장음표시 사용
351쪽
iuria facta Clericis, & personis eorum, vel conspureando, Vel
lacerando vestes ipsis inhaerentes . excommunicatione plecteretur; & aliunde liceret absque censuraru metu ipsos Clericos,& Monachos veneno impetere, ac interimere. Quaecumque 3 si enim dispositio interpretanda est, ut evitentur absurda. Et procedit Canonis dispositio, ae ampliatur ad ostendemtem Clericum, vel Monachum, etiam mortuum, adeout hujusmodi privilegium, etiam in cadavere duret, ut pluribus cu- 3Imulatis tradunt Pignateli. tam.6.eanss, & Speressus decis. alleg. s. nom. r6. tum ex eo, quod constitutio ex parte Clericorum ,& Monachorum est favorabilis, in eorum favoremedita, & proinde extendi debet; Tum etiam, quia est merum privilegium, & beneficium Principis contentum in corpore Iuris; Hujus autem naturae privilegia non veniunt strictε InterPretanda; Praesertim etiam,quia concessum est motu proprio , & non ad partis postulationem, quo casu privilegium , 32 etiam contra jus commune, dicitur Livorabile & ampliandum,& plenissimae interpretationis per Spereli. decis a I. Num.a f.,&Engeli. Dis. 33. g. I .num. s. cap. quamvis de praebendis in s. lib. 3.rit. i. v cap. olim de verb. Quis lib. s. sit.4o. ubi notatur, beneficia Pprincipum esse largitumδ interpretanda . Tum item ,
quod nec res,ctu Eercutientium dici potest odiosa, quippe
licet excommunicatio per eam lata sit poena , est tamen medicinalis animae , & de facili obtinetur absblutio . Spereli. 33 Excusantur ab incursu Censurae per textum in eap.fupereo tit. 39. cit. Clerici,ssuntllenae aetatis, s non odio, vel invidia, vel indignatione ,sed levitate jοesse,se ad inυicem percutere contingat , quia non potes in lases in ectio manuum υiolenta notari, 34 quod ibidem, & eapoiquissuadente item observavit Glossa: Item, qui mrtuito, & non ex deliberatione CleriCu in , vel . Monachum ostendit, quia, ut notat Glossa in cap. I. dicitur ad cap.sυero. ii primo eadem tin quod casu fortuito At, nemini simputandum, quia praevideri nonpotest, Verum videat, ne mali- 3 stiosὸ id non praeviderit.
Ite qui vim vi repelledo eos percutit,ex eo, quod ex Glos Ss a ibidem
352쪽
ibidem , ver vim , sit licitum se defendere , & habet expressδ ,
cap. ex tenore eodem dummodo id fiat cum moderamine inculpatae tutelae, ad tenorem dispositionis in textu cap. gniferi-36 Ili de homicid. volunt. lih. s. tit. I a. ut sequitur. Quamυis vim vi repellere omnes leges , s omnia jura permittant, ramen id debessieri cum moderamine ineulpatae tutelae , non ad sumendam viudictam , sed ad injuriam propulsindam. Servatur moderamen per Gloss. ibidem υer. moderamine i illudfiat dumtaxat, 37 quo omissa volentia repelli non posset, es non ex proposito moduin
excedat, ac ex incontinenti, S non ex interυallo vim vi repellat, ut expresse Textus allegorum's . .
