장음표시 사용
11쪽
sedes metropolis est perueniens, super quatuor Dei Euangelia; tu
rum more maiorum, tolemni iuramento Foros, sus, consuetudines,& libertates regni seruare spopondisses: quod nihil aliud esse mihi
haec contemplanti visum suit, quam tibi legem Regiam promulgare; ut Romani luis Imperatoribus,in die eorum inaugurationis,& acclamationis solebant: quod cum te alma Caesaraugullana Uni uerlitas, legum autorem,ac iuris supremum praelidium agnoscerer, exorare , ac deprecari decreuit, ut solemnitatem cunisdam laureae Doctoralis in iure ciuili,tua Augui a prς sentia decoraret, cuius precibus libenter annuisti. In quo mihi, tanquam uni ex antiquioribus legum proseLlaribus, ac primario interpreti, Prς fidis munus iniunxit; quod ego subire itaquam meis humeris impar dubitaui; quia ut ingenij inops, quid tanta maiestate muneris dignum offerre possem non haberem,& animo ancipiti reuoluens non inuenirem. Sed ad tuam summam benignitatem, & clementiam, & ad animum,ac voluntatem , quibus munusculum erat offerendum oculos conuertens, memor quod Demetrius phalereus PtolomeoRegi dicebat,se in libris multa documeta inuenturum, quae viva voce non ausi fuissent eorum autores profiteri hos labores, quos de lege Regia mei ingenij paupertas sibi priuatim pepererat,tibi palam obtuli,atque dicaui , quod licet exiguum esse,nec satis cultum, nec tuo numine dignum iudicarem;tamen memini, quod Socrates dicere solebat: Diis ipsis minimo impedio lita- dum quod Dij, ut non egent rebus hominum,ita magis spectat affectus immolantium,quam diuitias, aut apparatum. Vnde hoc,summo cum iudicio,ac sudore meo elaborato Tractatu, tui fidelis vastilli, &tibi addicti serui;sicut alter Persa erga suu Rege, satis amoris signum ostendere existimaui: maiora si eo tempore habuissem oblaturus. Illud & autorem benigno animo protege; teque Deus Optimus Maximus cuius semper causam agi 0 status incrementa tribuenS,vitam, pro ut religioni christianς,& Ecclesit catholicae cuius columna singularis,ac unicum praesidium es)ad eius aeternitatem, post long quos de felices dies fruendam, custodiat. CAESAR AUGUSTAE.
12쪽
D. MARTINO MELO A FERRE IRA MIO TI
Iancti Ioannis Meroselimitani Castissano Ampos . Licentiato Timevo Sane Nnsaurario, in senonicosnfli Sepulchri Bilbilitaui. D. Gustari Galcerando a Caio Pinos semiti de Guimara, Uicecbmiti de Ebol, ω de Os uerso- radat, D. Ioanni torre asin Sardaxi Domino Baronia de Antilion, ia Aia molia, Naual, , Albesa. D. Lfredo de Bardaxi militi, D. de Bellesar, γ la Selua. D. L Michaeli Baptista de Lanum Infantioni.)D. Ioanni Aa gustini Domino de Zelieta, m domus de Edeleta ciui Caeserauassano. tronimo Sanche Cutanda ciui Turoles. Octouiris Regno putatis Aragonum,Doctor Petrus Ollictus Ramire in sui animi monumentam. Splendo
E GI A lex ea fuit,qua populus omnem suam authoriatatem, potestatemque in Principem transfudit, quaeque monarchicum regimen constituit, quod omnium efferegiminum praestantissimum philosophorum omnium, &sapientium calculis iure optimo comprobatur. Hscle praeter quam, quod Principi imperium in populum commissit, nonnulla iura,conuentiones,conditionesque regnandi conllituit raro namque populus integram authoritatem transmittit quin atquid sibi reseruet,prout sibi utile,&conueniens laturum arbitratur. Omnia haec tanquam imperandi onera obseruare debet,Rex; quodque serenissimi Aragoilia: Reges , cum primum regnum adeunt, adhibito solemni iuramento, in posse Iustitiae Aragonum coram Deputatis regni S ciuitatisCςsaraugustar Consulibus prcstare consueuere. Tunc temporis regiam legem illi reuocat in memoriam , qua praedecessores Rempublicam gubernarunt, di ipse regere tenetur,quod etsi primo quasi intuitu regia potettite imminuere , & labefactare videatur, re tamen optime perpela, nec minimu quide de illius dignitate,aut authoritate detrahinquia legu obseruatia, neutiqua regia minuit authoritate,im Osotius eam suauiore ςquitati, rationici.
