장음표시 사용
221쪽
Co m mentaria super Pragm. Regni 2o
possunt singula singulis reserendo. vi dei ieet. Ille ad malum finem, ibi iustigati iritu sancto ad bonum finem eringessi sunt ad pugnandum. ε t Sequitur spretis diuinae,& humanaeh iustitis aculeis: Diuinet videlicet. spreto illo praecepto, non occides. capsaron licet a 3.quo. .humanae,alterumne laedas. s. pracepta Insi. de tua. O
γ ocli. Et quod grauius est, pro minimis eausis. i. leuibus, ex quibus animi hominum inflati, & repleti rumpunt ad duellum t & procedunt ad ea certamina more belluarum ; & in regno etiam ex tali abusu dictae causae, nee sufficiunt, ut possint moueri duebla r nam in quibusdam tantis casibus, quodammodo permittebantur exemplum, in morte abscondita, & surtiuarin crimine Icesar Maiestatis, ut in comnitutione Regni,qus incipit, Monoma etiam stib νῶν. in quibus i casibus pu- ,
1 et Ad duellum quotidie seipsos prinuocare audent Duellum. i. singularem pugnam,quia duellum est duorum corporalis pugna deliberata ad purgationem innocentiae oblata.eap. I. g . si quis hominem. Ss miles de pace tenend. ροcon. Monomachia , in quibus casibus
Dicitur soblata adde, & sponte suscepta. captorro extra de chr.pugn. induesi. aliis duellum est singularis pu- ε,ad eruendam ferro veritatem: ut dicit M. Paris de Puteo in tract. de remisit.in verbo duella ol. D. O MIL
d Non seruatis seruandis longa esset
materia,si a bono usque ad malum O diremur, quae seruanda essent in due, io r sed quia latius peν Dominum Parimalem de Pist.in dicto react.de re misit.σper Dominum Ioiae Ligna, ct Baiae di
fluerotum in cap. I. de pace uuenae de quam plures alios, quos hic no rece seo. sed ad eorum dicta me remitto, s
lum aliqua quasi per transituta hic r
seram i dc primo dico, quod requirun-9 eur quinque videlicet, quod sit diffamatus, de suspectus de eo, pro quo prinuocatur:secundo, quod non possit probari per testes. Tertio, quod prouocas sit maior,vel par. Quarto, quod casus fit personalis, & non tractet de bonis. Quinto, quod non sit electa via iudicialis. Item requiritur, quod prouocatio offeratur in casibus licitis, & consuetis, ut in dicta confiit. Monomachiam, dc extra eos casus in illis, quos enumerat Paris de PQ. in eodem trarii. de re milit fos. I 6.sub rubr. in quibus coibus Ma duellum . OLa .sub rubr. de olum reuocat.ad pugnam. Item consequenter, loci,& armor urum electio in duello procedit, de permisso domini illius territorii, ut ιdem ParisDI. sub rubr.an certamen, O snverbo arma,an duello, O verbo conι--git δει r3. O Dominus cuido Papa in iacis. 622 fol. 236. Ad praedicta cum umlative quot requiruntur , adde decis Domini Guidonis Papa 317. δει. asa. caetera instascriptis locis per te videas Reuertor ad di finitionem, ubi dic, tur , quod duellum est duorum pugnato corporalis. Quare dicatur corporalis respondeo,ad differentiam pugnς verbalis, quae committitur inter contra- II hentes e ut deueniant ad eundem mutuum consensum. g. ex consensu Infinde oblig. qua ex consensu contrahum tur. Vel ad differentiam pugnae verbolis,quae fit inter aduocatos, procurat
ven. O rer gnis. Datur enim inter tales prouocatio, di discernitur inter
eos prouocatus a prouocanter in tam
tum , quod si ex iuris dispositione aIiquis non posset prouocare ad iudiciu alterum absque paena. I. inique f. de pet. bared. vel si iniuste, & illegitime aliquem prouocauerit, idem prouocatus poterit se defendere aduersus prouocantsin.I.ροι cum maior S liberius
222쪽
I a Hinc nascitur quaestio illa inter illud, quod fit sponse,& quod fit coactE, seu
ex necessitate : Pone statutum extaret
in aliquo loco,quod capiens bannitum haberet praemium: ossicialis caepit ban. nitum, utrum debeat habere praemiu dicitur quod non, ex quo illum caepit coactus necessitate offieij,ita dieit Bana 3 in d. S.utrum 1. ad SIlIan. Ultra prae dicta datur iudiciale duellum , ubi discernitur prouocatus a prouocante:&& inter eos contenditur de iuribus e rum, non de viribus corporis I. a. in principio inncta glos in verbo ex quihusam causis F. vi iure ci. Sequitur in dissinitione duelli ad
purgationem innocentiae. Secundum primam dissinitionem, vel ad purgationem falsitatis, & emendam veritatis, secundum ultimam dissinitionem: ad differentiam pugnae,quae fit gratia ad ,
piscendi gloriam, vel propter publicam
laetitiam, ac studium militare. I. qua actione S si quis in eοιtactationes ad I. AquiI. O in alijs leg. not. insupra, dc in eo casu permissum est duellum de iure ciuili ex consensu:& succumbens, victor nullam paenam maeretur,nisi exintra locum pugnae vulnerauerint, aut interfecerint. Dico permissum ex quodam hominum abusii. Nam Baldaeo trarium tenet, dicens,quod ex tali e
sensu permitti non debet, neque potest , in pernitiem humani generis, ut dicit in dicto S si quis in eouuctatione:& ideo per denegationem eclesiae sepulturae prohiberi potest, ut ιnνοιο ι
r Item dicitur duellum prohiberi, ex quo sine iustitia r & ideo non laudabile, ut caeterae virtute. Auia. υι omnes obeviant ludi. prouinc. in principio , O Abbas in cap. I. de torulament .