Item qui in Clericum,uel Monachum, cum uxore,matre, strore, vel propria filia inventum manus violentas injecerit 3 8 s a Peccato temen non excusatur ut in terminis c φυσο nam ut ait Gloss. in ver. turpiter .. huic pareit canon, quia tam jusum dolorem compescere non posset, s lex permittit illum occidere , Dinventum. Verum excusatio non habet locum per Laymata ob num.4., si occidat, Vel percutiat non statim , ac in crimino deprehendatur, sed interposito temporis spatio, quo justus dolor sedari posset, tunc enim non licet per Gloss. siCut nec, si, data opera, in loco occulto ipsum expectet, ut possit in crimine repertum occidere; nec, si cum aliis consanguineis Peccantem inveniat, ut textus concludit. Item qui inculpabili ignorantia laborat, ut optimε disponitur caps Dero iiseando eodem ris. ubi Glosea in υeroi aliquis 3 9 notat, quod ignorantia excusas ab excommunicatione, dummodo Id probabilis , alias non excreueretur, & onus eam probandi iu- cumbit alleganti, & in dubio , si se juramento non purgat, Pro convict o habetur Gloss. ibidem ver'. noluerit. Et per Engel. num. i 3 6. intelligitur de ignorantia tam juris, ut si quis in vincibilirer ignoret esse censuram excommunicationis italutam εο ob Clerici percussionem; quam fricti, ut dum ignorat eum, quem laedit esse Clerieum , ad quod facit cap. ut animarum de
Item causa correctionis excusat, quia tunc percussio fit con suadente Diabolo, sed suaderite justitia, vel charitate, aut
353쪽
elo Dei, & disciplinae; in quo conveniunt DD. per expressa 4
cap. eX ventre , s cap. cum volun ate, eoi vero. Et tenet Engel. Cabasui. , & Layman eit. modo castigatio non ex irato animo Procedat ex Gloss. υσθ. inferiorum graduum, & sit moderata,& sine notabili excessu, alias censura non evitabitur, , ex Lay
Ubi n. Io. notat, nec Patrem, nec Magistrum Laicu, posse causa disciplinae sine nota excommunicationis Clericum filium, vel discipulum , in sacris constitutum castigare , cum 1eXtus cap. cum voluntate eos restringat ad Clericos minoribus , & inferioribus gradibus initiatos, & facit Gloss. cit. Perea, quod sacer ordo ob suam Dignitatem liberat a patria pote-Rate; addit Engel. LIqo. indecorum esse statui Clericali,&ejusdem dignitatem plurimum vilescere, si Laicis potestas corrigendi per verbera in Clericos Sacris initiatoS, conce-
De Praelato ipse Layman dixit, dubitari non posse, quinius habeat assiciendi impunε juxta gravitatem culpae,corpora li , & non excedente castigatione, Clericos sibi subditos, etiam in Sacris constitutos ; dummodo id faciat per se, vel per alium. Clericum, aut Monachum; nam si per Laicum fecerit, tam ipse mandans, quam laicus mandatarius exequens censura ligatur , prout praescribitur συ. Uni ineislatis cit. tit. Cui cap. ut famae eod. rit. conceditur: posse Clericos inco rigibiles, & ne crimina remaneant impunita, neve illi deteriores fiant, sub arcta custodia detinere; qui per laicos, si opus sit, clapoterunt citra excommunicationem comprehendi; dum tamen id ni de mandat aetant Praelatorum , quorum illisuntjuri diction ubiecti , s quarum Vi corrigere crimino os, cum bocn.n ipsi , sed illi , quarum auctoritate id faciunt, facere υidea svr ; dum tamen non amplius eorum violentias extendat, quam defensio, vel rebellio exigit Clericorum , ut textus, s cap ῖClGracus eodem tit. in 6. lib. tit. I I. licet non dum appareant in corrigibiles.