13쪽
magis consona efficit:tam male hoc a non ullis accipitur, ut assirmare non dubitent, Ragem hac ratione non posse integrum imperium in suos exercere,cum verum sit Reges non in propriam utilitatem,& commodu suisse constitutos hoc namque Urannicam olet potestatem)sed ,ut Reipublicς commodo consulerent; id ergo omne, quod in regni utilitatem di manat est etiam mira quadam consecutione utilitati Regis tribuendum: quicumque ergo cupit Regis esse asini iter se regno, eiusq;conseruatione initium sumat ut pol si regiam authoritatem augere,illamque tuta,& immunem ab hostium incursione seruare;regni namq; ossicia cum Regis bcneficiis, ita connexa,&coniuncta sunt,ut vix,aut ne vix quidem in Rege pio, ac catholico quales omnes nostri,qui hactenus extitero unum ab altero
secerni,aut disiungi possit; quemadmodum fieri nequir, quin aliquid salutis ex capite in membra,aut ex membris in ipsum caput derivetur. Quae omnia cum ipse mecu,nion iniqua trutina perpendissem, anno post Christum natum Is 99. quo tepore Rex Philippus terra. mariq; potentissimus ad hanc urbem accelsi, tunc solemni ritu a se huius regni leges seruandas iuramento stabiliuit, quod vere aliud suit nihil,quam legem regia omnibus palam facere, qua ipse erat regnaturus ,hac gitur de re tractatu que dam conscribere statui,illumque tantς maiestati cosecrare,in quo pro ingenij mei imbecillitate,& tenuitate probare contedam,huius regi me ni
mis esse politicu, leges iustissmas,tum etia obligatione Regum, qua ipsi
ad earudem legum obseruationem tenentur regiς potestati non officere, nec ob id supremo suo munere quicqua abdicari, aut maiestatis iure imminui cum superiorem cognoscant nemine, qua uis habeat aliquos magistratus, qui eos ad leges asser uadas, Scustodie das adhortetur, quod no ec sim becilliores efficit, sed iustiores multinnam ut in Deo ex eo quod peccare no possi tino ideo impotente,sed omnipotente potius cofitemur;haud aliter Regi,qui si Menandro fides est imago est animata Dei,aequa hic,&prudentia condita adhortatio potentiae auferet nihil, costi t tamen ςquitati:hac tempestate nonnulli difficultates mihi subolic, quas in praefatione ad Lectorem attingo. His tamen deuictis, & pio stigatis tractat si hunc sub V D. nomine in luce edere decreui,in quo id unum, qua rationibus, qua testimoniis probare curabo regimen videlicet huius regni Aragonuesse optimui& iustissimum,magistratus nimis polliticos, propriusq; qua
reliquarum nationum, ad Romanorum regimen , S gubernationem accedere, eiusque leges, quas exter ς gentes propter eat iidem ignorantia, dura S,& iniquas iactant, rationi,& aequitati magis cosonas esse,& populo
cogruentiores, subditos fideliores, magisq; pios, ac religiosos, ex his omnibus, qui sub Regis imperio, & ditione cdtinentur;ipsumque regnu, initare qui orib
14쪽
equi or,s morigeri,facillimo negotio posse in quacuque paria flecti,ta gubernari;nec ad id impe duneto Erit Castellani, & Lusitani regni
