장음표시 사용
271쪽
tormentas, pars anter or arcis quasi ita repen- volvebat, & Michaelem ha uirum, ruiti ne in te concidit. Tum vero Pata testeiter; .de sua Transilvania,velut ait, ter Regni agebat mu- socii inique si lute nova consilia agitare,c - neribus sibi conciliante. Posti emo, quum A- ibam si munibusque votis colloquium ab Ecchio po- damus Tos danus Sac marium e Transailvania, os istia
stulate. Mittitur igitur ad eum in arcem V iussu Iohannis Sisi sinuladi, allata in stipendia 2
lentinus Masiatus, quem noluinatim expete- militi in pecunia venit l, Balassius accepto ar-bant, cui illa& socii deditionem osserunt, iis senm,illum e vestigio unde venerat, D se sal conditionibus, ut cum equis& carcinis,Dbu - xum vellet,ledisertistit: sicque digrediente eo, d si ij. que omnibus eis excedate, & Albam migrare patuit Balas una prutinam fidem e urasse. M ibis liceret ; excedentibusque aliquot plaustra ad batus ea re vehementer. Johannes sigismun- - , iis, auserendas res concedetentur. dus. missis celeriter nyrantium nuntiis graviter . Et rictius quamquam arcem ab hostibus eli questus Ferdinansum contra induci is quas tantopere urgeret, Palas uiri & B borium variis atribus tedia, ille. si pax et cordi et non debere eam novis di cord is tui bari. magna se in Soli nani re tela constitutum spe teneri, non pas larim cum . utilii clientela sua subtrahantur. Em modi ouerelis atque aliis propitiati a tam Jesua tot tantaque detrimenta miseris Christia' commoveri hauci leviter videbantur, prater υ- L . hiani nominis Impulis intuli lent. incolumes abi- Dum Alym eo: tim collegii piincis . Apud Misi. quem Austerius tu, b quius Ferdi nundi lega ius, tolertia atque industria simulati obtinuit, ut sublati, dissicultatibus, hi irem transitio rata
haberetur, suum principem luctu & niceiore occupatum querelis talibus minime intersei, latitam putaret. Interea exiguo post tempote Moldavici mo- sis, ciuis erant, quo Lechius in vincula ccnlectos ius praeter spem pestitionem omnium. iscli. . Jaurinuni perduxit: & artem, ne ab licti bus lentis initiis sed celei i prosi estis,emei fete; si a M. O restaurari iret .adimaui uel undamenta per provinciam olim quidem patinonici auiis, sed i , , colonos & agricolas, quorum maxima pars in nunc, ut complures alias Turcatum imperio is, uti in castia conssi erat,ut Palaeteti, & Turcarum patentena, Jacobus quidam Basilicus Heracli- Erie 1 iniurias ultusta iret. extemplo diruendam cuia, des, Cariae originis, armis invadendam, S in rotis vir donatisque pi resectis es militibus, quorum se trans tendam susceptilet, &f.ne etiam tra- rati a. eo bello opera enituerat daui inuin elii exeo stultisci. Eius bella initia & eausas, sitemque D. .M sus. comi nere enitar, ut vel liinc cuivis militips, excitam a lib. primo vere e uiciem anni sequuta est Mella ces ieritin humari meatus, & fortunae iii liis
ira fit et Hii, Balail i ad Feldinandum delectio, qua pii, libidine ludentis vatietatem intueti liceat. Hic .li antea ad ei uessio, magnis pollicitationibus Ea est quonindam Graecorum nostrae ri,
eun is pro ratam, hoc demum tempore Andreas talis ambitionis quaedam vanitas, ut quam Disi tanathorius. & Franciscus Tuisto pei secerunt, suam primordia generis in Obscuro incer- ea,sivi Eum Caesar in gratiam recepit, is, conditioni- ttique Dabeant; ea tamen ad splendidissῖm, Damia letineri non polle animadverteret: tamen quaerat liberalis animi moderatione insignis, facile conditiones adnusisset, nilia ducibus tuis, de imprimis vi centio Ciegoiocio,cui oblinguae
emi nica commercium multum tribuebat,
diei sum esset, ne hostes mi capta arce, exae pateretur. Pata res itaque consilii inops, neque Palatini m. cuius exeicitus lania ingens erat expectare aut iis, die decimo obsidionis, l-dibus Apri is,asa ibiti tum victoli, necessariatia deditionem iacit. Decendere ex arce cum P . iante circiter Da ginta Tureae, cateri enim
Albam profecti, a nostris supervenientibus e
tum atque imperatoriarum familiarum o- tuta ligines . ad Conmenos, ad Cantacusenos,lbascares, Diactolinos, De potas, Palaeologos, bus,ut sirpra stipendia . quae ab liabella ha - bat, Saci uium cum Tastia. Epi copi Alba-
ni oppido & in itate Nagiba in adiiceretur. Quae oppida in limine ij silvaniae, non lon- sella veris mascendo reserie r quidam etiam go inter se intervallo sita rerum omnium ad vi- Herculi & A sco Triptolemoque fabulosis lis
moni cium pertinentium protentia erant admodum ioibus consecrare haud erubescant: tametsi ilia
opulenta. Et Nagibania quidem, cui Rivulo histio illas& principales familia, omnemquebaniaci, niminarum vetus vulgare ue sed incertiam earum virilem progeniem , mira longinquitate unde est nomen ) peculiati quodam liberalis &vetustate tempotum; tum Turcatum ered - naturae dono insignita esse vide air, quummon lictima tyrannide stirpitus excisas deletasque . res habeat urbi vicinos. motum in veiticibus esse trian sestum siti in eorum numero Jacobus vinum nobile. & quidem Trans vanico gene- quoque iste Basilicus, usurpato sibi spoli cin rosius proveniat, existeribus autem rundem Domine insignis, haud merith censeri que te . magna auri & argenti copia ematur. Supra qui quum patria Samius .aut, in alii voltini Cre-haee omnia arx Detreco, quam Germani pim tensis esset.quod ambitione atque arrogantia in senstannim vocant, in continio Atiuriae M praeceps serietur. semper se in illustiem in reieraviae, a Marco ohanne Fuccaris Augita, familiam conatus est: idque edita in vulgum nis, Antonii fili: ,quibus locata erat redempta, generis tabula. quam Carolus Quintus Casar in qua uxolem & liberos sellaret, liberalitate Caesatis Meestit; ita ut haud levibus praenalis,
ad contrarias pat te; tuendas invitatus esse censeretur. Fiatris auctoritate , hortamentisque Augustus ratam habuisset, in i iansilvaniae urbe Broilone sive Coronae publicavit: quamquam non deessent , qui illam quoque si breptiliam,& ab alteri acobo, qui se Pati atque
Sami principem incertum velene an falso prae dicabat citiisse armiger erat,moriente compilatam ei se existimarent.
is quum post bellum a Carolo Caesare in quidem initio agebantur quam se- Morinis ad Te pannisi contraGallos testum, , Lil imulante Balasso, qua animo tota fere pelagiata Germania, in Poloniam
id luctu, Nicolau, quoque Bathorius in paries
est traductu . quem hactenus quoque invitum sectioni adversae adhaesisse constabat. sed metu a & vastitate bonorum coactuna, Et haec Metistime
272쪽
atque inde in Moldaviam ventiret. ibique in δε- milia litatem Alexandri Moldaviae principis variis altibus irrepsisset; quod Ruxandam ejustitioiem h ciuio & illi ibi Despotatuin ian ine progenitam, se quadam propinquitate at- tangere diceret,idque eo libello topis evulgato apud credulo baibaiolum animos, eventu i iis prospero alleluisset, ab eo hi maniter laneae liberaliter liquamdiu habitii eis, ae rebus necessariis tam ab illo, quam Rux. iam ad litus.
