Regni Hungarici historia, per Nicolaum Isthuanffium Pannonium, ejusdem regni propalatinum, libris 34 exacte descripta

발행: 1685년

분량: 651페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

231쪽

Nicolat Isthuanssi PannonI

rateque abundberat edoctus, culeo insiui, & in qua intus simi , extrinsecus con ici neqaa- ii :

Bosphoranum nure mergi iussus fuit. Tanta

stiri iti autem mancipiorum Cei manicorum Busae & .lis Pellai vilitas tam exile pretium fuisse ieitur, ii, ut unum modio hoidei vel , aut hemina

Maii, , mel si butyrique veni ita ceretur.

,- Ab iis tantia de sere portentosa calamitati bus ac cladibus nostrorum simul, di inexpectata selicitate , de progressibus barbarorum, tot arcibus atque urbibus tanta celeritate captis, sis de sugatis duobus exercitibus . tametsi consiliis Soli eum in medullis de visceribui regni iussu Ferdinandi extructum , rebusque necessariis, ad multum temporis provissim . ac Agriam, quae duo teliqua munimenta ad regni tutelam restabant, eYpugnate & s sortuna fe- quam possint. Erant in eo tormenta cui tulia maioris generis , quatuor de viginti; platerminores falcones , ac sciomtorum . Ecqua Moschetiae vocantur, tria millia; pilaium ferrearum , plumbi, serti, rudentum torment

riorum, nauticorumque ingens numerus. Pul-

veris autem sulphurei octoginta millia pondo,

de commeatus magna copia.

Paulo ante obsidionem prae suetat loco Bartholomaus Horvati novitius . de cuius viri

ubique in Pannonia clamor, gemitus, lachi γ- te dc claris facinori .aliquot irato bellis, 3cmi, luctus de mator agitabantur: ttuna ta- Musaniens potissmum editis supra me oramen insolens & iniqua , m dum suo in eam vimus. Is quum privatia de cautis Viennam sentem plene exaturato odio, maiorem civi- proficisceretur , in insdias a Pueri saa olea, etiam exercete, de mala diuturnioribus malis, inter sagum de Ciarmatum ei stilina, pracipi- supra quam credibile se, accumulate non de- ratus ει captus , Constantinopoli .itam institit. Achomates squidem de Eunuchus, vinculis finivit. Eius locum a Feldinando Lau- D--, communieatis mutuo. per nuntios de literas, rentius Niarius obtinuetat. favore potius ali- , A

. - r quorum e Senatu, quam uartute ulla aut meri

to. Habebat secum in praesdio octingentos 'fere milite, , de centuriam Hiipanorum, ac Germanos . Bohemosque pedites. Turmia equitum praerant Cabitet Pectius, Matthiastat, quae tibi tantopere fa vere visa est, nomen stre ei covitius, de Caspar Moistis, qua cen- eius infelicis populi prorsus delete decreve- tenos equites levioris armaturae continebant. tunt. Et Achomates quidem tanta prosperita- Ungaris peditibus Stephanui melidius im- te, tantisque successibus inflatus . irrumpen- perabat. Octavus iam praeterietat dies, ex quo dum in Tianssiluaniam ,& eam armis bello- Eunuchus ob sdioni in ilium secerat. nee quic- . que perdomitam. in provincia formam redi, quam tamen egerat , quod locus tam natura seu stim ducebat : sed duplici ratione ab eo quam alte esset munitissimus: ita ut nisi piae, proposito consilioque retrahebatur ; partim sectum ac prasiliatios imbelles de pavido, na- quod Callaidum de Bathorium,extremos pro- ctus esset, etiam Achomatis de totius exeicitus vincia fines, per quos eo perveniendum ellet, vim viresque sustinere ae propulsate potuisse iusso instructoque exercitu insedisse . adven- censeretur. sed quum metalatii, uti et ant εtumque suum paratos expectare didicillet; variis gentibus collecti, ae lingua , motibus, quorum tamen vites & copiae, fama de opitii consensuque animorum inter se variabant, ad- ne hominum, quam reipsa majores&validim ventante Achomate . ae castra in patentibustes esse serebantur; partim vero, quod ab Eu- campis longe lateque collocante, infami metu nucho ad ea loca, quae dixi. utpote Budens de pavore perterriti, non de arce defendenda, suae praefectui a propinquiora, ex quibus ditio- sed de turpi ae ignoti,iniosa fuga inter se eoi nes Turci ea continue inses tarentur. capienda sita miscere, eademque nocte , qua quisque multis argumentis inducereret. potuit, partim navibus. qua haberi poterant, Itaque ei perscripsi . se cum exercita sol- partim transnatatis fluminibus. dilabi e e- Docum progiel sutum, diemque constituit, ad sunt. Ilucescente aurora, Niatius iborum imquem uti umqua exercitum certum in locum xa animadversa . nullodedecori, metu , sed a

convenire vellet. quodsiprior ipse eo veniret, timili perfidia labe agitatus , cotiscetissimi tum uero nihil cunctatus obsidionem inchoa- de ipse fugam capessit. de in campum provehi- a ii iret , se quoque paulo inst adfiiciarum. Igitur tur. Verum quum ab hostibus obsellai undi- eis. a , s. Eunuchus voti aritia deside iii compos , si e quo vias . t c ullum patere perfiigium vidit. a. riis , hi hia longiori mora, eo ite maturavit cum copiis, statim cogitatio anti admisi sceleti, animum 'tilis, se quarum nonnulli viginti millium sutile pio li- abiit ; de meliori quamquam feto usu, eoos deter alii, quod propius vero esse videt ut duo. decim millia uitius ue Oidinia militum tra-ὰunt. Hisce copiis Si vi ibus Soli cum obsidere capit: se tamen ut eius manu rapienda spem nullam habere videretuis sed ut interea. dum Achomates adventaret. terrorem inelu

si, ostentaret, frumentarias invectiones impe- i. derer alii, quod propius vero elle videtur, o. lio, ad arcis portam, in qua fidei sacramentum

ὰixerat, redite; ibique qualemcunque nitunae eventum expectare constituit.

Mane diei Dcto , qui quattus septembris

erat, Turca nostrorum fugae nati . quum magnum in arce ui que silentium esset, nam

. quibusdam domunculis , quibus nostri Q-diret. neminemque in arcem ingredi, te re gientes ignem subdiderant , exeunte id quod

pateretur. erat, suspicati, pestertitos nostros, &aicem Itiui soluo ni inter Tibisci de sagiua suvio vacuam relictam . protinus magno animorum . tum conso entem, ante quadriennium a sal. ardore, praecipitique cursu arcem oppidumque mens comite, ima triangulari,a indamen- versus contenderunt e suumque Niatium inti, ex gleba de cespite , calicibus interiecti , vestibulo ita reperiisent,eum repugnantem, eiectum esse supra retulimus. Habet a meridie quantum poterat, seque defendentem, parvo O Assam latam&profundam manufactam , de labore vivum cepere, Ac ad Achomatemee e riaqua fluviali plenam . ac tria propugnacula. ritet perduxere. Cui tamen non multo poti . . T. tribu,4n lateribus satia ampla . dc munita, corruptis auro custodibus, de uni eorum. pr tanta altitudiue, ut domotum tecta ectastasia, misso filia nubilis con tigio , calceie vincu

li qua

232쪽

Historiarum Liber XVIII

ista in i solutus evast, & ad suos domum rediit.

Achomates nostrorum conlimationem &ignaviam admiratus, conscens bequo una cum

Eunucho, ad occupandam arcem est profectus. CuiJaniceiis, qui custodirent, ae certis equitum turmis prasidio impolitis , presectionem suam ad obsidendam Agriam , per praecones, suos Clausos vocant , in castris afl diem crastinum publicavit. Interim autem pernicissi. mos equites, ad insequendos nolitos, intento cursu ire iussit. qui quum equitum nostrorum

cursum. q aod totam noctem properando ante- . cesserant, a quare non potuissent : nonnullos tamen ex peditibus Germanis & Bohemis lentius progresios , ae viarum ignaros interfece-Wnti alios captos retraxerunt; cautius & celeistius subducentibus sele Hispanis, qui Ungatis locorum peritis sere adiungentes, & piscatoriis naviculis Tibiseum trajicientes, ad tutiora loca pervenerant.

