Nymphaeum beatissimae virg: Mariae Fabariensis. Sive tractatus de celeberrimis Fabarianis thermis, vulgo Pfefers Bad in superiore Helvetia / [Augustinus Stoecklin]

161쪽

wS V seos qui cum ex validiori forsan motu vehementius incaluerint, si aestu-.antes etiamnum sitim continuo vini

haustu liberalior obruant, confic-nim paullum post Hecticam aut aliam pestiferam febrim, aut si optime cedat crastum M praeualidum capitis catharrum aut pleurit idem Geu quid simile, tam importuno potuineuitabiliter,pro dolor incurrere, Com plures mortem ipsanio. Causti est, quod dum intus forisque poris Acmeatibus corporis ubique apertis, homo exardescit, humoris cxistat appetentissimus, quo fit, ut generosius merum largiter exhaustum

sine mora quantocyus , antequam a s omacho excoquatur, crudum per Hepar in venas, inde per omne corpus transmeeo. Eam immaturiorem . crudam humiditatem, humanae conditioni comprimis noxiam molestia, putor, aegritudinum lethiscorum parens corruptio in-

162쪽

fassibilis consequitur . Istud si eorpori semel aut senat hora duntaxat inflammato sub accidit, quid integrum diem ex calida balneanti ΘVbi intimus sanguis ad extimum cutis per excoriationem cxsugitur, uec corpori onania pallent Tum longe celerius largior vini haustus apertii corpusculum, absque obstaculis unde quaque peruadet , Thermaeque ingurgitatum incrum semicrudum d putridum in locum ducti sanguis is attraheno. Permitte mihi seposita quaestione , paucis irasci, Vcalligare vinolentiam , Non sunt ad cauponam faucibus,ventre ore lisagua contenti, oculis quoque vino usunt. Bibitur auro gemma crystallo,crateras magno statuunt, nisi splendeat, rubeat, subpallescat, aut candicet in vase vinum, stomachan

catur sobruas '. Sic sui unt, sic bibunt, sic rcspondent, sic pere taut .

163쪽

Funeribus suis arridcndum est. Detis meliorata, Sed ad propositum no- Nunc hoc vivendi, imo bibendi modo plerumque Thermas saluber rimas aegris obfuisse comperimus Non quidem ex se, sed ob intempestiuam commessationem , ista autem incommoditas loci Thcrinarum Fabariensium, cita victu magnopere excedatur, non sinit, fit ut Thermaru irCS, non interrumpantur, sed sime impedimento otionem promoue

an . sibi ent quoque ipsa Thermae, nonnullis diebus edendi appetitum sistere, cum videlicet perma

X imo operantur, magis autem siti

bundi pro potu perfusum aqua pa

nem, vel lac luculae Thyrsum, vel succosi pomi cythrorum arantiarum, granathorum morsum , ct frago rum grana sacharo ob spersa adhibent . t ibus Thermae potissimum salubres fore creduntur,eorum cor porc

164쪽

eor protinus suctu quodam inuadunt,&vt morsus videri possit, stomachum quoque cis A intestina attrahunt, ac spinae dorsi quodammo-ὸo contracta assigunt, eaque omnia inania. leuia faciunt Cibi desiderium vehemens accendunt,hilares&recreabundo cessici uno. Quibus autem noxiae4 exitiales futura sunt Thermae si tamen ullis unquam fuere primo nausi abundi crebris ructibus perurgetur, Hypocondrya murmurant&extenduntur, venter inflatur,vires prosternia tur cibi fastidium oboritvita. Haec si alicui acciderent initio ingressus Thermaru ex Antro vi alea aut Fabarium proficiscitur quo deuenienti, c vestigio meliuscule erit, symptomata remittuno.Quamquam haec aliquibus queniantii illilominus tamen Thermae saepius cum fructuisos mille memini , inter quos fuit Se evissimus Princeps Ra-Σiuilius Dux Bir Ze Dubincki , qSchlurkos

165쪽

vis V SSchlurho, que honoris causa hic Cepi nominasse voluera: Qui diligenter assiduo Thermis innatant, plerun q, altera,tertiaue die, in aliquibus quoque viginti quatuor intra horas apparet excoriatio siue Epidermia . Nonnulli ossici tantum causa, amicos inuisentes, dum blandiente aquarum temperie, diutius aliquantulum Thermis sese proluunt, improuiso intra aliquot horas exulcerati, rubea scabritie inficiuntur: atque inuiti postmodum, praeter Opinionem balnei curam instituere coguntu . Tantum quidam excoriantur ut si toti indusia superamiciant, aut lecto se comittant, una cum

ipsis linteaminibus .interula ad Thermas sint deserendi: Alij quam

diu ibi subhaerent, iterum iterumq; excoriantur, alij nedum semel quidem quantumcunque lavent, his tamen proinde, ac illis prodesse animaduersum scio. Ea quo unico,Vς

