장음표시 사용
581쪽
dicatorum regium praedicatorem per interpretem instruerentur de fide; creatione mundi, mapsu primi hominis Adar, unus Samagittharu sufferre sermone praedicantis no ualens in haec uerba prorumpit, Mentitur, inquit illustrissime rex iste sacerdos, asserit mundu creatum esse, quia sit homo non longaeuae aetatis, sunt etenim inter nos plures annorum numero seniores eo, cen tenarium numerum supergressi, qui creatione nullam recordantur sed sole et lunam,caeteracl sydera semper eisdem motibus luxisse reserunt. Rex auteVladissaus iubens e silere,declarauit magistru metit creatione udi non asseruisse in diebus suis incepisse, sed loge ante puta ante sex millia annoru, et paulo plus,ordinatione diuina prouenisse. Cotulit autem rex ladissa us mamium ducatu Lithuaniae et Samagitthiae Alexandro Uitoido fratri suo
patrueli: is quia acer&animosus erat pugnando, adiecit Lithuaniae ducatu Pthou, quem Plescouiam appellant. Deinde alterii ducatu Nouoprodicra. qui Nugardia o nominatur.Tertium ducatum Smolnensem suo dominio apposuἶ.Facstach in circuitu pace,in orientem penetrauit, et incidens in hor dam Tartaroru multitudine eorum, in Lithuaniam appulit, ac in certo tenritorio Lithuaniae locauit, usque in hanc diem permanentem Congesto in fortior exercitu iterum iis Tartariam perrexit,et superatis suminibus nilaniciem diffuse porrectam circa flumen Vorzscla,quartadecima die Augusti peruenit.Ibi occurrente et Imperatore Tauolliensi Temi kultu, quem struptores Temerianem nuncupant, cum infinita ac innumerabili Tartarorum multitudine de reugisvi pace utrinq; tractabant, concordia tamen nequa, quam a Tartaris acceptabatur Vitoldus igitur a suis persuasus cum custodibus corporis sui retrorsum abint,sin Lithuaniam fugitiue redint exercitus uero ipsius ab in sinit multitudine Tartarorum obrutus estoto deletus est. Praeterea Sigismundus rex Romanoru iaciendo inter Vitoldum, ladis Iaum fratrem eius regem Poloniae fomitem discordiaru coronam Vitoldo promisit, de in regem Lithuanorum sublimari persuasit veru quu afferrei corona per loca tutiora Marchia dc Prussiae nobiles maioris Polonice sese opposuerunt, dccum exploratoribus in custodia permanendo, in loco qui Turetagora uocat legatos Imperatoris Romanoru opperiebantur, expelistarunt. Illi uero rem insectam cognoscentes, terrore perculsi retrocesserunt, Vitoldus autem de hoc certior factus prς tristitia ab anthrace inter scapulas orto, uita cum principatu finiuit anno domini millesimo quadringetesimo
trige sim o Post morte stoldi V ladisaus Iagello rex Poloniae Sui trigellum
fratrem suum in ducem Lithuaniae anulo suo in uestiuit& substituit qui immemor beneficia cotra Viadisaum Iagellonem tumultua uit&bella gessit.