At Achomates & Alis, tanti momenti a ce , qua Agria multis partibus munitior et Ie rin . isebanar, lain facili labore capta,eastra promoverunt; & quamquam xllas iam sere in au tumnum prΣeipitaverat, spe tamen aut per deditionem , aut fugam nostrorum capiendae Agriae minus munitae freti. maturato itinere.

quinti, calliis,ad Titiamerium oppidum, uinto idus Septembris, pervenere. Ex iis eastris,. . . Achomatea literas ad Stephanum Dobonem, ct Stephanum Nes uetum praesectos dedit, easque agricolae cuidam perserendas tradidit, D vita quar uim haec erat sententia: Equidem gemino adducto exeret tu, quot in altet capto auspiciis a i s. imperatoris soli mani Temelisa lio, d Lippa, anadio, Solnoco, multisque aliis praeeipui nominis locis, arcibusque in potetatem redactis. ac ditione omni, qua inter Chrysum de Mausum. ac Tibistum de Danubium longe lateque extenditur, feliciter ceci patar, alter vero, vesprimio, Dregelo, Seceno, totaque ad Hippolum flumen regione subacta,

caelisque de ad internecionem deletis duobus vestris exercitibus, memorabiles de Pannonia armis sub iugum missa victorias reportavit. nunc Agriam, cui vos praeelle auἡio. recta con tendere in animo habeo. Proinde hortot vos remoneo,ut clementiam potius soli mani potentissimi δe aequissini principis. quam arma ex periri . arcemque Aglientem dedere maliti mod si seceritis, essiciam ne vos eius facti pin niteat,& eadem libertate,ac bonorum velim. rum possessione, qua priscorum regum tem re. fruamini. Si vero in pertinaeia & obstitiatione retinendae arcis persistetri,qua tamen re

tineii nulla vi, nullis vitibus queat, postquam invicti, nostris armis pervia sunt, quacunque in orbe terraium fiunt , non facultates solum vestras , sed cum iis liberos di coniuges, vitam denique ipsam paucos post dies amittetis. valete. ω - Ad eas Dobo de collega nuntio in vitieula& compedes coniecto, ne verbum quidem te. sponderunt. Sed literis ad Ferdinandum,ae Nicolaum Clatium eius Cancellarium. cui paulo' ante Episeopatuin Agriensem dederat. misiis, auxilia neceii alia, & militum supplementum, petiverunt: auod prater ordinari uir numerum,

qui ex ducentis equitibus, totidemque peditibus constabat, pauci in plaudio, aut feta nulli

essent sed aliis conducendis brevitate tempo- iris excluderentur. Verum Perdinandui supra '' profligatos, & cdisos stos duces de exercitus, quos mercede conduxerat. non pecunia solum expediendae dissicultate. sed etiam seditione detumultibus Cermanicis, a Mauritio saxone, pro liberando Landgravio socero contra Caesarem excitatis haud medioetit et laborabat

itaque spem potius & ampla promissa in prae- 'sena,quam vires & auxilia suppeditare videbatur: interim tamen Nobilitati de proceribus in mandatis dedit, ut laboratura Agria opem serte non praetermitterent, postquam omnis illiu superioris Pannoniae salus in eius conservatione consistere videretur. Dobo quoque de Nesquesuasnsulari diligentia Nobilitatem ad praestandum osse tum . mittendasque summa chletitate auxiliares copias hortari subinde non desinebant: ita ut Nesqueius,quamquam domi eius opera summe esset necessaria , tamen ad Concilium procerum . quod in oppiJo fixore indixerant, stequentesque ad illud convenerant. proficisci,ae rem praesentia sua urgendam existimates s obtineretque ut partim ab incolis regionum, in quas Pannonia, ceu tribus quasidam distribuit ut , partim veth a proceribus, qui facultatibus eensuque eminebant , de ab cibium liberatum Civibus haud contemnenda

auxilia mitterentur.

Nam paulo phst quingenti septuaginta quit . . . . que milites eorim sumptibus conducti, sub Va riis planctis Agriam pervenerunt. Auttin ti, Rquoque Blasto, de Ambrosus salotvicus, dia cento, triginta milites , quos solitio 1ci:uctu . regio ducere debebant,quod eum locum in tio stium potestatem devenisse in itinere audie

tant, singulari oportunitate Agriam perduxerunt. Supra hos Caspar Peteo, Joannis trater,stephanti Goliatus,&Joannes Fighedius, uitum ductores, navandae pro patria operae eupidi, eum centum equitibus, interi enim metu perculs pio gerant) Gregorius vero Boin missa cognomine Literatus , fabro ferratio rinqueeelesis genitus, sed excellenti virtute fortitudineque vir,cum ducentis quinquaginta peditibus sciomta iis , promptissimo studio animoque ad defendendam Agriam conflux re.Ceorgius seredi Gasparis nuper fato sun-eti frater germanus omniumque eius bonorum de facultatum , qua amplissimae, ditissimaeque erant, ex asse hares. ducentos milites suo dite conduxerat,eiique bimestii stipendio Calloviae persoluto, ut Agriam se conserte maturarent, in mandatis dederat. Verum ii turpi formidine perterriti, nee eo ire ausi, quum Caisu viam tediisent . ignomina notati, ac farreis compedibus vincti, ad dilatandas repurgandas iurui bis fossas, ae terram batillis & ligonibus exercen- Edam , aliaque ibidida obeunda ministella damnati fuere. necanth dimissi, quam soluta Agriae obsitione macerati, maleque habiti, s melli e tempus in eiusmodi laboribus explovissent. Erat omnium propugnatorum nume. Samma iv,.s iis ausiliaribus ordinarium quoque pri omni isditim adjicias, inque unam sinimam subdu. praesidi cas. ad duorum millium plus minus armato- riorum, rum. Exigua quidem in praestandi arce re ui- ro . tum manus , adversus ingentem potissimum barbarolum multitudinem , sed quibus fixum atque immobile staret propositum, omnia o

233쪽

, Nicolat Isthuanssi Pannon I

e i. sdioni s incommoda patientissime tolerare.Ω-' que 5e aleem usque ad extremum spiritiam sortitet tu eri, di s fori serat, honestam pio patria

mortem oppetace.

His omnibus Dobo, ut erat in curandis re, bus ad obsdionem necessariis. solertia& pio. videntia snsulati ex ipsa urbe Agriensi. Fel Darei in nemetio, d alii a, ac Maelaro, quae loca in valle, is ob propinqua sunt, oppidis, medicos chirurgo. disiasti. tredecim, fabros feriarios septem, lignarios

plianda vero quinque, molitotes frumentatios novem, Hic aliis di lanios mactandis pecoribus octo adduce stiri M. dos curavit, ut eorum opera eaetra militia munia in iis, quae occurrerent. uteretur. Mulieres item quae Cererem di panes conficerent , c queientque, quatuordecim convenire iussa, accentum octoginta coloni seu agricolae ad in certos casus de ne cellarios, ae minis letia delecti fuere, iisque omnibus tua ossicia atque munia distributa. Deinde consilio cum collega M e teris militum praefectis habito, communi omnium consensu legem tulere, ne cui extra maenia cum quopiam loqui liceret. neve quispiam

cum socio clancularios sermones conferret aut susurros misceret, nihil absque prasea tum scitu fieret; nulla a quopiam mentio, nullum verbum, nulla vox de dedenda arce ema

natet; capitale tore, ii quis hae violasset. Po- siemo iurati omnes, ad arcem sortiter propu.snandam servandamque mutuo sacramentum di ter atque magna omnium alimentorum,& rerum vel longissimae obfdioni necessatiatum copia invecta hunc in modum parati. hos s. qui iam non longe aberant, expectandos decreverunt. Tormentarii negotii, de distribuendatum excubiarum euram. ac imperium,

in sabios de operas, sbi desumpsit i eoi legae autem milites sationarios, qui pei loca

necessaria excubituti erant, aequata secum potestate attribuit e amboque pia secti . milites ad sua loca de stationes, quas tuerentur, deduxerunt i ita ut siegatiorum singulis cohortibus bini aut trini ex portiori equitum numelo pra-

ponerentur.

