장음표시 사용
191쪽
Commentaria super Pragm. Regni. T79
nu IIa. l. qui Roma. g. Flaccus . de verbis
a s obligat. 1 Sed an sufficiat modicum darsi super hoc sunt tres opiniones,viis delicet Θni dicentis, parem requiri quantitatem pro quontercessit , &Bal. dicentis tantam requiri,quod verisimiliter discretus homo verisimit, ter se obligasset, quod remanet declarandum Iudicis arbitrio. l. fi quis ita.*.Seιa. 1 ne. F. de verb. oblig. O Sabe. sn d. Lantiqua. dicentis sufficere modicum , dummodo pro illo obligasset , & est ratio' uia de beneficio non videtur curare,immo renunciare in opprobrium legis , R ideo non iuuatur. I. auxilium in em is mino. sed opinio Baldi tutior en secvndum An I. Aret. in L S.itemsi Intii. de exceptionibus iueol. l8. t Undecimo non habet locum, quando aliquis soluit pecuniam mu- Iieri, ut permitteret, & cosentiret rem - sibi obligata alteri obligari. Lvir uxo-νiA.F muliere . eod. Πι. O I.Lutius. F.
sibi obligatam alteri obligari, videatur mulier intercederet nihilominus,quia recipit pecuniam liberatur pignus. Sed quid si vir dat aliam rem in cam-hium, ut uxor consentiat,an tenet c sensus; tenet hoe Bal. OSal . authen.
est secundum Balae ut antequ1m consentiat mulier, fiat permutatio. a Duodecimor i Non habet locum quando mulier accipit pecuniam ex causa necessaria, utputa, pro repara tione domus, fundi, vel alterius rei. &hoc quando sola accipit pecuniam,sed si cum alio, pro rata excluditur a Velinteiano. I. vis uxoriri. muliere. ad Ue Dian. Adde I st. de iuri fac. igno. ubi mulieri subuenitur, quando dolose non fecerit,& deesarauerit, tenet glos per ι.ε e.C.eod. idem in quibus casi-hus ita fit buenitur ultra quam maresa 8 subueniunrur. Decimotertio f non habet locum, ubi mulier accepit tau eam pecuniam , pro quanta creditoridanti expromisit,ex quo non damnificator. t mulieri dederim . ad Vellei.
as Decimo quarto, t non habet locum . ubi mulier vocata ad declarandum si est haeres,& tenet,& possidet, sciens se
non esse haeredem, deesarauerit se esse haeredem. l. mulier in iure,ct ι.εmulier bareditatem. β. ad Velleian. quod
est verum, ubi fraus creditorum non
intercesserit: quia si staus, & dolux intercessit, rescindidur additio, &deci
bet locum, ubi mulier erat debitrix, &delegata promittit quantitatem debitam, cui delegata est. ι debitrix. V ad 3I Velleιa. Decii sexto.' non habet I cum , ubi mulier iussit seruo su o credi pecuniam, vel fideiussit pro seruo pro ea quantitate, quae versa est in rem sua . Utrimιnast. ad Velleia. De ino Ieptimo,non habet Iocu, ubi creditor ignorans bona fide sequutus sit fidem mu-i lieris,de eo quod est conuersum in utilitatem utriusque scilicet viri, dc v x
32 ris. bona de .ad Vellei. verum s c6- trahens com muliere,debet esse curi sus, quod in effectu veniat in utilitatem mulieris, ut tenuit Iacobus Butr. in Authent. unde sumitur Authent.βqua mulier. C. ad Velleian. argumento ιex. Aureent.bor ius porrectum. C. de
Decrofectare. Crustas, dc ibi Barist AE 33 certum petat. DecimoOctavo, ' non habet locum, ubi uxor delegauit suum debitorem viro,& vir pecuniam recuperandam ex dicto debitore delegato solueret creditori dic ς uxoris, ubi pro
3 no non habet locum, i Vbi mulier obligat bona sua pro dote filii suς eius
genero. ia dotare. C.ad Vellei. quod est verum, ubi curam tribus testibus mediante persona publica ex dispositione
auris communis, & in regno ubi cel bratur instrumentum, iuxta ConIιιζώ-tionem inHrumentoriam robur, per ea
quae colligit Bald. ιa l. ant1qua. S. .