Sed quarto dicitur cad eruendam veritatem respective ad iudicium pugnantium ἰ qui ita putabant ferro erui veritatem. quorum iudicium saepius ex re ipsa sallebatur,ut notatur peν Domi num Andream de Ise . in L constis vi. Regni Monomachiam , O in dictis S. quis hominem,ct S . miles de pace tenenis vel respective ad illam veritatem,quae eruitur tormentis,& quaestio I.eiactam F.de quanio.
r Item dicitur in dicta dissinitione ,
duorum pugna deliberatar ad differemtiam illius pugnae, quae ex altera parte contra prouocatum improvide proce
dit , non sponth, sed coacte, quam ad tutelam sui corporis suscepit in diser,
mine vitae positus.I. I G.unde vi.ι.δε xiam S.qui eam aliter st .ad ι. Aquilia. Lvι vim stris iustit. iur. Sed hoe siti scipi debet cum moderamine inculpa tae tuteIae, quod moderamen tres com16 mites habere, videlicet paribus armisse defendi. Item incontinenti. Item indefensam, ut notatur ιn dicta I. I. uem alij comites sunt, videlicet, modus, de tempus,& causa. 17 Exemplum, vis cum armis:armis paribus reustenda: nisi inserens esset robustior insultato, quo casu etiam imparibus armis potest resisti. Barr.in L .c.unde vi,O Abbas in cap. olim I. ex ira de res spoliat. in 6. colum. Tempus quod idem refert, quod incontinenti, ut incontinenti repellatur, & resist u8 tur, ut idem Bart. 1nael. I. de ideo dixit incontinenti dicitur,antequam diue
ais lex. ι.haredes paιam g .F. de rea. La. S.confestim 1.ad Terιulci; Sed ne passim hoc intelligitur e duo assumo capita, uidelicet: aut sumus in repulsanda iniuria reali, aut personali. Primo casu, incontinenti intelligitur arbitrio boni viri,videlicet ex qualit te deij cieatis, di rei, qua quis est dei ctus. Hinc nascitur illa vulgata qua stio , siquis deijcitura castro ingenti multitudine, ubi deiectio opus est magnus apparatus, in eo casu verbum,i contineatirarbitratur per ures dies, ut notat
223쪽
G mmentaria super Pragm. Regni 2oy
notat Bart.in d. g. eum igitu . I. 3. de defensam i sta propuIsatis iniuriae, cum fit incontinenti. Us ex plagis S. tabem narius F. ad I. Aquit. de procoeatus se defenderit. t. I A. cu Arietesst. quad. pavfec.die. Uι Bald. a 4 Sed quaero, an debeat prouocatus expectare,ut percutiatur. glosin d. I. c.vade vi. dicit,quod nonrquia sufficit terror armorum. I. 3.F. armati st de vi. O is arma. O AM. O Bald. in eo. I. extra de resis. Botiat. sed hoc intelligitur, quando apparebant inclitia manifesta, quod prouocans volebat illunia
a s Sed quid si insultatus reperitur vulneratus in ipso insultu num possi insultantem fugientem persequi, dc vulneratae cum in eo casu inserat dubium fugar nam fugiendo insuItans demonstrat, non tenere animum, ti proposi tum amplius offendendiis in hoe die, saIuo saniori consilio, aut insultatus timet geminari intuitum, & vulnus, aut non: in primo casu dicitur se defendere, quia timet ne iterum pereuliatura Ita tenet Abb.in ἀωρ. olim extra de res . spoliat. quia persequendo fugie rem in ipso actu continuato, non dic, tur in dolo esse. ι. quod ait, S. quod alta fae adult. aut non timet,ut in secundo casu& tunc est in culpa, licet mi nori paena puniatur, ut notatur in eis dem leg.
26 Sed quid si excessit modum in se defendendo: an puniaturὰ & dico quod
sic,quatenus excessit, ut notat IozAnd. in Nouet. in cap.significanι de pan. O in adaea. Dec. in νῶν. de bum. & facit per hoc text. in I adulterium Τ.de
M,O vi arm. ν L a. s.conrisim . ad Tertuli. Vel incontinenti exponitura o infraganti, & in ipso insultu, vel continuato actu defensionis. l. quod ait S. quod ais F. de adult. not. in LI. I . C. de vi, & ad saturitatem quomodo intelligatur hoc verbum, incontinenti, vide Alexand. in aeg. eum stiι- Sed
quaero, num aliquis teneatur alterum
defendere,& aIterius iniuriam propulsare e & ad hoc assumo mihi alia duo capitar videlicet, aut loquimur de iure ciuili.& non. L metum fior non licet Τ. quod meti causa, ct ibi Bart. O Felyn.