propter quod rex ladissau principi Sigismundo de Starodup suggessit. comisit is, ut ducatum Lithuaniae sub Sui trigello surriperet. Apparente in comete exili supra illum duca dux Sigismundus de Starodup uitrige lu
582쪽
expulit &ducatum magnum thuaniae possedit. Hunc Sigismundus Iu an dux Cetarthoriensis generexsecta Rutenus post aliquot dies occidi ungrediebatur siquidem ex consuetudine ursia ad tabernaculum ducis Sigismudi. Ruteni itaq; more ursae ostium tabernaculi fricabant&mouebant quo au/dito dux Sigismundus ursam aduenisse putando, ostia aperuit dia Rute/nis uulneribus concisus occubuit. JEneas de Picol ominibus scripsit no huc Sigismund a. scd Uitoldum sicut praemissum est, per suos in forma ursae de lusum interfectum.Sed insciis relatoribus credidit.&erronee scripsit quem/ad modia simili errore ductus plurima de Lithuanis plurimari de Polonis γonficta literis tradidit. Posteri in historiographi errantem erronee sequen/ es, ipsius AEnea absurditates xloca atq; mores illarum nationum nunqua iisse,aliterquam fuerunt &quam sunt, tan ueraliteris demandareno eru/huerunt,quum experientia praeteritorum atque praesentium ipsum S ipsosi hexpertosic aliter quam res habeat scribentes redarguat Successit duci Si, soaudo de Starodup,Kazimirus Viadissa Iagellonis tertius natus in ma/gno ducatu Lithuaniae, que seia quinquaginta annis gubernauit, sub cuius extremis&ultimis annis uandux Moscorum auulsit,& sibi appropriavit ducatum Nouogrodiensem alias Nugardiam seu Nouogrodiam nuncupatu Post Kaeti mirum in Lithuania dominatus est Alexander filius eius quae togenitus, cuius temporibus praefatus Iu an dux Moscorum principatu Mozaisiensem dongitudinis septuaginta,latitudinis totidem milliarium,&castra quadraginta subripuit. Alexandro uita functo Sigismundus modernus in magno ducatu Lithuaniae suffectus est sub cuius dominio Vastilo Mosco/uiae duxin principatum lession quem Plest oviarn appellant, deducatu Smolnensem expugnauit&possedit.
De amplitudine, contentis magni ducatus Lithuaniae, Caput in AMplitudo magni ducatus Lithuaniae est talis. A mari Balteo seu Pru/tenico ad linam capitalem ciuitatem Lithuaniae sexaginta milliaria a Riga uero ad Utinam recto itinere septuaginta milliaria eundo uero super Polocethouissim uniter uadunt,erunt a Riga in Vilnam centum milliaria. Deinde a lina in io sunt centum milliaria A Kio usq; ad cos uentia, ubi iunguntur suur, Dinepr&Boli,quos Graeci Borysthenem.maiorem S: minorem appellant, sunt decem dietae, quae faciunt septuaginta milliaria, ibi steterat castrum Detas u quod destructum est &ibi est finis domini j Li/thuanorum, quum prius protendebatur ad Byaligrod, quod latini Album castrum nuncupant, ipsum Turci expugnarunt possident circumcirca uero Tartari in campis degut ista est computatio uersus meridie, quin imo
uerius dicam inter oriente&meridiem. Iterum ex transuerso computando,a
Patetouvi metis Lithuaniae in Vilnam sunt octuaginta milliaria: sed a Cra/co uia
583쪽
couia per eandem uia usq; in Vilna sunt centu Muiginti milliatia A Villiam Smoleniuo centu milliaria, a Sinolensko in Moscuua ciuitate Moscorucentum milliatia,&sunt miliaria Germanica magna. Prima aute, capitalis ciuitas in Lithuania est lina est tanta quanta raco uia cum Mazim tria Clepardia,&omnibus luburbi uerum domus nossent cohaerentes sicut in ViIna metro, nostris ciuitatibus, sed ut sepe mediant horti&pomaria habet illi a bina potii Lithμή castra murata, superum in mole Scin serum in basta. Nouigrosuero, quam
