장음표시 사용
181쪽
Commentaria staper Pragm. Regni. 16 9
in principio. Non debent se clerici in
mem vitia memor. in II. not. di Aue
tam in I. I .c.vbi, O apud quem, O FN n.1n cap.e ontigit de Me ins . AN ML in e p. caterum exrra de iussio. αII an,& quado i unus iudex prohibetur exercere iurisdictionem in non subditum, vide D. Mad. in constit. comitia Lib. Min princip. notato, ubi dici riquod iurisdictio non potest exerceri in nonra subditu. Non ' possunt iusticiariI lmpedire ossiciu baiuli, ut in Atilbenti de defensoribus ciuitatum a. no permittit,
23 Iudex.t secularis non potest se intromittere de re moerς spirituali. cap.
suam extra de ord. cognti. quae causae
spectant ad forum ecclesiasticum dicuntur 1n cap.cum Et,cap. licet extra defori comper. led qd si inciderer in causa de ea sola est cognoscendum,antequade principali, quia ea probata princlis palis causa est perempta,& si duae sunt prindipales quaestiones, ct ambo ciuiales, quae primo proponitur,primo tractatur, & una sententia terminatur. caverum de orae cognitio.I. qui priorst . de
iudie sed quando incidens est piae iudicialis, primo de ea est cognoscendum, α pronunciandum,ur notatglos in Hcap. tuam ιn veris dependentem ex
illa, idem quando agitur ad restituti ne in coniugis. cap. ex ιν misya,cop.ex
parte de resilipoliat. i An Iudex t Ecclesiasticus possit tu, dicare de subditis laycorium, die quolad ea , quae concer sunt animam , sic non ad alia,cap nouit extra ce minc. dc se quoad penitentiam imponendam
possunt se intromittere, de quoad delicta prohibenda ne incurrat peccatum , nisi Iudex laycus deprehendatus ire
negligentia, 't tenet inno . in cis p. I. da o D.ordin. G Abbas in d. cap nou i , potest etiam se intromittere contrR .
laycRm, quan do detinet uxorem alte rius,ut illam dimittat, & euit et pecca- tum,& Amlaationem, es t xl. iuncta glossi in cap. non e I extra de Aponsalis.& in hoc laue Deo .
HAnc pragm. comentario ornauit Troys.7n Prag. qy. secundum eius ordinem. post Rodun D. i a. ouit.di pro eis, intcliitan Vtra erit animaa uertendum, quod jur, dictio Pro bono regimine diuisa cuique illibata cu- , dodienda erit imbrian. de Iudice Regni dia- 'l go I .nu 67.iudii roditruum per uti Posi- Ptionem huius prasmaticae ncmini IlId ut alicitum esse alterius Iudicis tur dictionem tui bare,& in ea se ingerere, pedum facto hoe est, exercendo surisdictionem suam inalicito is territorio supposito , iurisdictioni alterius absque illius eonsensu, etenim Iudcx extra territorium non Potest inter tuos subditos Cogno 1ccre sine licentia illius Iudicis illius loci,seu terctitorii. Amet in Coni Lin L milibus num. t i liinc est, quod Baro non potestius reddere inter ilicis vaxat IOSIn alieno territorio sine licetia domini illiuου loci, di quid in terra Baronali poli Antich. in Cottit. de quaestioniblis nu. . N Marant. in specul s.f.
Et quid in ossiciali Regini an postli actu ni iuris.
dictionis exercere in turris Baronis .i vide Montan. in pr*g., au. 38.de admin. univcrs.
Quod secus in in Iudici bes M. C. nam etiam in terris Baronalibus Possunt ius reddere , non obstantibus priuslcgiis ipso um Bar num , nam eorum iurii daetio ciuic conquiescit uti maior Tribulas ossiet. in Comt. hqqnorem in ptinc. Mis d. iiii. de qbi in i iii iis bus luti Mul . .' 6 quae nia ιuiacvtiui utar se quod Comites, di Praelati polist in Ciuitate Neap. ius nudete iptis 1 vos vaxallos abi, se licentia ke is pcr. illum M x sed rutviar Si inntrarium vidi practicari, & dc bos on b.iserit videre apud Muranti vhrius ea. ., cum mea Opinione rusidet improbando Atilici. de
182쪽
Domini Io: Francisci Scaglioni
idem assequitur Opibl. in prag. t. de Baron. num. rv ubi alios citat, & mentionem facit de lipticopo , exercente iura letionem in aliena iurisdictione , di de paena pro hoc de bita,ita I piscopus 1 icc. in praxi decis38α& quid in iudice delegato residente in alterius territorio , an possiextra territorium acta facere, & sententiare absque licentia d mini illios territorii,vide Alaranti es specuLP.6. tit. de appelliat.num.7s. de raso est, quia ex hoc videtur turbari iurisdictio. Sicuti etiam iurisdictio alterius, hec citatione turbanda erit, subdit ibi Imbrian. num. 73, postquam Iudex non debet usurpare, quae iunt iurisdictionis alterius Vant. de nullit: rub de nulti t.ex dos iurisd. dinum. -- . . Io Baptista de Thoro I.QNeap.