aut de iure canonico, de dico quod sic; ut dicunt praedicti Abbas, Bal. MI .in cap. I. de officiarieg. a a Limita primo, hanc regulam non habere locum in patre, ae filio. Secundo in liberto, seruo. LI . g. eruus madisu. L I. Lutrum. Isciente F. LPompeiam de pare. Tertio inter domi. num , dc vaxallum. Quarto inter patriam, & ciuem: inter regem, & subdiatum.ι. ρυι i c.-LIul.maisa. Qui to per constitutionem regni, quae inci Pit quicumque Ita rubrubri quis mis
heri molentiam patrenti, de reclama ei non succcurreret. Sexto in atrocio ribus. Lutrum. Iciente F.de parris. σFebmis d. cap. I. extra de osse. deleg.1n
23 Causa, videlicet, quando ad dest iam, de non ad vindictam: dc quom do intelligatur fieri, colligitur ex ium
glos in LI.c.unde vi, uti, ct Ban. hoc idem nota. O notatur in lirientiam S.
ροι cum mulier F. ad i. Aquin respectu rei dicitur fieri ad defensam, quando res ipsa aliter mihi salua esse non potest . itaquest . ad i. Aquitainuremst . de cor. respectu perlonae, quando aliter se tueri no potest, saluo honore ipsius, ut dicit Barcin LI. C. unde vi argu mento a minori ad maius, ex quo major est iniuria corporalis, quam re Ii S.
L inseruorum F. de poenit, fit enim ad
224쪽
2r o Domini Io: Francisci Sca glioni
est,quod in praedictis locis idem dic ut, quod si iniuitatus probauit agressuras ct insultum, praesumitur semper ad defensam. Verum est inspicienda persona in laltantis, di insultati, de qualitas armorum , ut onus, dc post eum Baldus
dicunt in ZI. I .c. de vi. de ideo si ia-sultans fuerit vulneratus, praesumitur ad desensam .caDinsumma I 3.quM. .
ay t Sed quid si potuit aufugere, & non
aufugit: an praesumatur ad vindctam quod non,ita communiter tenent Amsel. Ban. I.o alij in d.l. I. C.unde vidi hoc proptςr verecundiam. I. item apud labeonem S. 1 F. de iniur. O Abb. caιerι in d. cap. I .exIra de resιιlpotiat.
quia indictis.casibus non dicitur pro uocare , sed aduerses prouocantem se defendere. I. scientiam S. se is defendendist .a. i. aquil. quia iniuste prouocanti pro suo tuendo, licet resistere. L3 o deuotu C. demet. O epidi m. t Prou care , autem est lacessere aliquem ad iniuri mi αἰ ad arm , Mad manus I ducere. i. piat minium S. suducis tum
opos reueri dc ideo prouocatus non dicitur prouocare. l. 3. S. virum P. ad
Seoat. SIM s iat i Vltra praedicta adde, quod dicituri deliberata pugna. ad diffetenti m rixae,
quae eκ improuiso procedit. t. 1 . S. diuus
primo inceperit,praesumptio erit con ira magis taxosum,& consuetum rixamri, ut tenet eximius doctor Dominus Thomas Grammaticus in voti vis 2 2.3 num. Io. dc in praemisso cases attendi. tur qualuas,& consuetudo hominis, ut dem tu voto a . num. ut si robustior appareat aliquis ex rixantibus , ipse a praesumitur primo incepisse, ut in eisidem votis.
34 VItra pra dicta quaero f qu Id si in
rixa, ex unico vulnere aliquis reperi tur mortuus a pluribus , dc incertum sit quis vulnerauerita de in eo casu dic, aut tractatur de puniendo factum , aut de puniendo delictum. Primo casu, omnes tenentur, ι. item Mela, O S ptare .ad I. AquiLI. lures F. arbare. furtim Def.' Secundo casu omnes ab- ωIuutur, ut tenent communiter Doct. Jebn. in ca significamis a. extra de bomisiadis in s.col. O Angei. I. . V. de Iscar. O Pet. Anch.in tanga I7.quod
t a de electione in s. & ratio est secundum praedictos, quia sanctius est noce tem absoluere, quam innocentem coindemnare, Labsentea. de pan. O Disus in cap.iu obseu is extra de να iuν' Ite quia in ambiguis contra fiscum iudia eari debent.I.in ambicissi. de reb.dub. de claritat, ut aecusator fiscus suam i tentionem sundare debent, per quam reus condemnari possit. L qui accusare
C.de eden' Item accusati iunt fauora hiliores. ι. fauorabiliore fis rQ. furit. Arrianus . de actio. obligatio. Item rixa nascitur ex litibus, dc contentio
es 37 nibu s.lseruus Ide actio. obog. item rixa est peccatum, ut dicit Diuus TD. de Aquino in a. a. quaeri. I.& sicut rixa importat contradictionem in verbis tua in lactis quadam inuasionem. Item in lixa ad inuicem quodammodo percuti ut, dc est quodammodo bellum priuatum: licet in eo, qui se destndisi