.. Primum ad novum interiolis arcis propus gnaeulum tuendum , quod ab ipso Dobone, ''. qui id ἡxtruendum curavetat, nomen accepit,s e4titui iam unam peditum , duceJoanne Petru heno . Georgio Cossovitio, de Michaele Ga- sparuio, designarunt. In alio vero quod prope

careeremerat, centum quadraginta duo peditet, sub Demettio Philippi, de coloniano Castellano vigilare iussi sunt. Pr imam stationem ad munitionem, quae Aletiandrina appellabatur . stephanus vitesus. de Geoigius Giulanus, cum centum viginti quinque peditibus, defendendam susceperunt. Portam,qua inter duas media erat , centum impigris militibus Uibanus Nautius.&Thomas Baraius cust diebatu. Exterioris arci, custodia a Chabiana munitione usque ad turrim lateticiam angus rem Franciscus Rede ius, δc Dionysius Palvus erant praepositi; iisque nonaginta quinque mulites patebant. Sed ad eam, quae ab Emetico

Bebeco ante complures annos intructa de ejus nomine appellabatur, munitionem, cum cen

tum quadraginta peditibus Paulus Teghenius,

eum Eer edicto Cerceio collega, rem curabat. In soro vero arcis ampli is mo , duae cohortes

tricenatia duobus locia in statione erant, quatum unaJoannivaida . Do bonis Ipsus legato,

altera vero Antonio Blastoni. θ: Ceorgio iv, Τnio patebant. Ibidem ad eam panem, quae ver sus stabula equorum, post meridionale summi templi latus vergit . Gregorius Lot ne missa cum suis ducenti, de quinquaginta militibus , , aselo petariis locum idoneum occupavit , ac zM Vsupplementum quinquaginta peditum accepit. itat integra cohors tricenaria esiet , praefectia hoc pio sngulari e in viri virtute facile concedentibus. Gaspati Peteoni centum de duo milites in exteriore arce suberant, non procul ab ea satione ducentorum peditum selectorum, qui extra ordinem ad incerta besti de subitos casus a praesectis prope Palatium Episcopi collocati eranti quos Antonius de Albertus Naga

tegebant: se tamen ut tota ea cohors. ab nutu

.de imperio Stephanizollati &Joannas Fisti dii penderet. Quoe munia Duque ad illud tempus erant unicuique demandata . donec oppugnatio ab adveniente hoste inchoaret ut: quo tempore Doboni oc collegae saluum dein- tagrum stationum de acierum os ponendatum orbitrium esset.

Silaestat x, ne hocquoque praetermittatur, uria Din regione Hevesens. ad promontorium par- m. tim saxeum, partim vero vineis, arboribusque

sumserisconstum , qua illud in vallem ditanit, habetque oppidum subiectum ad occidem tem solem vallo . materia de cespite iacto ein. di cium , quod Agrius fluviolus medium inteis cans proeteilabitur , locoque de valli nomendat, ae deinde rivulis largia de petenni a -- ctus in Tibiceum evolvitur. Habet etiam ad meridiem haud pto.ul aquas calidas . magna lcopia ebullientes, sed servore longe quam Bu- da languidiore, ideoque balneis aptas, sed quibus etiam quamplurima molae flumentaria ad usi urbis, tam astate, quam hyeme, comtempta brumalium stigorum duritie.commode volvuntur.Eam laxitate de magnitudine vel capacissimis parem, veteres, de ipse ejus condi tot stephanus primus Pannonia rex. in divorum numerum relatus ad ammitatem magis, quam tutelam aedificaverant i Postea petitia

Petentus, inter bella Civilia dc duorum regum 'diras contentiones,utcunque loco potitus, ducto per transversum muro, ac mea ta sua in

duas panes diVist, usque ad fastigiatum summi

templi sotnieem. quod in arce est, turrimque eius dupliceri .ex qua prospectus longe latequo per vallem patet 3 initar molis coibibus vimi neis cespite repletis, ac colubrinis interpostis, ad totius arcis securitatem, munivit; se ut collem quoque arci proximum , ex quo illa to mentorum ictibus exposita infestari antea poterat . munitioni Oportune incluserit. Caeterii pidi ire iussu, Atys. in conspectum ui bis venit, cum viginti quinque millibus mi litum, ut quidem fama erat. Aderant cum eo ramos

diuersa Bostiae ae lalbiici limitibus veligi, fidis

nes, Vel emet anes. Camberes , Derielus, qui hinnunt. Peisde ad Turcas cum Ulamane transfugo x ore. γ rant, eo tempore sotiens praesecto: nee non Hai tuanes Belgradi praefectus . Dei visius e Duces

Quinqueecclesii, di Aolanes ex Alba regali, annui qui ambo Mehemete lalilogii, Essequi a se Pecthana , aliisque victoriis clarissimo progeniti erant. Et Arsianes suidem navanda operae cupidus, ad templum Diva vitainis, quod

234쪽

Historiarum Liber XVI l L

is sa extra oppidum erat, separato fere ab aliis loco consedit, de quatuor tormenta . quibus arx vet beraretur. sine coibibus, sneque vineis &aggeribus collocavit: quibus omnibus viginti quinque millia hominum ii besse dicebantur.

Quinto post die Ae homates de Begletbegus

is Alim sequuti, cum toto tormentorum appar ιει - tu,ae Camelis de multis sarcinariis, ac aliis in tuo Se- pedimentis. ae universo exercitu advenere,inis quo a plerisque centum viginti quinque millia Euniar. bellatorem elle serebantur. imo plerique ii

sium eum numerum excedere asstinabant.

c ac η- sed quoniam Tutere non solum milites des rei η- scriptos, & ad pugnam aptos, quibus aut si - uini pendia ex aerario numerantur . aut fundi demetati agri ex dedititiis, aut bello captis dati solenti

m a. sed etiam lixas. calones , ae setvo, & mancia pia, nec non colonos de agrestes. & alios omnes , quorum in eastiensibus ministerii, usius est aut necessitas, in tinum, eundemque numerum renite solent , ut iactando& vires suas extollendo hostibus metum pavoremque injiciant : equidem sicuti huic hominum generi. ex naude de mendacio composito, nullam fidem dandam experientia doctus reor; ita neque dimidium eius numeri in his calliis suisse crediderim. Fuit tamen magnus san exe citus, ac partis brevi tempore , tot tantisque triumphi, formidabilis. ita ut Turcae non tantum eo conspecto , sed sola eius audita fama, nostros metu perculsos Agria excessuros putarent. verum tantum abluit ut excederent. quod compello per exploratores eorum ad

veritu , S:ephanus Tollatus, Gaipar Peteo, de Joannes Figediu. , duce us Stephano Nigro. iocorum S ita nerum petito,cum paucis equitibus, ac rioaaginta peditibus arce egressi, adfluam Iisa gam insidias locarent , ae ex iis qui agmina praecedebant equitibus, complu-

te, Turcas clam rarcinis pretiosioribus cap rent , ac incolumes eum spoliis & opima praeda reverterentur: in quihu, erant vestes purpureae& vers colores, pellibus magni pretii suffultae. loticaeS: galeae auro atque argento exornata, hippopotamorum caudae, eervicibus equorum

ad elegantiam appendi sesitae, tentoria Persei Phlygiique operis , de crista auro Sc gemmis unionibusque inito artificio incluse ce a a Interea Turca montes de valles Ostiis de et . p. multitudine tabernaculorum implevere . de

D. Ianiceii in collibus, qui contra portam ρ l

statinam protenduntur, longo ordine sua tentoria collocavete r Caeteri ab oppido Feliis metio , ad locum . . tui sedis Regiae nomine vocatur , Aquilonem versus consedere: quem locum se appellatum tradunt , quod quum Divus Stephanus rex arcem templumque memoriae Divi Ioannis Evang lilia regia magnificentia condendum inceptilet . ledem suam eo loco poni iussistit, ut ex ea Opus L

eientes , ae magillsos fabrorum.&architectos intueretur. ac prasentia sua urgeret. Aeliomates A Beglet gus, magno locorum inter. vallo occupato . ob commodiorem aquationem in valle ad Agrium amnem locum tibi delegere, quum Alis Euntietius ad orientem in monte consedisset. Nossit viso hostium ad ventu . seandulas de asseres aedificiorum ipsiusque templi vittiatas tegulas quibus contectum

erat, celeritet dirueiunt i simul de domibus, harus Histor. qua in oppido erant molisque numentariis. & i s s a,

templis , ac collegio sacerdotum protinus ignem iniecerunt, ne eorum oportunitate ho

stis uteretur.

