장음표시 사용
2쪽
De HAITHONO ARMENO Testimonium, quod
ille versioni suae Latinae Praefationis loco
HAEsiunt histo partium Orientis, a religiosoVb
ro, Fratre mythono, Domino Curchi , consam guineo Regis Armenia, compilata. si vi ego Niso ain Salconi ex mandoto Ammi Pontiscis, Domini Clementis Papae quinti, in civitate Pictavensi primo scrip in Galgico idiomate , cui idem Frater honin mihi ore dictabat,alss nota. lne aliquo exemplari. Et de Gallico transuti in Latinum, Amno M. CVII. M se A Piso.
. De hoc labore suo ad CLEMENTEM V.
CLementissimo Patri ac Domino, Domino CI
menti,Ant.I x. Cotius Salconis humiliter commendat. Coram vobis, Clementissime Ru-ter, pati ateo'me non es e ficientiae competentis ad consulendum tanto negotio cui esse dignoscitur Passagium terra sanctae. Veruntamen neptirna siti im- obedientis incurram, parere me oportet sarictitatis
3쪽
me a jussini mandatis, quibuου contraire '
non licet alicui Christiano. Data ergo meam pammam cognitionem deliter ω devote ea qua sentio reserabo. Namstuppliciter deprecor insupe exor ut VS. P. sicipiat benigne ea,qua devotio no Ucribit
superpas io terrae Mancta, s in Aper is oe omissistim suae correctionis apponat n enim habuissem audaciam comulendi seupertam arduo negotio, ubsi demandato V. Sprocessi ei. V apostquam ascendit flosium pastorale proviseone divina , toto mentis assectu ass e studuit procurare, qualiter ita sancta civitas Hierosol 'mitana, Christi cruore respersa, deservitute in elium eripi valeat, oe reduci ad Lsinam libertatem: oe ob hanc causam reges e pris cipes Christianos in statu paci co reformatos pergratiam Iesu Christi adsuum concilium revocavit, ut super his consitum at praecipue, ου adhortatio pro sub dio terra sancta. Cumos multis indiciis N v ris demonstrationibus ostendatur, quod omnipotens f misericors Dei velit terram n tam ab in αlium potentia SP.V. temporibuου liberare, ideo μ' citer exoramin, quatenus longitudinem dierum felicium sitam repleat, quipotens est Dein insecula seculorum, Amm.
4쪽
HAITHONI ARMENIHISTORIA ORIENTALIS
Egnum Camay est maximum,quod in orbe useat inveniri, & est repletum gentibus & divitiis infinitis, & in oceani litore habet situm. Tot etiam sunt ibidem maris insulae, quod numerus nullatenus pote ciri. Nam nullus penitus invenitur, qui omnes iblas insulas as serat se vidisse. Illae vero,quae calcari possunt, re-Periuntur innumerabilibus abundare divitiis & thesauris. Et illud fere, quod in illis partibus carius emittitur & habetur, est Oleum olivarum: & reges & magnates illud quasi medicamen Praecipuum cum magna diligentia faciunt custodiri. In ipsis etiam regno Camay plura sunt mirabilia monstrosia,quae dicere praetermitto. Homines illarum partium sunt sagacissimi, 'omni calliditate repleti, & ideo in omni arte & scientia vilia Pendunt omnes alias nationes: & dicunt, quod ipsi sint sol qui duobus luminibus respiciunt, Latini vero uno lumine tam tum videant: sed omnes alias nationes asserunt esse coecas. Et per hoc certissime demons iratur , quod omnes alios reputant esse rudes. Elt rinae tot res mirabiles &diversie, ae in bilis subtilitatis & Iaboris manuum ex illis partibus deseruntur, quod non videtur esse aliquis, qui in talibus illis se valeat comi parare. Omnes illi de illo regno Castayni vocantur, & juxta nationes suas multi tam viri quam seminae pulcherrimae repoxiuntuI: tamen Omnes communiter parvos habent oculos &
5쪽
HΑ1τΠoNr ARMEN rnaturaliter barba carent. Isti vero Camayni valde pulchras habent literas quae Latinis Pteris in pulchritudine quodammodo similes sint. Secta vero illius regni gentium viX posset aliquo modo enarrata. Quoniam aliqui sunt i qui colunt idola demetallo alii vero boves adorant quia terram laborant, x X qua crescunt frumenta & alia nutritiva. Alii colunt magnas arbo- .res , alii naturalia, alii astrono am, alii solem colunt , alii Iunam alii vero nullam habent fidem vel legem sed sicut bru- ta. ahimalia ducunt bestialiter vitam suam. Et licet sint persipi