Item Sacerdos,& quilibet alius ratione OHeii ejiciens,seu trahens vi ex Ecclesia Gericam, seu Monainum, divina
354쪽
ossicia turbantes , prout in terminis es. υemens eodem eis. Clemens III. rescribit ; quia tunc ex observatione Glosset in
verb. celebrationem, praesemitur, quod bono Zelo, s non ammo injuriaudi in eos manus appouat . Extendit Conse,st. Summ. cit. cap. g. a. ad Muli
rem, quae percutit Clericum ipsam de adulterio , stupro, aut fornicatione tentantem , cum alia Via , nee peccatum Vitλ- re, nec in mam honestatem insultus repellere valeat. Limita ad casum, du m provocatio, & tentatio non nudis fiat verbis , sed faeto. mera , & violenta manum injectio in Clericos , ob quam excommunicatio incurritur, distinguitur cap. perυenie eodem tit. in enormem, seu graVem, modicam, aut mediocrem, & Ievem. Εnoxmis, seu gravis describitur cap. cum illorum eodemtit. Φ. qui ClausPales , ut ea sit;s, mutilationem membri , vel fibynem sanguinis est processum: aut in Epis opum , aut Abbatem violeuta manus injecta: eum excessus tales, Disil nequeant sue sandalo praeteriri . ubi enormitas ex triplici Parte attenditur. Primo ex parte quantitatis facti,quod exprimiturperm missationem membri, e anguinis effusionem in quo per GloΩ. ibidem , non est: distinguendum inter membrum, & membrum: sed intelligendum per Fag. cap. cum illorum defui. excomm. Tom. 7. num. I . sive de parvo . sine de magno ; & habetur, si oculus effodiatur, si quis vulneretur, si fustibus caedatur cap. s angelia dist. rs. vel, si Clerico, tametsi alias sine vulnere, vis, aut injuria atrociar contumeliosa inseratur, ut si denudetur, si atramento, vel stercore vultus eius scedetur, quod textus significadper lii Imilest & Gloss. in υ M. in Episc copum, rimen ex atrocitate facti crescere doeei. Effusio tan' minis per DD.& Marchant.in Regulam S. Francisci cap.7. m. a. quas.prima dub. 6. non ampliatur ad eam, quae E naribus hahetur, cum fluxus iste levissima possit occasione causari vid.
Angelum in Sum m. ver. enormis.
Secundo ex parte qualitatis possinae, Per ea aut in Epis
355쪽
copum, aut Abbatem, nam crimen augetur ex Persona, ex Glosis. eis. in Derb. in Episcopum , & hujusmodi excessus sem-
Per gravis est , & enormis cap. bomo Cbripianus dis. 4o. , scap. ille procul dubio dis. 93. Item intelligas, quando inserior,& subditus in Superiorem suum manus injicit violentas; αidem si filius in Patrem, & Discipulus in Magistrum apud
Tertio ex parte scandali; & patet in litera cum tales nequeuntsne scandalo praeteriri; Nihil enim cum scand lo faciendum, ut notatur cap. nihilprodes depraescript. lib. a. eit. a. 6. s cap. niseum de renunciat. lib. I. tit. 9. Etiam ex parte loci injuria dicitur atrox ex eap. qui saevir 17 qtιU. 4. Fag. cit. Nom. 23.&. Cabasi num. s. cujus naturae censetur, si sit facta in Theatro, in soro, vel in conspectu Praetoris , aut in Ecclesia, Vel Caemeterio. Levis, non ideo dicta, quasi ex levitate culpam mortalam 47 excludat, quia sic ex dictis, locus non esset excommunicati ni; sed quatenus gravi, & mediocri opponitur; & ea cens tur, Perquam nec grave nocumentum corpori, nec notabilis injuria decori insertur: ut si nullum relinquatur vulnus, Carnis non sequatur sugillatio, non estringantur vestes, GcoPia evellatur capillorum, & similia. Mediocris per Cabas num. . judicanda est cum dens eruitur , caseillorum evellitur copia, carnis contusio citra gravi rem I aetionem, injuriam, aut malum relinquitur; de quo, cum non pollit certa regula tradi, id prudentis judicio committitur, qui debet inspicere, & quae circumstantiae aggra Vent, vel extenuent injuriam, aut delictum , ut etiam P scribit Ioannes XXII. Const. Per lectis apud Cons. collec.primcis., cujus tenor ad facile ea dignoscenda hic exhibetur. si Perlectis literis vestris circa abstitutione excomunicatoru ravos in eis dubitare perspeximus,quae esset modica,aut laevis in- is juria:circa qua,sicut talis loquitur,absblvedi vobis contulimus is potestatem. Ad quod,cum sit faeti potius,quam iuris,quaestio, MVobis, prout polIumus, respondemus t illam videlicet mm is
dicam percussio mi aut impulsionem, pugni , Palmae, ma π
356쪽