Eunuchus tribus tormentis muralibus ini Mae Ostata magnitudinis, ad montem, in cuius iugo in vallem exeunte . arcem litam eile diximus.

promotis, pilas ferreas, quinquaginta pondo, terni, vicibu1 diligi in arcem. explodique. &mox retrahi iussit, ut hoc signo initium obs-dioni dedisse videretur. sed nostri ea te nihil

perterriti, neque portas clauserunt.de ex arcedescundentes, equos, iumenta. & oves, in praeterfluente Aglio potarunt, aquamque doliis Mutribus cultu vectis , in arcem pertulerunt, Turca etiam quodam . qui aquatum forte venerat, intercepto. Triduo post iussu Aelioni tis in Sede Regia ad Aquilonem obscura nocte aggeres, re virneae institui cepta sunt , ae in iis eadem tormenta,quibus pridie eius diei fulminaverant , collocata: atque ex iis pilae ad templi turrim verberandam directae. sed ab ea duaplicis turris summitate . nostri bone Ostendente, iubenteque, quatuor masoribus eoi brinis ita responderunt , ut intei sectis aliquot militibus de tormentorum magistris, totae demetalla in m ita, partes de titilla d utilitent.& confringetentur. Sed Turcae aliis tormentii in eo tum locum constitutis, turrim quassate . . non cessarunt: ex adverto nostris eodem modo continuos actus in eos vibrantibus. Verum

quum pulveri itilphureo parcendum putaret , quod quamdiu obsidio duratura esset ignoraret, magistris tormentorum. ut rarius de parcius. nec niti minoribus falconibus. iae larentur, edixit. Septimo post die ab hostibur undecim to menta , in concrematum desertumque oppidum promota fiant, ac iis apud Edes Hecceti. collegio sacerdotum praeposti collocatis, Maggeribus effossis , maenia aleis, de culinam

maiorem biduo verberavere e quorum unum

maius quinquaginta quinque ferti pondo evomebat : cateris paulo minores pilae ine. Nileiarant: earum ictibus , quia murus ea in parte arcis .lia erat debilior , complures ex nostris , qui in con stasiatione etant, desdeiati fuere e de in pecoribus , qua haud se ut culina stabulabantur, haud parὐum detrimentum illatum. Quo animadverso Nesqueius de Dobo ingentem sos. sam , usque ad exteriorem arcem , magno militum de astellium labore, egella in ulteri rem marginem humo, faciendam curaverunt, cuius obiectu milites protecti , a mortiferis pilatum ictibus tutiores fuere e eodemque exemplo cauti quoque milites , qui in propugnaculis excubabant , factis praealtis io gisque se bibus sbi consuluerunt. Postea Tutea globos igneos e sulphureo pulvere, no: o multis artificio, in equorum stabula , ac δε- sttaminis , faenique de frugum acervos , qui retro templum ad dextrum latiis eonge metant, iaculari caperunt , providenti stamen extemplo prasectis, fani quidem de stia.

minis maior pars, qua carere poterant. conis elemata siti, de stabulorum tecta concussae aequae ad usias telinquebantur , ea humefactis

bubulis comis . ae cillatis ge lodie ibus aqua imbutis protecta, atque ab igne servata suere. . Adhaee Atilanes a fano Diva virginis. di-

235쪽

Historiarum Liber XVIII. 22y

iiii. sub idem quoque tempus , quum Jacobus

D Y Pa ius Andrea Bathotii . ae Matthias Vita sius Gabrielis Perenti equitum pixsecti , cum ducenti, fere equitibus selectioribus in pabula-V tores Turcas, de qui eo uri, lignationis aliarumque rerum causa exierant, irrupissent, de complures ex eis intersectilent, cepissemque . mox ab equitatu plat,diario Turcarum pro-sigati, caesique fuerunt, capto Pario, ali in qua compluribus . 3ccato in pugna Visatio. ι Quotum maiorem partem Achomates, in ipsistiti δε- tormentorum aggeribua , ita ut nostri facile seu in exaree conspicerent , pragrandibus Malleis feneis . crura sic hrachia ae pectora fractos, α eontusos , singulari crudelitate inteisici iussit r inter quos viri militares sortesque Nicolaus Catilius , Franciscus Tatianius, NicolausJano situs. Lupus Thrax , Franciscus Sinius, aliique quidam . eo mortis genere calamitateque indigni. periere. Paxium, quod Joannis praesecti Comatoniensis frater erat, eum aliquot vexillis Bystantium misit. Quibus . medio sublatis , in arcem magna praconum v ead nostros terrendos proclamari iussit, exercitum , qui ipsis laborantibus suppetias

laturus adventabat , victum exsumque esse, ex quo captos nonnullos ab se extremo supplicio affectos a proinde eonsultius utiliusque ipso, facturos , somissa pertinacia arcem dedant, quam servare nequaquam pollini. Sed nostri fraude mendacioque eius animadverso, sile taetri eontinuetunt.

Dum haec fiunt, patum serὶ abfuit , quin

ara, quae hactenus tanta propugnatorum virtute, de Qttissimorum vimium caede de sanguine defensa fuit, intestina unius proditione, ee stetere in manus hostium incideret: Stephanus siquidem Cytharoedus, set edimotum peditum ductor, dum per solamen quoddam audiret Tureas , omnibus fere linguis, quatum ustis in Europa est , ineolumitatem.si arx dedatur , promittere , fidamque principis de purpuratotum . tum etiam obsides exceptione maiores Iahioglios olferte , temeum quibusdam secreto commul cavit, sibique in animo esse retulit , pecuniam a Do- bone eo pratextu postulare, quod cum comis militonibus iam aliquot oppugnationes egrere ieiectis hostibus 2stinuisset; quam si illeare nollet . se per illud foramen hosses in

arcem admissurum , ae ad illos transiturum.

p. pia i- Cnibus perditissimi hominis contillii ad Do tire βρ- bonem pellatis, mox conquisitus est , ikium area arcis de convicto confessoque capitale sum. supplicium sumptum. tuo meritis panis affecto , aliuὰ haud mi.

nus, & nescio an non maius & atiocius distri men , arcem circumvallatam oppugnatam.

que gravit lime a Mixit, ac propugnatorum animos noua de inexpectata calamitate perri me tetiuit. Siquidem initio mensas Octobris, diei Divo Francisco, Monaehotum patri 3c instaui rufη- tato ii dicato , pulvis tormentarius . qui in inito in- aedi, saetae eone amerato fornice servabatur, fortuita exaceenaselopeti iuniculo incidente scintilla. tepente ignem concepit, de terribiliri. in L edito fiagoie , tam illum inicem subito Mitido di iecit, quam attigua didificia, δe mania se miruta, qua nocturno militum labore resectaetant, tepentino de valido igne inflammavit, freti to, Odi paulum Nagium eum octo aut decem mi i s stitibus in sublime attestum, miserabili nece sustulit r Gregorius velo Chtoatus manu dextra humero fide avulsa mutilatus, in tot rabilique vulneris dolore exanimatus fuit. Duo etiam pistrina , dc molas siccas , quas iumenta vel sale solebant , pistoresque demolitores , quibus molendi tritiei de conficienda farinae cura commissa erat , una cum

equis bobusque operi destinatis . hollibili

mortis genere puncto temporis absim pse. Respotio variae magni pretii. quae in templi fornice erant repositae, eodem pras late incendio conflagrarunt. Dobo i pie de Nessi eius. erterique duces , inustati fragoris strepitu audito , visaque relucente flamma attoniti,

trepidique protinus ad militum stationes ad. volarunt, de iis, ut quisque in suis locis pellisterent . neque extinguendo igni mania desererent, sub petna capitis mandavere. Agrestestamen & alios , sumptis hydriis , qua vel ex corio , vel quacunque materia facta erant. aquae puteis hausa, ad opprimendum ignem protrusere , per quos tandem restinctum est. Non defuere, qui non casu, sed vel intestino In igvel hostili dolo factum incendium crederente tandem de quamquam multo maxima pars pulveris in- υ ML sperato casu amissa esset, neque amplius nisi vi. ginti quatuor heminae restarent; Dobo tamen dissimulato detrimento doloreque suos an, mare , parvam esse iacturam . longe plures eados esse reliquos, quibus obsidioneira tolera te , hostesque insessare queant δ agerem mo-dh, de pro pari a pugnando virtutem sortitu dinemque suam testarentur, ea tera post Deum immortalem sibi cura fore Hostes viso incendii lumine , ingentem subito clamorem sit stulere, Se ad tormenta de

aggeres citato gradu procurrere, actum esse de obsessorum salute vociterati . arcem a nostris postulare, incolumitatem abeuntibus pollic ri , ut sibi parcerent , nee se perditum itent, multis verbis hortari. Sed Diabo 3c Nesqueios.

ne Turearum voces a nostris exaudirentur, timbieines canere , tympana pulsari, ae saluti tum Christi Dei nomen alta voce inuocali itis serunt. Nec mora molitoribus de subris, ut eduatum molarum fragminibus collectis,unam confestim constituant, in mandati, dant ', qua in celerater consecta ruisias molere ineepetunt. Deinde nitrum de sulphur, quorum ma- ρtili iugnam copiam reconditam habebant, proser- stilpha. ii, de abd iis ut fit, salignis carbonibus inmor- rem ιο latiis ligneis interdiu noctuque . docentibus savi. tormentorum magistris, eonti cli iubent, tanta diligentia ac celetitate , ut intra paucos dies, tantumdem pulveris, quanthin saeuiente vulcano absumptum erat, denuo paratum de confectum esse existimatetur. At hoste, irritatis atque exacerbatis animis , pugnam maiori quam hactenus vilium conatu redintegrandam ita tuerunt. Itaque

constituti, in domo maioris pia politi aggeri- bus tria tormenta eo provehunt, de ex ii, tui. 'l' rim occidentalem. ae propugnaculum . quod I 'M N