quae erant necessaria, te copiis ac octo muraliabus tormentis picariotis, ad montes, quae Ρ noniam ab ea parte Sarmatiae, si a nunc Po- Ira dolia vocatur , distii minant, rei cnerunt. niatis
stii mundi iniectos; tepereiunt, transium D iniurii potae pici ibi tutis: is enim Solimanum, traim Ethim sim hostibus Alexandii eius benesciatii persutim regnum concesso, nequaquam ostenden- Ideo edum existimabat. Quum Laicus & Deipotes . minis Nondum tamen plane exacto anno quum de viam seiro patefacere contenderent,& numero timere tollendo Alexandio, ac invadendo principatu pauciores essent , quam ut adversariis nocere . rtam consilia m. Nobilibus, quos Bonios vocant, possent , tumultuario inito certamine, sicile ne o Ἀ- contulisse,suevere deprehensus, sive ut Tyraim ieiecti suere, profligato eorum eXercitu , & ganstinnorum animi suspiciosi sunt, temere creditus tormentis ac impedimentis e to. Cui sim esset e Moldavia profiigere, A in ricinam va- gnae clim praesecto podoliae , quem poloni Pa- lachiam inaeque in Transsilvaniam Brastinem latinum vocant. Demetrius quo e DuX Vis novecius Roxolanus , si itis & militaris vir, sed ut dicemus, insanii postea vitae exitu a ba baris sublatus interluit, ac magna virtute ad versus Lascianos pugnavit. Post am piimis conatibus illudente for- Ninc ad luna, expeditio Despota in irritum cessit, ne- γ 9mis . quaquam tamen animo deiectiis , ad Franck F. nactim zaiiuri Ferdinandi in itis iii ii panno di ias inici praesectum confugiendum duxit 1 apud clum. ιn quem quum vix de nomine est cognitus, La- Irii vir. 'i uni illi familiaritate iunctum , ut secum ire vellet multis vel bis impulit. igitur Iaio muneribu, bd promii Is sibi conciliato . repetendae Moldaviae consilia explicant , &quae in piovincia f. ctionis capita , suos partium studii, si abeant , quam certa spes victolia sit, quae illinc emolumenta tam publice quampi vatim expectanda forent. longo serna ne pro- onunt: esectumque est, ut communi conssio ad perdinanduna supplices litteras darent, quibus petebatur, ut eius permissit atque opibus bellum adversius Alexandriim repetere li- celet, a uius & in is contentaneum videri, ut ipse in ea pioiancia obstite itis, ingenti bene licio clientem habeat. quam eum, qui
r nos omnes immanitate crudelis ingeni liu-
quum pecunia exeicendae via tutis, te serendi petet. Tuiciique addictus, Cluistiatii nominis rodio belli nervus deellet, ab hospite degenere fortu- gentes praviter oppugnet. naque sitia.& exilii causis edocto supplex opem Has literas Foditi diis maiori senatus te in conpraesidiumque imploravit, nec unquam apud pane absente accepit; iem tomen cum is. qui se benignitatis acceptae & ossicii memoriam in- erant praeseimes.Nicolao Oido Alchiepit Sti i- risita, poniense acThomaNadasa Palatino. morum ille . iacio ordine, hie vero e militari principes . bienatus erant, ac Georgio Drascovitio Tagrabiensi, &Francisco Forgaeio Varadiens Episcopis communica it 3 qui quum ea quae visal l essent, in medium protulissent , paulo post relictas, &quas nuper novo opulentoque coim Germano, etiam , quibus tonsiliolum arbitris Varian lusio erat adeptus, usque adeb prodegetat, ut utebatur,ex uisvit. vallabant mirum in mo- illis sera vulgo perdendae pecunia natus esse diceretur. dum cententis , discrepantibus utramque in t , Paulo tamen post decem millia aut eorum,op- panem suillogiis, plerique enim genus de coimpignoratis si dis& rillis, mutuo ab aliis acce- ditionem novi hominis ut imbellem vanam-pta ea dat . opeiamque & industriam tuam que aspernabantur ; nec Solima num eam' provinciam beneficiatii iuris de Uien: elae iam
Ea pecunia milites conducuntur,non magno mine sibi vendicantem , novo an uria genete quidem numero. sed qui regno invadendo suis tiritandum censebant, eo pratestim tempore, secturi viderentur ; quandoquidem Dei potes quo spes erat inducias iamdiu cum eo tracta cum ad limites Moldavia pervenitetur, esub tas optato exitu posse te iminari. Aliis sub tum & peditum copias, praesidiaque non defr- bus fellidiora insensa consiliaque erant, res tura confidebat, eoium, qui peltas i annidis non adeo perplexa aut dissicilis videbatur, Alexandri , communia secum consilia agita, quin siles et irentur, qui sponte se illi aggregabant, & arma statim sumpturi, viresque secum reni, seminamque eue iri vellent, dissimu-
con uncturi cuto cindebantus Itaque pMaesa Iando ci connivendo puimini posse centirent:
se recipere coactus est: eo faciliore in tutum vadendi commoditate, quod lingua Dacica, sive valachisae iam usum aliquem haberet, quam Hii panicae atque Italicae suasam astini late iunctam eae videmus, quum etiam haec ut illae a Romanis, quoium Traianus imperator de Octo Decebalo, & deductis in Daciam co-lcn: s milites Romanos distribuetit, oliginem ducere videatlar, cujus rei innumerabiles,quae in Transitu ista & Valaesi:, haberitii inscii-ptiones, literi, Romani, in is ino iet, haud dubium testimonium reddere poliunt. Coronae aliquandiu moratus, quum te ab Alexandro non sine conicis , & probris atque minis ad cetium itine latum reperi, neeboannem Sigismundum ab eo tradendo alienum es te cognovisset, amicolum opera nccte clam emi sus,ui profiigit, diuque incertis sedibus utravit, donee eum rerum omnium in pena&incertum, fortuna ad Albeitum Laicum duxit, qui in See sens provincia, Polonis oc garis contermina,amplam ditionem liber litate Regum Ungariae obtinebat, de non multo ante, ducta in matrimonium vidua Ceo istiset ii, ingentes divitias erat consequutus. Abeo ieceptus hospitio, se humanissiue habitus,
ter molituram promisit, si eius opibus iuvaretur. ema conliti s& a cogitatione serendae opis, & quod singularis benevolentiae sgnumerat, ab li,cietate communis adeundi periculi haud alienum repetit Ei erat Lasciis tui prodigus, alieni appetens,immensasque opes a patre
273쪽
rent i aut si etiam aliquo viatico iuvaretur, quandoquidem saepe ad inanes iudo & spectacula plias in si mi. hae inie Christianae etiam Reipublic. commodum de antiqua iiii a Lynga-iici Regni ponderanda potie apud Solim anum excusari. nullum illatum bellum, sed nee cavet i polle, quin milites , qui nulla alia te, quam armis vitam sustentent , a tentanda, vel iniciis principibus, Mattis alea. ipe lucri
arceantur. quod etiam ini sus Solim ui di tione , imperioque istia vcnite tape conspici tur. Postelior haec sententia apud Caesa tem ει valuit, rescripti move Taloesi, Li re quam is hi feti posset occultistisne habita . pio ideret, s s. quantum ad te minanda conidia satis tole it a. videretur. misi aque dono D sipotae sex aureo-da Dis ium nummum millia. ν υ au Taius intellecta Criaris volcntate sui omnia xliati consilia in occulto elle iubebat, conatis cum Laico & Des pota consili f. Antonium Siculum clari nominis duce, ac iei malitaris apprime potitum. primo quidem rentientem, ted postea auctoritate sua. ac is e pranatori na,& Dei potae 4ngentibus promissis, adii scipiendum totitis expeditionis impetium adducit: ac Joanne raPetium Rusellum e Burgiandia oriundum, uicentum equites ici perarios si diabat , cum Claudio fratre ab Philippo Haiianio alae si aelegato ultro nomina dantes ad uiasit. CD inque omnibus quicunque vellent potestitem .ctimi eis abeundi in militiam dedisset, Ioannes etiam villetius,Gallim genete, sed sui a multis annis ducta e Nagna ibaliorum familia coniuge , in
. Ungaria tedem & domicilium sibi parallet, cum centum equitibus ae totidem peditibus se
adiunxit. E Silesia centum de quinquaginta equites adducente Petro S licio. sum illa celeritate venere. Pedites quoque Cermani e Moxiae ac caeteronim finium praesidi s detracti,ceito sed exiguo numero sese iocios addete non dubitatunt: ita ut silmina omnium copias iam plus miniis duo millia bellatorum constitue- via iet. Sunt qui non plures mille sexcentis arma- D si ii ii fuisse assiment. His contractis copiis, tam rabi . etsi Laicus suis auspiciis 3 ductu bellum eriatque administrari cupiebat ; tamen Antonio si immuni imperium desertur . neque enim secus
nisi ipse expeditioni pransle alios sibi parere
