Nymphaeum beatissimae virg: Mariae Fabariensis. Sive tractatus de celeberrimis Fabarianis thermis, vulgo Pfefers Bad in superiore Helvetia / [Augustinus Stoecklin]

261쪽

tari, comendatio D. Hippol=ti Marinoni'. ae; cognit uni, aut in eius dena temperatilliinis explorat uni cit Malitatibus, haudquaquana illuit prael una endum erit, Ne dicam quod tana diu qui cscctas i stabilis Aqua, ut caeterae Vnlucr sim assolent, sciis immutaret Min fallibilem quandam magni discriminis notam pro dcre .

Quod si quis insuper sciscitetur, ergo igitur quam longinquo quonam locorum Fons Fabariensi S natiuum suum imbuit calorem Huic superius Naturali documento responsum est Talem videlicet calorem in tam multam magnamve aquam aeque dissiculter atquc ipsa in mei medicatas vires, idque nonnisi sum cientes k diuturniori mora Vnquan introduci, Quin eo tardius, quo velocior mobilior qua in fluxu suo proccurrita. Rc ab exemplo cluce bl . istulam ferream animo confinge, interius admodum

duplici bombardocapacem, dec zm

262쪽

septem pedas oblongana, ibris utrinque copiosi, i uc occarbonibus circundatam ps univcro fistulae tubum digitali crastitudine ad modii adeoq;

praecalidum, ut manum citra offensam&xstela in serre nequeas. I modo. glacie frigidiore tanta copia, Uatam fistule interior auitas admittit, quantocVus supra intromitte desinfra rursum est uere sinito, tum perscrutare, Num erilsdem tam copiosae ct velocissime transmissae Aque calor intra tantillum morae conceptus Calor Scatcbi a nostra res potadeat assimileturque Enimuero ne ab me praeoccuperis, Vna CX cullendi&per-

uestigandi liberalem tibi cedo 1aao-

ramis. Sinin atris, i in tua illa ob-smaueris opinione ultro etiam candem concedo, id em tu viri usquet nostrum sensus eri . Dummodo in id consenti mecumque comitare per

fistulam seu meatum altissimarum Rupium quantumque caloris om-

cina

263쪽

cina retro disiaceat , qua necessario

itoto disteret Caelo natu ut si lacon - ditione ab ipsis, lucr pros Unipit B upibus 4cu minus scia continus

distet locus , ex utro ut alterutruini uirursus nec ectario conficitur, si enimbi cuiuscule, solum, inquam, decem septempedas ut ante commemini aberit , tum aqua non minUS JUani candens ferruna, unde tam largave

locissimo raptu profluit non sol unicum eo calore, quo scat Urit, sed multo dc maior intolerabiliori praeserui do irente quodam aestu foras prorumpet deinde demum tanto itinere reliquarum Rupium reactione & gelido earundem ali rictu i attritu ad eum nobis tolerabileti: de frigesce dc sub tepefiet calorCm , . Aut necessiim est totum ferme Rupium quam longissimum canalem seu ineatum non modo tanto meruere aestu , quo copiosa adeo Scatebra incalescat, sed continenter toto sus

264쪽

scatebrae sertior, ac primariani sui ori line minis

lolcrabilis.

23 Cap. XVIII. Fabariensia Therm. transti- tractu aequalillem conseruet serta Orcili prae argumentorum lilianiciat ver absimile aliarumqti Thersaaarum ingenio distis numcit. Stat igitur de ratio docet hanc Fabraicialem catebra in procul nimium c tro ab si luxu non solum consecutrice in hanc suam tepetam, vel uati su Vr n e ter ferti id a m , ex trcniam in tot crabilem urentem nimi iam concipere calorem, De hinc

tandein longior itinere per gelidissimos Montes adusque liodiernanascatur gine in , moderat an gratamque hanc si an adipisci caliditatem. Rein ita sese habere tuta Germaniae, tum alia ruia Nationum feruidi Foia te condocent, ij quippe co seruentiores seu calfiliores erutia plant, quos optus , aut rein blius Caldarium

jeu Oiscina Caloris ab ipsa disiacet

scaturigin . Haud secus ferme, quam in politicis

265쪽

tarn cpmendatio in Hippolyti Guarino iiij Isticis occupauit, cum malena oratias agrettas , barbaria S, X cors, scrUS-que iuri cinis domi suae, ab sui simili bus initio paretatibus il crepundi j susque educatus est, nunquam fatuita fera d c d i se ii Lino si tam para et si i iam alterumue milliare paternis excedat laribus, sed tum primum cuni plurium dierum viam , natali solo agresti barbaraque domo in alienam transmigrarit terram, in itinere

ac procini: vi plurima veluti liaec ii crinarum Scatebra ab gelidis, cerrimis sustinet Rupibus persen

tiscat quaeque obuiam mala aliosque more dc exempla experiatur aliam honestiorem comperiat disciplinana, qua cum diutius condicte tu i adsuescat . Tum tandem, inquam, praegrandis haec hyemalis No uua in generosum accipitrem fatuus stipe dc plumbeus lol, ita etiam Thermarum Fribariensium Fons, in Nobilem, tractabilem, poli- tic una,