192쪽
18o Domini Io: Francisci Sca glioni
3 1 c. ad Velleian. Vigesimo i non habet locum, ubi mulier successit debitori,
intelligitur, ubi mulier principaliter erat obligata, non ubi erat accessorie, quia tunc tantu ubi principaliter obligata erat tenetur sua, & haereditaria actionervbi vero accessorie per consu-sionem , tenetur tantum haereditaria actione. ι reos .de duobus reis. ι.b
lier certiorata per notarium renudiat Velleia .l. . Spenula . iuncta glos D37 r .ad Velleia. l. . c.rectit. t Quod hodie est correctum per Regiam nouellam Pragmaticam, per quam prohibetur mulier renunciare Senatu iconinsulto Velleiano, ut colligitur per illa verba apposita in d.R. P.ibi aluimus, O ordinamus de catera , dictum sena- , sonsultum ab omnibus tribunalibus, o Iadicibus huius Regni inuiolabiliarer obseruari ,.non obstante quacumque renunciasione per dictas mulieres faciendas , sub quacunque verborumserae : etia per notatros asserantur cereiorata , &sic per hoc tollitur. illud, quod comuniter tenebatur m lierem potuisse cum iuramqnto renuinclare, ut tenet per plura Tiraquellus in I. unquam. C.dereus. don. ιn verbo is principio num. 96. O 97 . Alexandi in in ι in repudianda st .de acquiran. bare. O in I sciendum. tenet contrarium, nisi certiorata cum iuramento renuncias,
38set. t Semper intestigantur ignorantes, quia ignorant saltim quid eis comveniat, & si scient metu ut diximus)contradicere non audeant. Sequiturnatuimus etiam , quod huic praesenti sanctioni, Regia Pragmatica, nullain tenus renuncιari post per dictas mulieres, Osi renuntiatum fuerit, victa renuntiario Et ipso iure nulla , deci rantes victas renunciasiones , O sili. gationes meticulosas , sali metu , qui cadere posis in connantem virum seι1asi contrarium pre iuri timemum apparet , O habeatur talis metus pro aeante causam contractus, ct ex causis praedia et mi in esse contra bonos mores c Miles a
gula iuru canonici, non e e obligaIo-mum ιuramentum praemium contra
bonos mores. Quae quidem sanctio habet conformitatem iuris communis, postquam ex causa renunciatio prohi-4o betur. Vigesimosecundo , non habet tlocum ubi mulier intercedendo pro alio se obligat minori , & principalis debitor, pro quo intercedit non est sol uendo. i apud minorem. θ. de minor. ΑΙ & in hoc potentius esti beneficium
minoris aetatis quam Velleianir in tan tum quod mulier non cit tuta Velleiano, dicit Bart. in dicta lyapud minorem,ex quo ipso iure, seu iacto laeditur minor effectus debitor non solue udo, etiam quod a principio contraci P s debiti esset non soloendo. Vigesimo ter tio, non haberet locu dictum Senatsh-42 coiult v, sertur t ubicunq; mulier promisit etiam extraneae personae, per ra- tiones concludentes; nam dotare non solum est actio pia, sed promissio facta de dote debet completi, ne mulier remanens sine dote excludatur,& repellatur a viro . n. de ibi Bis C. ad Velle. a Vigesimo quartot non habet locum in quacunque causa pia , ut in alime iis, & alijs similibus, per extensionem, quae fieri potest,etiam si taxatiue rigu
nibus Instit. col. II. Vigesimo quinto,no habere locu senatusconsultu, Iade tur ubicunq; aliquis dedit libertatem seruo praecedente promissone mulie ris, ex quo favore Iibertatis,mulier norestituitur, nec libertas reuocatur. Ideesset in consimili casu. ubi eadem ratio vigeret, di exindentitate rationis Cintenditur. Muamuis. S. quoties cum δε-quentibus si ad Uelisian . Vigesimoωx-
ψε to. t non habet locum, ubi poti prima
193쪽
Commentaria super Pragm. Regni. I 8 r
intercessionem iteru se obligauit elapso biennio , & hoc quia non praes mitur certificari de suo beneficio, possiquam sciens posse se tueri beneficio Velleia. iterum se obligauit , ex quo
videtur taeite renunciasse beneficio pro se introducto. I si mulier. c. eodem& ibi Baia. O MI e. Sed quaerον dum ista secunda eautio retrotrahatur ad Gnem, ut possit vigore primae intercessionis se tueri aduersos eaeteros credit res anteriores respectu secundae,& posteriores respectu primet quid esset maxime utile. Bald. tenet,quod e,iacta Lin mulier. .ad Velleia. Incidenter quς- ro,circa praedicta, quid si in instrume o uxor, dc vir insimul confiteantur eum iuramento pretium alicuius.rei, aut pecuniae quantitatem recepisse , Penes quem praesumatur peruenisse
os dubium est,& propter fiuramen umpraesumitur pro rata peaea quemlibet eorum peruenisse, adeo quod pro ea parte Velleiani beneficio non tu rursut ait Ban. insus con l. quod iacipit, domina Petratia nugin Lotbaro , Per ἔuem allegatur in dicto consilio.ι. νων. eum in ιabulis. de Δοbus reis, etiaquod hoc instrumento non contin tur, quia utiliter praesumsitur obligati. I. Paulus. ν. de re iudica. I.prima. Cinplures una sententia.I. quis tenamen. o. de legWimo.I. V pluribus. Τ. D .seeundo. alias si iuramentum non esset appositum, prassumeretur pecuniam peruenisse ad virum propter reuerentiam maritatem,quae est tanti, ut inducat talem praesumptionem. I. prim