cacissinat ingenii ad omnia opera corporalia exercenda, nulla tamen inter eos sipiritualium notitia invenitur. Homines illius patriae non sunt audaces, sed sunt mortis timidi plus satis quam armigeros est e deceat : multum tamen sunt ingeniosi,& magis Per mare, quam per terram de inimicis suis victoriam repori
xunt. Multa habent armorum genera, quae non inveniuntur inter alias nationes.Moneta Vero, quae in illas Partibus ex Oditur, fit de papyro in sorma quadrata, & est regali signo sises nata, & secundum illud signum illa moneta est majoris pr z .el minoris: & si forte illa moneta proPter vetustatem inQ-piat de stari, ille vexo qui illam habuexit , ad regalem inrbam deportabit; tuncpro illa dabitur sibi nova. De auro vero& aliis metallis faciunt vasa & alia ornamenta. De isto regno Calli dicitur, qvod in principio mundi, quia test in Oriente ' ab uno capite, & in illa parte nulla est avarum habitatio gen- cum, ut refertur. EX Parte Occidentis suos habet confines cum regno-Ex parte Septentrionis cum de Belgiam. Ex parte vero meridiei sunt Insulae maris oceani, de qui-
6쪽
regno Tarsae sunt uri provinciae, quarum dominatores, at reges iaciunt appellari. Homines illius patriae nominantur Jogour, semper idola coluerunt'& adhuc colunt omnes Pra ter decem cognationes illorum regum, qui per demonstratio 'nem stellae Venerunt adorare nativitatem in Bethlehem Iudae. Et adhuc multi magni & nobiles inveniuntur inter Tartaros de cognatione illa, qui tenent firmiter fidem Christi. Alii vero adololatrae de partibus illis sunt homines nullius valoris in facto armorum. Perspicacissimi tamen sunt ingenii ad omnes ries desscientias addiscendas. Literas habent proprias, & serὰ omnes illarum partium habitatores abstinent a carnibus & vino, nec aliqua ratione occiderent quicquam vivens. Illorum civitates valde sunt amoenae , & templa magna habent, in quibus idola venerantur. Frumenta ibi crescunt abundanter, & alia hona grana: vino vero carent, & bibere vinum reputant esse peccatum, sicut faciunt Agarent. Istud regnum Tarsae e parte orientis, suos habet confines cum regno Camay supra diacto: ex parte occidentis cum regno Turquestan: ex parte Septentrionis cum quodam deserto: eX parte vero meridiei cum quadam ditissima Provincia, quae vocatur Sym, quae interrergnum Indiae & regnum Cathas habet situm : & in illa provincia inveniuntur laPides adamanti s. iCAP. III.
REgnum xqvos an ex parte orientis suos habet consiles
cum regnoTaris eX Parte occidentis cum regno rasimbIndiae. In te regno paucae sunt bonae civitates.Planities habet latas & bona pabula pro armentis; α ideo habitatorςs illius patriae'utplurimum sunt pastores, fabitantes in tentoriis, & in
7쪽
talibus domibus quae de loco ad locum possunt faciliter de Ninxi. Major civitas illius regni vocatur Ocerra. Parum ibi colligitur de hordeo vel frumento, Vino totaliter carenti BL hunt cerevitam,& alia poculenta,quae congerunt,& lac. R sum & milium comedunt atque carnes, & vocantur Turchae,&fere omnes tenent dogma pessimi Mahumeti: aliqui vero sunt inter eos, qui nullam penitus fidem habent veI legem. Literas non habent proprias, sed utuntur literis Arabicis in civit tibus sine castris.
CA p. IV De regno Cora inorum. REgnum Corasminorum est bene munitum bonis civitam
bus atque villis,& multi sunt ibidem habitatores, quia terra illa est sertilis & amoena 3 Frumenta & alia bona gram colliguntur ibi in m ima quantitate : tamen modicum habent vini. Istud regnum suos habet confines cum quodam deserto , cujus Per centum diaetas ex tenditur longitudo. Ex parte occidentis usque ad mare Caspium Protenditur : ex parte septentrionis confines habet cum x gno Cumaniae : ex parte meridiei cumregno Tumvestin, superius nominato. Major civitas illius regni vocatur Cor sine, &Corasini homines nominantur. Pagani sunt non hahentes literas sive legem. In armis sunt ferocissimi,qui vocant Soldini, & habent propriam lingvam , literas atque ritum Graecorum, & modo Graecorum conficiunt corpus Oaristi, &dunt obedientes patriarchae Antiocheno.