Statuimus, quod in damnis personalia ter,vel cum animalibus,mic ex ossicio, siue ad denuntiam proceda ad condemnationem procedere non
possit, nisi de dictis damnis admi
nus per unum testem cum iuram to inuentoris, seu partis,per partem
dannificatam, nisi serte animalia f3 pars ipsa in manu habuerit,quo eas i stetur dicta partis assertionicum iuramento, &similiter stetur dicto ossiciali selum, si dusta anim lia inuenerit ad paenam quinque
via Ziarum adplicandarum Camercfiscali, pro qualibet vice,qua adcΟ-demnationem aliter processerit,intelligatur damnum dedisse quicu-que in possessionibus alionis con- atra banna cum animalibus, vel ei animalia sine eo pascere reperia fuerint,nec subsimili paena 'γssit pro
cedere ad exactionem alicuita Spoenae contra damniam dantes : nisi prius fuerit latisfactum Hsum : --cernentes paruam in causis cujuilibris coram dicto bahilo 'mo 'uendis,non Epoe excedete liniti- tem sortis petitae, usque ad quam citatem augustalis, ctiam i Uranti-tra petita excederet dictum augus taleiij, reseruam tamen arbitrio creditori , si pro minori paena ac iam
voluerit,ut hactei Sextitit consuetum,quain pamam, ut dictum est,
exigere non possit, nis postquam' creditori satisfactum fuerit,oc sicona se rit, supradictae poenae quin re viariarum subiaceat, debeatq;ctus baiulus ad paenam viginti- quinque viaZiarum, si contra secerit in introitu ossici) infra Camera Su-
mariae comparere,& Saca amerumsulare de bene, & iuste exercendo ossicium suum omni dolo,& f audecessantibus,ibidemque tuncprs sentare debeat librum ligatum , cum cartis per numerum signatis , & in principio cuiustibet carte sculpitu λgnu Ciuitatis nost*Neap. cu inscriptione tituli in principio dicti libri talis hic est liber mei talis baiuli, talis anni psentatus in eade Camera innumero tot cartam, in quo describetur omnia, & singula ageda durate tempore dicti anni per me, vel ossiciales meos,sicque debeat baiuli, S: ossiciales praedicti in dicto libro o dinate scribere de die in diem l etitiones, denunciationes, accusati
183쪽
Commentaria super Pragm. Regni. I pr
ne , citationes, iuramenta, & dicta testium, sententias, condemnati nes , denunciationes, & omnia si ia-gula acta per eos seri contingerit, ad paenam si pradictam,quotici co-tra factum apparuerit, nec pollit baiulus ipse ultra annum in dicto ossicio reformari in sine, ius anni debeat sindicari per clectos Ciuitatis Neap. & aliorum locorum, in qui bus ossiciu baiulatus praedicti exerceri contingerit, quadraginta dies cum consilio iurisperiti deputandi,& quia vera relatione percipimus nobiles Iudices, qui in Ciuitate Neap. cum dictis baiulis sedere con- Isueuerui, interirenire recusant propicr vilitatem personarum, quae addictum ossicium deputantur, Volumus , & mandamus in dicto ossicio deputari pedonas egregias, cum
quibus nobiles Neap. qui Iudices
deputabuntur interuenire non pudeat, Ritus qui de eo in M. C. V. in contumacias, & Vocationitas eoru , qui contumaces fuerint obseruare, coram dictis baiulis obseruari debeant , & aliter ramquam contra contumacem procedi non posse ad
minam dictarum quinq; vn Ziarum iii prascliptam, & ne fraus aliqua in pignoribus capiedis, tam per dictos baiulos,&olciales eorum, quam per quos umque alios in Ciuitate Neap.&in quibustumque alios imicis nostrae iurisdictionis Cibiectis, Volumus, quod quicumquc baiuli algueteri j cxcquutorcs, vel alijos-ciales ip exequutionibus ad pignorum calγtionem deuciae lint, dicta
pignora ordinate scribere debeant de die in diem in duobus quin ternis desciibendo qualitatem pignorum quantitatem, pro qua pignus Captum fuerit,& i quo tempus, de locit, Unde Guperint,de quibus quinitanis singulis tribres mensibus debeant
unum assignare in communi, nec
possint dicta pignora vendentur, nisi citatis damnis dictorum pignorum , & lesitimis subaltationibus praecedentibus. De scis baiuli.
