C. Crispi Sallustii De coniuratione Catilinae. Eiusdem De bello Iugurthino. Eiusdem Oratio contra M.T. Ciceronem. M.T. Ciceronis Oratio contra C. Crispum Sallustium. Eiusdem Orationes quatuor contra Lucium Catilinam. Porcii Latronis Declamatio contra

12쪽

C CRISPr S ALLUSTII DE GONIVRATIONE CATI BIN E.

EIUSDEM DE BELLO IVGUI HI NOEiusdem oratio mirara M. claronem, .m M. T. Ciceronis oratio contra C. Crist si Sallu dum. Et dem orationes quatuor cotra Lucinna catilini Porta Latronis declamatio contra Laesum Catilini

Orationes q aedam ex Iibris billariarum C. Cristi

13쪽

Ibi de coniuratione Catilinae, σ

tetia Parisiorum Ioannes Lasacri, qui siti perioribus annis ent apud V enemr lePitum R egis, iocundus V eronensis uiri bonarum literarum strudi igitarns in Italiam g terunt, mihiq; , quae utriusq; est liberalidus, excudenda dederunt,quae quam Isint correcfla et emendare sistim in principio de coniurationa Catilin licet cognoscere. Nam quod fere in aliis temptur. Nam imperiuscite bis artibus retinetur, qlii bus in initio partum est. v erum ubi pro labore desiludia,pro Gntinentia,et aequitate libido atque si perobia mi stere, fortuna simul cἴmwditur cum moribus. I tu imperim simperab optimo quos ad minus bo m transfertur, in his sic habetur, Ita imperium semper ad optimum quens a mimus bono transferratur.quae uera est lectio . Est enim sensius. Imperium in inino uirtute ab optimis partum,eadem uirtuteβ-cile retinetur Prauis autem recturibus AmsAmmistur fortuna cum moribus t imperiurursius ad opti-- mos redit . Hos libros Liuiam tibi di turmas, tum quia te ducibus iis . quorum his libris vlla tradun-ortitudine .strei Militaris sa entia iam asae, VJ um etiam, paucis admodum datur,

leg, acti,assias lege V. Deinde quiasaepe me hor

14쪽

tatus es,ut encherridii forma, libros quibus clara=gvirorum v la conmentur,excudendos curarem qua belli eos tecum comodius habere posses. Acripe esturnuc quae Sallus hi ad nostra aetate Historiae peruenere sintq; qu se longet mommentae t tuae μή tineuolentiae nostra . Venetiis Mense Aprili.

15쪽

Ex LIBRIS PETRI CRINITI DE HISTORICIs AC ORATORIBUS LATINIS.

icristus fastu hus Amiterni natus tradi.C. tur in agro Sabim, quo anuo Atheniensium urbs,a, L. Ulla deuicti,atque -- stitu est,ut Romani annales re frui, ex

nobili saltushor m semilia ortus est,quae diu in secudo ordine dignitatem seriuruit Idem in urbe educι- tus creditura teneris annis operam,ae studi ι pedise optimis disiiplinis.Sed cum in ea tempora inmciditi et, quibus corrupti ciuium mores, uariis partibiis,atque sectionibus 'rent, que uirtuti prαmia, aut bonis iuniis adessent,in tam deprauare riuiuae, quod idem saltushus fatetur,ut bim eius inuruuna uolupretibuS,ficile Accubvit. Irus cum ad Rempu- pro redite'ret delatus,propter ciuium improbitate et sectiones,multa aduersi pertulit nam tum praecipue ullanis partibus inficti huicis aestuabat,cubre ex ueber comminurris, Sallusbum ipsium inuniosulse acri, et instrudiis liter aris accurato, twm maxime inscribenda bis laria. Praeceptore habuit inter alios Atreium praetextatum,qui Philologum se appellauit, et ab eo edo hias est de ratione recte scribe-di, ut a Suetonio Tranquillo traditur,qui et Asiniuquoque Pollionem siribit ab eodem Praetexdito erudiaque instruehim maxime autem. M. Catoniς Ilii 'su Ait,ex cuius commereriis ueyba excerpsit,