Latini Nugardia uel ouogardia iocant, fuit de possessione magni duca/tus Lithuaniae, per dueem itoldum armis conquisita, & est Nouigrod in amplitudine paulo maior quam Roma, quia Roma in ambitu continet tri NμgηrMod ginta duo milliaria Italica, quae faciunt sex milliaria Germanica .5 duo milli δ' ria halica supersunt. Nouigrod autem cotinet integra septem milliaria alia ltriginta uini milliaria Italica. Item Nouigrod lignea habet disicia Roma uero murata. Distat Nouigrod a mari Balteo duobus uel quasi tribus millirhs. Et fuerunt adhucc sunt in ea di imi mercatores in tantu quod apta quemlibet mercatorem iuxta refectorium est Craiacet, id est reseruaculum lo/co testudinis, in quod argentum, aurum ex res pretiosae conquisitae proh cie/bantur absq; numero, Vnde luan, quod sonat Ioannes princeps oscoruanno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo nono, surripiedo Nouigrod de manibus Kaetim iri magni ducis Lithuaniae, huiuscemodi thoesauros Nouogrodiera. exhausitio trecentos currus ad summum implendo,duutaxat de auro,argetos unionibus pretiosis, in Mosco uiam abduxit. Et quia in eadem Nouigrod perniciosa consuetudo inoleverat sicariorum se raptora, saepe in aliquo reo inuento uel designato pulsabatur campana praetorid, ubi centum senatores tanquam iudices sedebant, omnes more illius patriae barbam protensam nutrientes uulgus autem audito sono campanar, concurrebat de tota ciuitate, ita quod quilibet hospes duos acciperet lapides in brachio 8 fir hospitum similiter. Quum p reus per senatores codem na/retur,lapidibus adstantes obruebant de interficiebat eum, tumultuosec ad domum condemnati curretes diripiebant omnia bona occisi area domus postea uendebatur, 5 pecunia exinde pro Republica confiscabatur. Idcirco
Iu an dux Moscorum praefatus apprehensa opos Iesia Nouigrod in quin
famosioribus plateis quinque capitaneos cum armiger constituit ad sedandum de prohibendum solitos tumultus, inuasiones spolia. Est in Noui grod castrum Deceten nuncupatum, in eo principalis ecclesia est saneticio, phiarad est saluatoris,d est tecta aureis laminis splendescentibus suntq; in eadem Nouigrod septem monasteria Tirnkoru, id est, nigrorum onachorude regula sancti Basilia dc distant a seinuicem sere uel prope per medium milliare In primo monasterio B. Mariae uirginis sunt mille monachi, in altero
sancti Georgia septingenti, in tertio sexingenti in quarto quadtingnti ste
584쪽
cbnsequenter mal natius stacti licolai, quem Ruteni inter alios saneto plus colunt: eccle ne lunt tot Quot sunt dies in anno. Habet eleuatioue poli Nouigro sexaginta exoraduum in aestate circa solstitiu aestiuale post occasum solis apparet lux lius in in ortum solis, ut a ce laborare possint. Post Nugardiam ad Septentrionem est Suetia initandi usque in oceanum Septentrionis.Pseou urbs nobilis muratae magna,
ni Plesco uiam appellant, inhabitatores ipsius omnes sunt lingua et ritu Su Pi covi teni barbam non radunt et crines capitis non tondent,habitum uero into to deferunt Altinannicum . Habet terra Plescouia triginta castra murata, et sunt uersus Liuoniam, et non sunt tam bona castra in Moscouia, neque in
Lithuania. Tota autem terra Plescouiae sexaginta milliaria in longitudine, ct quadraointa in latitudine cotinct.Vassilo modernus princeps Mosco uiae per compta deposuit campanam ad cuius pulsum tota ciuitas conis uebat,et iniurian tes opprimebat Contra pactum quoque et promissa sua abegit ladicam. id est . cpiscopum loci et plures nobiles ac ciues Plesco uixet locauit in ciui/tite Moscita, et ali js locis Mosco utar. Deinceps uersus oriente est Poloctico castrum ci ciuitas magna et pertinet ad ducatum Smolen. possidet eam maotius dux Lithuania Pin hanc ad orientem est Smolen sic castrum ictuulis ex roboribus structa et fossis profundis munita ipsa autem terra seu ducatus S molens coco tinet in longum sexaginta aut septuaginta milliaria German ica. Praeterea linguagium Lithuanicum est quadripartitum, primum lino uaotum est Iacetuingorum ut horum qui circa castrum Dro hicin inha/bi runt,& pauci supersunt. AlteruTertium Prutcnicum. Quartum in Lothua seu.Loththola, id est Livonia, circa suuium Detuina,& Rigam ciuitatem .Et horum quanquam eadem sit linoua unus tamen non plene alterum intelligit nisi cursiuus Squi agatus cst per illas terras. Habuit hoc linguagiti quadripartitu cmpore idololatriae pontificcmmaXim unum,que Criue appellabant, morante in ciuitate Romoue a Roma dicta, quonia hoc linguadu de Italia iactat sese aduenitae, de