ἡ regione sedis Regia est, diruere incipiunt, μ'

de bievi magnum in muto hiatum patefaciunt, ita ut pistolum domus de suini. ac mole trina, pilaium ictibus magno cni a periculo eoium. qui intus erant,peterentur. Neque ea re satiati,

236쪽

ris Nicolat Isthuanssii Pannon I

, euniculos e sede Regia ad muros usque, ingentibus protecti pluteis excavare contende. ni Hi runt quibus nostri conti aliis actis cuti illis acii. Occuriebant: in ea parte Colomanus Castes. lanus , cum Demetrio Philippi eutabat , illo cum in effodiendo specu incautius versaretur, clopeto a Ianicetis operi incumbentibus ictus interiit. de in eius locum Michael Gaspali. iussuffectus . triduo poli maioris colubrina pila haud dissimili fato diseeiptus est: ae postremo

Joannes sucanus e Strigonio oriundus, qui rationarius ateis erat , Demetrio collega datus,

militatem quoque industi iam suam, impigre

operam navando declaravit. Neque tamen

hostes pollea quoque ab effodiendis subterraneia eu aiculis cessaveter ad veterem enim p/tam cum eos agere cepissent. Nesque ius de Gregorius Literatus, motae tellulis indicio temanimadverterunt, obliquasque scrobes ex contrario ei secere , per quas Gregorius facto sora,

mine inlignem Tineam , qui operi praerat, clopeii elande per ventrem traiectum inte secit, de cateros relicta fovea sertamentisque fugavit. Supra haec omnia Achomates irrequieto ingenio , inter Boli quianam de Bebecianam munitione fossam saccis teli plenis impleri. ac magno plaustrorum numero, quae agricolis imperaverat , camelisque de mulis ligna in Do t. eundem usum convehi iussit Q et iniecta fossa a O I obsessos in eritiemas angustias adduxere ; adeornu Q. ut nequc fenestellarum, per quas tormenta viar a. brarentur, implentibus omnia de occupantibus sacci, & lignotum nivibus, usus ullus esset. Ecea eongelies in tantam altitudinem excievis set, ut alcis mania multis partibus superaret. His rerum dissicultatibus Cregorius Literatus se 'novo excogitato artificio occurrensum flava artise' tui tuae vascula, toti ea scandulis e breviori- ο - bii, selopetis sulphureoque pulvere impleri,

axungiamque de lardi sustula , straminiique

manipulos adipe ovillo liquefacto pei susos, aliaque alendo igni idonea superaddi iubet, qua demum sub noctem in fossam praecipitata.

atque incensa. parvo temporis spatio interie- eo. ingentes lignorum cumulos, exoptato felicique successu incenderunt e quos dum Tu er ardentes extinguere vellent, stlopeta, quae vasculis Herant, exploduntur, multosque hostium adcurrentes pallina vulnerantiartim imiet sciunt. Contra nostri e mutis de turribui ad

collucentium flammaium splendorem. in limse, tela diligunt , de sciomtorum glandibus plurimos proliemunt , se ut intenti accepto detrimento,ab extinguendis ignibus desistet

pedemque referte compellerentur. Cum in hine modum cenaretur,4 in quo magis tepellebantur, eo maiori animorum ardore, ac obstinatione variis in partibus, pugnam restaurabante di quantum ingenio viribusque possent,inceptos conatus prosequi ecn- tendebant. igitur ad Bebecianam munitionem tormentorum mustata magnitudinis par scrobes de sinuosos aggeres usque ad marginem ita attraxere. tam proxime,ut nostri lance tum cuipides , de malonga verva mucronatosque enses igne ad candorem fere servefactos per solamina extenderem : quae quum hostes ad se protrahere vellent, exustis manuum pal- a , ac cute earum abrasa , cum convitiis de

probris ae execratione, ridentibus nostris, sese i. i. absque mora subducerent. Neque ei periculo '

avertendo defuit idem Litetatus,mitoque nec ritur si antea viso artificii genere opportune suco. tendum existimavis. Nam tota ingentis sili- piti m. natii plaustri radios. crassioribus tabulis dupliaeari iussi. sque Omnes eadem materia ignem cito concipiente, quali in proxima turris occidentalis oppugnatione usum eum diximus,lmplevis, eisque scio tos de moschetas. additispice stadia de sulphuris cesto pondere , ad aptavit e nec dissimili modo vasa maiora. vicenas liminas continentia eadem materia ii

farciti . di una cum ruta in propinquos hostes e manibus provolvi iusat. Quibus incensis,

currente hinc inde reta, ac crepitantibus sci

petis . plurimi ex hostibus ini ei secti . partim

vulnerati irrito cenatu, relictoque tormento diuitigetunt.

Postea quum ad Xll. diem Octobiis ven. Mium esset, Tuter de nocte ex calliis ad agge- νὸι res, in queis immenta erant, magno nuincio porta pro iterum convenerunt, ac inhiatum illum,quem tuitium

ad vetetis portae propugnaculum vi tormen iam, im totum patefecerant, sublatis XXVIll. lanis, ν. i. I acerrimum impetum fecerunt. sed Nesqueius proviso Utea eius loci periculo, lateribus ar- aerapis gilla, quori calce careret) compatii ocma- 4 immAtelia Ee cespite. militum de agrestium labore i. 1. d. in muniverat ; adeo sollicuo animo, ut sua etiam manu opus juvaret , di nec faminia,quin operi

manus admoverent , parcendum putaret;

quumqueJaniceri, ac cateri pedites ses etiade sagittis nostros infestarent, magna vi cominus depugnantes, contra Nesqueius cum suis

eos conscendere conantes haud minore eo tu arcere contenderet, magna de atrox pugnare

cruduit e postremo Nesquela in fessorum de sauciatorum locum recentes integrosque se mittente, iisque ignitas pilas in consertos i culantibus, & suopetis perite rem gerentibus,

hostes magno accepto detrimento tandem

submoti pedem tetulerunt e quum ex nostris quoque haud pauci in ea cruenti pratii contentione occubuissent, di Nes eius ictu lapidi in

humeto vulnus accepisset. Fervente adhuc ea pugna , alia Turearum Dein alia sagittariorum.Janice totumque manus qui iere Turaara omne, Astaei esse videbantur,adoceupandam mammunitionem, quam terrenam vocabant, re, ter ampente impetum fecit, de magna vi conscendere munitio murum contendit; ec constendisset . nostris n con-- a potis munitioni tuendae animi, viii. βιnduebusque Oeeupatis, Di Moannes Sucanus, alter. nitiis que Joannes PreMecus, arreptis longioribus hastis Cermanicis, primum restitiisent r nec mora Dobo quoque cum peculiari sua cohorte impigre adcurrit, de laborantibus oportune auxilium Ait . praeliumque anceps de diutu

num redintegratur;dubia tamen diu erat victoria, nis Gai par Peteo, recentioribus adductis iapropugnatoribus, sebsidio advenisset, selopetis' que de gladiis hostes thbmotos in fugam con

vertisset. Recentioribus interea Tuicis advenientibus, Boliquianam turrim, erectis octos nisi ae magno sublato clamore rursus a seti. aere certamen inierunt. velum Gregorius Da i Literatus &Tollatus eos audacter subeuntes, multis intersectis, muro deturbarunt, ac mul' ita iuri ita cadu tediae in causa coegetunt. Duabu' id uitari

237쪽

Historiarum Liber XVIII. Lar

ti spugnii nostes, ab aurora usque acl occasum

sere solis. variis in locis pugnando, de glandi- bus isto petorum, ae tormentis sese di arcem tutando, duo millia pondo sulphurei pulveris ni impsere. Poli tot irritos conatus Achomates ita do roreque pereulsus. ut spe fustratis accidere se let, nee dubie Eunucho succensetis, qui eum ad Agriam obiiciendam adduxerat. pra secto, imbelles, prasidiarios paucos locum minime munitum dictitans, Concilio cum optimatibus ae Iimitum pia sectis habito , quod hyemem instantem ae li injurias metuetet,unam adhuc oppugnationem , omnibus adhibitis copiis tentandam. constituit: ea lege. ut si voti compos fieri non posset , collectis ci conclamatit

visis, reductisque tormentis, eo, unde veneiat, Mini reverteretur. igitur prostridie eius diei.quo erat mure pugnatum, per universa castra dimiis , praemnis . nibus edixit, ut ante auroram , omnes tam

peratu. equites, telictis apud tentoria equis, quam pe- aerari Eites in aggeribus, extremum praelium tent ii ara tuti adstat. Neemora poli mediam noctem, Liui . non sine summo strepitu . ae diversis clamori bus, initio conveniendi facto, ad meridianum . fere tempus praestitutis in locis adsiere: Chau . si, de aliis praesectis minoribus. timidos iocordesque eattigando , dubiosque confirmando.

non solum verbis, sed,ubi opus esset clava fer- ea, instantibus.