uolebat: & in il ites quoque suamquam eN variis gentibus collecti eius auspicia iesui malebant. Nee Laicus causas diuturnioris mora, consilii, celeritate indigentibus. iniiciendas ratus, cedendii illi estimavit. seque extraordinariam rebus gerendis opeiam adhibitulum pollicitus est. DOMAE Quo autem occultius si scepta consilia tege-Wra vi' lentur. duces collatis sententiis, sparsendos de utque obitu Dei potae iuniores decrevere; & Lasciis sanara a Que smarei solenni pompa stinus 5c in serias eila coce' celebravit , dum inane eius se retrum nobili horarur te, militum Sc Polonorum humeris stabile , dc in maiore templo humari curasset: ipso interim abditis finia in arcis parte latente, nec tillo, nisi uno ex fidelisi mis tei conscio. Despotes igitur cum Laico de Antonio promotis copiis,&octo tormentis advectis, iacto per Unguaium . itinere,ac Serediata ad sinisti am, Muncacio ad dextram relictis, ad alpes Ruthenicas conten
dit , ultra quas Leopolis de Podolia extendun- ut: quumque praeiectit in Polonum, qui sol te
hos monas cubodoratus erat,iamque exercitum conici ibebat,iter sabi pi reclusilium non ignor i et celeritate conatus illius pi aevenire; A priusquam copias suas udi cete posset, superam aes pium iuga , S ei adendos saltus censuerunt. Extento igitur gradu proiecti,insidias suas Po lotius duobum in loci, uiuxerat , facile disecerunt. ntei sectisque nonnullis, ui resistere aneatis, itinera praestandibus ramosatum a I rum trinacis piae septa repurgarunt; sicque ad
oppidum Dies nicii ira in finibus Moldaviae situm, non sine ni avi labore perventum
Eduxerat Alexander quoque a Polonis ad rammonitus exercitum satis non eicitum ad XXV. dri ex is hominum millia, in apeltos Suchanae campos, Onuas sed qui maiori ex peste e iusticolum inermium, hυμι dc egricolarum numero constarent: cum nun- tibiatiati m est ei Despotem iam si peiaile alpes,& ιιn luti in s biis provinciae cum vesidis Ungarorum& Comanotum copiis adeste, eo proposito animi, tit de summa reium quamprimum serio decemetet. Itaque suas copia, promovit, scpontem flumini, quod in medio labebatur, im- rostrum, ad iactis eo tormentis curtutibus, ut hostes transitu prohibetet, occupavit. Quo an in adverso, qui in Dei potes citia sumen obequitans , ingentes Alexandri copias conspexis-ici,nec quemquam vaderet,qui res novas moliri aut ad te transire conaretur, rebus desperatis, de recepto & fuga cogitabat : nisi Antonius sentit os immo ue, ut eventus docuit, consilio, quasi inseriori in loco vadum quaestuius,agini na sua ad fuminis ripam convertisset.
Quam rem conspicatus Alexander. suadente Mo oco copiarum sitatum duce,tormenta magno labore obveni, & infra atri alii imperavit, 'libaque imperitia effecit, ne ea sibi usat esses c. i. sent. Id enim Antoniani. quibus id commicii in erat, si)bito lex eis, pontem simul &tormenta Occuparunt,ac suis qui sequebantur. tu tirna transtum pi xbuet tit Antonius cum sitis,
Dei pote & Lasco, in si ibi diaria acie constituto. ac petio Delio,cohortium praesecio, in Deis tae pareret, ac tormenta, clim ipse ius siet, in hostes d)splodenda curaret,ielicto pi imus pontem transivit, ponἡ sequuti sunt RisJelii cuna Bulgundis,& villeius cum suis ; stephanus ve- ih Balogus cum peditatu. I inmenta δή pars peditatus cui Delius praeerat, ac Laicus & De spotes ultimi traiecere ; ae disponente Antonio Valachi in duo agmina exercitus divisus, sineque mora n ura
in hostes procursum est. UvalachiJaniceiis, impe: si quorum duo millia in castiis Aletiandii fuisse ii ii sustidicebantur , ac equitibus Turcis pei misti, ne nenio,ptimam quidem Antonianorum impressionem iiii inuῖre, refugientibus sibito eorum equis, Scsei res excutientibus,aut invitosabripientibus: quod insolitiiiii iclopeiorum si agorem serie non postent; sive ipsis more sentis fluxa fide A- Fugam lexandrum deserentibus. Quo, Antonius de cari se
Buinandi Caliique selope talii ineledibili ce- sunt.
teritate tergis instanso cedendoque persequuti, magnam eoium stragem edidere. De
si tes de Laicus aciem Ale radii, in qua ipse fide Moc cus, ac nodnarus curabant, acerri- cx eorumo impetu adoriri, sit perveniente etiam Antonio , haud disimili eventu fusam 5e sug tam disiecere : multisque signis captis, &o diti ictis,mnibus tormentis in potestatem tedactis, integram
274쪽
Et iam ' tegram va clam retulere. Caesa dicuntur eo Mihi f. die hostium ad tria millia, maniceii set e mmnes; ingenique suit captivorum numerus: quos tamen Dei potes, Lasco & Antonios dentibus , liberos dimisit, ut ea quaesita clementiae laude , Wallachorum animos sibi devinciret. Alexander in prima acie solliter dimicalle , de equitem Ungatum secum constelliina equo de ectile dicitur , sed chira sitos omnes turpiter fugatos , ieque cum paucis 1 elictum vidi siet , fugam ar-1ipui se. Quamquam autem dii Ξgientibus ad I rimum impetum hostibus, pix lium fere ni Mi , aut modiciam fuit; occiii Lamen in fuga,& in horto quodam sepimentis maceriaque clauio, ad quem se agrestes receperant, ad duo millia tu ira: Ac qui praealtas arbores meruperculii conicenderant, telopetis deiecti 5e iii
sen rum manus in castra eius pei venerant, as Hierassum sumen. quod incolae nune Paullium dictis e vocant consedisse. 5 Mircem Montana Vala- erit chir principem in auxilium expectare nuntia- re ti obatur. Orittit is amnis ex alpibus Ruthenicis, a
suas Carpatias quidam dici volunt , ac ad iti in hiis itum Solis versus ostia Danubii piosuens, filiumst nantibus aquis lacum , praegiandibus pi- Tarcis,
icibus, quos Priathenies Lucios vocant. nobilem emcit, imisusque ex eo erumpens satis rassum lato alveo in isti uiri septem aut odio in ramos iam do,
e diffundentem evolvitur. Quocirca habito O M , ni ducibus consilio , valachi incestum , . m. Mati setio ac fideliter . aut ut distractis litibus Litam opori unior in uriae feret, elevando Alexandit E at vires copias me, dc lcnse minores , quam e- Iher serant , dictitando, maiorem exercitus patrem sus
adversus eam mittendam censebant. Verum ntit .cidati: ne sine cade Sc languine provincia po- obnitit Antonius. & ne divideret copias , au-titi e se dicerentur amo.SA Antonius qui ab initio victoriam in celer, etiti 1 - tale sitam esse pixdixerat, eo die singularemiti Las. Optimi ducis & id rillimi militi, laudem est consequutus; suum siremus multa agendo, Scscite illos cli ponendo cohortandoque insens ad palandam victoriam momentum attulit iet. Pugna haee eommissa fuit die qui sellum Di suit ; se ut liberansos metu cunctos, qui adversarum pastium fuerant, se evocandos ad arma populos, ct iraque iis devictore exercitu obviam hosti eundum certis sationibus adductus sit eret. Se, etiam si incolae magno
numero consuant , daturum operam ut tur
nistim intei equitatum de cohortes Ungam tum Sc Germanorum , Galloremque dispei
Divi Maia ni praecedit, anni sexagesiani primi, gantur : eorumque metu, si quid insidiatum post mille quingentos: eamque Despotes viban sui . ctor in oppidum , quod Foliam a gum vo-
Iar 'gu carer, cum veris ducum imaginibus, multa tigna arte depingendam curavit : quae tameia pi-hri iura. scuti dc alia eius monumenta, occum D. p. bente eo, recenti calce obducta atqire oblitera depi- rata , quemadmodum δc templum. quod in
Eu, Bachlone oppido, in memoriam patris adis
Dete cate caeperat, iamque ad sex cubitorum altitu-
us obria dinem perdi erat, populari sui ore ac in ista pontem,quo fluvium ad oppidumHuctum con a samentis excisiim fuit. Alexander qua- sitaverant, rescindunt. Erat e regione hosti si de victoria haes tans, ante praelium uxolem, n a aut si audis mollientur, facile coerceii possint Nec dissidendum ab Antonii sententia Des potes existimavit: sicque brevissimo temp.
re ad viginti quinque millia hominum simchavam in eius castra conveneliint. Cum
iis de vetete exercitu in hostes prosi edi . de
XXX ll. tormenta curitalia promovere , patentibusque in campis cauta metali placuit. Alexander caterique hostes re intellecta,
sit. de liberos, omnemque thesaurum, quem expilata cludelimine provincia ingentem cumu- sat erat, ad Danubii ripas praemi ierat, atque si is, ut quampi imuin iei male gessa intorti nium audivissent , transire properarent , in
mandatis dedeiat. Quod quum audita cladefecissent , equites quamquam expeditissimi, quos Dei potes ad peti nendum eum statim
post lictoriarumiserat, nec ei in consequi, nee aliquid ex rebus arripere potuere , praeter uni cum curium,quo non magni momenti suppellex vehebatur.