possit esse sine peccato, ut notatur PegDominum Alberi m de Ruato infus- dictionario in verbo rixa. Non obitat, quod astiterit armatus, ut praesum Luthabuisse animum . oflandendi , ex 'quo hodie quo tempore delicta , ut plurimum puniuntur ex effectu, de non ex animo: ideo nec tenetur dest
225쪽
Commentaria super Pragm. Regni 2 r r
is homis.O Bariin ivtrumff. de parri. O MLin LI . C. deIeruisfugit. O Dominus Andr.de Iser. in Cons. Regni, quae incipit intentionis nosra de ιιιic. ρωι. arm.maxime sn Ciui. Neapo. ubi ex cinsuetudine tollerantur armar quae tot ieratio saItim excusat astantes armae. Os,si non constat aliquid aliud contra eos;facit in argumentum l. igitur J. de lib.ca .cap. Mes ana ex ira de electio
38 Sed quid si fuerit causa rixae, idest dederit causam, ut rixantes congregarentur, non ex proposito , sed catur an teneatur de homicidio comisso ab alio ξdic quod non. cap. Petrus extra debo. nie. & ita vidi piovideri per Magnisi. cum Marcellum Pignonem iudicem causarum criminalium in Magna Curia in causa Gulielmi Fraetulilli de vi, Ia Pumiliam qui fuit apprehensus de homicidio, & constabat,quod ipse dedit caulam rixae,de alter interfecit non
coadunatus, at erum ex l lxantibus: ut
in banca c gregii Io: Ang. Vicedomini. 36 t si plures vulnerauerint, Rincertum sit, tuis prior,& quis poste rior , & a quo fuerit illatum vulnus
moi tile,an omnes teneantur, ut homicida ξ dic quod omnes, ita tenet Bart. in Li . ad ι. Cor.des c. glos. 1n d.
Sed quid si prouocatus oeciderit Prouocantem ad defensam adhibitis
contentis in I. I. C. unde υιλ non puni
G1 quis ιngratii. f. ara ιιa ct cap. E gni,quae incipit Iaraugentium, sub rub. diens D imp tu, di quis eas imponere pollit: ratio est, quia in tali casu non adest dolus procedens ex appensatione, ut in deliciis requititur. l. I.S. diuus, ct l.in l. f. ad I aa l.Cor. deflc. &hoc quando apparet secisse ad sui de- sensam, prout tenet Bal. in ι l. 3. cum arieteus quad. mufri dic. ct in cap. I. 6o d. pace senen. Ex iis nota, non solum licere propulsare iniuriam realem, sed verbalem, ad defensam sui honoris, Lqua omnia, O ibi Baν t. O Avetigis Procia. θ' idem Ang.tn l. ω πιmusia vi arm ,sed ut materia delictorum Intelligatur, circa septem vertatur videlicet circa causam,personam, locum,t Pus, qualitatem,quantitatem,&euen
tum: quae Omnia in serius particulariter enarrabo, O nota. in I. auιfac assis pan d. LI. x t Cauti,ut in verberibus,quae qua doque impunita dimittun rur,quand
que puniuntur: exemplum, ut in magistro, quando cum moderatione,& non excedendo modum verberat discipulum: & non ad iniuriam, sed ad cortinctionem morum,& artis, seu scientiae.
iur. Item in usu fiuct. & proprietario .s quanda verberant seruum, in quo alter habet usumflucti alter vero prinpriet te licet alter eorum, videlicet, Proprietatius maiorem potestatem habeat, de ideo acrius ieruum verberare potest: nam sine proprietate usu fiuct. est inanis, seruato semper m d is Llic f. de ruct. sdem Ιαι. g. ιιem Iucst. Ioc.I. I .c.de emen Ie .dc item serinuus pignori datus potest verberari si. militer a creditore. ι.eleganter S. cis
de pign. act. Hem uxor a marito corrigi potest; considerata nobilitate,& D2Iura ipsius. eap.placu ιι 3Lquan. a. item vaxallus a domino. cap .cum constriaι extra defori comper. item cliens a magistratu, ι. praetoν ait S A dicatur m de iniur. Sed haec regula sublimatur, non habere locum in domino reperiente seruum cum domina sua uxore ν quia a tunc eo casu licitum est ipsum interficere in flagranti crimine repertu. ι.qui seruum m. de verb.oblig. qa i incidenter quaero, num maleficiusit causa,propter quam quis obligetur
seu quasi ad paenam die quod lic. In I.
de obtig qas ex delici .nabun. cum qus libet obligario tuam causam sequatur. ι .ct eandem .de exceptaret Iud. ἐκ ca ta est
226쪽
2 3 2 Domini Io: prancisci Sca glioni
is est illata, quas Deit disternere dei
ctum a non delicto. t. vera . desur. Lqui iniuriaside iniur. Nam aliter inisterpretatur, dc paditur verbu iocosum seriosum,quam in culpo sum,dc malum. illussis act.O illigatio. 3 t Persona dupliciter consideratur eius,qui patitur, & inserentis r aliter punitur seruus quam liber: aliter humilis,& honestior persona,& aliter decurio qoam priuatus. I. in seruorum Levitalium S. non omnes, O g.famosos Isis panis, aliter pater Patronus, qua filius,de Iibertus. I. I. C. de his, quiM.