habet non ulla uocabula Italica tu suo sermone. De isto Criuevi ciuitat Romoue in lcgenda sancti Adelberti pontificis S martyris legie. Et scias quod
in Prussa iam pauci proferunt Prutenicum. subintrauit siquidem lingua lonorum Almannorum sic Sin Lothua pauci uillani profitentur hane si nouam,quia subintrauit Almannicum.In Samagitthia autem, queo iudinis quinquaginta miliariorum,& in Lithuania, quae in longum trigin/ὼ milliaria continci, in uilis Lithua uicum loquuntur,oc in magna parte Po/Ionicum profitentutinam di sermone Polonico sacerdotes eis praedicant in ecclesijs,
585쪽
ecclestjs insuper scito quod hoc linguagiu quadripartitum totum est de obedientiavi fide Romana ecclesia in ali js autem prouinci j circumiacentibus, ut in Nouigrod in Plescouia in Polocho in Smolen sco, Sin meridie usque post Kiou Ruteni sunt omnes,&Rutenicum seu Sclauonicum loquuntur, ritum p Graecorum obseruant, Lobedientia Constantinopolitano patriar/char praestant. Ampilius sunt in ducatu Lithuaniae Tartati circum linam, di habent proprias uillas: colunt agros more nostro, laborant deuehunt me i Τ ces, ad mandatum magni ducis Lithua nite omnes ad bellu assurgunt
quuntur Tartaricia dccolunt Mahumete, qui a Saracenori secta profitentur.
Insuper sunt Hebrai in Lithuania, praesertim in ciuitate Troiit, hi labotat&mercantur theton ea&ossicia publica tenent, de usurisinia uiuut, post hoc de fluminibus dicamus. A parte orientali dominiti Lithuanor a terminant suu q. scol, Iugra Donyecet, id est paruus Don,&est paruus Tanais, hi&plurimi alii in Tanaim decurru t. Item ex dominio Lithua noru post castruVesse, a quod dux Mosco uia Modernus assilo occupauit, omis est Di/nepr, seu Boristhenes ex terra plana lutosa, ex stagnis in desis sylvis, S fuit rivi ηιρι sub Smolens co et sub Kiou, tande emensis quassi tricentis milliar as Germa Rhenis nicis, in mare Ponti incidit. Item ilia alius fluuius triginta milliarias ad omentem ilia a ciuitatis ortu copii, et sub castro linensi cum alio fluvio mi nor Vtina dicto, ct initium ius duobus milliari is a praefata ciuitate lina computa comiscetur, una in ad magnu fluuium Niemcn insuunt. Nieme autem suu ius ualde sexuos decurrit, naues defert et merces: et post castra Couno in mare Prutenicu caditutem Detuina magnus fluuius fontes habet in Mosco uia et in dominio Lithuanorum fluit sub castro Viteplic deinde sub Poloczko: hostia eius circa Riga ciuitatem Liuo uiae, ubi in mare cadit, et scias quod queadmodu insuperioribus praemisi tria magna flumina prope se inuice oriuntur, scilicet, D mepplanis, nemorosis, palustribus, non ex montibus Hyperboreis, no Riphaeis. nec aliquibus montibus qui in natura minime sunt, duntaxat fio meto olim
Graecoxu tanquam in re ueritate existerent gloriose et ampullo se praedicati it sunt,&quod prafata flumina ex ipsis erumperet ac orirene persequaces hi 's'
storicbs cosmographos et poetas inexperte descripti decantatici sunt, quum nusquam compareanti plana siquide est terra per totum, unde illa ortum ducunt. Et in ep qui est Boristhenes ad meridie fluit usi in mare Ponti incidens. Detu in agrande sumen x Moscouia erumpens, ad occasum solis per domini Lithua norit, et per Livonia labens iuxta ciuitatem Riciam, in mare Balteum descendit.Volha maximus fluminu etiam e Mosco uia oriens in Septentrione tendit, reuersus pinoriente, longinque circuit Tanaim: tandeconuersus in meride per Scythiam seu Sarmatia Asiana et campos planissimos Tartarorum peruagatus, inusinti quinque flumina magna partitus,