aut alior uin unius Monarchae persona cocursus, quominus diutior cura,& diligetia solicitior in his legibus,& moribus obserua dis collocetur;quibus felicissime comparatu,& pacatillime diu gubernatu non sine gaudio conlepta murrinam, ut Cornelius Tacitus autor est, causa cur Romanum Imperi u tantopere prae aliis floruit,ea suit, quia non lotum cum his, qui foedere sibi erant coluncti,verumetia cu ho ilibus Reipublicς Romanae, leges, & pactiones praescriptas diligetissime obseruarunt,ex quo illos in pace conseruabant,& illos ad amicitiam populi Romani pertrahebant, omnes vinculo amoris colligare curantes. cum sciret nullum esse amore subditor u in Principem firmius pr si diu .certiusq; pignus stabilitatis perpetuςβdcirco, doeti te, Senecessarium est, ut subditi a regibus,iuxta patrias leges gubernetur. 4cq; imperia gradibus,quibus a principio ad summa selicitatem evecta lunt, elide integra in eadem telicitate perseuerabu quod si alia quiratur,sine dubio de prii lino dignitatis gradu dejicietur.Magno in pretio Reges hoc regnu semper habuere,quia qua ui Sauri,&argeti fodinis careret,nec tot essent in eo tributa & redditus , quib' possent ditari,sciebant tame se subditos habere regi et dignitatis, & honoris studiosissimos, libenterq; fortunas omnes, sanguinemq;ac vita, ut veri Cςltiberi pro Regii salute prosussuros, in hocq;generosissimi Aragonu animi amore ducutur,bene docti illud, quod acutό, Nargutε canit Seneca trag. s. Decet timeri casarem,at plus diligi. Quς omnia ineu animu non leuiter impuler ut, ut post Rege, qui regni .caput est; vobis,qui illius personam agitis,in quatuor ordines distributi, Libri.hauc de lege egia a me elaborarum, cosecrarem, Lycurgum imitatus nobilem Spartiatam, qui cum salubriores leges,& a viro regio regias, phoebo apud Delphos exploradas offferret, easque oraculo cos ultono hominis,sed Dei inuentu acciperet, selicissimaqstore ciuitatem,in qua diutissime seruaretur;animatς legi, Regi inquam, leges, magistratibusq; iubes sacrauit, quid plura sub vestra tutellari lauro libellum huc statuo, ut ab omni liboris fulmine persistat immunis, qui quavis minus elaboratus sit,saltem intelligent omnes,ad quoru manus peruene iit aliquid magni in eo contineri, quandoquidem sub Regis potentissimi, ac Regni fidelissimi nomine, & patrocinio lucem vidit. Valete V. D. Deus ad hujus Regni commodum quam diutissime seruet.
15쪽
AIE S T A S superna,sua eximia bonitate, ineffabilique prouidentia,solet eodem tempore,quo laboribus,& angustiis homines corrigit,atque premit,solatiis,& gaudiis intermixtis,plenius, & abundatius consolati: ita,ut maiora sint diuina solatia, laboribus; Ac gaudia, amictionibus; Sc angustiis praeponderet:Non enim delecta- a Tubia dis in tur Deus a in perditioni ut nostris, quia post ιempestatem, tranquillum fa-fη. eit: si tachymationem, istum, exultationem in jundit. Et ut inquie
Pro ut euenit nostro tegno Atagonum, cui mensis Septembris, obriliaria ibi tristem,&deplorandum eiusdem decimum tertiu diem, e anni miruRegum, quingentesimi nonagesimi octaui, quo dira parca Philippi Re i ri .eY nostris Primi,abscidit filum; infelix, infortunatusclue suit cum in eo euentu, & Lege simul, ac patre orbati, ac destituti videremur.