alius instrior in dignitate , & officio constitutus.ι. quisquis c.ad I. Iul. male sat.& aliter offendens Iudeum, quam Christianum, ut not. in consit. Regni, quae incipiin damna clandesina g.posis Iones, aliter punitur offendens priuatum,quam sacerdotem. quis in hoc genus; er Authent.sed nous iure C. de episcop. O eleri fle aliter offendens brisiudicatum, qua non sorisiudicatu. ut in Const. Regni, quae incipit, panam eorum sub rubri defori O bann. aliter punitur furiosus quam sene mentis, de aliter sobrius,quam sane mentis. ominne delictum g.per lasciuiam Τ de re mit.& aliter qui cognouit filiam spiritualε,
quam non spiritualem. cap. infames s.
quas. 3. sed haec regula fallit in Iudaeo imponente destniam,vr in Consis. Regni, fl quis in posterum,sub rubr. de de senses impossis, quia in hoc parisorm, ter puniuntur, ut ibi. Aetas instrentis iniuriam,& seriem iis delictum, spectatur in delictis. I. imsan Ideflear.eap.illlud Is.qua I. I. Oper Paul. de Can. in I. I . CAE adue . deI. verum infans nullo modo punitur,sed maior insanie , licet minor punitur tamen mitius,ut nost. Bar. Bal. Oatij in Lauxi. m. de mino. I. impunita C.de stamquia impubes est quasi doli ea pax Limpuberem d. de furι. de in delicto carnis
etiam minor I . annorum excusatur. ιβminor c.de adulter.Item in atroci
ribus, in quibus punitur ut maior: ita dieit Paul. de Co .inael. I. Cinarier. delia. δe hoe in delictis, quae committuntur in faciendo i secus in his, quae committuntur in omitteado, ut idem Paul. de Cast. in ἀL I.
4s Sed quaero, quid si minor deliquit,
ia maior effectus tractatur, ut puniatur pro delicto commisso in impubertateran ut minor , vel ut maior puniri debeat die ut minor,ut tenet Bal. in I. r.
C aduers delictum, I. I.c. de bis quib.οι is d. g. illud Auib.eons. qua de digni. O I. I Ede pan. cum a*s ilib. 6 Locus consideratur dupliciter. Prismo habito respectu ad offensum, et quo quodlibet membrum habet loca
designatum per nomen suum , vi ocu tus, facies,caput, manus,pes,& similia.
Secundo habito raspectu ad Ioeum, ubi deIictum committitur, di patratur, sincundum qualitatem, & quantitatem rnam dicitur vulnus, ac vuInusculum, leue,graue, magnum, mortale a vulneis ris magnitudineo de iniuri L praetor. Ban. in L . . de me. ι Hur. Liacrilem β. ad Iu pecui. l. quis in hoc genus, ct Ambent ed nous tiara c. de epi op. ω
hleucis de accusa. ubi respectu statuti augetur paena, & ideo quandoque locus facit, quod quis nominetur aliteri
.sacrileg3 Ead legem Iuι. pecuI.in veristi tam lauerint, ct in ι. I. de expilarabar. respectu per lanae nominatur aliseer , quandoque respectu reuerentiae inter maritum,& uxorem, non dicitur latium, sed inuentus fuit titulus rerum motarum. l. a. de abigeis, ex modo fuisrandi, non dicitur sur,sed abigeus. 47 Tempus propter quod discernitur lar a latrone spectatur in delictis. t. r. β.defint. ι. furemf. desic Lisaquι m ad ι. Aqai dc praedicti disserunt inter se of quia alterum interdiu se telo de senue-tem,licet occidere. Alterum vero non nisi de nocte, ex quo sutem nocturosi,
227쪽
Com mentaria super Pragm. Regni ai 3
qui non patitur eapi, de deprehendi,
eo gnoscere non postumus, Ut accuse mus eum, Iatronem pubIicum cognoscimus,& ideo eum euitare possumus. I itaque . ad i. Aquil. item tempore discernitul a desertore e mansor,& su-gitiuus a non fugitiuo. I. 3. g. desertorrissae re milit. suga est vitium animi, &ex tempore cognoscitur. S. pauonam eam ibi notatu insit.de ρον. vitiis Q ntitas, ut ditat ,repilogando prae-εῖ dicta, ut eIarius intelligatur, habet l&gitudinem,latitudinem, & profunditatem,ut clarius medicis expertis in aris , & chirurgicis constat. I. vulneris magnitudo is de tutar. Item respectu reI maioris, & magnae, paruae, de vilio ris prae iij. Item re spe ct u numeri.ι. IV.