Despotes memorabili selicitate debellati,
lium castrorum modica villa, paucis casis constans , in quam Antonius situm loci contemplatus, tormenta piciti alii , ae inter agrestium domi iaculatum intervalla oldine collocari ii
bet : Selopetarios Ungaros de Germanos inter salicta S: siondes, ae profundiores fluminisi ipas in insidios occultat; neves o in ii sutor menta aut selopeios displodant, serih edicit. Clim hostes Turcis permisti, qui in ulteriore ripa eum duobus millibus equitum, duce Moe-γocco excubabant . incedentium agminum ha stas eminus conspexissent, psopius accessere, de Mo occus cum Antonio , interposta Ge. pauca colloquutus, tormenta de scios et arios
Desputa hostibus, ac occi pandam suctavam, in qua obiectu equitum , animadvellere non potuit. Tuica quoque inteisuente amne se tutos esse, nee ullam si besse fraudem rati, ad videndum Antonium 5e Dei potis castra turmatim adcurrerunt. Tum vero Antonius tot menta simul
omnia in hostes explodi, scioperarios etiam prodire,de glandibus in conteitos directis rem
sui ha - principum sedes habetur, cum victore exei vanuon- citu contendit, quae ex eventu pugnae, extinctorandem, apua omnes veteris erga Alexandrum studii ab rii- aut favoris ardore, eum laetis animis recepit,
suu O plodeuntibu in oecutium eius Episcopis, quost pulis. illi Gadicas vocant , atque aliis populi clam- P ti tiri πιο bus, eumque in arcem insigni pompa in spe- gerere iubet onim pilis & plumbeatum cum ap- ciem triumphi deducentibus. sed ipse non- glandium procella ingens strages editur, plu- plausu dum se metu curaque liberatum, nec pacatam limi ex hostibus & eortina equis partim cadunt, regni possessionem adeptum putabat, donec partim mortiferis ictibus Hilnerantur, exteri Alixandrum , quem ipse Danubium post ad- essiua iliga ad Alexandrum in casti a profugi
visam pugnam traseeilse rebatiir, inprovin- unt.Nec moraAntonius, qui Mirce A adventi inicia esse. armaque Fc exercitum retinere intel- praeveniendum c pugnam cum Alexandro ii, ligeret. Is enim collectis profligati exercitus eundam, ante eius 3 Tartarorum adventum lex an- resistitis, Se vocatis in societatem Turcis, quoia existimabant: pontem, quem hostes disiece-
ρ nim quuique frusta, dein hs valida Janicero- iam esci iubet, conquisitoque celeritet magno
275쪽
gno doliorum numero. sumen consternit, ac funibus longo ordine connectit : iisque deitcientibus , retortis tenetiolum quercuum S itatularum ramis.vice itinium utitur ; deindet i erates vimineas superimponi , eaque aestis crurametatis paleaque contegi curat, tormentis ad ripam tuendo ponti conssit uiis, ita ut per coniectum tumultuario opere ponic mintra biduum exercitum transduci poste exia ista, stimaret. Sed Alexander pontem ad finem L, i/- pei ductum , hostes tormentollam apparatu A, d . selopeia i ii sum lite viribus iuperiotes . aim
Poti . lia a Tairam de Traii,Myina Valachia non- μὰ dum adducta , suorum ineredibilem incon- iis stantiam , isiectamque iidem animo medici 'uii- tans , iebus desperatis, de prima vigilia ad iis . . Achilleam & Moncastrum insignia oppidat h. v. lunam traiecit: ae seliuit in ptimo, inde vero Constantinopolim cum sitis omnibus evasit; & cateri. quo quisque potuit, dilapsi profugerunt
Dei potes insigni arridentis fomina beneficio, de favore,ae si mina Antonii virilite ac militari peritia. inciuentam sere victoriam adeptus , magna cum omnium gratulatione suci avam re, ei sitis est. Miis detide oppidatim praeconibus edixit, ut omnes positis ai-mis , quae in delendendo provinciae principe iure sumpsiste videbantur : sed illo iam opedii ini numinis ob crudelitatem nimiam, qua in si, itos immaniter ullas esset, gradu imperioque pulsis,necessaria minime e sint , ct menti qui illece milit & libetali dona no pare-ie assuescerent; capitale deinceps sue, ii quis Μ. dari imperata detrectare, aut nes,cti Oiscis reus G. s. sore deprehenderetur. sie metu liberati, & in Daundi. deditionem accepti, Alexandri nomen male- . , ratiora dictis incellere , scelestissmum omnium mor- p D. M talium tyrannum appellare, Dei potae multo,ia dei annos , longam felicitatem precari, alii alii . . tiis modis assint arit se ut vel hinc intueri possis,su ad- quantam mutationem vel unius adversae pu- in . gnae catus adferre soleat, nec in toto tuendi principatus negotio quicquam populari δε- vote praesidioque incertius a De inanius esti.
ii qua Porrb in leniendis& ad ossicium perducen- dis populis , quatuor e primoribus Boieris, Bb eris praecipue praestantesque viii potissimum egre-
ου. Iare stam operam impenderent: ne ovius equi navant tum provincia Magister , Mo occus Aulae eperam. praesectus,&Striatia, Cancellarius, quem V, laetii Logothetem , vocabulo a Graecis accepto vocabant . ac Cregorius Revelles, vi enim
Austriae oriundus, Joannis Revellis Burgundionis eius quondam urbis Episcopi filius no thus vulgo habitus, & vetus, dum regna manebant, Alexandri minister : qui postea apud Dei potem magno in honore pretioque fue-iunt : non indigni , qui navatae hac in parte operae sim in perciperent amplis smum, nisi ire, illi priores nam Ceorgius, ut virum constantem decuit, usque ad obitum in fide pet- mansit) longe turpiore perfidiae sagitio pti stinam proditionem accumulassent, & Despo-tae , sicuti sortiter occupandi principatus occasionem , se postrem4 eius simul cum vita miserabiliter dimittendi necessitatem attulissent. Porro Mirces & Tartari, audita Alexandri suga, quum sera te auxilia serie vidit sent, eo unde venerant, redierunt: & Despotes libe-i 1 4i. iam quidem, sed vacuam, inanem ,& exhaustini provinciae possis senem obtinuit: gravit silioue statim mitio iniit dissicultatibus, cedcinnium ma&ime pectiniae inopia circumventus est. Ne ira & ii mptus indies crescebant, D potancque 'vicquam erat in aetatio , quod Ale- inopia Xander expilaverat , unde militibus stipen- uia-dium sol eretur , siros dimittere non erat tu- νυ. tum, quum quid Alexander moliretur, quove animo Solymantis Despota re iam occupantis conlilia es t acceptuius, in incerio
Distii tae igitur in hiberi a copiae.& pecunia provincialibus imperata, ut aureus unus capitatim penderetur. Sed quia illatam cito colligi nequitet, quantam celeritatem necessi tas requaleret, candelabrum , quod Alexander ex si lido argento ingentis pondeiis parari jus aiat.ac Monasterio Graecorum, quos Caloseros vocant, Monachoium dedicaverat, conflari. de ex eo monetam cudi iussit: ex eaque moneta, simul etiam ex collecta e vectiga libus & tributo pecunia stipendium exit,lvendum curavit. Qua quidem te magnam sibi apud provinciales invidiam conflavit . quites iacias, Deoque dicatas piosanari ab eo&ditipi molae si me serebant. interea Alexander prosusus Constantino- segle ι. poli de iniuria Despotae questias . a Solimanti Gratia impetravit . ut mitio C faeciae equitum Mas, ut Alem stro, in regnum restituetretur, literaque ad PO- andrum loniae Regem darentur , quibus apud illum regno multis versis, Despotae datum per suam ditio- stituat,nem transitum expostulabat, ac ut rugiet go Solim ea bellum gestu o, advelius Deis tam auxilio mu bubet esse vellet, hortabatur. Sed interea Despotes, Seu D missis amplisi is munetibus & nuntiis , qui ρου. fidem Ac clientelat obsequium offerient, ac tri- ilius os tuin decem millibus aut eoium quotannis serente augendum pollicerentur,praeter omnium spem tributu,& expectationem, ut in possessone Moldauiae s scio.