.nus, pedis, digiti, aut baculi, vel lapidis, quae ad livorem ,
se mutilationem membri, fractionem dentis, depilationem Ca- , , , pillorum non modicam , vel effusionem sanguinis non exce-
is dit, nec si tam levisissimi ictus, aut pugni perculsione sanguisse e sciret, transire in atrocem injuriam profitemur, ut propteπ- hoc sit ab absolutione talium abstinendum: ut tamen non1
se lum ipsum factum, imo etiam facti qualitas, percutiendi mori dus, aut injuriandi, circa hoc diligentius attendatur: & ipsius,, facti circumstantia, loci videlicet, & etiam personae, quae sieis levis, vel modica, graVis, aut enormis injuria, manifestius is cognoscatur. Loci quidem, ut in Theatro, vel in foro, c si ram Rege, Praelato, Vel Judice, in Ecclesia coram multis, in is alio loco publico alicui injuria inseratur: Persionae, veluti tais Magister, vel Iudex, aut etiam Magistratus, aut Praelatus, is Pater, aut Patruus, Vel aliquis in dignitate, vel personata ,, constitutus ab inferiori, vel humili contra nataram juris pa-- tiatur: Per haec quidem graves videantur injuriae, & quae sineis leves, aut modicae, tamquam ex OPPosito cognoscantur. si Sane quia negocii natura nota patitur, ut ad plenum ,, omnia disserantur: judicium autem talis enormis injurig Veis stro duximus arbitrio committendum , ut protestatem vestram, cum ad haec processeritis, temperetis, ut citra metas hujusmodi potius, quam ultra eas circa absolutionem talium l,, Procedatur: ne injuriantes de vicina absolutione confisi des lfacili in atroces prorumpant perculsiones, vel injurias: & l,, sententias Canonis iam periculosius contemnentes in excom. sententiam proclivius prolabantur. Tolerabilius est enim aliis quos, qui, per Vos etiam,Possunt absolvi, nobis, vel Superiori ,, absol vendos relinquere, quam contra statuta Canonum, ima-
is gine quadam absblutionis c quod non fit sine grandi periculo θ,, quemquam relinquere innodatum: cum umbra quaedam videatur in opere, veritas lautem non subeat in effectu &c. Quod attinet ad hujusmodi absolutionem censurae Per i- Regulares impertiendam, est certum eos ad id ficultate carere , neque posse absolutionis beneficium conferre Laicis Clericos Seculares, vel istis, se se Percutientibus, prout expres-
357쪽
presse continetur in decreto Sae. Coug. Episcopor., s Regul. aI- Ieg. cap. m. quo ad absol.ab excomm . s casb. Buli. Caenae nu. 4. restringente Consessbrum facultatem in terminis inicientium violetas manus in Clericos;& id intelligitur,etiam si Laicus,vel Clericus Secularis Religio tum percusierint, cum nec xatione delicti acquirant, nec alia via in eos jurisdictionem haheat .Etiam si perculsio sit occulta,quia cum ipsa Sac.Cong.dinpositio non distinguat,nec nos id debemus, sed sensum ipsius retinere, ut occultam, notoriam,& publicam comprehendat. Α suis Superioribus ipsae personae Regulares,se se in claustro percutientes, absolutionem recipiunt, eosque Superio- mxes absolvunt juxta dispositione juris communis cap. Monaebicap. illorum qui sic lustrales cap. Canonica eodem tit. defent. exeomm. juncta Gloss. in cap. Relig. deserat. excomm. in s. υσθ.
Verum quia textus loquuntur cum vestrictione, nisi excessus didicilis fuerit, S enormis, propter quem merito ad Ecclesiam Romanam i recursus babendus. Dubitatur: num Praelati Regulares possint suos subditos absolvere a censura, quam contrhaunt ob quamcumque percussionem Z an vero eorum facultas limitetur ad absolutionem ali excommunicatione , qua ob levem, seu mediocrem percussionem liganturi dicer-tε stando in terminis dispositivis juris communis, Videtur anserendum id eis absolute non competere, sed limitatε, juxta allegatarum Decretalium tenorem , legenti satis obvium ;inspectis tamen specificis Religionum privilegiis, quoad hoc eorum jurisdimo non apparet restricta. Tenent Tamburr.de jure Abbat. tom.a.dis. I 4. quas. IO. nu. 6. Consect. cit. Sum m. cap. 9. RPPOsita clausula quocumque modo se se in claustro
gnificat La yman cit. δεδ uum. lo. in fine , notans ex Molina diap. 6o. multos Regularium ordines privilegiis Papalibus obtinuisse, ut, etiamsi enormis sit laesio, absolutio a Ρraelato suo si conserri pollit :& Sorbo annot. ad compend rivileg. Frati .Min.