is titulo de Isbertate. 3.sed ante omnia. very ed pone, O Ltidouie.in in eum δε-tem. Saraniareviamur si ur. marram. α licet in practica hoc obtineat, tam non est vetum, ut ait Sabeetus in dicta
Aulbentisa. contra mulier. C. ad Ueli.& idem tenet Anget. in dicto S. sum MI nΠιt. de exceptionibus. cf. um. 2 o. quia coiitellio nulla iuramento non validatur. l. non dubium. c. de legi. Nisi ex parte creditoris maniseste fuerit probatum dictam pecuniam peruenisset ad uxorem. I. sed O Iulianus.1. ad
Macedonia. Item incidenter etiam
quaero, praesupposito quod possit huic
beneficio Velleiani renunciarer maxime praecedente cercioratione. i. n. s. au iuncta glos. ιn verbo usuram 1. ad Velleia. O I. .iunctagus. c. quam do mulier tias. Q. fung. retecti quam
glosam sequitur Hostensis in Summa La. S. O quis vers idem est, ct A ebi
O Dominicus in eap. placuit 38.δII. OFelinus in eapAEdiligenti extra de foro competenti in . col. Num praesumatuLcerciorata mulier Θ dicunt commuai ter DD.quos refert Felis. in eapAdilia 46 genti extra de foro compet.' quod non praesumitur cerciorata, per Hesam gi sam in verbo Uuram,o glafin ciemiam. F. de Oreb. obligat. εe ibi Alex. in .col. ροι ιβ duos. g. sed Iulianus. fis iureiur.3c ibi B-t. O Soccsniar conga 63.in a tarte, quod incipit copι apri. mum couisuasionis articulum , sed si non in specie, sed in genere renuncia uerit cerciorata dicto beneficio cum iuramento, Sc in instrumento sit appo-48sitat clausula, omni meliori modo, dico quod non obstante di cta claus
Ia iuramentum praedictum non extenditur ad incogitata, ut tenuit idem δε- Iin.ind.ca st diligentι ιn q. col. extra de foro competentι,6c hoc procedit,etiaquod instrumento asseratur suisse cer clorata in genere per notarium. Nam posset esse, quod notarius ignoraret quid sit beneficium Velleiani, ut plurimum accidit in hijs notariis,qui practicantur in ruribus, di paruis castris , ubi non est, nee habeti potest copia iurisperitorum, per quos post moneri notarius de huiusmodi,& aliis claus lis solitis apponi in instrumentis.Hinc nascitur practica, quod quando forte
cIausula ex consuetudine appositare, periretur, debet notarius interrogari
yi quid sit hoc beneficium, disii eperintus fuerit ignorare, nihil prodeii sui se
appositata talam clausulam, ex quo ex
194쪽
x8 2 Domini Io: Francisci Scaglioni
hoc praesum Itur mulier noluisse huic beneficio renunciare si in specie,clareae distincte fuisset cerciorata, Inque-ne, o vero in auro se med mo egetio importante, essendo per ωι cercs ora
D, O ebiarita ebe si eo eleua it ben scio,stupriuilegio, ebe in Ioro fauore laisue, Ieu Senatusconsulto conte e s r Douo per is quale is donne obligandine in nome de alipi Bono secure de non possere essere mole tale, ἀ toro laue piacis o renunctare . tale priuilegio,, ben fleto in toro fauore introdutto , quoniaesset nulla huiusmodi renunciatio, si aliter processit dicta cereioratio , dc hoc suit contra mentem aliquorum indicta iren .ad Velleia. Ratio est, qui s o eadem' faciIitate renunciauit, qua se
obligauit. I. I . c. ad Uelisian. Abbas Siculas,o Felinus an div.fl diligenti in 3. coι. Licet canonistae lateruentu iuramenti dicant sufficere renunciare, ut mulier excludatur a Velleiano, ut ibidem Felinus per cap. quamuir de ρ L G ιn vi. O cap. contingat extra de fur. iur. sed cautius est,quod cercioretur , ut gus in verbo usuram dicta L aos b. . item t quaero, num pomtuit Rex in hoc Regno per pragmati eam istam annullare iura metum, quod concernit peccatum,& anima, & eius
cognitio spectat ad summum Pontificem & dico respectu publicae utilitatis, ne mulieres remaneant indotatae per obseruantiam iuris. I. r. F. solutomatram. potuisse prouideri circa sutura negotia, quibus veniret interponenda iuramentum: quod iuramentum reperiens resistentiam Iegis fit nullum, ex quo non annullatur iuramentum interpositum, sed interponendum, ut alias Imperator ιn ι.non dubium C. de Dier
Federicus ιn cap. I. ae prohibita aliena
tione per Federacum, o in connitiati ne Regni, quae incipit Hua memorla ssub rubrisa de reuocatione atien. f. avi,
quia ubi iuramentum venit, ut interponatur contractui, inuenit legis,& pragmaticae resiitentiam, & sic eius robur effugit contractus,ut in aeLeum te . de eius .er Bata. cons. I 3 a. 3. vsIum. arguendo a simili, sicuti iuramentum ab homine potest relaxari, ita a Pincipe, ut voluit Sabe.in Authentica sacra menta puberum C. F aduersus venditi nem I. si libertus non aluerit Τ. de opera
dreas in cap. a.desponsal. O Bart. in I. 1.gloii operis noui nunciationems deveris noui nuntiat, OgIU. C. de decurici Alex.in conss. 39. . volum. O Bart.
