Principum monitrix musa. siue, De principatu bene instituendo & administrando poema. Autore Henrico Stefano. Eiusdem Poematium, cuius versus intercalaris, cauete vobis principes. Eiusdem Libellus, in gratiam principum scriptus, De Aristotelicae ethic

121쪽

s . HENRI cI STEPHANi Veridica per quae lingua deterrerier

Psit. Recordor regis hic nostri nece lose perempti nuper hutu anguinem . uum dextra monachi,ceu latronis vauserit, Sicarisve quodque castra horresere . Facinusseolebant, claustraperpetrauerint Hunc aliquot annis antequam ligaria

Turbae ingruere Galliae quumst miser

Nondum monachicis mancipasset ritibus Penetrali in illa quod cabineium nuncupant

Galli, querentem corde tanquam ex intimo fudire memini,pauculos testes apud.

Regum priorum nescio infelicitasAn tanta fuerit,quanta semper est mea: Vt veritatis vlla vix scintillula Vnquam venire possit aures ad meas.

Sed eius ista non potest dici noua diuerela:oalijprincipes quidam prius diueri hocssolebant ter hos,qui dictus eiu

Diocletianus. Cautus,inquit,ec bonus Et optimus etiam imperator venditur, Dum vera nescit, aedibus clausus tuis.

Fallendum ad illum colligunt se quattuor, Aut quini: Nuna mente quum medacium Confabricarunt,poenitenda ad plurima Impellere solent principem vel optimum. Defienda sors ent principis tamen minindiui veritate e latere nouerit, Auam veritatem qui putat mendacia, duae

122쪽

Mus A MONI TR. PRIN. is uae veritatis larua quaepiam tegit. Sic aeger illi, nusim es morbi sui sensu aegro es altero magis miser. I Adnostrum ipsi nunc ut reuertarprincipe, Sic sit aliorum doctus hic velim malis,

Visit in amico grata res prae caeteris Periloqua lingua postulet nil acriinti mico ab usio. Sed vicissim videris Q. Nequa videatur eius esse osse oo Ex veritate.vix quid audet hiscere. De veritat qui malignis auribus Eam immerentem cernit interdum excipi. Timorem adauget uti vo rouerbi' inte memorata.cui comes recne sit hx Pericla saepe contigua habet Veritas. SMA I iue CARMEN IX. D E iis qui sunt a secretis: qui vulgo secretari j discuntur. Quam cautε se gerere princeps debeat in aperiendis suis arcanis vel iis , vel aliis. Quam perieulosum sit interdum aliquorum principis arcanorum esse conscium.

DE D V c τ V s sumsermo noster in locati Poscere videtur Absequi nunc ut velim

uos moris in vocare secretatios, Linguis tribus eis ante quas recenseri.

Licet Latiniquum loquuntur principis His de ministris caesarum ubi mentio Potius ab eius esse secretis,ament

123쪽

M HEMRI cI STEpis A Ni Dici scio esse qui ministros insuper

Secretioris esse vitae dixerit riuosdam. Sed agere de ministris nunc liber uos a libellis, velis epistolis vocant Latini eidem siue quos esse a manu Aliquando dicunt e quos a memoria. In deligendis his item prudentiam

Paruam haud requiri, musa nostra te moneri Vix ulla nanquepcctus abscondit tuum. Secreta,quae non detegas ct talibus.. cana quaedam, consitam quorum tuam Vis faceret is coniugem, citra metum,

Vix facereposis consitos vel liberos, Sua licet at in hissatis maturuis inperiresepe tabbia necesses. Epistolis hos claudere ministros iubest Mansire clausa mente qua tua diu. Sed cur amicis hos ego subiunxerim intrareforsan. nempe consiliariis