586쪽
316 DE s ARMATIA EUROPE Amare Euxinum ingreditur. Distat Tanais a Vollia in Tartari itinere sex hebdomadarum ad minus trium aut quatuor velocissime currentibus. Sut&alia in Lithuania de Mosco uia multa flumina tostagna magna: parua ue/ro flumina dc riui sine numero in maiora defluunt. Omnia piscosa abundater ita quod in illis terris ubi aqua, ibi&pisces xsunrpisces sapidiores dedelectabilioris gustus quam in regionibus nostris piscina defodinae pro aquis 5 impiscationibus tanquam inutiles illic non fiunt. Amplius in ducatu Lib. . mu ni V panis rusticorum nigerrimus est, cribratus, ex siligine aut ordeo
isti una am furfuribus: dominoria uero dc potentum panis delectabilis depu=ra similagine tritici albussimus pinsitur&habetur: uino carent, nisi quod ali/unde ducitur, praecipue uinu Rhenense S ex occidentalibus regionibus per mare Germanicum e Balteu,adductu alicubi reperitur, medon edospisso,dctenui&uario modo cocto abundant,dcillo reficiuntur 6 inebriantur. Cerjuisias coquut diuersimode N ex uariis granis, puta frumeto, sitioine ordeo, auena millio dcc de non sunt sapidae uulgus autem ut semper aquam bibit: oliuaret fructus dulces ac delicati illic non crescunt, algida etenim et frigida est prouincia Armenta habent omni generis et seras sylvaru plus quam in orbe Christianorum reperiantur saltus, deserta, et sylvae sunt magnae, decem, ab quando quindecim milliariorum, nonnunquam et uiginti quini milliarioru: ad latera desertorum dosyluaru uillae 8 habitatores inueniunt: dc idcisco quia magna nemora sunt, magnae seraexmulta abundantis imae uisuntur de capiuntur,urid boues sylvestres, quos lingua ipsorum thuri&zumbrones uocant, onagri, de equi sylvestres, cerui,damae, dorcae, capreae. apro arsi mardures, scismi catera genera serarum. Insuperaues abundanto ficedulae. qamuis illic uinea non sunt, aduolant 8 impinguancat cum suauitate eduntur. Esic in Lithuania dc Mosco uia animal voracissimum
5 inutile; quod alibi non comparet, rosio malia nominatum quantitatisca nis, faciei catti, corpori S caudae ut vulpis, colore nigrum cadaueribus ue/scitur inuentoc cadauere, in tantum uorat, ut extendat Minfletur tanquam tympanu, repertacl angustia, stricta inter arbores intrat de in trudit se cum uiolentia premendo, ut uiolenter comesta uiolentius egerat,sicin extenuatudenuo cadauer accurrit,d ad summu implet , cu uicistitudine expressionis, S ad morticinium reuersionis,donec totu absumat de deuoret. Et sorsan na/tura a insatiabile animal in illis regionibus producit, ut homines simili uo/e ahuti ci racitate laborate redarguat. Quonia potentes quia conuiuari coeperint, se/ihi brum det a meridie in mediu noctis cotinuo cibo dc potu sese opplendo,de a mesa quoties natura propellit assurgedod egerendo iteru dc iterui oranti ad uomitus amissionem discretionis 3 sensus, tuncq inguinis iccapitis quae sunt discrimina nesciui: estq; illa cosuetudoiniciosa in Lithuania dc Mosco uia, magis uero de ab rubore in Tartaria. Est etia in illis terris Lithuanis. Mosco uiae
587쪽
Mosco uia 5e Tartar ab origine consuetudo uenditionis hominum seruinatura venduntur a dominis suis tanquam pecora, pueric eoru dc uxores: quin imo pauperes hominesaibero uentre nati, uictu carentes, vendunt fi
lios 5 filias suas interdum, o semetipsos, ut apud parro nos siliquis&gros
De Mosco ui Caput I. Mosco uia est regio longissima latissimaui: nam a Smolenseo usque ad