et uenis breuiarium ad uβm propriu habuit,quod

16쪽

refert,in qua ipsium A ntonium,ceu insanientem increpat,quod ea scribere uellet,quae metrentur potitis homnes quam quae intellitine ed interiis ad saltu hi commendirios. Hillariam coposuit de. L, Catilinae coinratione contra Rom. Seruit si et irem de bello Iugrarthae,qui Numidiae Rex βλις,diu oontra stomanorstrenue rem gessis Histiriam praeterea de Romuom τwmvshs,ut de Mario,et Ulla,necnon de Pompeiocvntra Revm Mithridate,quod opus labris aliquoea Sallu ho absolutum traditur. Et adhuc si perfune quaedam,ueluti abse Iutismι operis reliquiae,im quibus saltushi diligentia in historia describenda, ais grauitas appareat In parte operis de rebus punicis, tunto animis trudio incubuit,ut a quibus iam scri si sit,eum reponem adiisse,ac maxima solertia perlustras,quo maiore fide atque officio uerilitem exploraret. A vienus certe Ruμs plurimum saltushi Husensitam,atque studi cum mendauit. Sed et Cestiis in vir Romnus, qui ueterum eruditionis Ariμπ-ebus habetur ita de Sallu hi oratione diserit Elerintia inquit Sallu hi uerbor reos facundia,et nouandi strudium,cum multu prorsus inuidia Ait pIures non mediocri seiunio uiri conati fiunt reprehedere pleroque et obtre re,in quibus plura hiscite, aut malia gne uellicini. Quin π huc proprietatis feruunt si,

mum uotare.T.-tem Liuius eam iniquus saltu oDitscuti ab Anneo senem scribitur,ut quaedam ex his laria Thuodidis trastatu, et eleernter assumpe uelut deprauat et corrum illi obient, Idq, inum

17쪽

non in Thu didis grafiam efficit, ut Arellius Fnis scus dicebat,uerum putauit se scilius Sast humus nere i nius Thucydidem ipsum praeferret. A simius quoque Pollio librum scripsit,quos Sallu bi scripta

reprehenderet, quod in iis nimia quidem assectitione antiquitutem sequeretur. Fabius uero Ciuintiliarims,uir maturo et graui iudicio, asperuit, oranoe Sallathi,atque breuitute nihil feri pose perfatus, praeferrim apud uacuas m erudires aures neque ueritus

est idem Fabius summi Thuodidi inscribenda historia apud Griems principi, fastussium ipsium opponare cuti.Τ-Limum Herodoto,quo βAum est,ut cumllures uoluerine dicendi genus Sallu banum Iequi,

minimesine aspeculi est enim eius oratio tum ab o&m,rem c lit innocens,ut merito ab eruditis diuina breuitus censeatur.nam et Aruntius,qui belli puniribillariamscripsit Sallusho trentum adincest, ut eius orationem maximo studio sequeretur,quod alibi diximus. Nec illud ignoratur,consueuis saltushi magno labore ac studio scribere,ut nihil non ab ,Iumm,atque perstrium uideri mori quod ex ipsa Ie- μου hale solligitur. Amicos in primis habuit douestri ,et fingenuo nobiles ut Cor nepotem,M. Flamet Nigidium Figulum qui periise in exilio traditur, Iulium praeterea Caesarem magno studio dilexit , a quo etiam,vi creditur,digniture praestriti irae honesistus est. Illud item a Suetonio restrtur, Lenam Irs muti cum Pompei libertum , saoras confra Sasi h si Vmpossise . Mns mordaci et virulento carmine ia-

raseint qui Lurconem illum,popinionem siet ne

18쪽

bulonem ac u lauriren appellarit tu uirescripos ,

monstrosum, ac-w Catonis urem ineruditis sm, quod ipsum no alia ratione a Lenaeo fictum creditur,quὰm ut sirudium sivisim,atque o bici; m erv patronum Pompeium probaret,quem uirum Cris Sallu hius ore probo animo autem in uerecundo esse scripserat Ires mirandum non est itum acerbe , atque fatFrice libertus Lenaeus confra Sallu hwm aciem 'li exacuit, Quantum odii atq; inimicitiae inter bue

et .M. Ciceronem extiterit, tigimm est quod utrimus se uiolentae atque acerrimae orationes ita demonis

strans,ut neuter uideri possit satis sui rationem habuisse, dum alteri male diceret, Qua in re non fiat mire referenda, cum ex Hieronymi , ac Fabii automvitute constri, eos homines Ionu aberrasse, qui consietis magis orationes ab altu, quam a Sallusho et Cicerone habitus crediderime. Etsanetam corruptis movibus Sallustius, iunio tam procliui ad luxis fuit, ut paternam domum uiuente adhuc patre,turpissisima ratione uenalem haberet ,quod illi inter alia uitia a