in I.omnes populi 1. de ιυH. O iure, di
Dnus Matthaeus in consitutione vitia memorsa, de reuocatione ahenat. fudi
in L I. I. num. 3 . diis er Uexarad. ωU38.ιn 3.votum. O consit 99.1u . volum. raato fomus, quod iuramenintum annullatur quantum ad partem, non quantum ad Deum t quod potest fieri, ut idem tenet Io. Andrea su vo . de spons .er Festu .m coancta Mais ria ext/a de cinestituι. O Abbas in s. votisons 71. incipiente quinque dubia. Et incidentur quaero, an hoc et ama
1 habeat locum in vidua tita quod non possit contrahere sine dispensatione regia , & praeter dicta in lupradictis limitationibus , & fallent ijs, dico quod
per Regiam Pragmaticam haec prohibitio facta, prout dicit Bald. quod requi
tantum operatur causa praedicta,quod non solum annullatur tuta metum, sed
3 t tollitur dolus, qui poterat interesse gratia decipiendi. LIe decipiendi fod Velleian. & videtur ille sublatum
dolum per illa verba adiecta in Regia
Pragmatica bi, si asserantur cerciora tae praesumuntur ignorantes e quia laltem Ignorant quid eis conueniat, & si
Lirent, metu contradicere non aude rent. Et ex his quaero, an isti erit praeias sumptio ituris, di de iure, vel iuris tantum, dico quod est iuris,& de iure, M per
195쪽
Commentaria sum rum. Reges. a 8 3
4e per eonsequens non recipit probationem in contrarium.cap. 1I qui extra desponsal. ω Speculat. rn est deprafum
ptio. t dicit,metus qui cadit in constantem virum, ubi mors interuenit, dicorporis cruciatus ., & minae illatae persona verisimiliter timenda,& reue rentia maritalis, ut hic, & in dicto g.
um , iunctis gli F. quibus ex caUB maiores, O I. merum )quod inexus cauhs, O ι. ni timoris fis regul. ιών. gystris,ubio . . de iis e. etiam hoc procedit etiam quod in instrumento sui μ3 stat i apposita illa verba, q uod non IS vi, metu, sed sponte,&c. Priterea t ubi metus dat causa, cotractus est ipso iure nullus, ut in prisente nostra nouella pragmatica, ibi talis metus habeatur P dante causam contractui.ι Feac.de deis . O l. in ea ala leconda s. sin Pomponius F. de minor. iunctagus in verbo,non enim bene dico. L.FINatarius Fiae a Maxime cum dicta rensi. elatio sit facta contra bonos mores curriles, de naturales, & idcirco nullaia, . Lahamelegante F. soluto matrιmonio Lconuenlunt V. de pactis, O t.prima c. ne ei LAt. dentur, O Liuri otius. pacis . F. de pactis, o notatur in I. qui ex πιιον. de erindict. indebiti, ted quaero, num ista eκceptio Velleiani, quae mulieri competebat, ea mortuas traseat ad haeredes dic quod sic,quod ad haeredes, & contra haeredeS, man datores, fideiussorcs,& singulares suc-
Eessores transit. l. ba exceptiones F. ad Velleiau. I. mulierem C. eod. t.excepti ues=de except.& etiam oneratos,tam ex causa onerosa;quam ex causa lucra-
ina,vt idam Angel.in o.item hi Insit. 9 de exceptionibus colum. a. enet. Llem thaec exceptio est peremptoria, nam opponi potest, ut ceterae peremptoriae in quacunque parte didicis, usque ad sententiam, & post sententiam, & impedit huiusmodi exceptio contestationem,& ingressum litis , & condemnationem,ac executionem sententiae. I. 1.ctae excepti ol. a F. eod. t. tametsist .
. ad Maceaedc notat Nogmagura,in d Ho I .item Fin verbo avellantur, quia mulier est tuta exceptione perpetua, Se fauorabili. l. qui exceptionemΤ. de 6oeondict.indein Sed quaero ' ex his,quis effectus erit huius exceptionis dic uactio reducitur ad pristinum statum, αε ridie tali l reductione triplex oritur re medium , per quod succurritur creditori , videlicet exclusorium, restituto-tium,&institutorium, ut dicit Bart. αι paternam Gad Velleian. exclusoriuper quod excIuditur creditori & resti. tutorium, per quod annullato contractu respectu mulieris, creditor restitui tur ad antiquum debitorem, de ad prHstinam actionem. l. s mulier alteriam a C .ad Velleia. I. in bonorari,s f. de actio. o oblit. quandoq; dicitur reicissorium per quod rescinditur nouatio In personam mulieris, S illico restituitur creditor rescissa nouatione ex lege, non ex ossicio Iudicis, nulla dato interual- ,actio restitutoria tanquam subrogata ex lege,cum hypothecaria ex eo de contractu, datur contra mistinum debitorem. l. aliquando S.de pignoribus,
ct Isi desitrix S. enatusconsultumst .