Cum eodem mense anni sequentis,praesentia eius si ij,ac domini nostri Philippi,diuina bonitas ita nos consolata fuerit; ut in eo non solum vivam patris deiuncti effigiem,& imaginem, cuique vagalloruintueri liceret sed etiam eius prudentiam cum sortitudine; iustitiam eum clementia; religionem,& pietatem cum sapietiasic denique grauitatem cum modestia dc temperantia coniunctam, & contemplari, ac venerari valeremus: Ita,ut paternum imperium magis dilatatum, quam mutatum videretur: Cuius tanta pietas rudibus se ostentat in a iri, Sic aetas animo cesiit, quaererentur dii omnisi tit i. Imperium illi pro datum: . te: irSed distuliι Philippus,capidost reddere caelo, οῦ Dum illi paccatum, praestenti iraderet orbem, Rerums illi commendaret habenas. Qui in hanc sua regiamCisaraugustana ciuitatem peruenies cum maxinia pompa & apparatu omnium communi gaudio,&generali laetitia receptus fuit, nec satis oratione explicari valet: adianti
16쪽
auanti tum iuuenes quanta spreuere pudorem
Spectandi uiata matres puterisi pueri
In illo primo eius in hanc Caesaraugustanam ciuitatem ingressu, in
quo nostra Universitas apud pontem fluminis Orbς, Regias manus in persona sui Rectoris,omnibus Doctoribus cocomitati, deosculas, post Deputatos Regni,breuissima,sed elegati,oratione salutauit; posteaq; decreuit, ut Andreς Francisco de Seran, clari ingeni j, ac bonae spei iuueni,qui parum autea licentia, pratulo examine ad in lignia Doctoralia capi eda obtinuerat, illa solemniter traderentur in praesentia Regum,si illi tali actui interesse dignarentur. Cum i ue Maiestas Catholica cum coniuge Margarita squa tanquam nimis pretiosi, suum ornari diadema coelestis voluit sponsu, in dictam Vniuersitarem venire statuissent, die praecedenti, pluribus curribus triumphali modo ornatis praeuiis, ad pluribus, variisque mulicis instrumentis, hieroglyphicis, omnisque generis carminibus, more solito, Doctorandus, cum maxima nobilium, ciuium, ac Consulum togatorum comitatu, per ripam Iberi, ubi Reges in senestris Archiepiscopalis domus spectatores aderant; ac denique per totam ci uitatem fuit ductus. Sequenti die Reges se in Universitatem contulerunt, ubi a Rectore Doctore Petro Cenedo, Canonico BeatqMA R i AE dei Pilar, ac in Iure peritissimo,cum omnium scientiarum Doctoribus, fuerunt summo cum gaudio, ac laetiit fgnis recepti, in Theatrumque opulenter, & mirifice, maxime Regum
Aragonum sui Maiestatis prς dece storum effgiebus ornatu, ducti:
in quod simul,atque peruenerui, D. noster Rex iussit, ut omnes capita tegentes Iederent. Quibus iam acquiescentibus, nomine Univcrsitatis reuerentia ab humili subdito, ac feruo,tantis Maiestatibus debita prccedente,sic eos salutando, alloqui ccpi. DICI non potest inuictissimi es ebriaiauigentis uicum perfugium quam golienti titula, in uata Haeritate, praeclara haec se ira Vniuersitas hodierna die exultet, ae per is triumphet, postquam Regiam istam , in augustam praesentiam mectram , in his gymnasius inter studiosorum classes, summo omnes profusi gaudia , mi dimus. cAnte o hunc quidem diem felicissimum , ingenti quodam tenebamur desiderio ,siri, molestes ferebamus tanto nu, τ' tam iucundissimo conspectu priuari: ded )bi Maiestater mestrae, in quibus tantum eri humanitatis, ct clementiae, quantum