Rimo, vide quom in i ii do suit prouisum de
sis, rubr. defalario baltiloru, & quom do etiam de excessii eorum inquiritur, di puniuntur, & quam cogallionem
habeant baiuli, item baiulationes tcommitti viris fidelibus, & opinionis electi prudentioribus, & generosioribus,ac ditioribus, prou' locorum eo M ditio ministrabit, ut in Connit quae in-3 cipit Magiuri iti ii. de de quibus t possint cognoscere baiuli,es cons. Reghi, qua incipit Locorum lias uis, &alia ia-cipit Baiului Ebrem x alia ad ossi iubaiuli,& quot et se debent baiuli,extat Consit. Regni,quae incipit Saepe contingit de numero baiialorum , & an clerici
possint esse baiuli, vide C. f. quae incipit clerici per quam probibentus esse i baiuli, de de quibus rebus debeant ha- beret trigesimam dicti baiuli , extat.
Confiit. sub rubrsea in quιbas rebus petatur trigesima,quae incipit musit. dc alia, quae incipit Cum circa , de infra quod tempus debet caulas expcdire, dicit Connia. Regni, quae incipit Omnes; baiuli, quod ' infra duos met: es, quae
non obseruatur, dicit rauicta Canust. Andreas, qu iam non tenuit modum condecentem, dc saltatur l. properauit a uiam
184쪽
x 2 Domini Io: Francisci Sca glioni
6 ad 1 pignorandum si accipiunt pigno
ra ultra modum debitum, poteti eis resisti. Bart.in I. contrafacienti, C. de exemptorio exacto lib. I a. potest vi, tor pascere animalia prope via, ut notat Bald. in s. si quis quinquefolidos de pace tenen. O glas ibidem, quomodo ν 1 debent estimari damnum in herba , baiulus debet usque ad aduentum successoris iurisdictionem exercere. cap. orssinata car. I 6. Iudex apud baiulos ordinetur per annum per uniuersita tes cap. idem importuna cari I9. dc id
obseruatur per Regnum praeter quam in Ciuitate Auersae, & Neap. 6c in ali quibus alijs Iocis Regni ex priui Iegio,
di ex conluetudine, & eIιgatur de mense Septembris Cap. electιonem car.
I 6. de si auctoritate propria usurpauit iurisdictionem punitur, ut in dictis capitulis, dc ubi aliquis inuenit animal innemore suo, potest illum retinere, donec sibi emendat damnum Bart. tenet in I. hoc amplius, S. de his, F. de
8 Agere t causam significat tracitare
s dum, C. de poti. vocatur 'causidicus, qui agit causam,&ι I .verssin autem, ibi non oponet per alium causas agi F. an per alium caus appeti. re .posui, primo erant oratores desensores, qui patroni dicebantur, dc aduocati, ut re . fert A pediantis a causis agenvis ad ius civile cotiolabant,dc sic diuersa erat pro sessio, ut notatur in I. 2.S. post hos, o L .F. deong. iur. Alias largo modo as. uocatus dicitur causidicus,dc procurator, ut notatur in I. I A. aduocaιos,e .devari .ct extra cognitio, ibι enim omnis dicitur aduocaιus , qui causis agendis quoquosudio operatur, de isti non procuratores , largo modo dicti aduocati non sunt viles perscin q, immo nobiles, maxime quando in Palatijs Regis versantur, ita tenet Alex. pos. Fusio.
Paul.de Cas. in I. inustus c. de procur. O Balae in rubri de osse. iussicum, vidi enim quam plures in hoc munere ver
sari, qui prosessi sunt iura ciuilia per
annos, cic annos eosq;perorare publice,
di alios, qui prouecti sunt in oscio, adeo, quod parum , aut nihil disserunt ab aliis,qui in iure proseis sunt,& profiteatur, equidem huc auectus e mer-
metio nobili, & antiqui limo impeditus serensibus negotijs, dc familia suscepta hic Neap. praedicta exponens , ut morem geram amicis, I praecipue nobili lacobo Anello de Matia , qui
mecum tenet maximam amicitiae cognitionem , dc in poturum, si tempus dabitur, alia spero in lucem edere. sit laus Deo.
HAnc Pragm.comentario ornauit Troys in prag. .sccutidum cius ordinem, re posieum D. Rouit.& vltra cos quoad iurisdicii nem baiuli, vide Atil. in Coni . niagistri Camerarii nu.ε.& in d.Const.baiasi locorum sub num. I 3.notat baiulum posse puti ire fuseta minima criminaliter, sed paena pecuniaria unius Augustalis , smiliter in Omnibus hannis per eo, promulgatis de cGsilio sud eum , Attidclium ioci pollunt ponere paelaum infra tertiam,ta in aliis contumaciis, re inolicish-tiis percuptis paenam unius Augustalis,idei a in Conlt.ad Oificium num. q. Ibi cum iuramento. ad hoc vide Marant. In apecul P. 6'in s. actu nu. 3 . ubi allegat illam Pragii . vide etiam nonnullas laeuioties ad propos itim tradita, per Campagn. in cap. Amirati, N vice amirati. Ibi cum animalibus, facit Const. Rcrati peruenit,ti ibi Atiliet sub nuin.:.vbi notat diccndo,caueant ergo hodie priuatae Porsonae cnsiodacntes territoria unimalia intrantia C Ium tertitoria nu capiant, ct retineant pro iure fido,uci diis da, qua nec fidam, ne diis-dam pulcre poterunt, nisi statim cum caperint uicta animalia a lignauerint baiulo loci. Ibi debeatque,concordat cum Consi. baiuli locorum, ubi Atilici. Ibi nec possit baiulus, praecipitur expresse, , tulos omnes sindicatui parere debere, ut ius pragm.ac alia iura Regni citat Anna in sing. Αου. Datulus in contingenti casu examinania articulum contra baiulum terrarum , ct refere S C. noluissu determinare talem urtictu, ut ibi per eum quamuis hodie de hoc sit edita pragina .de sin dic. ostic ubi apparet, quod baiuli tenentur parere findicacui per dies quindecim, di ad hoc vide Atilici. in Conii cum iusta sub num. i.vers. N in fine. Ibi,& quia hic nota,quod Ciuitas Neapolitana
185쪽
Commentaria mper Pragm. Regni. I 73
me antiquit ima consuetudine facultatem habet. potu ndi Iudicus paenes baiulos Atiliet. in Const. Constitutionum num.11.