Moscuuam ciuitatem sunt centum milharia a Moscuua ad Voloclida centum milliaria. Et Voloclida est prouincia dc fluuius per ipsam labens codem nomine uocaturi a Voloclida ad sczuga centum milliaria ab scetumga ad Uiathlia centum milliana: ex ista quadringcnta milliaria sunt de regio/ne Mosco uiae,& sermo per totum est Rutenicus seu clauonicus. Vltra proedicta Viathca ad regionem Perm sica centum milliaria inde ad terram Vahulcetha triginta milliaria, ochaec Scythia confinis est. Et istae prouinciae subiectae sunt duci Mosco uiae. additisc terris ad Septentrionem dc orientem ab eodem duce Mosco uia pol Iessis, Iuli radc Corela quae sunt in Scythia crunt quinoenta milliaria Germanica magna Verum Mosco uitae nori per milliaria nostra computant, sed per uersi:& uersi est quinta pars milliaris Germanici. Numerant itaqur a ciuitate Mostiuua ad lodo miriam ciuitatem decem dc septem milliaria Grrmanica ab inde ad Vscetiae si quingenta uersti iterum ab scetuli ad Iuli ram quingenta uersi. Intra Mosco uiam aut sunt multi ducatus. Est ducatus seu terra Mosco uic de qua triginta millia puo natorum nobilitum ad bellum eo rediunt,ao restium uero sexaointa millia. Esto ducatus seu terra Turczka, de qua quadraginta millia armatorum nobilium duntaxia ad bellum prodeunt. In hoc ducatu capitalis ciuitas uerd Tuaeri nuncupat exest ciuitas grandis lignea de lignis aedificata in ca sunt ecclesiari igneae centum ksexaginta, castrum etiam ligneum est, dc sunt in ipso noue oracula seu ecclesiae: principalis est sancti saluatoris, eccilla duntaxat est triuirata: sub hac ciuitate dc castro amplit Timus fluuius ollia labitur Ducatus Chelmsci de quo septem millia pugnatoria exeunt. Ducatus Tubicetous ki, de quo quatuor millia armatoru Ducatus K lins hi, de quo duo millia bellatorum prodeunt, ad terram Tuerden. annumerantur. Item ducatus ubcta
sis triginta milliaria in longum cotinens. Ducatus Iacos auten. quadraginta milliaria de terra habens. Ducatus Setu hersien. uiginti milliaria terra habes. Ducatus Setactio uensis triginta milliaria in longum continens omnes sunt in milliari js Mosco uiae in longum computatis Insuper ducatus Rzezonsis, de quo quindecim millia baronum seu nobilium armatorum evadunt, defluuius nominatissimus Tanais de ipso oritur. Item ducatus Sus datorum, plures ei adiacentes desolati d destructi sunt per Tartaros. Est de ter raTartarorum Cozans La, Horda nominata, triginta millia pugnatorum producens
588쪽
producens, principi Moscorum subiecti, in campis iuxta castrum Cozan, quod dux Mosco uiae possidet: dc alluit magno flumini Votha,degens. Mo/ὰ scuua est ciuitas principalis satis magna,bis maior quam Florentia Thusicis, aut bis maior quam Praga Bohemiae urbs. Praga dico quae extate quam tu uidisti: non Praga, quam quidam nouus historicus ficte astruit longissima trium dierum itinere ciuitate, quod fabula est veru Moscuua lignea est non
murata, plurimas habens plateas,&ubi una platea finitur,altera no statim incipit; sed campus mediat. Inter domos quot sepes mediant, ita ut domus sibi inuicem non cohaereant.Nobilium domus sunt maiores.plebeioru uero humiles. Fluit per medium ciuitatis,d sub castro ipsius fluuius eiusdem no/minis cu ciuitate, Moscuua appellatus,dc est tantus, quatus Multaua in Prioa aut Arnus in Florentia Castrum aute quod est in medio ciuitatis in plano est castrum bonum muratum tanta amplitudinis, ut Buda in Hunga/ria habet tria propugnacula:&cum his turres magnae simul copulatae sunt decem desseptem, tegulis laterich tectae, sed unus murus: in eo castro eclesia sunt sedecim, tres muratae, scilicet, sanctae Maria, sancti Michaelis,d sancti: Nicolai reliquae sunt de ligno. Palatium ducis in praefato castro est muratu ad instaritalicum. novum, non amplum,nec magnu: tres curia nobiliu sunt murarae, alite domus ligno constru me stubae omnes nigrae. Asiae ciuitates