17쪽
potentia, γ ἰ πῆ ,si nobis hodierno die ossenderunti, illico exhilarati, atque recreati mirifice sunt animi nostri, ipsis studia, quantum nunquam alias recordari licet Uiuiente natura subito refloruerunt. Sit ita , faustus,Vf-
Ac postea ad Regem conuersus, ita cecini. Salae simideum emus, m terrarum inuicte Monarcha; Euo,nemo hoc mundi maior in orbe fuit., Osriacumsaluegenus, augustissime sanguis Austria,qua ce Ostat domus alta pede Quem metuit primus, cui struit, ' ultimus Indus, Anchora qui frit,m firma columna sacrae;
meritis famam siveras, tarturibus annos Praevinis haud ipse quem Regis orbe minor. Sed licet Imperium Occeani cum limite claudas; P m tamen est laudis meta futura tua. Non illam capiet mundi breuis ambitus rasi Susticini aeternos illa peluetur auos. U IGq
Vestra ego menta obtenta si ictissimi Retes morem ustra Universeratis seruantes , Laureando proponitur talis quasio disputanda . A MALI Qv IS SIT MUNDI DOMIN Vs 'Euam quaesionem a cistem, cui dubiam reddiderunt Doctores nostri; nam Itali, mitram utant tenuerunt indistincli , Imperatorem se mundi dominum: quorum suu-damentum praecipuum est dictum illud Imperatoris Antonini, relato a Vor ' in t δε η- - Maciano I. c. I ' asserentis: Ego mundi dominus, lex autem maris.G-go duritur. Imperator sit mundi dominus. Sed contrariam stententiam tenuerant omnes citra montani, pro quorum
sententia, Mira adducta ab eis fundamenta, tale e si argumentum indisex Lis dubito selubile. Nam populus Romanus numquam I.it Mundi dominus, eum t ps timi it , multa se rint sentes formidabitis Romanis , sibi latisimum Imperium . . de mendicanter , aequali iure , 2 multae eisdem formidabiles , cum quid .stie. p se. Mi Psem fecisse gavisi fuerint, Pel inimicitiam sine mictoria alueruprato. Irica. rint, 3 ' inter quos fuerunt noctri 6ιltiberi ; ergo licet'populus Roma 3 Ria ric.Sa nur in Imperatorem, lege Ragia, ne sum Imperium , di potestatem con- ὸί ι -, luctu, secto dominium, in iurisdictionem, non tamen potuit transferre to-ίγ .lii. ι - - vium, quod nunquam habuit; erro Imperator non aes mufidi
18쪽
dominus, quod ego latiori 1ermone, in tractatu, quem de lege R Ila daba- rare caepi ; dissero , suem tua Maiestati in lucem Heudum ossero; quos elue munusculum sit tanto Triucipi impar, sed quia δε Resia lege tu illo tradiatur, benigne suscipe, I tu interim UOIIνrauede, quae liosem propositam
pro tui ingen, dexteritate dissoluere poteris. Cui quaestioni Laureandus materna lingua in hunc modum respondit. .
19쪽
es enire lis Sabios, 3 celebrias por nuesro Tragico Seneca en estis versos .