Ibi volumus, vide Amici. in Const. Magistri
Ibi Iudices deputabuntur,&c.an Iudices bai lorum iurisdictionem habeant Camp. in cae.
quia de vicariis niim. s. 1 uti numis.1 ubdithaiulos una cum Iudic ibus debere proterre sententias, nec baiulus possit exqui,vel man datum facere sine licentia Iudicum , S an postunt exigere gagia, vel emolumenta cum non habeat salarium conititutum . vide D. Auctorum in ritu.
Tt pro Coronide hic notandum erit, P Neap. a se tetiis baiuli appellatur ad magistros Rationales Regiae Camerae, de ab illis ad Regia
Cameram, ut inquit Camp. in cap. ad quiete sub num. Is .in fine,cumque polica ob eorum negligentiam suissent ossicio priuati,ut rcfert Confit. de Georgici in allegat. εχ. Ideo hodie appellatur ad M.C.Vi. ordinarie.
Io: Baptista de Thoro I.C.Neap.
De Senatu conseulto velleiano.
Considerantes, quod illi antiqui
prudentes Legumlatores mulierum,fragilitati,& sexus imbecillitati per Senatusconsultum Velleianum, maxima prudentia prospexerui, subuenientes eis per beneficium dicti Senatusconsulti, cuius exceptioni se tueri possent,aduersus obligationes,m deiussores , dc mutui dationes, P alijs, pro quibus intercederent, verum crescente indies hominum malitia , ne mulieres hoc tam iusto,& honesto beneficio, se iuuare pollant, prouisionibus, &blanditiis inductae sunt, in prae dictis obligationibus renunciare bene ficio, & exceptioni,dicti Senatusconsulti, ad quam renunciationem eadem
fragilitate, qua etiam ad se obligadum
inducuntur, in graue earum damnum,& iacturam . Quis enim non miserea tur earum imbecillitati sexus &quod persuasionibus, ut plurimum maritalibus deceptae, per dictam renunciatio nem a tanto beneficio exclusae suarum dotium, & aliorum bonorum suorum, a creditoribus patiuntur exesulionem,
2 ad perpetuam aegestatem reducuntur,sed ista utcunque grauia hucusquensi fuerant provisa propter earum re nunciationem, & vulgarem renunciationem a paucissimis mulieribus intes lectam, quam Notarii in instrumentis
apponere solent:tamen instigante laimico humans naturae,temporibus nostris res ipsa in tantam crudelitatem peruenit,ut non contenti homines, ut
plurimum mariti persuasionibus, metu saltem reuerentiali suffulti, inducere dictas mulieres ad dictas obligati
nes , dc renunciationes faciendas, sedi etiam, si recusauei intiminis mortis, α cruciatibus corporis illas compellcre,& si persistant etiam dictas minas ad effectum perducere, in tantum quod pin res intelligamus , non sine animido lore,crudeliter necatas, dc alias in tanto discrimine constitutas , ut esset eis mors solatium, de vita supplicium. Hinc ergo tanto nefando facinori, Ut decet, obviare cupientes, ut omnis in futurum tollatur occasio, & sub tam iustii fimo Imperatore , & Rege Domino nostro cesset omnis oppressio , de crudelitas, per hac Regiam Pragmaticam nomine Caesareae Maiestatis statuimus, dc ordinamus, de coetero dictu Senatusconsultum ab omnibus Tribunalibus, & ludicibus huius Regni inuio labilitEt obteruari, non obstante quacuq; renunciatione per dict1s mulieres facienda , sub quacunque verbo rum serie,& etiam ii per Notarios allarantur cercio rata nemper intelligatur ignorantes, quia ignorat sali Em,quod eis conueniat, re fi scient, metu, ut diximus, contradicere non audeant. Si
tuimus etiam,quod huic prassenti sanctioni, de Regiae Pragmaticae, nullatorius renunciam pollit, per dictas muli res , α si renunciatum fuerit, dicta renunciatio sit ipso iure nullius roboris, dc efficaciς. Declarantes dictas obligationes, dc renunciationes meticulosas tali metu,qui cadere posset in comta
tem virum, etiam si contrarium per it strumentum narretur, & habeatur talia metus pro dante cautim corra a u. e
186쪽
1 4 Domini Io: Francisci Sca glioni i