Moscorii sunt minores,dc castra minora omnia de lignis fabrefacta praete/rea terra Mosco uiae plena est boscis ac si uis aquis quo fluminibus, piscibbus, seris. quemadmodum Lithuania reserta, sed frigidioris Septentrionalior, unde pecudesdc pecora parua sunt et mutila absque cornibus, quasi semper propter frigus: homines uero procerae,altae, et robust e statum sunt, bibunt aquam, mecionem, et quass ccet, id est, fermentatos liquores Arant et sulcat ligno sine serra meto et arpicant frondibus arboru supra seminata ab equis tractis, raroc propter intensa et longa gelu segetes maturescut ideo messes sectis frugibus in stubis desiccant, maturant triturant. Saepenu/mero autem utuntur calefacientibus aromatibus tape et sublimatis de aromatibus de melle, uel alio calefactorio, ita ut et de auena aquam ardentem
siue sublimatum faciant et bibant ad effugandum et repellendum algorem et frigus alioquin ex frigore congelaret. Carent uino et oleo,et ne inebriene princeps terre prohibet ne medo aut liquor inebrians in aliqua domo repe, riatur sub priuatione uitae, nisi bis aut te in anno ex admissione principis. Monetam habent argenteam puri argenti, detingis nominatam, maiorem
et minorem, formae oblongae, quadrangularem, non orbicularem, no polita,
nec bene planatam. Esto terra diues argeto,dc custodia undiq; clausa, ut nedum serui&captiui, sed θ liberi, indigenaed aduenae exire absq; literis ducisti nequeant,& haec hactenus. Flumina in Mosco uia sunt plurima, aliqua autem aiora scitu digna enumerabo. Tanais nominatistanus fluuius a Tartaris .d Mosco
589쪽
&Moseo vitis Don nuncupatus, fontes coriginem habet in Mosco uia propyin ducatu Reetensi. Consurgit de terra plana sterili;limosa paludi nos a nemorosa. Qnumq; ad orientem solis processisset usque ad metas Scythiae Tartariae, declinat ad meridiem .d perueniens ad paludes Maeotidas illic ostia te et Lingreditur.Est tantus Tanais, quantum diccrem triplatum Tyberim post Romam in mare Tyrrhenum decurrentem, aut quantu Danu/bium in duplo circa Budam. Et doctrina astrologoru tenet, quod Tahais sit eius longitudinis cuius 8 Nilus fluuius Aegypti, puta circa sexaginta gra/dus longitudinis. Et sicut Nilus a meridie ad mare Alexandriae deicendit, sic Tanais a septentrione in Maeotidas, mare Ponti defluit. Nec piget repete/re quod supra dixi. alia magna flumine ex Mosco uia esse orta uidelicet Ezuina, Uolha,6 Dineprseu Borysthenem. Et quu Moscouia sit regio plana non montosa, praedici a flumina in distantia non ualde longinqua a se invicem ex terra plana nemorosa de paludiuosa oriuntur, maximust fluminuille Volha in Tartarico dictus Edel tendens in septentrionem procedit du/centis milliari j usq; ad Nisii noui grod quod sonat inferius nouum castru, egestin terra Mosco uiae Lillic accurrit 6ce colungitur magnus fluuius ex media Mosco uia procedes, Occa cognominatus. Deinde octuaginta millia rhsoermanicis ollia sub castri Cosan, quod dux Mosco uia possidet tandem sub castrum Sardi quod Tartari tenet,qui deinceps uersus meridiem uiointi quinque suminibus tantis ut est Tyberis Romae de atris multo ia/ioribus influit in mare Euxinum. Accipiat tallector tua humahitas,dc contra omnes aduersantes tueatur,xdicat quod prHibata flumina no de mon/tibus nec de radicibus montium, quoniam ibi montes sunt nulli oriuntur&fluunt. Accipiat secundo. quod moles Hyperborei&Ryphaci, de quibus emanasse illa flumina ab aliquibus fabulo te sic riptum est, nec in Mosco uirin et in atris partibus septeutrionis sunt: recteq; dicetur confictos esse,& nusquam existere nisi forte in libro scripti aut picti.& non in terra reperiri assirmarentur. Accipiat tertio, quod in dominio Moscorum, quemadmoduli, et in terris Turcorum, homines de Ioco in locum et de tertitorio in territoria ad incolendum transferuntur, et ali j pro his commutati mittuntur et locan/tui . Accipiat quarto,in Mosco uia unam linguam et unum sermonem esse. scilicet Rutenicum seu clauonicum in omnibus satrapi js et principatibus; sic quod etiam hulici et qui in lathcadegunt Ruteni sunt,et Ruteniculoquuntur, unam i sectam et religionem instar Graecorum tenet, omnes l
