis nomine laboreS nostro S , Vigilias, conatus, omnibus inuidiae turbinibus exponant : si hanc A cadentiarum Principem ad limen Claro montanae dΟ- mus , Vt Vile mendicabulum prostare, 3c alumnorum suorum pra mia ab eorum gazophylacio turpiter expectarc coegerint.

O miserami o flebilem Academiam,qus olim gentes omnes tus is cunditatis admiratione complebas, tus amplitudinis Veneratione detinebas,tuae authorita

tis, doctrinς, virtutis stupore defigebas: si

nunc non te oris, non fortuna non f -

25쪽

brium orbe toto Ggnoscarist An hoc, o

Iudices , o Galli, o P arisini videre , pati,

promouere potestis. Siliterarum splendor restituendUS , restituatur, sed sine macula nostri nominis: si Musarum vita & dignitas reparanda, reparetur,sed sine Galloriam dedecque , au detrimento. Gaudete, Iudices, hoc laudis Sc gloriar titulo : hoc vobiS, O Parisini, erga patriam vestram beneficium reseruato. Nonne Academia vestra ipsa antiquitate commendabilis, tanta tamque preclara ordinum multitudine admirabilis , tam sanctis, tamque religiosis aedibus frequens celebrata , numerosa virorum in omni doctrinae genere Consummatissimorum prole fiscunda huic muneri potest facere satis Θ Vbi magnum

illud vastumque scientiarum omnium flumen liberius excurrere, Ubi su OS peragere circuitus , ubi suas undas volu eiefacilius , & uberius explicare potest, quam in ampliori alueo Academiae Parisiensis, in quo viri absolutissimi indu stris suae merces pretio si stimas vehere possunt , N per omncs orbis Christia ni partes cum sit mino reipublicae Gal-

26쪽

licanae fructu abunde transmittera pQuis immensas humana: Cognitionis regiones, quis eloquentiae purioris flumina perenni ac lympido rerum & Verborum fluxu decurrentia, quis arca DOS ZEinfinitis per omnem naturae vim rivulis

diffusos Philo phis fontes, quis altum

illud&nullis circus criptum littoribus Sapientiae diuinioris Oceanum includat eXiguis illis & angustioribus scholarum alveolis, quos limo lutoque refertos volutandis potius crassis illis & Boeotum aere natis mentibus quam humanς scientia rum siti restinguendae nemo non iudicet

esse comparato Sὸ Stamus nos Academici, stamus inpro- cinistu non dolis, non ambitu, non Uersutiis, sed ingenio, doctrina, industria,

Virtute, animi Candore cum reuerendis Patribus certaturi. Proferant se Iesiuiti

societatis lumina nisi quae Academiae luce fulgeant )gigantes illi qui volumina

voluminibus,ut montes montibu s impo nendo, coelum sapientiae scandere se putant, & Deos Academis tutelares de solio suo deturbare: Erumpant cX antris suis generosi illi leones, scintillantibus oculis, toto ore ac vultu imperium & audaciam

27쪽

spirante: sed, ut credo, gigantes Iouis Academici fulmina , leones Galli δί Gallicanae Academiae cantum pertimescunt. Vtinam Iudices Iesu itae nudi cum nudis Academicis decernerent: at opibuS,Censu largiore beati, omnibus fortuns donis ac muneribus circumfluentes cum Academicis suo tantum eoque tenuiore succo victitantibus , in ipso suae parentis sinu contabescentibus committuntur ; quae sors certaminis iniquior , quς conditio durior esse potestὸ pugnamus tamen foristiter, gnata iter, audenterque resistimus;& me hercle si illi sibi, non nobis relinqueremur, Cito reS tota iucundum vobis, utilem reipublicae, litteris salutarem eXitum sortiretur. Neque vero solius doctrinae aut eruditionis ratio , sed ipsius etiam reipublicae salus , & Gallicani dignitas imperii , imo Regis Christianis . sc curitas Gallicanae