Declarantes etiam tales obligationes,& renunciationes ex causis praedictis contra bonos mores ciuiles, & naturales etiam comprehendi sub regula iitris canonici, non esse obligatorium contra bonos mores praestitum iuramentum: Mandantes omnibus Notariis huius Regni praesentibus, & fui ris, & omnibus Magistris actor u qu Iumcumque Curiarum, quatenus sub poena priuationis officiorum , in quam ipso iure incurrant, & centum unciarum auri, quod a die publicationis praesentis nostrae Regiae Pragmaticae non audeant conficere instrumenta, & acta continetia praedictas obligationes co-tra dictum Senatulconsultum, neque renunciationes praedictas per mulieres
faciendas de dicto beneficio Senatus sulti Velleiani. Mandamus etiam Magnificis, & Circumspectis Regentibus Regiam Caneellariam , Sacro Regio Consilio,Camerae Summatiata Magnae
Curiae Vicariae, Admiratiae, Gubernatoribus Regiss,& Baronum, & eorum officialibus, ut praesentem Regiam Pragmaticam ad unguem , & inuiolubiliter obseruare hibeant, & debeant, iuxta lui lcmem, S tenorem , abdicantes ab omnibus supradictis iurisdictio
nem In colitrarium uiuicandi, di decla
randi,& quod exceptio pissentis Pragmaticae appositae impediat litis ingressum , & in dubijs casibus ocourrenti bus debeat interpretari in fauore praefatarum, quibus subuenire intedimus. Dat. in Ciuitate Puteol. die ra. Maij I ψ3. Dola Pedro de Toledo. Vidit de
, Colle iteg. Vidit Martialis Reg. Vidit
Lomedus Reg. Dominus VicereX, LO- Cum tenens Generalis mandauit mihi Bernar lino Marti rano.
r In quibus babet locum Senat confultus Velieza. a Primo, ubi mulier vendit rem propria. 3 b cuneis, ubi ignorat cremtor muti
Credit' non ιeuetu cire, quod inter cedit mulier, ned praesumitur spire. Stante quod pecunia peruenit ad mu- herem , praesumitur principalis nissprobetur contrarium.
6 Principalis primo debet distiti, ubi
satiatum divaret, quod nemo nte cederet pro forensi. 7 Mulier coniuncta contra coniuctam, non habet beneficium Velleia. 8 Mulier non praesiumitur donare, O facilius se obligat, ex quo geuus eorum es, auarissimum. 9, Non habeι lociam senatusconsultus,ubi acceptumfert debitum mulier animo liberandi. Io Vbi beneficiam reperitur introducta ιnfauorem illius persona, quae soluit per errorem, repetit illud nutum se eusAE in eius odium. tr Si promisit aliquis mulierem conserinuare indemnem, praecedente θώι modi promissione intercessis aut IOI-
Ia Non iuuatur Vellei,mulier ubi animo decipiendi intercessit. I 3 auibus modis cognoscitum animus dein
Is Creditor non tenetur iniud inuestigare, sed Umit hoc credeν e. I 6 Beneficium Velleia. non habet locum subι mulier conisensit pignus vendi. v
I 7 Vbi agitur de ιbligando , non fossicit
patιenrta , ct taciturustas, sed requi-rItur expressus consen AI 8 Si mulier renueiauerit turi θρσibera, agentι aduersus rem θροtheeatam . obilat mulieri exceptio cedendarum 19 Si mulier redemit pignus liberandι ιLLd eausa non iuuasur. ao Beneficiis Velleia. no habet Leu,quari mulier promttit indemnitat tutori. II Non babet Deum Senatusconsultum Vellei. Gι delegauit suum debitorem. 2 2 Donatio capta ur ex coniecturis. 23 Mnescium Velleiani no habet Deum, ubi promisit aliquem raIum babitu
187쪽
Commentaria sita per Pragm. Regni. 17s
di Item non babet locum,υbi recipit tantundem ab eo pro quo intercessit. a s Sed an Iussciat modicum dari mulieri
a 6 Non habet locum, ubi mulier pecunia in consentiret rem Iibi obligaram alteri obligari. 27 Non babet locum quando mulier acce- ριι pecuniam pro causa nece ama, ct Mola insolidum s cu alio, pro rata. 28 Non babet locum ubi tutam pecuniam accepit, pro quanta expromisit.
haeredem, declarauit vocatas Me hare dem
3o Non babet Deum ubi erat debitrix, patitur delegari. st Non habeι locum Gi mulier ius eruo pecuniam, qua corversa es in m litatem mulieris. 3 a Creditor curare debet, ut conuertatur in viι litatem mulieris.