Retem non sacium opes, non Ῥ6tis Tyria colori
O nunquam stabilis Iaiwr, ruulti praecipitis mouet; telis. uae procul ingerit. Partus cis imMarfugas admonitis nihil esὶ vis,
Frbeolarnere ma hrnis, Lue saxa rurantibus. Rex est,qui metuit nihil: quem non lancea milutis, Utricias domuit chab z
Mει regnum bona possidet, .' infrase Ῥidet omnia, HLl vllis opus est 'uis, hoe rea num sibι qui que dati nil armis, inertibus l
E ZE ha aliuncado sta. Id. consius Reales csubres, 3 eu et Otra sucedio pars realissima sangregara cun bieno dι la uniuersat Iglesia,em Vniuersidad de M.Ad. radescida de la mercia clueost recibest con speransa de recibir etras. Ivlita ala deicieti por Ios largo dias de mussiri a Iuecta es, dichosissimos succisios en todos sus Reynos. Post haec I legum Doctore Martino de Auena, qui nunc supernae Maiestati in ordine Cisterciensi B. Bernardi apud monasteri u Sactet fidei religiose, pie, ac sancte, iam diu inseruit, atq; famulatur, suit Docto
radus facetiose vexatus,cum maximo omni u applausu, ac Regii delectatione. Post haec ad declarandum gradum, hac oratione usus sui. C v M Alexander ille Magnus cuius rerumgestarum magnitudo,no exem
tis Vatilis ponderatur belli aufrtunae aliquanaopertaesus,sibi mei fidis li
ceret, adueuit nantius,qui celeritare cur1us,ludibuis oculis, hilaritate diutus, tatiun corporis motu, animi exultater gestientis indice,optati semu,ia cudissimus videbatur nuntium puliceri. SedAlexander rei feliciter gestae,narrariove proeniens quid mi inquit bone mir,magni nunciabis,nisi Homerum ilia Poetarum prope Deum, nuncies reuixisse Quo quidem dicto, imperij sui propagatione,,ο-riopsimas ab hostibus reportatas istorias, quae nunciari poterant, dii amicis vitae postponendas duxit.Sed quid habet dignitatis ad iomendationem honoris, Irausimum licet Alexandri de literaru praestantia testimoniu ,si cum regalislsim, plusquam Imperatoriae maiestatis praesentia c varetur,qua publicsi πο-Jugmnasium,ampliysimis honoribus a lihoe, nobilitatum a idemus: O clementia admirabit atq; ni laude, praedicatione,literis,molimentiscydecora alosingulare Lais poteι fimi, de titerarum excelletia, Gndignitate iudici sit ο usquam humanam inuicilissimi GJfonarchae de sapientibus missimationem lAb Alexandro do flos miras, verbis quam honoris emissimis appellatos, an nates omnes, Petustatisque monumenta immortalitatis memoria prosiqvau-tur: dammodo Hispania itriusque , Indiarum , totius denique orbis do
20쪽
minatorem maximum , Academia Osaraclumnae limina regali,us me-ygiis impressisse ad hominum memmam sempiternam , literiserandiori bus tu auro incissis,posteritati legendum relinquat,diuiniet Praeconiis celebradu .lari hodiι dicere possumus,3uia imperate Honorio canebarc laudianus: '
Luget auarities fiuiis innexa cathenis, Cum I sius demens expellitur ambstus auro Non dominantur opes, non corrumpentia sensius bona malintnemitur seu Mirtute potestas.
m Praemia iam carpant docti, Meritius fruamur laudibus, Studiis Hauor felicibus astris Nireat. Inter quos hodierna die merito condecoratur Doctoratus in Iure Civili laurea noster e draeas Francis us de oeran, anquam benemeritus, Et valde condignus, Et nemiue discrepante. Pollea vi in Cathedram ascederet D ctorandus,ad accipienda insignia Doctoralia, his verbis vocavi: O decorande subi, cinget mox laurea frontem, Laurea, quam inuideat i superba tibi,
-: .ia Laurea, quam tanti decorat diadema Monarchae, Laurea,suam exoptat docta Mineruasibi. Laurea,quae antiquum fortunet nomen avorum; Gur a felicis nominis omen erit. Laurea,tuae praestens reddit cognomen:eriis Non tibi nomen, erunt un tibi uomen, erit,
Ergofutura breuisunt praestentia praesensos i stas facit hoc sacra Philippe tua. Ac denique Doctoratus gratias Regibus his carminibus reserti Sed nunc hesteriae, is mundi pes a a Philippe, Syrtibus elapsum se Chaobis habet
Gratia nam peragenda tibi, Uax totius orbis, ita hii t auod noctra excessat laurea serta ducum, Nostra, quid augustis penetraueris si allantis; Argumenta dabit, quae tibi noster amorὸ Gemmas aut aurum/ tuus est Deus, Indus, Iberia Obsequium s iure hoc subdita turba sumus. Sola tui rellat merces pulcherrima facti gloria, ἐν haud illa laus peritura die. Faycitur his animus Regum tibisama negabit, Imperist K Iem,iustula Dare