D itaque spectante ex aggeribus & lo is tor mentorum ipse Achomate, Alis Eunuchus de Ulamanes, ae Arsianes, aliique praesecti mal

res, quos Begus vocant, equis ante alios vecti. non laniceros tantum & Asapos, reliquumque peditatuna, sed etiam Bestios&Acangios, ac pratorianos Spaliogianos, sui equis iii pendia merent, ad oppugnanda tribui in locis maenia

ducere,atque verbis αδ virtutem incitare,contendetent.Tubis igitur ex utraque parte infla - tis, ae tympanis strepentibus. clamoreque aera seriente Mais aecenditur, & Turcae murum conscendere incipiunt, primique omnium Eu.ιο nuchi milites . ad ruinas , quae in Carceris ru uri propugnaculo facta erant, acri impetu seiunia re tur. Ibi Dobo intrepide resistit, desilios cohor- e -- latus, sciopetis de falconibus subeuntes repel-ti lit, atrox cruentumque certamen conit ahitur,m iis e. in quo Do ni vulnus insertur , tam in pede, O i. quam dextera manu; nee tamen lethale. puer. que eius armiger, qui ejus geleam auro fulgenia tem pone tenebat, glande traiectus cadit. alii que plurimi intei seiuntur e Tandem Caspare Peteone aux lium ferenix, hostes removentur. . bo quamquam levi vulnere saucius , suos confirmat.& labore futigati, vinum hydrii, lecupis ministrari iubet , hostique vehementer . urgenti, non milites tantum, sed etiam agrestium catervam , traditis armis scio petisque, opponit: sceminas quoque , tit hostium sub - euntium cervici Lus lapides & saxa, picemque liquefactam. vel ferventem aquam coniiciant, se te compellit: quae patent, Et pro viribus iusta exequia iRur, multusque est ubique in tima Oa. . t indisinun tionilaus, ita ut hostes pugnam roo r misi, capere,& cadentibus multi, leni seri recipere cogerentur. Ea in pusna ptis puteum toti, L Eunuchi lignum, pragrandeatitatumque a no Liu. in teicipitur, ac multi ex Pelibanis. & Pu

tur: ex doliris quoque complute. .ultierantur '& in teifieiuntur. In Altera in parte hoste, noli uiatiam mutii rist tionem adorti, cohortante eos Ars ane, impi Ahisa tagretem gerebant, di hastis quibuidam, quibus .a,rarii. suo to, inclulerant, mulcus ex nostras vulnu- a, tabant eminus atque occidebant.Cum sortiter citicis; ut linque pugnatent . Turca super Cres ali ris, ita quot ligna in superiorem muri patrem a tot sunt, ae Dei & .ictoriae nomen magni, si, blatis vocibus ingeminant: eratque res in apertum deducta petieulum, tiis Gregorius Liteiati S, Tolitatu . & Fighedius filios pugnando ac cohortanno ad virtutem, tepe iendosque tristes incitassent hunc diem, hoc pratium. is victore, existant. laboribus &alumnis finem allaturum. non elle per sdis hostibus cedendum, nullam, si nune armis, ac virtute eorum repellantur,pugnam restauraturis. Quamquam igitur plures ex nostris interirent tamen conscendentes Tuteas magna vi detrudete , & qui

conscenderant trucidare contendebant Cruen. tum erat ancepique certamen , suum Literatus

luesinam . quam antea pluribus plumbeia selopeiotum glandi Lua onerari jusserat,n p.rte cum in careeris in hoste displodi iubet , cuius pileum Attilanis legatus, & multi ex Tuscia ceci- disse re , nostii resumptia animis viribusque

Milus'validius in eos illum pere, tandemque . . f. hoste, loeomos. non sine strage & detrimento tae , . profugiunt. In ea ancipitis praelii dira contera. tione plura vexilla. inter qua Arsianis purpu- Iἡj, t. reum. auleo colore redimitum, a nolitis capta .lia ,, sint : Literatus manu dextra vulnus accepit, vexillis. Tollatus in humero,&Joanni Fighedio clava ferrea aliquot dentes excussi , hostium amplius octo millia desiderata , ee ex nostiis uno eo in loco. CXL. malites eas. Pugnantibus ad Boloquianam hoc modo risis. hostii, aliae hostium copiae ad veterem portam, ij .m νε eiusque munitionem , Nes queio vehementer laboranti imminebant, quam Janicerorum praesectus eum piatoriano suo pedietatu,&Bes isti tu atque Aeangiis oppugnandam susceperat. ν. linuri defendente eam cum quingentis suo tartia Nesqueio, qui tormentis oportuno loco collo catis omnia quae opus erant, intrepide adminia strabat. Janiceti antea multis praeliis exerci a- Multis .aeti, α nuper eapto Temesuatio victores, quid & ea,tim ui quantum manu vitibusque valerent, hic quo- ων. Otaque aemonilia te conabantur ; sed quum mu- disj bviarum conscendissent, Ne velo& militibus im- MD i. pigre operam nava ibus, repelluntur, multis fisitio ex eorum numero desidetatis e scut praterJa- futi nicetos, qui primi milium conscenderant, & . danti insgor audacia & sortitudine dimicavetant bossitim ad tria millia eecidisse dicerentur.Tametsi autem prasinus eorum, summae dignitatis, &Chausi. Janiceios testaurare pugnam magna severitate iuberent ue ae uti pristinum decus tueri, & omnia belli pericula superate,

nee se animo demittere vellent, hortarentur; praelio tamen quantum honeste poterant.recusato , se post tantum amissum commilitonum numerum, cum Deo immortali. qui pro Ui garis pugnatet,cuique resili non possit Aequaquam pugnatutos responderunt. Pet hunc modum cum nostes tres edit remas, atque adeo acerrimas oppugnationea ilibuι in

locis

238쪽

itiei, solui me sustinuissent. c intestum serme si α' di in pugnando etim bouibus contendis ent,

. . propitio Dei optimi Maximi numine victores tandem extitere. Di tempta triplici hac pugna, Turcae sex pollea diebus in itissem munimentis

ec castri, permanitae, certatumque eminus est singulis diebus utrinque, non telum tormentia S ita leonibus, sed etiam minoribus siclopetis cisagittis,aliisque tet i, mi istibus ac ultimus ex . . Mortiis Christophorus Tarianus . adolesceni Dc n s armiger, dum ad nolositionam mis ius. citatis passibus procurreret, sciopeio M Dieetis suis interfectus Jam enim arx in tantam valii tatem tormentotum ictibus erat redacta, diruiti circum undique metia ibus, ut vel expedito equiti iter in eam per minas pateret ; N perforata nudataque tectis uditicia . com

tueantesque hinc indehemines , extrinsecus conspici possent. Interea quum audiem Divo Luc. Evanget illae facium, exorientibus Aquilonibus, haud modica nix, iligidiote pluvia mixta, coelo delapsa esset; simul etiam ambiguis immotibus in castra allatum esset, hine Mauritium Saxonem, qui valido e Cei mania adducto exercitu. sam Jaulinu pervenisse dicebat ut illine veto Calliadum & Bathotium , eum copiis Transflvani-

cis, auxilio obsessis venturos, Achomates, sive incertos rumores irrito suo conatui pratenden .sive ingruentem hiemis saevitiam veratus, seu quod velo similius videtur , spe omni O. piandae areis abiecta, quod copias litas, interfectis ac vulneratis indioque diuturnae obsidimetiis fatiscentibus . equitum & Jalaicerorum pion ptissimis, attenuatas. debilitatasque cer Mhρ tiei et . omissa ulterioris obsidionis cuta, do i ,1 tu mutu tedite constituito eademque nocte te 'Π menta ex aggeribus tetrahi iussit, eaque cum gnat ni omni eo υm apparatu curribus in Ouia pra- m, misi, ips que eum Asiatico pratorianoque ex maerei tu .a sequutus Bel gradum atque inde By- ntium it et suseepit. Ali, vero hunuchus Budam. & caeteri ad sua quisque loca & slationes ad hibernandum eoncesserunt. Sed noliti anim afluet se discedere volentium strepitu-clamoribus , continere se nequaquam potueret, in eadem nocte erumpendum existimarent. Itaque patefacta occiritioie portula, hostes re ducendis tormentis, oneiandisque plauseris o cupatos invasere.& donee equites subsidio currissent. occisis nonnullis lixis de calonibus, ae quibusdam h Janice totum ordine custodibus, aliquot pondera sulphurei pulveris. culeis coriac eis. ae ciliciis insuta. neque enim urca doliolis, eondendo pulveri, ut noli is mos es.. utuntur. commodiore onerandis cameli, & tu. mentis ratione) ac tentoria quaedam, vatiamque ealliensem, pellectilem in arcem intulere.