33 Non habet locum ubi mulier delegauit
suum debitorem viro, ut solueret re ditorι IMO . .
3 Non habet locum ubi obliga epra do. D filiae sua, ct etiam pro extranea. 3s Non babet locum ubi successis debitori, pro quo incercessit.
3 6 Non babet locum,ubi certiorata renuriabat . 37 Hoc hodie per regiam nouellam ρων maticam es correcIum. 38 Haesumuntur semper mulieres in
39 Iuramentum non esse obligatoriam , praesitum contra bonos mores. 4o Non babet locis ubi is obligat minori. 4r Potentius est beneficium minoris at iis, quam Velleιanum. qa Vbicunque promisis dotem extranea . non babet locum.
3 Non habet Leum in causa pia. Non habet lacum, ubi posprimam im tercessionem elapso biennio intercessit
- Iuramentum operatur contra praesum ιι onem iuris, ut pecunia eonfe a ια
infrumento peν viria, ct uxore miriligatur pro rata peruenisse ad virus; 46 Confessio nulla, iuriam so non valid
67 Mulier non praesumitur cerciorata. 48 In infrumento quid operatur cuia infula,omni modo meliori. 49 Notarius debet Icise , ct interrogari quid i beneficium. o Sι repertus notarius fuerit ignorare , nihil operari clausulam illam , Iuli
centorata: OIio, quare renuuciatio non valet.
3 Ex causa antecedenti recipit fim tum regιa pragmatica . , Huiusmodi e ausa operatur, quod intelligatur sublatus dolus . 33 Et ex hoc nascitur prUιmnio ruris,o
37 Qid operantur illa verba,non vi me tu,sed ponte, c. 8 Vbi metus dat causam contνactus, ea
nasDyconter motarium , au luci atin poenam regia pragmatica.
188쪽
Domini Io: Francisci Sca glioni 176
consilium. Vper cum perstringerem nodos nouellae pragm. super Senatus c. Velleiano editae , & videre passim tabelliones titubare , dc nolle contrahere,propter eius dissicilem intellectu, conatus sum. t. p viribus mei ingenii, casus in quibus non habet locum declarare. Verum quia huic Regiae prag.
causam dedit mors atrox, cuiusdam
mulieris nobilissimae Neapolitanae, sicut primo temporibus diui Augusti,& Isuccessive Cla udi j; & mox Marci Syblan.de Vellei. coss. mulieres causam deindere, ut fieret prohibitio, & Senatusc. quo restituebantur mulieres intercedentes pro viris, & alijs. Intercedere, est interuenire. Apuleus, Dum pro inope. calamitoso interuenire,& inter cedete, auxiliari, destndere, quod est ossicium viliter quoniam uxor a viro,& non vir ab uxore des ndi debet. I. quod virost .de inivr.dicuntur de sendere virum inopem supplendo eorum nomine ex facultatibus. l. a. g. praetor an qui1Iatis r. cogantur, & i a
hoc mulier dicitur idonea respectu benefici, Senatust. gus in L de die, S.
ροι mulierem eod. rat. &est deterioris conditionis, quod est priuilegium potius quam detrimentum.I. in bis mururis,ls deflat. bom dc uicitur virile,quoniam vir est integri animi ,& non habet legem,quae inter edat pro eo fid iubendo pro alijs: quod 3enatusconsgenerale respectu omnium mulierum lactum fuit, ut testatur Ulpianus in L .F. ad senatusconsutiam Vellet. Dicuntur mulieres fragiles, idest debi Ies, frangibiles, vel in constantes, δι imbe cilles : quasi baculo indigentes , de sic debiles, & respectu animi faciles, vel persuasu, faciles ad consentiendus ,. Ita cauetur lii l. a. g. verba, ibi strepursexus imbecillitatem,muItis huiusmodi casibus suppositis. Voluit enim O do ille sanctiis. senatorum imbecillitati, ac infirmitati sex as colatet e. eadem I. 2 . Iin voluntate eod.tu. Non enim erat iustum astringi mulieres alienis obligationibus , dc virilibus officiis sungi,a quibus prohibetur. l.cum praetor.=. de iudictys, ct i. r. F. ad Vellei. quia non solum operam se obligando impendebant,sed patrimonii laeturam patiebantur. ea. I. I. quibus praetermisesis,ne in his tempus teram, hos qu Os potero casus in quibus non habet Io- cum Senatust. Vellei. & s uccessive regia pragmatica, in hoc breui compendio describam,& videndum est in primis, 1 in quibus habet locum, de breui ter dico non solum habere locum in obligationibus, sed fideiussionibus, de in omnibus aliis contractibus quouis modo lactis , siue verbis siue re , IO, quocunq; alio genere mitis, siue alio
contrahente intercedant, siue ipsae lolae contrahant, aut aIi quem destndat. I. a. s. omnis F. ad senatusco . Vellei. iuncta glos in verbo intercesserant, ad inuersus obligationes, quae aut verbis, aut re,aut consensu contrabuntur: detro inde satis erat exprimi hoc verum,obligationes, sub quo & mutui dationes,& fideiussiones comprehendunt ur: quoniam aut proprio no mine, aut alieno quisque obligatur: qui autealieno, fideiussor di Nur. S interccdit, ut tutius debeat r ipulanti . l. I p. dea I. O Gl. sed ut euitat et omncm d biam interpretationem , expietiit hic legislator, ea quae sub generali verbo comprendantur, & hus breuiter praemii sis , datur regula , quod mulieres
quocunque contractu Obligatae rei tituantur,& resti Isis contractibus creditores recurrunt.