266쪽

ticum, frugi, amabilemque euadet

Conficitur rursiana, Fabaricia seniscatcbram si unico dunta Xat retror

sum die i oc ipso propinquior a

Caldario hiat, Certo critus tenae nunquam adco tolerabilem dc ac-ccptam sed multo admodum fer- Tharmae s. uentiorem fore in ulmo ierinae S. Maixini in Iartini prope Dormium ad montis Boimiensi Brachi mitium Hassi laetiis ,reperian--pud Rhae ture usurpentu. Sin e contra sua ab scaturigine altero adhuc die retro Speluncam Thermalem promanet, perque gelidos montium sinus longinquius allabatur necessario qui uis ambigere possit aut velit,eandem Scatebram tum Q contrario nullatenus in O calori gradu, verum in ultum rem si os i se igidiori es tu Xurana . Clarum euidens desinanifestum huius rei indicium deprehendes in per simili lympida pulchcrima d c aequali copia liberaliter l

267쪽

pro manante Scatebra apud celebres di valli lima os, ultra Tyrolim Pyra - ne saltus Brennerum Oi tem P pellant accolae

Cui salue tincta coima est , glacie riget aspera barba , qua regia via ex

Italia in Germaniam mittat, quaque prisci Romanorum, ut etiamnum illic et x tantia monent monumenta, militares suas Olim traiecerunt copias '. Ea scatebra sexaginta circiter passus a publica via ad dexteram quando ex italia movemus, prope in medio Purenei quo celebres balneas , quanquam infrequentiores

Domini ei Zenkones magnifice posuerunt c durilsima rupe calida, atqui adeo sub tepida profluit,vi huc manis viribus absque ulteriori ad ignes calefacmone, praeterquam in aestate sit intoleranda . Non aliam ob rem, quam quod Scatcbra nimiunt procul a Caldario de Fonte suo, id

que diuturniori via perfrigidos Mo-R , iuna

Catonae siue Caminae scatebra Ther.

malis vastis. limi Montis dicti renne in Tyroli. Steph. Viinnandus in Harcula prodicio.

268쪽

titui an fracius adstucias ultra humane complexioni debitumi congruum refrigescat moduni , Ut illud Praetereatui Brumali tempore Scatebram grauissima os fumo eminus conspicuos evaporare flongissisimo itinere glacies seniues funditus prae calore colliquefacer . Opus tandem, ut ad propositam nobis principalem Caulam, praemisia sis, spe bona, fundamentalibus, ut aiunt, priori S posteriori rationi-hus,aliquando accedanaus trum videlicet iii Cauerna e horribili Montium spelunca ad Originem suam concepta draccuratc hausta,peique ligneos Catialc foras deducta,

Fabariensi Scatebra dum aut nocumentum, aut iacturam sui tam

perpetiatur in natiuis medicatissima is Virtutibus, quam in calore suo

infringi debilitari quea Ad

quod modo quaesitum,ex praeeunt1-

bus quotusquisque prudens facile sibi

269쪽

rar comondatio D II polyti Gai inausi avsibi respondebit praetcie sim la- naen tali hac Virrctorquibili assertione in iuuctus pace optima cordi citus assentiet: non modo Fabariensem scatebrana sua cxtrorsum derivatione aqua ducti ex millies horribili barathro ad A theris di Aeris babillimum locum , de suis capitalibus xtrisque qualitatibus qua salubri una Enac dicatarum Virtutum, qua gratissima tepetae ne minimum quidem emistere, sed enim ipsa minet Scate- M am praeter haec, tali sub effluxu ita Ora , semel quo ad utramuis qualitatem multum corroborare , quin deii cccstar in emendari.

Hoc rudioribus sapientes ex ijs,

qUxp auxillum ante pr famurat Ono presipiunt cum Idiotarum, quam Doctorum grandior sit numerus, sinplicius aliq1: anto dc dissertius edisserere conabim Ui .

Primo ambae ipsius principales qualitates, x demonstatum iam Α-I quae

270쪽

quae formaliter& specifice in i titimam se inamerserunt sub shantia un' de absque totius subieci corrupti one disieparari nequculin . Exem' Pli causa , . Quemadmodum ex Aqua melle mista tertium quod nec mel nec aquam sed Hydromeli 'o' cant, progenitum, nunquam sine ipsius Hydromeli interitudo pernici esse cerni porcii, etsi illud non ducen'tas solum scptempedas ab Osticina ,

ubi coquitur , verum ultra ducenta Germanica ni illiaria forte ex mari timis Teutonum oppidis terra mari que Venetia aut Romam exportc-mus,non modo, nequaquam deteri'us sed dc multo generosius vadit plerum qu . Casu , quo actutum redarguas scatebram Fabaliensem in montium visceribus suas tam virtute medicas

quam tepclam imbuere, sin postinc dum Rupibus proruperit iam des i- tutam dc spoliatam fore, causa bi