de abigeis s. Gallinaram iancta . . Ιω.de rer.diuis apalegni, quod incipit, ad Me, iuncta additionesub ratis.d furifol. 3. O cap. I quis quinquefolidos subri L de pace tenea. O eius vola. Iicet paraa dicta .eap.ad hoc hodie non sit in usu: dc in contrarium obser uetur arbitrio Iudicis , ut saepius vidi Nacticari in similibus ea sibus. Qualitas offensi, de offendentis de-43 Iicti, & aliarum circumstantiarum consideratur. I. I Evnulas de iniuri
Euentus, qui ex animo metitur,& o quandoque ex improuiso accidit, α
tunc reuera casum vocant. I. IS.disus
P. δεμα de dicitur euentus, quando accidit praeter propositum, cum irias quibuscumque saetis causa inspiciatur originaria ex eo,quia, si succedit aliud non est in culpa faciens: quod quidem dupliciter accidit. Vno modo respectu hominis integri, non habetis animum stetendi illud, quod succedit. I. ut intia
do respectu hominis iacientis principaliter illud, sed non ex animo, ut in Iniante,& demen te. I. congrui Lia os. Pra .Linsanistis c.ι. 3. S d. de
s r Et in ijs omnibus debet quilibet circumspectus Iudex sine suspitione procedere, neque ad dexteram , neque ad sinistram pendere. I. apertissime cu Lmilibus, c. de tuae pensatis bene dictistellium .l. 3. g. I.de te tr. cap. I. extra deus. & per probata, de allegata iudicare. l. illicitas S. I de os Prae . de per inditia veritatem eruere. I. edictum . de quamo. ne delicta remaneant impunita. l. ιIa vulneratus fad ι. Aquil. l.l eitati f.depti . ut teneat placatam Civitatem Icongruit Ide sim. Praefocei sit paena,& caeteris sit exemplum. ι. aut saIla SDmoseus depyn. Aut partes ad concordiam reducere .l. aequus-mumj de v fruct. eum S. praecedenLiati iuxta delicta punire nocentes. d. t. aut acta,& innocentem non serire,&offendere. t. absentemff. de pan. ut suos
teneat paena auctores. l. qu ententiam
C. iapaen. alias si praedicta fuerint praetermissa: Iudex punietor arbitrio superioris, ut dicit connit. Regni, quae incipit δε quis in posterum, ibi gloν. Andreas de Oer. bν. de ae sensis impos
a Sed quaero post praedicta , si Iudex
coegerit partes inter se componere,&concordareian possit contra eum per partes coctas intentari iudicium , eo quod metus causa ξ dicit, de tenet Bal. in Leonlinet sy quod metus ca a. quod non, quia non facit, di secit hoc ad sui commodum, sed ad exequutionem iuris .
3 3 Dicitur in textu confligere, idest
dimicare inter se manus serere, nam eonfligere dicuntur,qui dimicando ad inuicem se sternunt, unde conflictus , strages, & mutua profligatio appellatur, quae dc clades dicitur a gleco, sest amputatio. Habetur in textu, ut pugnam em I cere possent:adde ad quam facienda in praeparare se debent exercitio, & stu. dio mi Iitari. milites C.de re mIlitari. Et pugnam exercere possent, verba textus iterum interpretando, seu de. clarado, ut edistendo,pugna dicitur 1 pugno,
228쪽
Domini Io: Francisci Scaglioni
pugno, ex quo ante usum armorum. antiqui pugnis, calcibus, morsu, more heluarum pugnabant , aut per se ipsos,
ut in duello,quae vulgo dicitur diffidai quasi separatio a fide communi homunum, & ab illo dicto, homini homo, Deus: quod grecae dicitur, homidatis
au tropos, uppede uetedis enim separationem significat. Nam cum homines una omnes viverent societate:se diffidando separantur,aut per nuncios coinnit uunt se pugnare,quia qui per alium facit, per se iplum facere videtur. t. I. g. din essem de vi, ct vi arm. g. vendita Ins.de re .diuiscum ali similibus.s 6 t Ad certame,quod improprie due, Iummam aliud est certamen, aliud est
duellum; terrame est de aliqua re duorum, vel plurimum contentio, ut aIter alterum certamine vinceret. Virg.ce
tent,& cygnis ululae, & Cicero cum inter se duo popuIi de finibus certarent , & Iureconsul. dicit, in ei uilibus dissentionibus quamuis saepe respubl. laedatur,tamen non in exitium reipub. contenditur. ιβ quis ingenuam S. . st . de ea . postimi. reuer.' Duellum proprie est duorum bellsi,
etiam antequam ad manus veniant. I. milites c. de re misit. cap. I. extra de cler. pugn. indueu.37 Sequitur in textu eandem diem , vel sequentem, aut viteriorem denotando furorem prouocatium, qui cito eonficere,& perficere insta breue spatium conabant ut duel I. & sie intelligestatum, & eursum unius, vel aIterius, aut ulterioris diei, insta quos non reuocauerint animum,& remiserint quae telas eorum, sed desiderauerint con Geere duellum , & deuenire ad cert men, de ad locum designatum in die destinato, non seruatis seruandis. 38 ' Cum armis, & sine armis offensiuis, & defensi uis: ad quorum verborum intelligentiam quatuor notabis tempora, & primo Romanorum, quo
rum tempore armorum usus erat pro
hibitus ad offendendum. ι. Iul. de vipis. praeter usum venationis, itineris, di nauigationis,& commere ij eausa, eluendae salutis propriae gratia,& haere
ditatis. ι. I. O a. ae penuis.f. ad ι. Iul. de vi pub. quorum armorum appellatione eodem iure veniebant omnia ea,quae nocere possunt. Larmatos . his qui . ad ι. Iul.de Opis.cap. de occide dis a . quaesi. S. &in primo Regum o 9 cap. I 6. O cap. noli 2 6.quas. r. t Sed improprie arma sunt omnia tela, O ,
nesque gladij, rumphea ,loricae, se stes,& lapides. I. 3. g. armisβ. de vi, O viam. ι.armorum, O L ea obtinent S. t
Ium fis verbori misi. & circa praedicta, an,& quando dicantur, & capia tur proprie, de impropriE, extat/πgu.