M. Cicerone exprobatur. Sed a Varrone etiΞ et Gel.

Iio traditum est,eundem fulse in adulterio deprehesum ab A nnio Milone,lorisq; Gesῖm,ac dare pecu rua dimissum rima ratione Iastitam est, ut Μ- CIcero appellare illwm no dubitauerit,nunsarum aspectά , cubiculorum pellicem,et adulterum, Dignitates pura blims gessit,et quaest uvae,ac tribunatus honorem assecutus est sed nulla sile laude, aut cummcndatione. adeo libidine mans, ci ratione et publice et priuatin via pe, nam et bis uocatus est in iudiciu et adiudicis

19쪽

subsillia abstractin ortuna extrem ut is t. Ci. stent, scribunt cutem gramatici eam se de senatueteribim sic Aa censoribus,quod ingenti tibidine matronas consimiretur Illud quoque de Sallushoreiatum est latrocinio et fauore C, Caesaris consecutum suis praeturam Africae interioris ex qua diues δε-

μις, cum in urbem rediret,pretiosissimor,atq; amoenissimos hortos in regione ad malwm punicum commparauit,ae Tiburti uillam,qsae a Cicerone itidem ilis obiciuntur, neque desunt qui scribant Terentiam M. Ciceronis uxore ab eo repudiarem,Sallu ho --psis,de deinceps Messalae Corμiuo,uiro in eloquen , tia clarissimo quod etiam suo loco scripsimur. Scienisdus fuisse pi res tu os,nam re Gneus a.M. Tullio celebratur in saltushomm familia insignis,

M. Cicerori,ac Gn.Pompeio maxime familiari

quod ex bis epis lis opiligitur,quas Cicero ad Pomponiam Atticum stribit qua in re imprudenter quidis decepti βιm,cum Sallusbi Empedoclea ignorarere,ut alibi demon' ui Sunt qui tradanae,alannum secundum et LX.ewm uix st,et in patria annis aliquot post obitum C. Caesaris diem extremum obiis,quod ex ueteruoommeninis colligitur. Illud

praeterea de hoc inὸ Critro Romae circulatum est,

ut muIn te lantur. Hic erit,ut perbibent doctor m corda uirorem,

Cristus Romana primus in hisbria.

20쪽

Ristus saIla bus uir patritius ab ineune te aerere bonis artibus imbutus, ad Rep. gerendam animum applicuit,in qua nop maduersa passus prudentia μαμ- perauit Et Rel iam Carthagne, atque Numantia euersa Asiaes domimini nec nobilitati,nec uirtuti sua redderentur praemia atque impudenti,atq; darissimo cuis pIebs obsequerentur Hinc dominatus L. vllae σ proscriptionis rubula Romanis ciuibus prius ignotae, prolatae est hinc 'aptios Catilinae coniuratio. Hinc bellum ciuili inter Caesarem re Pompeium exortum libertatem ciuitaeti ademit His inturno num moribus consti tum Cristi munisi siua, pte natura integrum iuuenili, ac flagranti aetate procliuem ad adulteria libido rapuit, atque corrupit, nes' id impune diu admisit. Nam,ut Varro tradit,

ab Annio Milone domi deprehensius re grandi perumnia mutentus est, bis ad subsilia accusatus, atque absolutus a iudicibus no sine pecunia,ut fertur discessit domum auitam tanto patris dolore iam aereae moem uendidit,ut uisu decedere cogeretur . Consumptis intur opibus patriis,et quaestura prius An usMei de tribunus plebis creatus est. Ac postremo pratore ulterioris Africae designatum eum profvnsulem cum exercitu reguo Iubae Rege necato Caesar praefat,a pinprouincis redegi, Quae sane cristus mutaetis mo