confirmaretur. obtinuit : ita ut exercitu Be- rouiglei goque ex itinere revocato, vexillum, ac stir, O gladius & clava , auro & argento exornata, Despota insignia nempe consimas principatus ad De- in prin-spotam per Chaustos mitterentur. ciparti Pacatis in hune modum quod multi even- c. jμ-
tutum minime speraverant) rebus & tyranni- matur. de a maiori tyranno confirmata, Antonius si, Int. 5 culus amplisi mis, prout aequum erat, muneri- ctiacis embus a De pota donatus, in quibus piaeterna iis amum auri & assenti pondus, quantum nempe D. si taleium in praesens copia si s peditabat , vestes muniri aureae pretiosissimis pellibus iussi illae, acinaces, lusor de gladii , militaliaque instrumenta, & equi im donia auiati phaleris exculti erant, domum sedili, redit. Petro Dei aio ibi relicto, qui Suchavae in arcis Deraio praesidio praesectus erat,eoque serio admonito, Suthura ut Dei potae fidelem operam navando, provin arca prae cialium animis in ossicio fideque continendis fictis νι- curam diligentiam omnem adhiberet. Al- licia. berto suoque Lascia , praeter ingentium & plane principalium iumptuum quotidianas rationes , quibus ille ob continuum luxum & prodigalitatem graius & importimus videri poterat , decem millia aureolum ni miratim petiolvit: ita ut ea dono sibi habere iuberet, ae de integro se dissoluturum sponderet : tra- IA. Iasdita interim ei aut Mutinae libera possessione, codrie cui illo omnem Plassocii: familiarem sitim, ni dira
276쪽
iam plunobilem Poronum praefecit: quamquam haudati eo a milli a poli simultate, intei eas haud leues subdurat Ortae sinu; quae postea , ut suo loco dicemus, D θαα iebus Despotae convulsis atque labefactati, ea lamitati atque exitio fuerunt. Nec diu moiana iurat rotus Ioannes quoque Petrus Ru tellus , quiniam discedentibus Antonio & Laico , multis De- arcu titi spota precibus i Mig.itiis , allestiamdiu apudii pos illum remanserat, quod sacramento militaris io M. Feldinando Caesari es et obili ictus, detrect aultei toti militia , veniaque ab eo petita , inopesii Ungariam severit conuincit. Quem cum in-O stis vitum retinere nollet, quod egregiam viii vir Incidis tutem in occupando regno eliet eXpertus, libet aliter de ample donatum illini sit; eumque in castia profici dentem diei iter comitatusta: sed prima nocte in catilis duos piastantes e suos, quos a Dei pota dono accepetat, furtim subductos amisit: quam ei dignitatem, fiaspicione in ita suidem, sed a Ruitelli animo penitus infixa mansit, Despotae, qui sui es imm1lulet, tribuisse videbatui, eaque re haud palum o sensita atque alienatiis in Russam indignabundus, indeque Casti viam diseeist.
Dum lixe in Molirivia geruntia i , Feldinan Maximi dos . qui magia lacentii sinum de coronandoliatio apud Bonemos in sequentem annum filio Iaximit .mo decretum feti curaverat, quum sequori die ingravescente aetate tam corporis quam antini viribus debilitari seruiret, eundem
filium in Pannonia quoque sibi iuccestorem, sesuria de adnue supelli ite declarare constituat, eamque clata P ob caucam si equenti item uenarum Viennam convocavit. Vengre fere omnes praeter paucos Sc petium Frdodium, qui subverti, in quo
dam torreo tetiae ansi actu, quo vel chatur, curru, fractoque braehio in itinere substiterat. Fodin. In eorum consessu iplum huiusmodi vel ba se- IN OD- cille accepimus. Ab eo tempore. suo me Deo
libau Optimo Maximo & iiiperis bene sui' cibus, frestinia Pannoniae sceptiis potitum eae meministis. ni- tempuΛ- hil a me . quod ad iuvandam rem ublicam noniis pestineret. domi ibriique praetermisium elle, proιὰ g. limul memui ille potiatis e Cuncta enim sem- sinartim per republic a inferiora minoraque existimavi,
nihil ea charitas duxi; de quicquid opis, virium,
roboris, pecunia non solum ex ea habere potui, sed quaecum e etiam ex aliis regnis 3 pr vinci s non tantum meis, verum etiam fraternis c Romani imperii auxiliis contracta fiunt, ad vos necessitatesque, & patriam vestiam defendendam, prompto animo & magna cura expoliti; iemque publicam per Onanena aetatem
meam ignoscendo, indulgendo, largiendo &alis regiis artibus exercendis ita administravi, ut de vobis omnibus publice privatimque be-nh mereti, & omnibus benefacere ex tansus
tudine in naturam venerim; nec ullum fere ex
vobis esse putem, in quem dum templis de occasio concessit, sive exiguum, sive luculenti ris beneficii genus conserte dubitaverim. Cuius rei vos qui adestis testes inprimis locupletes ainpello ; ut alios praetermittam . qui vel absunt publicis privatisque rebus occupati, vel his re-tioactis triginta Se amplius annis vitam cum m Ite commutarunt; & haeredes munificentia meae haud inexpeties telisuerunt. Praeter haec
sistinendis & propuli dis multis magnilque bellorum tempestatibus, quae ab immanibus
humana ratione aut viribus eYcogitari pi videli lue potuere , Omnibus prius non solum Germaniae , sed totius etiam Europae legibus & principibus, non tina legati na nec ouicquam fatigatis, arma, pecunias, milites,
duces, eXercitus matule & diligenter paravimus. iasibus tamen omnibus non tanahostium vilius & soltitudo. aut ducum nosti
lumina 'ludentis . aut ignavia' sed occulta quaa natati neces. tas ac vis , irataque sceleribus nostiis coelestia numina. speratos silccesus eripuerunt. Nunc vero quum mihi , quam-- quam adhuc aliquantum vigenti , sed tamen indies x uabus deficientibus haud modich asse-cto , extremum vitae tempus haud procul alta esie iemiam. asinam mihi , neque vobis inutile aut indeco itini sole visum est, ut de si1c- celsole temptuive prospectum esse cupiam, ac Maximilianum lilium, quena Boi emi pimpediem diademate szeptrisque solenni i itu Ornatui i, nec septenavari Romano Imperatori eligendo delecti, quin eum Caesarem me vita fi licto nominent, diutius dilatuit si iit, vobis in regem vestrum ultro commendem ; sequutus exemplum Mariae reginae , ac postea Uladistat regis , soceri mei sticium illa Sugi mundi spontiam si una, qui postea imperavit ; hic velo Ludovicum, filium adhuc itimum in succes res tuos eligendos, & solenni
Quem quidem scuti florens aetas, ac id ign-
viro principe virtutes, quae nomen eius tam in Hii pania , quam Germania, totaque republica Clusiliana clatum atque illustre reddide-iunt; vobis quoque commendare debent: ita etiam eum cura de selicitiidine tuendi regni, bc incolumitate vestra publicἡ privatimque pro randa, vobiique munificentia de liber litate sibi obui ingendis, atque adeo stipei bis hostibus, telici rerum eventu avertendis, nisi me pati ius amor sallit. cumulathiatisfacti rum spero & confido. Neque vos id mili id, negaturos , sed vestra sponte oblaturos exussimo , quod iure debere iidemini: de tum me
multorum meorum erga vos beneficiorum
ubertimum fluctum percepisse aibitrabor, quum non Qtum non in ligno desiderio huic meo ; sed etiam quod vobis uitii ornamen loque sit sumium , vestris iussi agiis votisque fit mando, prout vestri erit muneris de ossici ;ge mihi de vobis sperare fas est, abundἡ atque oportune occurretis. Haec atque talia
dicentem, magno silentio de assensu caeteri audivere.