Hie fuit exitu, disset limae , terribit sque

Agitens, obsidionis, singulati utrinque animi tum vi . atque peltinacia illatae atque constan. t.t deseri ae : qua amistum apud exteras gentes paulo ante Ungarici nominis decus forti atque elici toleiatiliae laude recuperasse visi sumus. Neque enim quisquam nolitia , vel reticati a late in Pannonia, sive a Turcis sive alii, geniatibus arcem aut uitam, machinis de tormen. tis maiore viae obstinatione oppugnatam aede sensam meminisse poterat s adeo ut supra

xii. duodecim millia feri earum ingentis Funde a pilarum ea oppugnatione Enos is collecta, ae i

iii eumulos composta,nequaquam eo Dumera- ..

tis minoribus falconum de colubrinatum pilis, in arcis area spectarentur. Icrrear Abeuntibus Turcis , Dobo & Nesui eius, tetique duces & milites sericulo Gepti, ideoque ingenti laetitia missis, actis Deo si,

tiis , turbarum di tympanorum sonitu edito, itormenta etiam & colubrina, omnes, qua in . arce erant, una cum sciopetisculus vi, genetis explodenda curavere: ita ut eoium fragor dc . strepitus aerem magna vi feriendo, proximos montes de silvas compleret, de ad hostes. nondum ab arce longius recesserant, facile pe- .netraret et nec multasinterrectisdiebus, communi nomine nuntios ad Ferdinandum mitere.

cum tribus auratis vexillis Ei uehi, Arelatii,, de veli, egi; ac literis, quibu, de hostium dis m ieessu ac salva, secundum Dei immortalis opem. E.

Agria, certior reddebatur Joannem valdanam Dobonia legatum Georgium Juantum , Andream Somnium. & Albertum Cusegium.qui obsidioni ab initio interfuerant. Eoi Feresinandus benigne ae liberaliter habitos, latenisnumis aureis, ac purpureis vestibus donauit dei Mauiitius Saxo,qui iis diebus ex pacto Redetis cum Caesare N. Feldinando initi quos ob cau horias sum liberandi Lan ravii soceri multifariam r. a j-ossendetan cum copiis Viennam venerat, ac in is totam fere astatemjautini sedendo, nihil Ope - ληδε rae pietii secetalicentenos argenteos quos Tal Ita is . letos vocant, & Nicolaus Clatius Episeopus. lingula aurea pocula addidere. Joannes vero Baiiptiactu . quum in eonvivio pecuniam ad

manum non habet et, torquem alat eum, quem

collo gestabat, haud contemnendi ponderas,inquatuor sectam partes eis divisit, ipsortimque exemplum plerique alii optimatum sequuti,u

riis eos ciem muneribus condecorarunt.

Nee multo poli Dcibo de Nei eius, torem Oantiatis laboribus . tantoque per uncti per culo, mutuis collatis consiliis, sese ossicio abdi 2 ,,ὰ eale lutuerunt; eiusque voti sui Midinandum admotiuerunt , ut id sua venia voluntateque : feri patrietur. Nec Ferdinandus sua mathia. omanitate , & erga eos clementia abnuendum duxit , missoque Astiam Ssincia Palla vicino, qui non ita piidem . Tuicis postliminio tridiens Taifalo succellerat , eis atque omnibus stipendium petiolvendum tavit: eique Dol claves potiarum Asrientium de manu teddidit. S ccia vero eum Nesque to transegit, ne locum suom usque ad duorum vel trium mensum spatium deseret exellet. ut interim dem cet te provideri posset. Quo elabente inter- Cretinis vallo , Ferdinandus commendante Nicolao Li . a iis Claho , Gregorium Literarum Agrianase .um sar-ctum designavit, addito ei collega paulo sat, candu Aeandio. Iriae pra-

Et pauli, phil comitiis sopionii habitis, si uti

Dobonem 4 iai silvis ire praseo iam . cum D οιιι Fiancisco mendio. in locum Andrea Batho. ctiendistit, eo magii ratu decedentis, constituit, Ste Troo .phanumque Tollatum , Caspatem Peteonem, Oniae Joannemque Fighedium, de reliquos omnes, naso qui obsidionem fortiter toleraverant, ne ste cor intui- .ga iiii quidem militibus neglectis , non solum tar.

opimissi pendiis, sed pasta, latifundiis, colonisque locupletavit. Collaturus proculdubio si iam in Nesque lum sngulatis munificentiae exempla,

239쪽

Historiarum Liber XIX.

exempla, tiIs illum erudelis ae indigna mota paratia honoribus subitaxis et e Si quidem

quum a Ferdinando euocatus . Viennamque proficissicens, Varconum dioertisset, militesque qui cum eo erant , oppidanis aliquot equorum iuga ad vecturam imperassent , atque ii nequaquam dicto audieates , tergiveriando moram necteient, orta seditione, ad arma deventum est ; di oecis, utrinque pluribus, quum ipse non satis eognitia, . ad sedandam eam ac

currisset, impacta in frontem securi, ab ignobili aratote vites arissimus interfectui est sed nec Gregorio Literato diuturna novo in magi-

stratu laetitia fuit . quum patith pha ad Mo- i ssa

hium oppidum, seminama infelicitate , ree I re. Duminore insolentis fortunae ludibrio a VElibeso Vis

Hathuani praefecto, insidiis dolosi. captus es a i Me- 'uantium iniis a. ab itato Achomate, it ita Ioo Midionis ultionem quatente . iniust uti se o Em rebat ut soli mani, laqueo strangulatus extie i in osmum diem in sulea claussisset . se tamen. ut hi laquo Deo innocentis viri indignam eadem vindi stra aueante. ipse quoque Achomates , iubente Soli- MANmano. procurantequa Haaattia Ructa conjuge, & Rustane genero, non multo post eodem omnino supplicii genere turpiternecaretur.

PANNONII, HISTORIARUM

DE REBUS HUNC ARICIS

LIBER XIX.

s s s. os et servatam egregia eum

laude Agriam , Feldmandua quamquam ea parta victoria,isi se laetaretur, tamen quum transacta detrimenta Eadesque,quas aut fatali Pannonia in itunio, aut sugularita.

eum suorum infelicitate accepisit , ae soli-mani tanti, obtentis passim victoriis elati at- qua in lentis vitea di potentiam animo metiretur, atque adeo maxime vetendum existimaret , ne sille . ut in animo habere serebatur. Transsilvania tecuperanda causa . eonsecto bello Persico alma denuosbi inferret. recru

deicentibus ancipitis belli tempestatibus, divina atque humana omnia dubio formidabili

que eventu reticerentur; tentandum illius ani

mum , si qua mentione pacis aut induetarum flecti posset, ante omnia iudicaviti Atque hae tuta de lalutaria consilia. omissis praeeipitibus,

suapte natura capessentem , multi etiam ex amicorum piscipuis, tam Cermani quam Ungati, ut hoc modo ad publicum coituentis Un garia decus: tuendum, simul & detrimentum

avertendum euras & cogitationes convertere

vellet , quod aliter perlici nequaquam posse

censeretur, multis rationibus cohortabantur. Itaque eum ea in re mature facto opus esset,