Privilegia Regularibus data, quoad hoc sunt univoca,
358쪽
& exhibetur respective in Mari magno Praedicatorum, Minorum , Eremitarum Sancti Augustini, & Carmelitarum: ex leo Minorum referam illud datum eisdem per Clementem IV. 'Cousilutio virtute eonspicuos , a Sixo IU. Const. regimiui, mares Imagnum nuucupata, confirmatum, & Pro potiori cautela m tu proprio iterum cum aliis a praedecetaribus Pontificibus
praefato ordini, & Fratribus elargitis, con essum Buli. Cliseia
s, Clemens itaque disposuit, ut infra: is Generalis quoq; - &singuli Provinciarum Ministri, & eorum Vicarii, etiam is Custodes in Provinciis, &Custodiis sibi commissis, praedictis
,, Fratribus constitutis ibidem, nec non Fratribus aliis eiuslem ,, ordinis,interdum ad eos declinantibus, undecuque ahQIulio ri ne, & dispensatione indigentibus: sive priusquam intraverine,, Ordinem, sive post, in casibus excesserint, Pro quibus exis communicationis, vel interdicti, aut susspensionis incurraneis sententias, a jure, veI, Iudice generaliter promulgatas, &ha- ,, jusmodi sententiis innodati, aut in locis suppositis Ecelesiasti- ,, cointerdicto Divina ossicia celebrantes, vel su1cipientes Or- ,, dines, sic ligati notam irregularitatis incurrerint, abfbluti is nis, & dispensationis beneficium Valeant impertiri ; nisi adeo is fuerit gravis, & enormis excessus, quod sint ad eandem se- , , dem merito destinandi.
Et Sixtus concessionem confirmans subsequitur . Pret
terea si quia idem Clemens in dictis suis literis, Generali, de l,, Provincialibus Ministris, & eorum Vicariis, & Custodibus,, absoIvendi fratres ejusdem ordinis, nec non Fratribus dicti,, ordinis, quos ipsi Minister, Vicarii, & Custodes habuerints, Pro tempore in ConseGres, abibi vendi ipsos Ministros, &,, Vicarios, & Custodes ab excelsibus,&censuris nisi talia per- ,, Petrassent, Propter quae essent merito ad Sedem Apostolicam ,, destinandi accum eis desuper dispensandi ficultatem conce- ,,dit. Et propterea, qui sunt dest: inandi, percipe revocetur ,, in dubium, ut abibi venti um, & abibi vendorum disse nian ,, tium, & dispensandorum pro tempore puritati conscientiae,, considamus, laxamus haereticos rela os, schismaticos, ct
359쪽
qui literas Apostolicas falsificassent, aut ad infideles prohibita ,,
iaetulissent,dumtaxat esse ad Sedem Apostolicam destinados, reliquis vero Omnibus,etiam Simoniae praVitate qualitercum- ,, que irretitis, posse per illos, quibus inibi conceditur, abshlu- ,, tionis,& dispensationis beneficium ,&gratiam juxta casuum , , exigentiam impertiri . se Ubi taxativa percussiΟ- ,, nem, sive enormem, sive levem, qua se se Regulares ponstant percutere non assicit; sed ad casus ibi express restringitur; praesertim quia casus excepti per DD. firmant Regulam 1 3 in contrarium, & non exceptis; neque constat de expressa,&specifica Sanctae Sedi reservatione abstitutionis a percuisione , etiam enormi, qua se se Resulares ostendunt; ideo juxta dis Positionem enunciatam Sixti pro Minoribus, similesve ab eouem datas in favorem Praedicatorum , Heremitarum S. Augustini, & Carmelitarum, conceditur praefatorum ordinum Praelatis posse ab ea absolutione percusseribus ipsis elargiri ad
formam, ne dum decretis alier. num 49. in quo, praemisi i decla- Tatione casuum, quorum absblutionem Sac. Cong. voluit esse