Palatinus tamen veniam loquendi post rari statemque plecatus, paucis verius intercessit, ac percursis in se de plures alios eiu, bene- 'factis , se continere non posse retulit , quin pauca non contendendi gratia , a quo longe
abesse velit , sed pro os scii sui praerogativa,
tuendae communis libertatis in mesium ad- Diat; Je quidem se inscias non ire, quin tu cesso regni liberos eius respiciat, quos tres
ninibus iraturae dotibus, ac rara virtute excellentes habet: neque id in dubium revocat i pocie; sic tamen ut penes publica Nobilitatis iussi agia liberae electionis ius 3: arbitrium sit, quem ex tribus principem sibi deligendum putet. Mariae stonium Sigii mundum , ante baib. is frequentet ingruerunt, quacunquet aliquot annos publicis votis electum prius, quam
277쪽
quam diademate ornaretur, satis constare : in Ludovico autem inaugulando & colonando, quod uniciis esset, nullam oriri potuisse quasti- is dii scultatem. verum nunc quem inter iles principem velint, non ad privatum lenous iudicium, sed publica comitioi m vota pertinete, ne vetera clinionis iura minuamus, aut i klentur. Proinde itinec ipse, si peris lene nn an tibus, superstes st, se Nobilitatem, culus animos haberet exploratos , at una ab ipsi iegem, quem Iam Niginta quinque annis, libera- T litatis, io titudinis, lenitatis, clementiaque i mine venerati sunt, ac fide& obseqirio coluerunt, nequaquam desiderare: ipso, quod Deus Opt. Max. longissine disserat, satis concedente, si equens regni concilium delitarat uium, cuinam regnum sit deferendum. Seliaec, quae animo volutabat, &quaesitas te conicientia ie- Ecete non poterat, pio libertate publica retu- liae, ita tamen ut & nunc,& quovis tem 1e,. nec ipsus ut optimi clementist inique regis, nee Maximiliani principis desimatis fit adversaturus, quum nihil plane sit tam magnificum, rc in excelso positum . quod magnanimitati virtutibusque eorum, de erga regnum Ungariae
meritis non iure meritoque cic citur.
resurL Hae a Palatino dicta, piaet ei omnium opunis in nionem , Perdinandi animum altius penetra Fod runt. Audiverat enim ambiguis inditiis, illum iandram contracta bello Ba ciens . cum Ferdinando IL,imi filio familiaritate, ad illius magis, quam Ma- ρυ ni ximiliani patres ioclinare ; nee tamen lixe d oro sti- cere ausiam putabat. itaque non aliud loquu- matur. tus, quam ea consilia aliuὰ tempus, aliam oc-M easonem postulare, Senatum dimisit : & iis λι O caeptis in praesens destitit; curasque omnes ad potita, Bohemicae colonationis festivitatem convenit: nutus nec multo post in Bohemiam una cum liberis omissis proiectus est. Antequam tamen pinsciscere- . . tur. leratos ad Concilium, quod erat a summo Drati a Pontifice pio Quarto in uabem Tridentinam cusare indictum, delegit : & Antonium quidem Mu-o Num glictim Archiepiscopum Pragensem, sto ut m ad Casaris ; Ceorgiunt vero Drase visum Epi- uili- seopum Quinque clesiensem, ut regis Unga-- Tr tiae nomine Tridentum misit. sacratis quoque dentina viris, uti a summo Pontifice ii 4 erant, duos ex misi. sitorum numero ut mitterent, imperavit: a
que ab iis Ioannes Colos,arilius Chanadiensis, R Andreas ditius Tinhilens, Episcopi dele-
cti sivit: quoium illi perdinandi sumptibus, hi
velo pectinia collegiis caeteiosum iacet dotionim collecta 1 :iciuiliuiti duces eiu u. P si piolcctiorem Fe dinati ii iii hemi- Thamaam, Lomam Naid id uni Palatinum pesti- Nati flens ac tepentina sebi ib, indeque subita sequuta A, puru- mors, odio aut gratiae eius excineiunt. Nam ii hi cum ad arcem hyivariam animi cati a te in mors. sisset, Quattori tinas Iunias, atati, vel Oanno quatio & cxagesiano e vivis occilit, relicto praticis
noveniae stio Francisio , qui postea in xirum ιο Ai. militari uti tute piastant e. as t. Fuit pulchia ,ri . De nitie & viridi se Decta conspicuus, acuti aqDe novexne. iasiuna exercitatus, pa is & belli artibus pollens 1 sed qui tam bonam, quam malam sibi re- coidationem fama factisque eronaei uetit: a que ut hoc quoque addam, a multis ultimus Palatinorum habitus ; usque adeo eius extrumae ad F Q uandi in voces, quas retulimus, a nimia principis inhasile caedebantur. Stephanum Mailatum &Joannem 2 alatum, angustis quidem, sed ingenuis tamen natalibus orios, ac postea libet alitate Feldanandi clarescentes, in fiat 1es adoptaverat: vixitque cum iis coniunctiss me: ita ut arces rogat assum in Transsilvania, Husium in Maramarusio, ac Reis clam n Simigio a Feld nando dono acceptas, & lia quaecunque habebat, cum illis communicaret : qui quum Husium Christophoro Cavaso
regendum dedi sent, ae ille omnem circa regi
onem, ad Poloniae & Moldaviae fines latrociniis & rapini infestam reddidisset, iussu Ferdia nandi ab Andrea Bathorio obsellus, eiectisque circumcirca castellis, prater Nadasilii spem ad deditionem compulsus fuit: seque ii milesiimne arcis exciderunt.
Tettio post eum mense Marcus quoque Marc. stans iis, piiser severitatis disi iplinaeque uir, Ma & servati Sigetis aude clarus, mollem obiit; ei- tius se que in praesectura Sigeiana Ferdinandus Ni- rati SL colaum Comitem Trinianum, ultro sese osse- sertirentem iusserit; qui Meum illum tolerata pri- stiria ori obsdione celabiem , praeclara postea ibi instris morte obita longe celeberrimum reddidit ; marrem quum per octo& triginta dies acerrimum in- obit, sensuisarum gentium impetum constantissi. Gi C me perserendo, desperatis postremis am mes 'Lxiliis,haud inultus cecidis re,nec in m umetuentam hostibus victo- cedit, rima reliquisset.
278쪽
Ixdum Ferdinandus in herian m adventarat, & ab Alinin sone gelu, legato de induciis octe- Miam nilibus , quasse ingentibus veniens, & iis tuo labore im-
ν sin--etraste. brevique reportatu-bUκium tum nuntiabat. bene sperate lubebatur: idem de m ' Due eo laeti nuntii gaudio exhilaratus, comm
si cori' facultatem te nactum extimabat; cum amico-or. ium, ducumque sitorum literis , ut sibi pioipiceret, a somne Sigismundo caveret, quem deiectione & ilequentibus palessi iniuriis iiii- Dan Si tatum bellum patare, nee pacem pati posse adsumon' monebatur. confisiam Turcanam auxiliis , quivi m iam pridem occultis nuntiis, & legationibus timo, soliditati, nee expectato primi ueris initio, in so
cietatem venturi esse crederentur. propterea
Taio& Balastio , caeterisque praesectis in mai datis dederat, ut quamquam illum induciatum legibus, se volente Sol in ano, comprehensum,
earum lura & sedera nequaquam violatilinam existimaret ; tamen recte pro vilis confiniorum rationibus curarent, ne ab illo imparati offenderentur, neve det tamentum aliquod respubliea
'mς Interea Mehemetes unus ex Chausis,quibus iu ' μ' nuntiis & legatis Tuscarum principes uti co- s/ lent, clim literis solimani Pragam venit, qui- νς ηις bii, ex pomisabat ausis a contra Alexandium
Moldai uni beneficiarium situm Despotad D, di Nicolaum Bathorium. & Melchio rem p Bala situm a Joanne Sigismundo. pupillo suo. in cntibus promissis deductos, cum magna dial ch tioni, Tiati, alonicae iactura, defetiisse : quae in si spei legatos timendo instandoque
peteret, nequaquam convenire asserebat. Ad
ές . - eas liteias Perdillandus, postquam aliquot die-ης bus nuntium detinuisset, respondit, se a Soli- mano eiusmodi querelis praoccupari, quae po- tiu ab s- , quam ab illo, iure merito e seri possent . neque enim ab ipso auxilia ulla Dolpotae concelia: sed milites inicii, ducibus de piaesectis, spe lucri incitatos sese illi aggrega te: uos etiam ab ipsius militibus fieri soleat: α-
thorium vero & Balassum a Trans silvano minime desciviile ; sed ex errore in viam. & ad pristinum os scium ultro reiersos elle ; a quo
antea annis coacti dii eissent. Quo responso quum ille non sine muneribus tediisset, ruitis aut r& Balassus, ad suos de apparatibus Transsilia Bara
vanicis haud dilumilia per exploiatores quo us Ioan. tidie adferebantur, in oppidum Bathorum coim Sira Venerunt, ibique communicati, cum Nicolao di coxa Battiaorio, aliisque ducibus consilio,priotes beti iii sum inferre decreverunt. itaque arcem Cova- rare sonem, annis si perioribus a Telequestio dirua tenses, ram, ted a Petro Macusmano postea restaura- curas
tam , repentino admoto terrore obsedeiunt. Rem a
Qsi quum consilii vii itimque inops .auxiliisque cem o di istis . quae e Transiilvania adduci tam cito cupiam non pollent, nec primis tormentorum ict: sexpectatis, necestariam diditionem fecit, ea imge. ut ipse Se milites, relictis rebus & sarcinis, solis accancti gladiis, solaque interiori osse induti dimitterentur.