Add. Antiqui debitorem non per
189쪽
Com m entaria Imper Pragm. Regni. 177, Quod quidem l Primo fallit, de non
habet locum , ubicunque mulier vendit rem propriam, de deinde laudatur in auctricem per emptorem, quem si defenderit pro eo se obtulerit, aut G de iusserit, & condemnatur , volens se
iuuari Velleia.nou auditur, nec bene cio Velleia. succurritur et , aut an ullantur sicta per eam per regiam prag. t.sed eum. F. ad Ueue. l.de die. S. qui mulieremst. qui fatu dure cogantur, O
Soce. iu d. g. quι mulierem . O eae teri DD. suncta l. aliquando eod. tis. F. ad
3 Milet. t aecundo mulier non iuuatur' aduersus creditorem ignoratem, quod ipsa intercedebat pro alio. LIMN ego, F ad Venet. quomodo potest praeten
dere ignorantiam, vide glos in L I. c.
ad Veii. Et ratio est, quod credi ror
non etenetur scire, quod ipse in cuius fauorem beneficium introductum est, intercedebitrita tenet Bart. incise sera, ct Bald. O glosin LI.C. eodem, des eo ipso, quod i pecunia peruenit ad ea praefumitur principalis , nisi ex aduerso probaretur aliqua fraus, quia tunc admittitur prctatio contra praesumptionem, quae resultabat ex pecunia peruenta ad mulierem. glos ea in L I. in versiationes.st . eod. hinc inauit Bar.
ad unum singulare, & notabile,quod si statutum dictaret,quod si aliquis ciuis intercessisset pro forensi,debeat primo principalis discuti, & non audiretur
aduersus instrumentum publicum, nohabet Ioeum in muliere,quae subuenitur Velleian. Balae in Lin multis.1 defat.bdim. sequitur metus in I.femina. ε num. Ia de regulis ιur. t non obstatibus aliquibus renunciationibus f ctis in instrumeto, nisi plobauetit creditorem sciuilla intercedere pro aIim ad praedicta adde 'a t. in I. qua dotis, 1 solui. matri. in a. eoI. de quae nota tur in Leum quid1.Fcertum petat. que
sequitur Sabc. in Z M.flego. Ad prae 7 dicta adde, & Tertio, quod muliere miincta siue coniunctam personam benefietum huius senatus non habet. Authent.matri,O aune c. quan c. tui. mulie un. ρομα nec pati potest se eodemnari in praeiudicium alterius. 8 l. tamet .st . ad Maccdo. t genus quidem est auarissimum,& sic faciliter no
praesumitur donare. I sed si a sponso. g. Bonsa.C.de don.ante nup. l.sed si ego Τ. ad Vell. quia facilius se obligat quam
donat mulier auara,selers,ita Imperat. in I.omnes c. de his,qui ven. aetat. ibi, feminas quoque , quas morum hone-nas, O mentis folertia eomendat, ibi glos dicit, ideo quia mala herba, cito crescit, & citius subdola, dc auara, de
sagacior praesumitur. I. qua aetate un- Hagus. 1. de tenament. Quarto non habet locum, ubi causam suam agens intercedit, numerat pecuniam alicui,
item vendit aliquid,& pretium rei solbuit alicui, aut rem ipsam dat in solutu, 9 aut i acceptum fert pretium rei sibi debitum, vel emptorem, cui fidem habuit de pretio rei venditae, eundemq; alicui delegauit. l. ecunda, ct I.quam uis. ἰή muliιν. infenebris eo.ad Veli. O Laliquando. I.nee interenss.eoaesit.& ex his collige unum singulare, vi- o delicet, ' ubi beneficium respicit personam , in cuius fauorem introductum est, si talis persona per errorem soluit, repetit: secus si in eius odium introductum reperitur. Facit texιus ad litera
ι. qui excepιιonem. F. de cond. indebit. aut sciens se habere beneficium solueret, ita tenet Bald. in L quamuιι, c. ad Vellei. Sed quid si mulier non numerauit ipsa,non vendidit, causam ages. Quoniam sagilitas naturae in repem tinam deducit inopiam.ι υmca g.cum
Sed si pridicta secit ad alterius instantiam, praecedenta securitate, utputa,
quia is pro quo intercessit, promisit ipsam conseruare, aut reddere indemnem, aut aliquid ipsi mulieri tradidit,& numerauit valoris tantundem, aut aliquid eidem pignori dedit, ut pro ipso intercederet,no i iuuatur Uellii. ex quo suo patrimonio nihil deest. Usproatio eo. ad Vellei. O I.Auidem. eod. Bald. ct Sabe.in I. I .c. eod. I. simul,