8쪽
HrtvdRIA ORIEur. CAp. v. REgnum Cumaniae est valde magnum, sed propter aeris
intemperiem male ab hominibus habitatur. Fit in locis aliquibus hyemali tempore tantum frigus, quod homines sive animalia non possint vivere ulla modo: in aliquibus vero locis fit tantus calor in testate , quod nemo potest ibi esse per aestum, dc etiam propter muscas. Regnum istud Cumaniae est quasi totum planum, & in illa planitie non reperiuntur arbores sive ligure, nisi sorte juxta aliquas civitates, quae Pomozria quaedam habent. In c pis & tentoriis habitant illae gentes: stercora comburunt animalium loco lingni. Regnum Cuma- niae ex parte confines habet cum lcgno vosme. & cum quo
dam deserto. Ex parte occidentis est mare majus, & mare de- te niae: ex parte septentrionis confines cum regno Cassiae: ex parte meridiei protenditur usque ad quoddam flumen magnum , quod reperitur in urbe, quae vocatur Etit. Anno qumlibet congelatur, & quandoque per totum annum Promanee ita firmiter congelatum, quod glacies calcatur ab hominibus &animalibus sicut terra. In Iittore illius fluminis inveniuntur cedam arbores satis parvae: ultra Vero & ex alia parte illius numinis sunt gentes habitantes variae & diversae, quae non computantur de regno Cumaniae, Obediunt tamen regi. Et quidam sunt qui habitant circa montem Cocas, qui mirabiliter est magnus & altus. Astures & aliae aves rapaces albae sunt quae . in illis montibus oriuntur. Et iste mons residet inter duo ma xla : quia ex parte occidentis est mons, eX Parte orientis mare Caspium: & istud mare Caspium nullum habet introitum cum mari oceano, sed est sicut lacus; mare tamen propter ipsiius m gnitudinem appellatur,est enim major lacus quam reperiatur in orbe: quia protentitur a dicto monte Caspie usque ad caput re gni Persarum,& dividit totam terram Asiae in duas partes. Et
illa pars quae est in parte orientis dicitur Asia prohinda: & illa
9쪽
quae est in occidente, dicitur Asia major, & multos nos pisces. Circa illum montesti Caspium inveniuntur bub& alia multa animalia sylvestria. Sunt etiam in illis partibu multae insulae, in quibus aves nidificant, & praecipue falcones, ae Pegrim vulgariter apsellantur , & Esimelliones, &Bon-
REgnum Indiae est valde longum, & stum super mare
oceani quod in illis partibus dicitur Hare Indiae. Istud regnumincipit a confinibus regni Persarum, & extenditur per Orientem usque ad unam provinciam quae vocatur Balarem:& in illa provincia reperiuntux lapides pretios, qvi Balais appellantur. EX parte Septentrionis perlongum est & magnum Qesextum Indiae , ubi tot serventes, & animalii diversitates habitantes Imperator Alexander dicitur invenisse. In ip regno praedicavit beatus Thomas Apostolus fidem Cluisti &multas convertit provincias atre gentes: sed quia distant multum ab illis terris & locis, in quibus fides colitur Christiana. ibi fides nostra est multum diminuta, nec est ibi nisi quosdam civitas, in qua habitant Christiani: omnes vero alii fidem Christi totaliter reliquerunt. EN parte vero meridiei perlongum est mare oceanum, in quo sunt multae insulae: sed homi nes degentes in illis sunt nigri, & nudi incedunt totaliter propter aestum, S. colunt idola velut stulti. In illis insulis' inve-
10쪽
niuntur lapides pretiosi, margaritae, & aurum, & multa genera specierum tu rerum medicinalium, quae conserunt tape hominibus hujus mundi. Ibi etiam cst quaedam insula , quae vocatur Celan & in iIureperiuntur laPides, qui vocantur rubi ni& sapphiri: & Rex illius insulae liabet majovem rubinum& meliorem, quam valeat reperiri. Et quando Rex illius insitae debet coronari, lapidem illum manibus suis tenet, & Ω- dens super equo circuit civitatem, & ex tunc omnes sibi obedia uni tanquam Regi. Terra Indiae est quasi insula a deserto superius nominato, & mari Oceano in eundata; ita quod vix potaset aliquis introire illam terram, nisi ab uno latere tantum, vi delicet ex parte regni Persiarum. Et mercatores, qui ad illam terram volunt accedere, Primo vadunt ad quandam civitatem, quae vocatur Hermes, quam Hermes Philosophus fundavit ar rificialiter , ut praesertur: & exinde transeunt Per quoddam brachium maris quousque veniunt ad Mandam civitatem, qum Combaech nominatur. Et ibi inveniuntur aUes, qVae vocantur papages, quae sunt viridi colore: & tanta est in illis partibus illarum avium multitudo quanta passerum in hac terra. In illo portu inveniunt,quaecunque venaliamercatores. Et si liliatra vellent procedere, absque molestia possent ire. in illa provincia non habent abundantiam hordei vel frumenti. Coa medunt tamen illarum partium habitatores risum, mili dae, butyrum, & seuctus, qui multi crescunt ibidem.
Egnum Persarum dividitur in duas partes, quae dicunturilummodo unum regnum: eo praecipue quod unus solus. Dominus illarum terrarum semper obtinuit principatum.