AtDannes Sigismundus haud gravatim im Ioana rens initium belli a Caesarianis Gortum, quo ρο- incepta ita apud Solinianum facilius excusa. dus daret, seque besum non intulisse, sed illatum re cta Ba Pulisse dicere posset: copias, quas ante paratas itit, in habebat,extemplo in Ungariam mittendas duia Nem xit, Quarum imperium, quum ipse, prout v thitilebat, ercere gravi oppressias morbo,non posis et, Stephano Bathotio Soniliano,ac Francisco Nemethio, qui sub arce Serencia, sugatis Beb co&Peteone, nihil non sbi arrogando, irid
mitos spiritus gerere videbatur, aequata pol state, commisit 1 ipse 1aro ad monasterium
Claudiopoli vicinum , Quandae valetudinis gratia substitit. Paulo antea Georgius Suioc-cus, egregia virtute iuvenis, vidua Balilias aris Jaclicii in coniugem ducta, arcem Hadadum, quae ad ius privigni eiusdem nominis pe4tium arcem bat, matrimonii nomine occupaverat, ae hor- Suo tante Balassio a Transsiluanis ad parte, Cdis, dediti iis transierat. Eum Nemethius Se Somitantis, Meripia uti recentis transfugii reum, ante omnia alia η armis adoriri atque ulcisci stituerunt. Ita equum ad illud tempus, quo a cainibus abstinemus, quodque a Christianis veteri nomine
iadragesimale ieiunium vocatur, cum exeo citu sub arcem pervenissent,castra non procul ab ea metati fiant, ac constitutis eadem nocte vineis & aggeribus, tormenta promo aerunt, ac duabus e partibus arcem ter rari luserunt.
Cuius muri vetustate, & ecimni qui obtinebant incuria debiles, quum pilarum ictus neqv quam miserre possent, si occus non multorempore
279쪽
tempore tolerata obstitione , arcem dedidit, cicus Talaius clari turmarum ductores praees. si in cum omnibus rebus & suppellectili arce ient ;&za tis cum praetorianis & regio vexillo
excedentem Sacmaillim ite pei miserunt. mediam aciem tuet eaut e Balassus vero exe
At ZMus & Balassius, quammam arce tam citum obequitans nullo certo loco consisteret. celeriter amisia non parum animo potuis, Ibi paucis verbis milites alloquuntur, nec limrentur; ne tamen hostes, quoium vires, Joan- stem numero tantum tremidum S ferocem, sed
ne sigismundo novos subinde milites si binittente, indies crescere intelligebant, ad facinarium aut vardam oppugnandam te irentur,c
stia promovere, & Tibi cum transiicere cepetunt. Convenerant ad illa iustu Ferdinandi copiae Nobilitatis haud contemnendae, & Ga non vi,ne robore, aut disciplina validum, acri illato impetu,invadendum proculcandumque bitent eos non ita pridem ab aratris & iure in militiam vi adactos conscriptosque; ideoque iudes imbellesque esse, hanc diem, hanc aciem re , qua praemii m laborum simul& stiem,hrael Perenitas ducentos equites , totidemque quietemque sint allaturae. pedites, duce Nicolao Heneto adiunxerat: N, Quibus vel bis& aliis talibus Balassus tanta colaus Bathotius totidem milites expeditos vincendi spe sitos accenderat,ut milites eo duce miserat,quibus Ladisi sSiculus praeerat: Do- nihil sibi adversi eventurum timerent , sequeminicias autem Do , Gaspar Drascovi ius, iam vicille clamitarent. Tum veth ipse, admO- Sigismundus senielus, Stephantis Vardanus, ni Talo, ut cum exercitu se praeeuntem cha multique alii , certas equitum & cohortium liore gradu subsequeretur, accepta secum equi- manus ibis stipendiis adduxerant: ita ut omni- tum ala,& filio Boldisio alterum & vigesimum una numerus ad quinquies mille milites con- aetatis annum agitante, compellat ue eo, ut siluere istimaretur. inum fama aduentan- prima militiae nidimenta haud degeneri animotis Caesariani exercitus Hadadum in hostium cape ei et,&hostem solliter ferire djiceret, ho- castra allata esset, Sonilianus de Nemethius, stium anteeur res adoritur. Inter quos quum Hostis quibus a Ioanne Sigismundo iniim tum erat, Stephanus Thrax,Gasparis Be uesti, egregiae Ioni ne de pugna committenda quicquam pensi ha- virtutis & sortitudinis eques, sublata hasia , in nimba berenti ted se ad summam rerum ferro decer- adueii Balasii equites irrupisset. minaci , grediuimnesidam expectarent, ipseque temperata vale- ea eertaminis initium feci set rum magnus Ela- iis. t me nullam veniendi moram interiecturus mor attollitur, scio petorumque & falconum Mediam ellet, castra sua ad maenia arcis contrahenda, fragore omnia complentiar. Caesariani.Balasio pedistimsessaque communienda existimaverant, ut ea manu voceque & mcemplo eos cohortante, & d. rem tormentis maioribus ex illa tueri pollent, nec Taio gradum acriti inferente, mediam peditu peltant, ipli inviti ad pugnam pertraherentur. aciem 1epellunt ac prosternunt: cadentibusque pernunt. verum quum Caesariani in consipemam se eorum signiferis,tota peditatus acies,quae e m- reliqua- dedissent , Nemethius sire oblitus mandat dibus ut plurimum saxonum &valachorum ques sum, quae de vitanda praelii fortuna acceperat, cohortibus constabat, in fugam venitur : illi tatu. sve nimia arrogantia & host is contemptione perterritis fugientibus inlistendum rati, plurimos ex eis interficiunt, & simul equites invadunt, qui visa cohortium constematione & sa,quum te peditatu nudatos conspicerent. &ab hostibus acri vitium pondere incumbentis raptus, absque Somliani consensu, sitos tubis tympanisque excitatos castris educere,& ad ineundam pugnam instruere cepit. Sonilianus quoque collegae temeritati, alieno eo importunoque tempore nequaquam restagandum bus pugnacissimi quoque sternerentur, urgeri arbitratus, attolli sua signa iubet, 3e cisiis e
greditur: ae Christophoro Queresturio , &Thomae Albano, quos circa se habebat, periclitemur, inquit, praelii aleam, quando ita collegae meo videtur , ut stolido potius arrogantis
animi impetu,quam recta ratione dimicandum primo acrius impellique, mox cum magna caede conveni in emasam fugam capere; nec duce quo Piso Nemethio amplius vim sustinere auso.Tum ve- etiam eia 14 semel turbatae atque in iugam versae acies, vites nee a sonaliano , nec a ducibus coeteris reparari confer-
denuo, retinerique potuere: ita occisis,qui resi- tim diseputet: ne ignaviae, aut cessationis arguamur: sebant, strata vexisa atque eapta sunt; depo- fugian . vereor, ne hodie eas, quas meremur,infau- stremo omnes, a quisque potuit,dissolutis orsae audaeiae paenas luamus. Quibus dictis, AL dinibus effvsh& incondit. profugerunt.bano in castiis relicto, exteris qui egressi se cuim in eo praelio Boldisius hastam in adverso limctantem praestolabantur, sequi caepit: nee con- stis pectore , non sine singulari patris laetitia, tineri potuit, quin Nemethio Obe uitanti, aci- per tegit; eductoque confestim gladio caeteris N in emque instruenti eadem repetendo obiicereti pugnantibus se immiscuit. Nemethius , qui thy δε- paul6 ante iactabundus cenam sibi victoriam iratio otemere promittebat , senesque sericeos ad id sua. paratos proferebat , quibus duos leviros Baiassos, patiem& stium snam in matrimoniostiam Emeriti Balassii habebat se connexurum minabatur, rebus desperatis aufugiens, non prius destitit,quam ad Sentiosum protento cursu perveniret. Solimantis cum si ustra reparare aciem esset conatus, tape incusata cos Erat prope castra rivulus aquationi percommmdus, partim prosundioribus ripis, partim ita ut facile transiri pollet , castigatis. Eum qui transissent, lato in planicie circuitu capto, non procul a via publica,explicatis vexillis,mbisque& tympanis sonantibus, Caesarianos expellare constituunt.