iuuentutis informationem solius Academiae fidei , 8e Academicorum sedulitati permitti ac demandari postulat. Moece naS Α Ugustum monebat, ut iis erudiem da iuuentus traderetur, qui imperium Romanum impense adamarent. Illi

ipsi gentium omnium victores Romani

28쪽

Gallicam iuuentutem,in alto quociam ac pingui successu curabant educari , Vbiiuuenilibus animis Romani amorem Ina

peri j sensim instillabant: & si quaedam

Gallicanae libertatis semina tumescerent, Vel erumperent, ea Vel opprimebant statim , vel radicitus euellebant. Quibus ergo tutius mandetur institutio Gallorum adolescentum,quam Academicis Parisie-sibus,qui eodem, quo tota Gallia, spiritu Vivunt, ideoque tantum Academiae vi tam seruari desid erant, ut ipsi in ea velut in specula ad Regiae maic statis decus, & securitatem peruigiles excubent, Vt reip. Gallicanae amorem tenellis adolescentum ingeniis, Christianis pietatem erga Deum, subditis fidem erga Reges, Ciui bus commune boni publici desidetium

inserant.

Ideo Rex piissimus , &suorum amantissimus, priusquam atroci re cruento Vulnere a nefario parricida confossiis ad Coelum migraret, de Academiae suae di se nitate reuocanda serio cogitabat; nec sibi satis esse ducens, si fidissima sus maiestatati filia viveret, nisi etiam spledide, magnifice, regie viveret, Romani Senatus illustrissimo Principi, E cclesiae Gallicanς clarissim O

29쪽

ronio, in quo maximum suae posteritatis praesidium collocabat instituti sui copiam fecerat, & negotii totius suminam eius pru dentiae singulari, ac summae erga literas literatosque propensioni Commendarat. Haec, haec eadem, Iudices, Irat in con-

spectu vestro vosque per sacros illius manes Oras, atque Obsecrat, ne laboreS, conatus, gloriam tuam cum iis partiri cogatur,

quorum dignitati nihil esst quod aequari, nihil quod meritis respondere,nihil quod

amplitudinem continere possit ; per VOS eius puritas intacta conseruetur,& idonea relinquatur, quae summi Cardinalis, unici Musarum tutoris, imo, si prorsus interiis sent,foecundissimi parentis, opem salutarem ac benigniorem influxum tandem aliquando recipiat. Non ea laborum si orum praemia rependi postulat, quae ingentes familiarum amplissimarum reditus adaequent,non quaerit

Baronias, Conant atta S, Abbatia S, non captat hereditates, non arcana quadam a It C munerum copiam passim e X omnium manibus 8c loculis elicit, sed tantum suppliciter ac demissic petit, ne in hoc squallore descratur ne in hoc miseriaru in cinno hac: -

30쪽

nus depressa tandem opprimatur, aliquis ei in his sordibus iacenti manum porrigat,

ne inermis cum armatis congredi iubeatur, ne eorum consortium per vos admittat, qui nutantem impellcre, labantem praecipitare moliantur. Vos vero Patres modestissimi quidni vestris vos finibus continetis λ quis tantu SGallicanae iuuentutis educandς pruritus vos agitatὸ quid nostris ovis tam pertinaciter incubatis Zara ut Gallorum loco Mil-UOS,aut Vultures e X cludant3 Quod si haec

Vobis mens non est, CurAcademiam han Ciam assidue impetitis 3 cur eius fores tam proterue arietatis ΘQuid vos misera viola- Uit,Vt eam VeXare, rapere, Omni crudelitate lacerare,Vt occulta quidem, sed certa ad interitum via perducere cogitetis Θ Si Cae mentis ac tegulis nostrorum tectorum famem vestram eXpleturos Vos putatis, destruite, si nostro sanguine sitim vestra in CX tincturos, exhaurite venas: omnia, si lubet, disturbare, diripite, ambustas fortunarum nostrarum reliquias in domos vestras Comportato. At Vero si in vobis auiis pietatis particula superest, quid auitae pietatis monimenta destruitis 3 Si vos ecciesqGallicanae purissimus candor possidet,