ad Velleras. Institutorium remedium, seu actio institutoria, quod est tertium remedium competεs, per quod magis instituitur actio, quam restituitur, ex quo nulla praecedebat obligatio contracta icpore, quo se obligauit mulier, quasi tunc nascitur, quando excluditur creditora mulsere. l.quammas quoties,ct Sst cum essem, ι. quidam st ad Velleian. Adde glossam de hoc plenissime loquentem in ι. I .C. de repud. in
verbo debet resilui, & aduerte, quod tanta est debitoris fragilitas, quaereu-tis pecuniam, quod facit creditori imstrumentum generaliter, prout vult
Bart. in ι.flex cautione c. de non nu πω pecν. O Mer. cons. I a . num. a. Et quia totius materiae cardo consistit in ve
bo hoc intercedere, ideo pauca de eo 61 dicemus. Et primo quid ' sit intercedere, & quomodo in praesenti materia capitur,& dic multis modis, ut notat
196쪽
i8 4 Dom in i ta Francisci Sca glion i
glog in ι. I. C.ad Velisian. Oglos in tanpersonam d. de pactis, ct in I. Stichum,
ffis amo. o oblimela stricto modo duobus modis capitur hoc verbum, in te cedere, & primus modus est quando aliqua mulier in se transfert alienam Doligationem.ι. 3. c. ad Ueloia. secvndus modus est, quando participat de obligatione iam nata, vel n sciturae onata, ubi alius erat obligatus in aliqua quantitate pecuniae,& illam promittiesoluere mulier animo novandi , licet inefficaciter. nascitura, quando aliquis tractauit se obligare,& antequam se obliga flat, quia creditor illum renue bat, loco ipsius admisit mulierem. Lquamuis S.cum essemVad Velleianum.
ο3 Sedi numquid Regia Pragmatica extendat ad alios casus, di limitationes , ut ex verbis ipsius colligitur ; ibi crescente hominum malitia, ne muli res in hoc tam iusto , de honesto ben sicio se iuuare polleat, persuasionibus,& blanditiis inductae sunt in primis bligationibus, renunciare beneficio te gis ix senatusconsulti,ac contra ren, ciationem eadem facilitate inducebantur, qua se ad obligandum, ut Bald. indicta Authent.Amulier si aes Uelleιan.&ideo dicta Regia nouella pragmatis 6 3 ca venit i ad correctionem istius lim,
lationis, fallentiae, de renunciationis . Tamen qua in correctoriis non fit e tensio,maximE cum causa expressa n ulter induxit editionem, & promulgatione istius nouellae pragmaticae, quo casu non extenditur ad alium casum. Bars. In I. omneι populi in I 3. O IA .col. Fae rufiι. O lare, ex quo causa nulla est expressa.ἰ .c.de cur μνios L iube- may c. M te tamentis , O in A-bent. de non alienandis F. alienationιs,ibi ex quo est stricti iuris,& non recipit interpretationem extensivam: quia non est nostrum leges extendere. I.coaemtuti
mbui Maa munielmi. I in vero S. de via o IoiaIo matrιmonio Insi. de actioia 66 bus S. amonum. in hiis f etiam quae sunt stricti iuris easus non expressus habetur pro omisso. I. uistita af riviis genduIdae verborum obirgas. I.cum Gistem. . comodi med de liberis, m b. Maxime cum alii casus sunt caecisi perius commune. l. quod verassis tegi.e go dicta correctio non extenditur ad alias limitationes. Xed quaero incide teria calibus, in quibus non habeti 67 cum senatusconsultum Vellei inum, lsi renunciatio suetit interposita , num notarius inciderit in poenam Regiae pragmaticae prima facie videbatur quod non,ex quo huiusmodi renuei tio est superflua in dictis casibus,& nihil operatur Numento textus Lyrima C.is Gesauri & per conlequens non sest nociva,& ideo non deberet puniri.
L damus C. defalsis. Sed hiis non ol, stantibus , dic quod punitur, de se ab
huiusmodi renunciatione abstinere debet. Idem in simili consuluit Soee strus in conss. I 2 ct cons Io . O uam haus tu Con ιus. Regni, quae incipit duram, O viram in tretio noti de tertia quaestio, quos resert Cassaneus inglo M suis oper consuetudine Burgunias sub rubrica , qu1 consiquelaeo ps. g. I. Num. v I sim non ol. 9o. Et quid si fuerit in uno casu dispensatum cum muliere, utrum possit in alio casu conintrahere die quod nonrquonia diisen satio est stricti tu .is. Mer. confvigesimo sexto num. 7.cteii ιextus in minore. I. RUS. prator alist. de reb. eor. O in c.unico S.donare quaIster stadiam ahen. poteI . dc ibi Andreas , O L iubemtis c.