laris,osin verbo arma, clem. I. extra
de Lutumo ebo. quam equitur Ang. in g. ex male dis Insi.de act.in Φ. colis Quid de statuto faciente mentionem de armis, quae comprehendunturὸ die
quod omnia praeter sustes, & Iapides ,
eadem glos in verbo arma, ct Aretinus in tractsuo de male L in glossea. verbo
arma tua. O Ludou.in l. I. g. Oecisorum
6 of Syllan. t Secundum tempus fuit tempus Codicis, quo tempore armoqrum usus suit prohibitus in seio Princi-Pe.I. I.c.ut armorum usus lib. . I o.quo tempore Omnia arma erant prohibita νut ex verbis ιιι.colligitur ibi,quorumlibet armorum mouendorum copia tribuatur. Tertium tempus Authenti-
eorum fuit, quo tempore non solum usus armorum suit prohibit us ed nec alicui erat licitum tenere, nec faceres.& fabricare arma, ut in Aulbent.de arrimis per torum, cuius tempore armora appellat veniebant arcus, sagittae, spatae,enses,semispatae,Zaniae, loricaticonmci,& quolibet modo factae,& figuratae Iancae, monocapia,sitini, missilia quaelibet, aspida,scuta, galeae,cassides, prae ter cultellos ad incidendos panes, re
alias res necessarias. Strobιbemus Amrbent. de armis itincta glos in d. g. in verbo minores. Quartum tempus Con-βιι.Regni,quo tempore Federicus Rex huius Regni reduxit intermedias prohibitiones ad ius Roma, ut potest vi. deri
229쪽
Commentaria su per Pragm. Regni et i ς
deii perconH. Regni, quae incipit ιnt
arma per Regnum portari prohibentur, praeter ia praedictis callibus in r.ea dictis,de ita tenet glos in L consit. intentionis non a in verbo deferre, qua sequitur Andr.de I r. ibi, quae nocendi magis causa, quam alterius cuiuscumque liciti operis gratia sunt parata, & inter alia exceptuantur, cultelli,
gladij putatorii, rompheae, bipennes secures pro usu agriculturae ad venandum, & ad usum hune naturae, & prohoe suit factum cap. quod incipit, pla-ctuntuUOI. I . Sed limita hoe habere
locum, ut non teneant ut portantes: sed si eum eis percusserint puniuntur. M quis eum roncha fol. I I t Arma tractare terrenae est potestatis. cap. nimium a fuaa.7.εa t Vltra praedicta arbitrio meo dicerem arma desensiua intelligi, describi,& nominari ex oroposito , di animo
portantis, quae illa dicuntur, quae portantur causa tuendae saturis propriae. ι penais.1.ad ι. Iul. de vi pubI. alias dicerentur offensiua de pe se, argum. I. ι. I. g.diuus f deflear. O .st quis cum
63 1 Secundo, non dicuntur offensi illa, quae de pe r se non sunt offensiua, sed de sensua, ut est vulgo dictus inachus,& alia similia arma. Larmato, σι.bis qui st .ad L Iu de vi pub ed eogita Sequitur ipso facto, idest ex solata peruocatione etiam 9n6 deuenerint ad manus, vel ipso sacto sine alio ministerio,vt in serius dicam.
serentiam civilis. vltimumDπιicis. ι. aut damnis S .vitassis panis, ut sunt eapitis ademptio, furcarum suspensio, concrematio, suffocatio. I. capitalium ν depan. quia mors ciuilis n6 est proprie mors. led proxima morti naturali argum. es textus d. L capitalium, O t.
ε 3 Sed quaero, quid si Iudex non seueritaris, aut glutiae, aut clementiae gratia, ut in ι. resistendum f. de pana non bene diseretis criminibus alique:
decurionem,ant nobilem , di in digni. late positum condemnarietu-surca rum suspendia, aut ad meta Ilum', quibus paenis plecti non poterant,an perinmutare paenas possit uod non .l.moras Sinia enim is panis, sed hoc referre ad Principem,rior ea permutationes pP. nae eonsulere possit. ι. ringat Isaeia panit.