190쪽
1 8 Domini Io: Francisci Sca glioni
ra feo. t Quinto non habet locum, nec iuuatur Vellei. muI. si decipiendi cau-x3 sa intercesserit i quod cognoscituri quando mul. de eontrahentis subiicebat,uel quado mulier dissimulat,quod non est, ut quia induit se veste virili, vel in fraudem creditoris ignorantis , smulat ad se negotium principale pertinere. ιβ decipiendi animo. I. ne S .ad Velleian. L mιnis c.eo. secus et esset ubi creditor ' sciret ipsam intercedere pro aliiωBal in ἀγοeminis,&II caeteri scribetes hoc tenent ibi. t Sed creditor aduertas non tenetur inuestigare, di subtiliter hoc inquirere, fusificit enim istud credere,iti Bart. Sm IIc. tenent in i mulier, O LAEUxoris ad Velleian.dc hoc multis modis accidere potest, ut in praedictis Iocis colli, gitur, dc ultra praeducta est glos in Isdeeipiendi. in in mulier . ad Velleian. I 6 I ne voluntate. c.eo. Sexto 1 non habet locum, ubi mulier habens pignus, vel rem hypotecatam consensit illam dari in dotem, vendi,vel alienari. I.et1ao in M, O I. iubemus, ad Velleiau. iuncta gis. I. quamuis in verbo interces I erinι eoaetis. versi iste consensus, i ubi agitur de diminutione patrimonii dictae mulieris praeiudieat eidem, quia licet consentiendo mulier liberet pignus,aut hypotecam, non tamen se obligat, quia ubi se obligaret non sussiceret taciturnitas, & pacientiar sed deberet interuenire expressus consensus,ita tenet M in ιδ e.C.ad Velle. quod est intelligendum,nisi ad consentiendum fuerit inducta dolo, vel metu , vel propter nimiam reuerentiam mariti ausa non fuerit contradicere . I. I. g. qua oneranda. Τ. quarum rerum
cia uerit iuri hipothecae alicuius rei,' an deinde agenti contra eundem o, stat exceptio cedendarum 8 si mulier suerit parata cederet, quatenus posset,& aduersarius conis adiceret ipsam noposse cedere suas astiones super re νquam liberauit, nultitionce dicit Bald
n excludatur a pe-DJ l. tabemus. C.ad
Is Velleiquod excluditur,f idem si i Ilud liberauit, vel si animo liberandi redimit,aut redderet pignus, ut rem grata gerat, aut gratificet accipienti. ead. I. quamuis, iuncta glos in Urebo intercesserint . uaot Septimo , ubi mulier promittit indemnitatem tutori tutela gerenti sub
nomine uxoris, ex quo in eo casu mulier intercedit pro se ipsa, & promittit
indemnitatem propriae obligationis.I. quamuis. SAE mulier interuenerit, O l. μιor in principιostis enatu confini- istam quod intelligas esse verum, ubi mulier promittit indemnitatem tutori, ut debitori,non ut creditori, ita tenet Balae in I. E matre. C. ad Velle an. a I Octauo non habet locum, ubi mulier intercessura pro alio, antequam intercederet delegauit suum debitorem alicui pro eo, pro quo volebat intercedere : haiatur enim, ae si numerassent.quamuis .g. plan/.iuncta l. se ego .F. ad Uelleia.de ratio est, quoniam mulier restituitur per Seuatus c.ut non
se obliget: secus est in his, q uae dimi
nuit , quia non restituitur, & delega do, vel numerando pecuniam videtura a donare. 1 Quae donatio capitur quan doque ex coniecturis, utputa quando mulier delegat, & numerat pro peris na miserabili,& coniuncta,& iple esset
diues, nam quoties alia comedi ura capi posset quam donatio,illa capi debet
ιμ cum aurum .st de Isui. hanc opinio nem tenet Balae. O Sabo, in I. I. C.eod.
231 Nono non habet locum, ubi mulier promisit aliquem habere ratum, quod apsa gessit. F mulier uiuerest. ad Veia a Dian. t Adde decimo,non habet locist
epycop. . quaen. a. ubi mulier intemeessit pro eo,qui tantundem quantit
tem pecuniae numerauit, & ioluit eidem mulieri.υ mulieη contrasenatus cons .ad Velleia. hoc intelligitur siue eo tepore quo intercedit, 1iue antea, vel postr siue in scriptis, siue sine, ex noua legis dispositione. I. ant qua. c. adsenatustans Vellei. per quam datur; forma,quae si non suetit obseruatai cst nul Ia.