ad Velleia.Sed quid si promiserit uxor
donationis causa creditori viri, aut G deiussorem dederit Dic neque obligari uxorem, nec fide ussolem eius, neq, Iiberari vitium.ι ponsus 90ι --
68 dc proinde tinoIeuit hodie post hanc
Regiam pragmaticam, practica nota riorum in instrumentis , ubranteru niunt mulieres, quod in clausula illa a renuntiauit; stipulando vulgariteri aut ea publice re unciAui L omni legum
197쪽
Commentaria super Pragm. Regni. I 8s
auxilio, prsterquam beneficio senatu consulti Velleiani , & Regiae nouellae pragmaticae , dc bene faciunt, ex quo de honore ; dc pericuIo eorum agitur. quid de uxore captiui ὰ die quod reputatur vidua .Lvxores eorum θ. de diuorti ερ Item l inolevit etiam curialium practica,quod ubi volunt facere suos clietes recidere securos,porrigunt memOtiale Illustrissimo Domino Protegi, &in Collaterati Consilio, per quod viso memoriali indistincte Puidetur, quod
ea piatur thformatio,& dato quod comstaret , non comprehendi casum expositum in memoriali sub Senatusco sulto, k Regia pragmatica, non permittuntur aliter obligari mulieres , nec Id vendi eorum bona t nisi cum elausula quod precium conuertatur in emptionem tot bonorum , pro securitate m seris& interim deponatur in bancho, di eum conditioner taliter quod non remaneant indotatae, & sic consueuit obseruati,& in dies huiusmodi memorialia expediuntur.& non immerito,adfinem ut tollatur ista virorum perfidia,& ab eorum animis, scientes non posse fieri huiusmodi renunciationes, e eludatur haec intrinseca passo voluntatis eorum,& mutilares hoc clipeo regio tutantur. Verum licet non renun- cient in contractibus in casibus, in quibus non habet locum regia pragmat, ea , di Senatusconsultum Velleianum, tamen actus qui fiunt per eos validam tur iuramento, pactis adiectis in co tractibus , adeo quod tenentur mulieres obseruare contractus, per allegataingis . .in I.non dubium c.de legibus. Ita ubi casus euenerit poterit deeidi,& determinari,& sic sum expeditus de praedictis, licet plura diei possint, quorum ampliationem, & dispositionem ad alios qui super hoc scripserunt me remitto, & eaque scripsi ad ingenii
mei eruditionem , & aliorum declara tionem rogaui imprimi, sub Ostrea .
Maiestate,hic in Ciuitate Neapoli. Add. Et quid si mulier promiserit dotes pro filia cum dispensatione ξ tenetur adimpIere, etiam quod remaneret indotata, & periculum immineret ut repellatur a viro, & distrahatur imter eos matrimonium. LMneraliter C.
ad Velleian. Verum fallit hoc, ubi doceretur hqc mulier per metu P misita, a cotrario sensu verboru eiusdem textus,ibi,nam si spontanea voluntate.
Et quid si renunciasset Velleiano lege permittente dic quod nihilominus
non diceretur renunciasse beneficio. Authenticast qua mulier C. ad Velleis.
rito,O Alexand. in additio. dicta legis
Et quid si contrahit aliquis cum libera, vidua, seu alia muliere, quam eI git creditor: qui cum alio proposuerat contrahere, vel ex calliditate, & dii, gentia creditoris, ex persona mulieris exordium sumserunt exceptione tuetur Velleiani mulier./.cum ad eas C. ad Velleianum, secus est ubi contrahit pluraliter pro se,licet postea conuertae pecuniam in viilitatem alterius scie te creditor dilaifaenebris C.ad Velleian. Lquamuis eistit. & quid si vendit m Dritus landum dotalem consentiente uxore,seu pignorauerit,& creditor demum vendiderit recuperat non solum ipsa, sed filius, ut haeres matris non re stituto pretio, Iociens C. eod. rit. Et quid fi exposuit mandatum iri memoriali,& impetrauit assensum die quod non valet rescriptum obreptiliae
impetratum. Balae in L unica C.sinu. ex rescripto petantur.
Et quid si est conditionale, vel sub
illis verbis:dummodo non rrema neant indotateὸdic idem, per i. iubemus C. eodem, Ol.generaliter ead tit. I Franciscra fraglio in V.I. D. ADDITIO.VLtra Comentaria Troys.& D. Reg. Rouiti
super ista pragmatica adde Camp. in cap. mulier dotarium sub num. 68. in medio, uti icitat istam pragmaticam ad hoc,cum mulier intercedat non praeiudicat sibi in dotem. Picus in decis. Romanae prima per tota, circa quod erit adhertendum qnaliter haec Prag-3 matica
198쪽
1 86 Dom in i Io: Francisci Sca glioni
matica procedit in omni contractu, quem ad modum concludit Cons. Marci . cons. 32. lum. 9. de in quibus casibus locum habet, refert Molf in consuet. Nesrp .'. 3 num. q. quae licet loquatur in nupt is, ae in re dotali, ut voluit Iudex Larata conf3. nu. a. & respiciat ipsas tae minas, ut inquit D. cg.de Ponte cotis 4 l. num. 7. Ucal. 1. adhuc tamen limitatur, nisi res consentiret, ut per Episcopum IJuscum sing . 66. lit. A. de hoc per dispens tionem, vi conluctum est Practicari, Porrectis memorialibus suae Excell. prouideri iomaritatis, liceat, dummodo non remaneat ii
dotata, Sc siijs iuribus defini data, Ac in uirgianibus, quod liceat quia in capillo censuit D.
Rea. de Ponte cons.sso. sub lium . . volum. 2.