Dum is non Aiu molatus, Antonium Verantium Epio ratis scopum Quinqueeeclesentem & Franciscum di. zatum. et assis Danubianae praesectum, viros d. ad experientes, teriamque εc linguarum petitos, ta iam extraordinariae legationia nomine ad stolina. vi de num, cum magnis muneribus mittendos delira e nisi beravit; interque fuit Hanasa ille liostri, pollea calamitatibus , α arcium Mandesium tutelevtionibus clarus . quem vesprimit captum i ἡ .essa dixin s. Nam ordinarii legati m ei. in Τhacteii Joannes Maria Malvetius functus. ab irato barbato . propter occupatam quod illa negabat) Transalvaniam, ut diximus, captus adhue in careete detinebatur, eorum adventu ac mecibus libertati restitutus, ad Feldinandum eum Solimani litetis redierat: Sed ab eo ruticis rantium cum responso reverti iussus fuit: sie ut pace facta, ordinarii maiori, loco

fungeretur. verum cum Comaronium perventilet, morbus, 'uem ei carcer attulerat . ita

denuo eum invast,.ut de saluta destius subsisteret, F.rdinandumque pet literas rogaret, ut legationis munus ab se m alium translatum vellet. verum Ferdinandua eum non m bi petitate. sad calcetis de plataritarum xlu- Ioui ad narem memotia, ill legationis mUnus I ria Maiageiade de Mari iuspicabatur e brevi tamen nimiisi illius mota subsequuta. eum non ficto aut sinu m. lato morbo laborasse docuit. Ne autem re utri sponso Ferdinandi perietendo mora nectere B, betatur, Augetius Buabenuius Belga, nobilis vir. ia& motum elegantia. literarumque cognitione I ..um . mulii, miserenuus . in locum demortui orator iis aio

futuris deligitur: atque is, urgente profectio su in rinem eius Ferdinando, summa adhibita celeri tate Budam. indeque lentiori itinere. a3XX. diemJanuatit,anni inquage i tertii, supra mille es quingentos, Byzantium pervenit, ibi

que collegas, quos modo nominavi, repetit. Abeiat eo tem te solimanus . ducto ad verius pelias exercitu. qi Os etiam bello octe

nati coactos ad pacis conditiones perendas compulerat, relicto Coni tantinopoli ibi almo

240쪽

gener aderes mraterum antea princeps, magnas passim caede, rapinas ne re reti t in s s i

centis ubique pagis, ae multis hominum mΗ- sed tune locos e nitate motus, privatam via sim . tam agebat. En rei causa etai Mustapha filii Umι. cades, coniugis Ructae . cui Haraitia nomen fuit, ae Rusianit fraude strangulati, ut qui imperium asse te . ae patri insidias illuxisse, conciliatis sibi Ianiceiorum animis studiisque

aecusaretur ; ita tamen ut exercitus desiderat,

per simulationem solet fati factum , brevique tost, ut evenit, ille pristinam dignitatem recu- petaret, occiso, qui ei successerat, Achomate. maloiis animi. iram ingenii viro, quem capto I emesuatio . superiori anno Agriam nullia obsedisse memoravimus. Legati purpuratos aut uti a hos, quamquam alter ex duobus nulla eo qui dem tempore pet: estate esset, os late inviseri uni runt,& salutato: muneribus excolueiunt,3e ab , senis. ipsi .voluntatem Soli mani expei te jussi sui , quem de eorum adventu certiolem teddidit ient. Nec multo post lite iis ad Ibi almum pia sectum ut his allatae sum . quibus legati in Asiam tiaiicere, ae Amasam, ubi Soli manus erat . proficisci subebantur. Itaque facto pernith3niam Galatiamque itinere eo pervenere; de Achomatem, collegasque purpuratos salutavete a quibus ad Soliniani reditum, qui tunc forte adhue procul aberat , ieiecti suete. Ad quem paulo post ledeuntem introducti , qua habebant in mandatis de pace . aut ineucus expolii.ie. Sed quoniam posulata Ferdinandi plena dignitatis ac libertati, erant , ideoque ab elato illitis animo, qui nihil sibi negari de- , . . bet reputabat, minus aquis auribus audaticue ditiae ixti re: nec rationes eorum, neque postulata fatis . . tu benigna fonte iuscepta . atque ita domum ι M. abne , exigua spe quicquam eorum, quae petebant obtinentii. Aurit Soli mani animum, Lapte natura a rogantem 5e supelbum , Tahmas Persarum Regis legatus, qui cum amplissimis munera-bus eodem tempore aderat, pacemque petet-

A quas tud thlibus in servitutem abductis. Sed non omnino inulta fuit eius populationis immanitas: Nam quum ille ductis penes Crisium copiis, Camnicum pratervectus,via Topliciana tibi Therma Constantiniana habentur, in campos des. cendiiset, Nicolaus Comes Ttinianus, lilytici proreta. ae Lucas Siculus copiis Stiriae pia po- stus, ex insidiis. quas hie in vataldini suburbanis , ille vero in Marciana valle, v inicens locaverant, oportunὲ egrest. eum de Turcas passsim igne de serio in omnia obvia grassantes, duobus exercitibus inter lusos, relictis captivis de multis suoium amisiis , singulati tam publice quam privatim accepto cetrimento pedem referrecoegerunt. Nam pratet aliquot a roreis clariolis nominis ordinum auctores , Classerem, quem ex tribus maiorem habebat, cum cadecum Joanne Margititio, in tigni equitum pra- miserusecto congressum mucronato ense quem e Di. .. ites in pilori ephippii parte appensum gestate κιercisa, solent, per ilia adactum amisit.& cum incredi- bili mutota veruque eo unde venerat pioru-git, nemine e nostr s descietato. Nee tamen ejus irriti conatus,neque privato et lania amissi filii dolore retardatus , copias iterum mi. Mea collegit. de Chalmam arcem, ad eiusdem no instauramini, flumen stam, ob idione cinxit . quam ro . a Lupi Giulani Episcopi Tagrabiensis milites, ni imau- numero non plures viginti negligenter culto αὐλεdiebant: qui tepentino metu tetiati , extem - plo ei portas aperuerunt. Qua capia, ad Veruciam oppugnandam copias duxit haud procul

Diauo sitam, cui Georgius Brodianinus . cum quinquaginta plus minus peditum cohorta praerat. Is cum per raptoratores adventum litistitim didicisset, a Luca Siculo commeatum de res necessarias . minimeque pulverem sulphureum, euius inopia laborabat, per literas denuntios petere non cessabat.

4 sed dum libat: qudim etiam absq;e longiori cunctationa curare neglig't,aut eunctando moratur, hostes impetraverat. Qua res maiorem nostris lega- sumi venistit, ae fa Monacteiio Mon ti, ἡ issicultatem attulisse videbatur : usque ad- chorum, quod prope aicem elat, aggeribus eo, ut pace cum persis confirmata, nihil ipf, tormenta promovent. maeniaque alcis, quod quod quidem aquitatis speciem habet et ali- vetusta neque valida essent , vim atque ictu, quam , impetrare potuerint. Itaquo quam- tormentorum diu pei felle non potuetunt ita quam Augetius ordinarii oratoris loco futurus tit Brodianinus, priusquam Ralco Mallui. 8e Inci r adveneiat; tamen quia nondum quicquam de Petrus Besedicia. ductores ordinum, cum se pace erat consectum, visum it Achomati de ditum centuria a Siculo in subsidii nimisi ad purpuratis ut ipse cum soli mani literis ad Fer. venirent,pacisci cum Ulainane,& deditionem dinandum reditet, ac ab eo. s ei videretur, re- facere cogeretur. Quem poli arcem Tute ix sponsum te ferret: nec quicquam inter eos,nis traditam Capione lain venientem sicut ui ex

in iis de semestribus induciis , dum Augetius uel templbe api , ac se excusantem de culpam iri r. 2 rediretque conveni e potuit ; ita denuo ad illum rejicientem, qui res necessaria, de aurei , principem introductus. ae duplici talari vesa lia tardius misisset, postremo ad regi, tribunalis , donatus, smul cum collegis dimittitur ; se ut causam provocantem crudesit et inteis ei itissit. diseedente in Germaniam Augerio , collegae Dombronem quoque ei: idem Tagi abiensis tr B12antii elui teditum de simul Soli mani ad- Episcopi oppidum, Turcae non multo polidi. vetitum expectarent. reptum de succensum concremavere. risi, O Dum haee pet legatos administrantur , dc Quibus hostium populationibus de incen. Mesu; paeis consilia spe de expectatione hominum diis irritatus Petrus Erdudius , coinparata ex pes, 4,Dkj,-- longius di eruntur, Clamanes a Monacho ἡ .lientibus fili, sitisque tuis, haud contemnenda . a

. . , Lippa antea simillius, qui Bos ensem provin- - P-

iri alli, am ad inistrabat , ac ei bissimo itino, odio concitatus, Murate Clistiano Malcoelo Het cegoviniano, ac aliis limitum pixsecti, sibi ad sentis , bellam in stlytico leno.avit , ae in agrum Varastino iubiectum, patentemque in ter Dravum dc Alpes planiciem excutiendo, militum manu, ac conflic cum sacerdotibus c., te

collegii Tagrabiensis , qui sisti astasidium 2 .

militate habebant eorgio item Comite zlu- c ad s. nio, aliisque, quorum viri uti ac vitibus cons. O ... adebat . communicato, classem ex iis navigii , disi iam quas Salcas seu Nacadas vocali us,nec non nro- conire

SEARCH

MENU NAVIGATION