εο t Sed quaero,si eo ademnatus in exilium non comparuerit, aut excesserie existum, quomodo si capitu , punietur duplicatur exilium j si duplaeando non excedit decennium , alias deportatur in insulam , di tempus earceri Neomputatur in exilium. L aut damnia
tui inter mortuos ciuiles , an inter mortuos naturales, ex quo sententia soli liudieationis ineontineti post elux prolationem, etiam Infra decem dies habet exequilonem, ut is Cen I. Regni panam eorum . Afri suo. ibi
eogno ar. Nam hic ut mortuus, di cadauer habetur,& totqueri poterit.arg. text.I.qui intimo nilei fide pan. ibi seruari sunι , ut ex his in alios quomodo habeatur ι' ergo potius adhaeret mortuo naturali, quam ciuilit& ideo est tertia species,e A quo mortuus natur iis no est, nec mere ciuilis, ea quo non potet totqueri, ut cadaue tu captus di condemnatas suspenderetur, prout larisiud. Echi interim donee capitur post sententiam vivatiquia de facto vi-uit, nondὸ iure, eum in eo exequutio fieri non possit propter incomprehensia ilitatem hinc bene dicit Const. Regniferὸ quo ad omnia pro mo tuo habea-ltur , ct fiosis pinuus reputetur.
68 tSaquilbr ι & si per Curiam eapia tur, potest procedi ad Brisiud. seruato ordine dato 1 regia pragmatica , sed
quando capi potest pro duello, cum constiterit taliter , quod posset contra eum procedi ad captura potest aute
230쪽
1 6 Domini Io: Francisci Sca glioni
eune procedi ad torturam, ad quam potest procedi ubicumque praeced rent indicia,exemplum,fama,suspicio, verisimilitudo, inimicitia, suga, visus in loco delicti, unius testis de visu, cua Iiis adminiculis, de alia similia,ut ei sessio extraiudicialis, ut notat Bart. in L 1.C. de 39,qui bi mor. coxwei. O D minus 'ppotin de Ma . in I. diligenser, sua practica eriminali, Bal. in ι.ε quis curiatis C. de episeop. O clericio in L quod euitandi C. de conditio. obsurpem caet . ad quam capturam proceditur causa cognita, idest summaria informatione capta,& visa per Iudice, ut dicunt HI .in cap. .in prine. λ ι.extra de rudiss,ct Bari. in L . . ad Iuliam pecuLO Anus . de Arimini. in verbo fama publiea, de malefieks in ε 3 versia erredum non s. t Sed in flagrantibus criminbus,non opus est pu-bi. & Iudicibus aucto . quo ad captu. ram, nam quilibet priuatus potest e pere delinquentem,& illum tenere per
tem ex interuallo volens capere priuatus, sine Iudicis licentia non potest. Ita tenet idem Angel. in d Lcap.quinto, O ιη S.comprehes oram, Autis. ut nulli iudicum, licet hab. Iociseruatorem.
ri Sed an Iudex laicus potest capere clericum repertum ii, flagranti crimineὸ dieit Aro.de Ueriis Connit. iusiatiarin,quod sic, σ Lueas de Penna in
I. nemo carcerem c.de exari tributo. lib. .
vo. idem Luc. GPen. in eadem L diiscit, quod Iudex Ecesesiasticus per censuras Ecclesiasticas potest Iudicem Iaicum compellere, ut liberet clericulniuste carceratum, de quibus modis possit impugnari captura, vide Domi num Soccιn .in ι.plerique num. Io. Prieta indus voca. t Et an possit ab interi cutoria super captura interponi appellatio, vide Bal. in L AE clericus c. de epi
63 bequitur in regia pragmatica de duell. citatus domi. intellige,si de persona reperiri non contingerit, iuxtata
sormam regiae pragmaticae , quae incrupit, qu libet agere volens,licet intus destrictum non obseruetur circa subscriptionem , ex quo creditur nuntio, ut dicit Fel 1n. in eo. prudentia extra deinc.deIeg. Ba .in ι.eum qui sed dum n. commodat. O cateri in cap. quoniam
frequenter ex. ut sit. non cons.
t Sed quaero,quid si tempore delicti
habitabat in una domo delinquens,an sufficiat in ea domo citari,in quam h hitabat ut hospes, vel amicus, vel aliter,& credo quod possit, ex quo Iatitatio faciat, ae si esset in Ciuitate, argumentum est Capitulum Regni , quod incipit mri eommi um d delinquente flagitium, Sin vero quis compreseo. sorum Authen. υι num iudic. s Sequitur,si infra tres dies non com paruerit citatus modo praedicto fori Liudicetur eis elapsis, 2 an hare dilatio trium dierum potuerit dari, re annus breuiari,cum de iure Romano semper audiebatur se defendere volens. L I.ff. de νου. reis, de consessus, fle conuictus, Randoque auditur Lereditor F. iussus de appeti. & arctari defensiones non
debent. I.quotiens C.de preeo. Imper esser.ι.quonia C.de hareticis: dic quodue, ut delicta coerceantur, & refrene. tur audacia delinqpentium, conueni ε-ti loco,& tempore. Ita tenet Andr. de Uer .induob. sic. per diuersa media: incconsit.Regni paenam eorum de foris iudicatis.
liter quia per dictum Capitulum post
commissum delictum, allegata abietitia in criminalibus,in quibus venit imponenda paena corporis asilictiva, ut si amputatio membri, capitis, carceris perpetui, de deportationis, non admittitur procurator, arg. text. cap. Regnis
quod incipit, flue qui si oribaxnrtus sub rubr.de fori d/οι. I . & in aliis in quibus bona publicantur, licet non potest procedi ad sorisiudicationem, ut ind. cap. Regni μὰ qui sit.' procurator non admittitur, oc ratio est, m