in uiduis autem liceat, quia uidua Praef. det
Secundo limitatur, quando intercederet pro causa pia, ut in facti .contingentia iudicauit
S.C. apud Praes de Franc. decis 237. citantem hanc eragmaticam Paul. Stayhan Iun. ζ sol
Et ad ornatum istius pragm.nota. Primo, quod mulier se obligatis proprio nomine pro it bato haereditario uidetur fide iubere. Ae ideo iuuatur Velleiano. Consiliata I heod. in allegat. γ. num. . Secundo, & sic si promiserit creditori bona hvreditati a prosequenti nomine proprio, ita Paul Stayb. Iun. d. rei I. num. 34. facit decisio Pref. de Franc. I. ubi resere decisum fuisse processum ad liquidationem initrumenti iuxta ritum Μ. C. con tra mulierem baliam, de tu tricem alicuius quae se obligauerat proprio nomine acciPie. do prcκnia iri sub uxuris , pro satisfaciendo debito pupilli, promittendo ratificationem ipsius popilli,ea non subsequuta,&sic confimmatum per S. C. Tertio id ςm Pres d. de Franc. dec. I Sr alle pat hanc Pragni, & refert sitisse decisum contra mulierem interceden tem pro silio in donatione propicr nuptiascius nurusi licet dicat tutius esse obtinere ad hoc restias dispensationes ad euitan a s lites num. 18. S: in ducis. q8 . Je 488. loquitur, d
cessione uirium fac icnda per mulieres quomodo digno catur a remissionemritim Citan. do ii iam pragm. circa quam notandum crit. quod mulieres omnes uigore illius pragmatice ad Velleian. prohibentur pro quibuscu-que intc rcedere obligando, iam bona dotalia, quam extra dotem, sub piae t a nul litatis, et ii, si quod cu iitranti lato dieto ben cficio renunciaturint ita nouissime Paul sta 3 b. Iunior re- sol. forens rei ol. 62.num. 3 pro Parte tamen ad alium spectantem subdit num .as. quo ca se resolucrint, poterum fututam repetere ,
ra. quod fdiit si non obligato prius pro alio solucri iit uel donaucrint num 1. N 9 Sed an procudad si scienter uel ignoranter soluerint
num. 3. 3 an in bon fici nim crcditoris . v Ivius, Pt o quo scilii crini num. t . N ibidem in d rc Ol. or. inulta de cit, ligatione uxoris in ita neu . tum ii iri expendit quando sit ualida ci inualida L ius obligatio , ubi etiam proscinquitur si pro dotanda filia, uel extranea rime tur illo beneficio, ex an etiam iuuetur quando ipsa incipit diminuere patrimonium, huc
quaerit quid si vendidit fundum suum,& pretium soluit creditori mariti, &quid si sollicitauerit requirendo creditorem mariti, etias esset facta correa cum eo tangit d. te ibi. q. num. 3 . ubi num. 3 t. addit etiam si maritalibus blandimentis ad hoc sit deceptri & quid
si asseriDt fundum non esse dotalem , an gau deat beneficio isto Fusc. sing. a. lit. l. Et an mater pro filio carcerato fide iubere possit, non obstante hoc Senatusconsulto Vel Ieiano. Prael de Franc .decis.. 78. refert deci sum in fauorem matris , ubi subnediit si pro liberatione viri intercedere possit, licet tui Gsit negati liti decisum aetani en, polita conir rium tuit declium, ut retuli in prima Part
nostri Compendij verbo fide iubere,ad quod
In luper mulier intercedendo pro negotio ps prio non iuuatur Vellei no, probat Consii. de Georgio allegat. 32 nil m. a. ubi nu. r. sub dit, quod mulier donando non iuuatur Vol leiano,quod sequit ir Reg Rouit . in cons. II
flare, alias ν xsumitur contrariu Paul.Sicyra. Iunior resol. serens. re s. nutri .r8. de t9. N in quibus alijs catas iuuatur, vel non mu lier bcneficio illo pro ornatu illius pragma ticae , refert Visconi. in suis conclus. verbo mulier,quae 'alienam sol. I92. Et n haec exceptio opponi possit ad utrsiis te notam uili sumenti, quando citaturis p r d. teno he aflirmative ex Prae . de frόnc. decis . 2 2. R decis. 688. probat Palma in sua praxi Par.z.glos 23. num. r. in quo aduerte lidum erit quando citatur, ut in citati eciat mentio de assensu Regio Palma in glos. 21. nu. q. Ibi, de spernotarios cerciora tui, Ut a quod icsi Vellaiano ronunciari noti possit per certio rationem factam a diotario, vel iudice, Poterat olim re pus clari vel sciatio; . Liae. Inrub. C. de Dccur. librio. sequitiir illam cautelam
siti in prema parte Renunt prolix si S a itoe hac mater M qctando possit, vos non, naul re rvcnu rare Velleiano, ubi erit vidcre, dchiis accedit, qua filii pronuntiatum Munici
de . quod dum Notarius feci isset mili rc mire nunciarec cui oranda eam fmpliciter, de interrogata, quod cuit hcne tum Vulteiani,& m sciuit vide AfLin Const. in locis de.
mani, sub nu. et . 3c D de Franc. d. ducti . 23 π.in princ sed circa iliam materiani cccliorationis faciunt congesta noui Iinic per Fali-naetc. in suo reper . de contractibu , in frag-mcntis verbo Cercioratio fol. 23. Ilbi, mandantes ramnibus notariis, inde D. de F c. dc V. I 82. num. 17. ubi limitat hoc tu
obligationibus factis per muli crus in dona-
199쪽
sapnibus proter nuptias pro corum filiorum uxoribus, quoniain quotidie stipulantur per
Io: Baptista de Thoro I. C. Neap.
Edictum de Filijs Familias, qui sine
consensu patris contraxerint. Cum compendiosis, ac pulchris additionibus V. l. Doct.