Regularibus prohibitam , subnectit: is ac proPterea declarat ,, eos quidem Sacerdotes , tam Seculares , quam Regulares, qui , , aliquo ex privilegiis, indultis, facultatibus in supradicto ,, Decreto expressὰ sussulti fuerint, posse juxta eorum privile-gia, indulta , & facultates, usu ante ipsum decretum, rece- ,,
ptas, & quae Hab aliis revocationibus non comPrehendantur, , , tantum, & non alias, absolvere a casibus in praesenti declara. ,, tione non comprehensis, is quod advertit Garanta Buli. Ver. casum refer. anum. Id. , sed etiam alterius, emanatia 6. Maii I s 93. apud eum loco adducta num. a. & Consect. Sum. priυileg. mea. d. iiii I .se, cap. g. Observandi , Regularium Superioribus super casuum reservatione quo ipse Ponti sex decrevit, ut nemo si ex Regularium Superioribus peccato- is rum absolutiones sibi reservet, exceptis iis, qUde sequuntur , ,, aut omnibus, aut eorum aliquot, prout subditorum utilitati is exspudire prudenter in Domino judicaverit; si die nunciato reservandorum cathalogo, notatur quoque : Occisio, aut υul- σε
360쪽
. sequitur superiores ipsos facultatem obtinuisse, eamque actis lxetinere absolvendi suos subditos in casu occisionis, & percus sionis, quibus se ossendunt; cum per DD. nullus possit sibi ali-
cujus criminis, aut censurae absolutionem reservare, & in- , seriorum potestatem restringere, aut suis subditis jus ad essectum absolutionis cum restrictione communicare, si ipse tali jure careat, aut sit privatus jurisiictione ad absolvendum alatis, ad quae velit datam subditis potestatem extendi, vel restringi. Quod magis liquet ex verbis, quae Urbanus VIII. confirmans apud Thom. Tamb. ram. a. lib. de paeuit. tram de eas refer. cap. a. decretum Clementis VIII., addidit. Sania
syctitas Sua si deinceps declaravit, ut si hujusinodi Regularium ,, Confessariis casus alicujus reservati facultatem petentibus,s, Superior dare noluerit, possint nihilominus Confestiarii illa
vice poenitentes Regulares, etiam non obtenta a Superiore facultate, absolvere . ,, ubi ad rem notetur Per ea facultatem petentibus , Superior dare noluerit , Pontificem sup-
Ponere Superiores per se ipsos, vel alios, quibus id commi- ierint posse proprios subditos a praefatis absolvere. Uerum subditus non debet esse facilis ad absolvendum, si facultatem
non obtineat, ut fraudes evitentur.
Advertas restrictionem facultatis ad mlcis Generales eois rumque Vicarios, & alios, quibus ipsi commisserint, Distam in Bulla Aurea, ab eodem Sixto revocari, & reduci ad tetaninos concessionum juxta mare magnum, & expresse Pro Praedicatoribus disposuit apud Confect. cit. collect. ut sequ itur . ,, Quoniam omnes Ordinis Vestri de Observ. Fratres B pro eorum absolutionibus,&disyensationibus obtinendis ad ,, Magistrum Generalem praefati vestri ordinis ire tenentur, &,, obligantur, juxta tenorem Bullae'Aureae nuncupatae, in qua is talis restrictio apponitur, idque Fratribus ipsis magno sit in- ,, comodo propter varios discursus Pro quaque re faciedos. Vo- lentes eorum commoditati, cx quieti in uoc consulere , sup- ,, plicationibusque in hac parte nobis porrectis inclinati, vobis,
i, & cuilibet veιxrum iacui catem, & Potestatem concedimus abis