caetera

166쪽

is Cap. XL Fabariensium Thermarum caetera secludana, neruosa,irrefraga

bilia utilissima perquam maxime ad salutcm publicam necessaria colligent Theoremata synceramue ab fucata balneandi ratione facili negotio disceriaciat Archiatri. Therniae Fabaricias c., quamdiu fluunt salutares csse ab Incolis perhibentur, tametsi per omnemHyemem,ob frigoris asperitatem eis uti vix quos qua possit. Duos leprosos olim tota hyeme illic alijsic oc non onanino persa natos fama vulgavita, Quin eosdem plene percurandos fuisse, ne quidem subdubitat nos e Guari nonius, dummodo,inquit , cum balnei usu, pro medicorum arbitratu internam quoque sui adiunx timent curam s. Aitque praeterea Ego vero neque te pras iij si vetustate adn.odum con firmatas, tuque in Elephantiasses migrauere ab his Thermis proscriberem, quin potius praemisseti, tam cor rupto humori congrua frequentiore

167쪽

euacuatione , integro percuratum eos iri certis,certum quodammodo habeo,rationibus, satis est veteranas& contuna aces scabies leprae soror es)ab eis e tergi descinundari. Id quod leprosorum caeteris Thermarum Fabari percupidis documentum esto. Utinam pro his pauperculis seiunctum tam certo, nouo in aedificio domicilium siue lauacrum

fiat , propriusque in illud rivulus

derivetur, quam pro certo curationis beneficiti cxperturi sunt, Thermae vero,vel hoc solo titulo,celebriores celeberrimis euaderent Misellis pio uide prouideri poterit , nam e superiorum Thermarum defluxu, seiuncta quaedam posset comni odeconstitui Natatoriolata. Quo quid erga miseros misericordius praesta bit Fabariae Princeps t desidero, de hoc infigo. At satisfiet huic meo, de D. Guarinoni desiderio, quod proleprosis adeo votive petimus,qui separatim,

168쪽

υ Cap. XL Fabariensium Thermarum

paratim, aliquod habebunt balneolum, iuxta factam ab R. o loci Αbbate promissionem , Praegnansibus aliqui non nocere , sed prodesidaffirmant . Res matris laetus causa, triplici periculo grauis , duorum

corpori alterius insimul animum respicit . At nequicquam deinceps damni eueniat, occlamat,admonet, protestatur pius noster uari notatu . Gravidae, inquit,nequaquam

caeterarum more diu noctuque lauitent, continenter, vix breuiori ho

ruta permiserim idque summum bis ex die,quod de validioribus,non delicatulis Idmollicellis aio ea quippe potiusta Thermis serio ac seuero eliminandas quam tolerandas adcxistimo. Si quidem is ud absque euidenti partus discrimine euenire nequit, nisi dicto modo cautissimc euitata omni excoriatione lauem; Sanguinolentarum alia es ratio. Enim uero cum subinterdum crassitor, ve-

169쪽

retior . agrestis praegnans perici I luna effugit, id in exemplum seque-lamve minime trahas velim, quod enim uni hoc, centum alijs non continge . Sicili . Qui ex lue venerea aegrotant, abi sua hermarum Fabariensium, laedi

nonnus existimanta Medicamentum enim hocce magnum atque sacrum morbum istum profanum,

sordidumque non admittere aiunt immo ne eos quidem sufferre qui hydrargyrum traci arunt. Quod fal- sum esse experientia ostendit. Fa- ,. britius quippe Hildanus anno I 6 IO. hasce Thermas inuisens, linimentum ex Mercurio crudo , axungia porcina extincto confecit, eoq; totum fere corpus, praeter caput dc pectus iuuenis cuiusdam Tyronis sui iniungi curauit & deinde Thermas ingredi iussit, ut exploraret, an mu-

tatio aliqua inde ipsi accideret, sed nulla subsecuta fuit, faeliciterque

L post

170쪽

post iu unctionem 1 licrmis,uci aiante illan usus est quin tioris cognitionis causa it c ipso quoque idem tentauit , cd neque ipsus vllam altera tioncm experti l

fui . illis:cnti tandema nobili disputation digna quaestio nobis

iam oritur mi iam cro querus Se-rcnissmi Ducis Raziuili Medicus, Gulielmo Fabritio Hildano cx Po- lonia nuper in Helvetia proposuit quamque plurirni Nobiles ac Plebei saepius iam de anno I 629. cr aestatem ingenioso litigio examinarunt, i an videlicet aqua Thermarum Faba triensium extra illam speluncam, in i

qua duo illa lignea domicilia specu imminent , codem fructu sine ulla I

efficaciae o virtiuis iactura in cares pum aliquem, patentiorem locum educi,ac usui aut saluti esse possitio iras deinde cduci a 'Nemo ambigit tantum quae Thermalis etiam foras Thermarum speluncam