6 Prousiones contra cum , quamdiu disserantur.3 Poenae deelaranda in arbitrio, quae con reanda. 6 Poenam arbitrariam ad mortem v I sucissisa,vel exclusiurian Iudex emsendere possit. 7 Praesentia, ct consensus patris in contra iussi amit.requiruntur .s TaciIurmias patris eum aliquo actu praeambulo, Me equensi is contractus lig m. an sussciat. 9 Noramus conficiem 3nHrumentum in fraudem auerius, quomodo punιa
Io Notarius consciens in umentum falsum, in illis casibus, in ρqibus ea nullum, veι nemιni noctuum , an pu
II Obligationes ei ipulationes,qua diis
Ia Durumentorum appellation qua coprehenduntur. I 3 Filius, unde dieatur. νI Nominatio infitium , an probet quem instrum. 33 Fιι ius, qui ditistitit seorsum is patre,
an praeismatur emancipatas, O quod Ier decem annos habitans seorsum , praejumatur, num. 3 .
I 6 Fiistis, in quibus casibus psit esse in
iudicio, ct contrabereasne consensu patris, ct alia mulιa deflliust m. re
iure,ct de con Guiane , nec tenetur praestare cautionem de bene a μι- . - Lirando. I 8 Filiustabitus infudo patreno intelligitur, quo ad viιle dominιum. I9 Fιugam. agensi, an requIratur consensus patris. ao Filio condemnato,an possit exequi eiurbona contradicente patre. a et Fili, primi gradus, an perdant Tre-- bellian. ob non confectione intientarisa a Filius m. an pro debito carcerar ρ - μ . ' Ἐ23 Frtius m. an obligetar eiviliter, O
a 4 Fil, appellaιtone, an adoptiuus veniat. . a 3 Filius in voto, ubi non praiudicat patri obligatur ca 6 Pater, an seneatur soluere debitum
a7 Patri uris, vel mente eapti sensem fus,quatiter sit a ιbendus in obliga
33 Pater fl Madit ad habitandum. eum
36 Filius m. minor, qui se obligauit cum conjenis patris, non habet res intro
tre ingresso religionem, an e morIemnaturalem illius petere potetῖ. 38 Recipiens aliquem ins: ium , prwnti
200쪽
i88 Domini Io: Francisci Scaptioni
tensque tractare,infitiam, ae deinde expelgens, an ad ahquid teneatur.3; Filius fl habuit Mnavsiue ad legit
mam, auctis poneἀfacultatibus, an quicquam petere possit. o Filiatio pras Gi non potes. t Filiusfamiι delubens pro alio, non
itiuatur Macedoniam. a Filius m. an debeat ias praesentandi. 3 Pater in quibus coisus teneatur ri in rem vers.
lacrum negotia tonis assio. 43 Filius aeeipiens ahquid ab occisoria bur patris pro remissione, non propte rea contienitur a creditoribus patris. 46 Partes mentientes priuantur bene ciο , quod auque mendacio comper
Habitare forism ὰ patre, quomodo
Die . IuIii. I as. Et AE Excellentem Dominum ε Regentem Magnae Curiae Vicariae , &ν Magnificum fisci patronum η de oris dine litust. Locum levinentis Generalis,& Collateralis Consilii, init mandatum sub paena priuationis cssiciorum,& unciarum auri cetum, & alia poena oscio Curiae rest Data, omnibus,& singulis actuariis omnium Curiarum Iomnibus, & singulis Notariis, quod ex nunc in antea, & de caetero, nemo dictorum actuariorum,& notariorum audeat, neque praesumat aliquo pacto, siue quaesito colore quomodolibet, annotare, neque recipere ' obligationes finstrumenta, vel 1 contractus aliquos, a . filii sis milias quibuscunque, nisi in praesentia, & de expresso consensu eorum patrum, vel suerint emancipati,seu habitent,& viis Dant seorsum ab eorum patribus cum eorum νxoribus,& familia.
Die 3 o. mense Augusti. I 12s. De ordine Curiae, &c.
T postea instantibus& supplicatibus ali
quibus ex dictis nota rijs , & actuariis , fuit de ordine dicti Illustrissimi Locumtenentis decla ratum,& ordinatum,quod si actuaiij,& notari j,& aliquis ipsorum,ogati, interrogauerint partes stipulantes, seu obligantes; si sint patresfamilias emancipati, & habitantes
seorsum apatribus cum eorum Uxoribus, &familijs, & habiles, ut supra,vel ne,cum 4eclaratione praedia istae ordinationis, quod si partes diaxerint mendacium, seu asseruerint
filia familias patres familias esse. - . putetur praedictis stipulantibus, &
acta non teneant; & notaria in alia quo non teneamur , facta de hoe nota, in instrumentis seu actis conin
1Vius generalis decreti causam, i nem non iustissimam eonfitebitur, Quoniam passim in pernitiem parent si filijsamilias
iuuenili calore sub ducti,paucis receptis, eorum animum explendi gratia, in longe maiori summa se obligabant, eueniebantque qua-doque ; quod mortuis parentibus creditores aere alieno patrimonium absorbebant, filis mendicare, vel furari coingebatur, aut cogitare de morte patris,& idcireo reipublicς interfuit, prouid ri filiis, Sc parentibus, quod patriminnium conseruaretur in familiam, super quibus veteres studuerui. S serui. ιns. de is . per M. fi .sed O maior viperitas.