ladi Mid est episcopi. qui plurimi sunt patriarchae Constantinopolitano
subsunt, et conrfimatione ab ipso postulantes obedietiam promittunt, prae/ter Tartaros CosanenseS,qui ducem Moscorum rccognoscentes, Mah, metu unicu Saracenis ueneratur, et linguagium Tartarorum loquuntur. etiam praeter alieni enas ad septentrionem in Scythia comorantes, quiser mone
590쪽
mone xlinguis propri js loquuntur,&idola colunt,prout in sequenti capitalo dicetur. Accipiat quarto,quod post terram Mathca nuncupatam in Sc thiam penetrando iacet magnum idolum Tlotababa, quod interpretatum
sonat,aurea anus seu uetula,quod gentcs uicine colunt ex uenerant, nec aliquis in proximo gradiens aut fera agitanqo ex in uenatione sectando ua/cuus de sine oblatione pertransit: quin imo si munus nobile deest, pellem aut saltem de ueste extractum pilum in offertorium idolo prothcit,4 inclinando secum reuerentia pertransit.
De regionibus Scythia Perm Baskird. Iuhras Corela per ducem Mosco uia subiugatis, Cap. V. Post Mosco uiam sunt gentes 6 regiones inter septentrionem 5corsem tem in fine Asiae septentrionalis, qua proprie Scythia dicitur, principi
Mosco uiae subieci ae, per Iu an ducem Mosco utar principaliter subiugatae, siti licet Perm.Baskird, Cetriremitiua,Iuhra, Corela. Perm monosyllabam est,in/de terra Permsce,bissyllabe Perm sica pronuntia do: dc fuit regio idola coles. quamquan dux Moscoru citra annos uiginti baptisma percipere coegit, more Rutenorum seu Graecorum: dc posuit eis ladicam, id est episcopum . nomine Stephanum,quem barbari post discessum ducis uiuum excoriaverut donecauerunt, reuersusin dux afflixit eos, dc alium denuo pra sulem consti/tuit, sub quo tanquam noui Christicolae,Rutenorum schisma, ritum profitentcs permanent. Aliae uero regiones praeexpress in infidelitate Didolatria perfistunt. Colunt solem,innam, stellas. bestias sylvarum. quod eis occurrit: habent propria lingvagia ex idiomata. In terra Perm sca propriu idio/ma, in terra Paskirdorum proprium, in ultra proprium 8 in Corela etiaHomines sine proprium .in his regionibus non arant non seminant,panes no habet nec pomi ni pecunias: seris sylvarum,quae apud eos abundant, uescuntur,&no nisi aqua
bibunt: morantur in densis sylvis in tugurthsex uirgultis laetis. Et qui sybuae illas terras contexerunt, homines sylvestres, ferinos effecerunt. Sunt uelut bestiae ratione non utentes, uestimenta de lana non habent: pellibus teguntur rude&grosse, consuentes uariaSpelles in simul,ex lupo, ceruo, uraso, fabellisi scismisiciarieris, prout sors obtulerit. Et quia ipsorum terraemineras non nouerunt pro omagio duci Mosconiae mineras non pendiit, sed pelles animaliu sylvestrium quibus aliundant. Proximiores oceano septen/trionis, ut Iuctri de Coreli, piscatur, capiunt balneas seu uitulos c canes marinos, quos ipsi uor uolappellant: dc excute eorum parat redas, bursas dcca letas, axungiam autem pro imaginatione seruant de vendunt. In Iuli ra&Corela sunt aliqui moles mediocris tumoris, non altissima: eleuationis,prout quidam putaueruntd scripserunt. Supra montes autem oceani qui me diocres sunt,perto tu septentrione oceano adiacentes, scandunt ex mari psestes morss nuncupati,dente se supra monte continendo fricando, d ascen sum