zajus & Balassus expedito, quamquam minore militum numero, pugnae cupidi, primo lentis passibus in hostem terri cepere: pollea u- legae temeritate, seque haud falsum vatem ad-
ni iacti. bi propius Mutum est , milites in oblongam
densamque aciem componunt, ita ut extrema Etrinque cornua valido equitatu firmarentur,
versi eventus suisse dictitans , postremus cum Christophoro Queresturio in tutum evasit. Caesariani equites integri,pauciissimis e suorum numero desideratis,fugientem hostem ad mutitam noctem persequuti sunt : & Nicolaum
280쪽
I elegii num.ac Paulum Chaquium , nobili
suminoque loco natos, ae Benedictum missam e mercatore militem, de deinde Gquitum ductoiem nuper factum , e fuga re
traxerunt : duo que illi persoluta Balassio doza o haud mediocri stannia pecunia, dimisssunt: Paulus vero Chasuius meliorem nactus conditionem sortiinamque , ducta in consu-gem Iaii filia, libertatem obtinuit, ae paulo post celebratis nuptiis domum revet sus est. Muniti Cregaliorum militum captivorum magnus sim capi - it numerus : adeo ut saxones. Siculi, & Varion na- lachi, quattuor millium hominum flammam inretis, implevisse existimarentur: qui tamen omnes, a victoribus, ademptis tantummodo armis , sine pretio, dimiis fuere, quum de commeatu tantae alendae multitudini nequaquam commmde provideri pollet. cuius inopia ob viaium de convectionis di scultates iam laborari caeptum chira Eodem impetu castra hostium capta atque
hostium direpta fiant: magnusque equorum ciuiuum 3c in se impedimentorum numerus,tormenta currulia o diro viginti quatuor cum apparatibus ,& iument γa. rum iugis, ac signa Lll. in manus de potestatem vinorum devenere: ita ut videre ellet passim tentoria, vestabus, pecunia, ac vario pretiosioris iupellectilis genere reserta ; pocula btem argentea ad abacum exposita, diversa mi sica instrumenta , magnam vini copiam, leb tres diuerserum obidniorum plenos ad ignem servescentes ; nonnullis vero in tabemaculis
cibos iam mensis illatos: se ut non in castra de bellem. sed aἡ convivia & nuptiales epulas confluxisse censeri pollent : quae a victoribus totam fere diem pugnando Sc laborando satigatis Si sanaeicentibus, non sine iocis militori. rue laetitia consi impia suerunt. Pugnatum est te Mercurii, qui in dimidiam Quadi agesimalis abstinentae partem incidere solet sed nusi quam arate nolisa bellis civilibus ullae copias aediore eventu confixere : nec minore victoris incommodo superatae sunt. Nemethis quoque multos postea laudis, lignitatisque tuae o trectatores habuit ; ira ut elacos, quos sibi prospero Selenciani praelii exitu arrogaverat spiritus. hoc ictus infortunio, deposuisse censeretur: adeo si pra omnem humani ingenii captum, fortuna in bello inconsidii impetus de temetia lata talis praeclara castigatrix esse solet. Nocteque arx ' sequuta est, Caesariani in hostium tabernaculis quievere; Sc arx ab iis, qui intus erant. aδ Tali dedata. victolis arbitrium ultro dedita est: quos tamen ille civili humanitate omnes in patriam incolumes remisit; arcemque tuendam fidei & indimilliae Matthiae Seniessit ibitissimi viri demam
Ioan Si- Ad huius cladis temeritate ducis acceptae L D ημ' mam, tantus terror Iohanni Sigismundo re-
, . petite illatus est ; ut suadentibus Nitovio declara Polou , ac Chasuri imprimis, de deserenda
r Tians silvania cogitaret, de convasatis rebus μ μ omni Α, H Poloniam ad avunculum regemm 'la' confugiendum putaret : nisi a Christophoroniam ιν Batholio, ne desperatis remediis, salutem se tunasque sitas, praefienti periculo exponeret ,ες retentus tulisset, qui nequaquam defuturos con cor β' stio, de egregia erga eum bene merendi volun-
prero rate resonos testubat: domi superesse vias,. I s 5 2. pecuniam, copias, urbes liberas: solas Turca- tristia tum auxilia, si petantur, propediem adventu- si, oi ra: rei umendum animum, de adversiis dubia A, impiosperaque sortius enitendum : Deum quoque Opt. Max. interea occasionem de s lubria rebus gelendis mendaeque libertati coimsilia adnami stilaturum. His atque talibus rati Onibus aliquantum recieatus, bc quod intelligeret esse complures , sui saram in exteras gentes abducendam minime paliuri cile dici
rentur, obtemperavit; tanta tamen anxii an,
mi solicitudine, metitque ut si Catariani propius aecessistent; institutae in Polomam sugae
piasidio sibi consulturus esse crederetur. inter- DIDA ea ad Budensem praesectum, cui ibi a imo iunio- mi Buri, ad differentiam eius, qui Byγantii purpura- domtotum plinceps fi erat, nomen inditum po- auae tranea mi pereo fuit , celerrimos nuncios cum iniis cimuneribus mittit ; de nisi maturam opem se- O .se rat, te cum hostibus vel invitum pacisci debere net. nunciat: atque is laboranti auxilia adserie, ac suos ex hibe, nisi ine mora evocandos esse con stituit.
At Caesariani duces onust spoliis, ac opima praeda, de ingentis pretii manubiis, ad Oppiadum Ovalium Sacmario propinquum,contem derunt, ibique communi voluntate ea per au- Νιφώctionem sit, hasta dividenda. collectamque nisa inde pecuniam, per militum capita de more diri Amsisti it endam deliberaiunt 3 delectusque est da in Valentinus Banilius Thallocianus, celebris a- temti , lae equestris ductor, qui vendendis rebus , deservandis rationibus, praeset. Jamque invi
collecta erat pecunia vis, concurrentibus undiquaque emptoribus, qui equos aut alma, aut tabernacula, sive aliam militarem si es Oilem licitabantur; ita ut summa eaus omnis,
centum millium aureorum nurnum Num
tum excedere diceretur ; quum ab explorato, tibiis certo allatum est , a uicas ad campos Racosianos, Pesto, Budeque vicinos, magnis itineribus agminatim convenire, Budens piasectum promotis ex urbe tormentis castra ibi metatum esse; brevique adversus eos cum exercitu venturiim, ut Transi nos auxiliis
adiutos, ad testauranda maioris belli consilia
incitaret. Quibus vulgatis rumoribus, Cas Hani duces Ovario discedentes, Sacmailum sese recipere, ae si tempus , dc rerum conditiones paterentur , reliquum auctionis quod superat, isthic perscere decreueiunt ; aut 6 Tureae interim imminerent, ut ibi tanquam tutiore loco sese tuerentur : Feldinandum re Quoque de his hostium motibus certiorem re i mn dideiunt, qui octo signa peditum CermanO- octo petum, duci is Iacobo Ravingetio, δe Barthm dirumlomaeo panouitio in Spplementum legionum Gemiconduci, ae Castoriam primo quoque tempo inum
sed dum ii Timaviae recense itur, dum eis consor arma , sclopeii , idque genus res necessariae bit. distribuuntur, Iesaimus motis Buda castris, Sacmarium versiis profici ei cepit ; deque suo adventu Johannem Sigismundum certiorem reddidit; admoniti im , ut copias parare , bc
subministandi commeatus curam habere noti praetermitteret. Dedit etiam in mandatis
Malcocio Temesorii praesecto, ut ad certum diem secum ad Debiecenium coniungere suas copias