Subiungere litas vi .m eras mori meae: Verum de amicis inchoaim 'mo iam Nanque ex amicis hos puto primarios Consilia qui dant ante claudendu uit. Praemonitus suis beab aurem velim His quae iubet aliis carea na attexere. LiCET arbitreris esse nactum te viros quanast is cuncta queis commilatere, In parte tamen hac teger, cautissime:

Mecis nequid detegra, quod consua

124쪽

τὸ reddat ciste qui uis in)obnoxium. Namgrauius essestrincipi nihilpotest. Eos grauior ista res, quod hanc suam

B esse culpam queritum imprudentiam Ac nominare cogitur factum suum. Suoti seque in illum, conscius quifactus est, Defigit oculos, iste vultus cogitat

Etiam tacendo exprobrat imprudentiam. Novi periclum cui crearat maximum

Res haec apud eum principem, charissim uomuerat anthni malum praesagiens Arca propter credita auribus suis,

Fugamsaturustem putasset unicam. Nec historia Romana nulla dat libi empla quantumsubsit his periculum. SEcRET A quod Vluribus quaedam libra

Aperire,princeps, tum magis circumspice

'uantis sint haec ponderis,lles se tua

Sit quanta, tales hos futuros visibi , Tradita recondant, se fide tacitastremanta Ac memor eorum is quibin commissa sint: Contingat visi detegi vel omnia, Vel partem eorum, cogites cui debeas Hoc imputare garrulae lingua malum, auam nominare tu velis se persidam. Experim istud studexpertus loquor. Arcana princeps auribus quaedam meis Mundar an ista postea detectasi Ut. . ccersonat s garrulin statim vocor:

125쪽

s8 HEN Rrct STEPHANr Abuds nomen peius hoc huic addituri mihi quamuis optimesim conscius, Tremore genua sentio labantia: Euam tunc Ioue esse procul velim aufulmine

Supplex se oro, lingua ne mea innocens beat nocentis rebus in magnis,locum. Regerebat isie, Consciinsed tu tammEs solus a me factus. Hic ego, Tua Pace mihi liceat eloqui quod si 'itan Permisit iste: tunc ego, Tu forsitan Arcana ct aliis tradidisti haec σuribus. Age hoc negabat. Forsan hau sates memor. Dicebam in illi, Scilicet quando tibi oliuiosus adeo comperim fui'Tandem vocato teste saepius deo

Dimittor, horrens princistis graues mina Insomnis ilia nocte voluoplurima. Occurrit animo protinuου quidam meo,

Cui6llicabar aperuise principem

Eadem.Voloqueseupplices hanc gratiam Saltem obtinere per preces rincipe. Istud reuocare Matin mentem sibi, Annon se eius auribus eadem forent Deposita. tosta citosententiam.

Susticia nam si vana sit mico tua queprinceps detesa tunc Wiserumi ecquiris hostem. Sed quid his tandem vius' ciuem susticabar,post duos tantum dies Vltro memoriasuggerit eum principi.

126쪽

Vocatur illi: garrula conuincitur Tandemque linguae. part c mihi saluae.

Sed Ffuisset rei mihi cum princi'e

Enumero eorum,qui reos siqvos agunt, Peragunt eosdemiuncto eo em temporis. Licem nocentis sustinebat innocens. Ne te impiare forte contingat tibi. Vt se impiasperAetuminis nis auox Tunc obstitisse s memor, tu tua recana dederis auribus. Sed nec velim regia viseris hoc squis haud valde liberi. vae cernit esse ponderis grauissimi Audit, ct eorum malit esse nescius. Aut Agesis em obsecret boc, ut cogites Multum diuque, constam si primm es.

Miscum eorum facere conscios velis: Memoris eos tradas ut omnes pectori.

At quanta debet principi esse cautio.

Suis ut ea praestetur arcanis dei, Prasto a quaesit: ac siuaae in literas, Secreta sit quibus voluntas tradita. 2Vulti locus essepossit ut molimini: Res quam referre nunc volo satis docet Res quam relatu non neges dignissimam miris ea licet notassipaucis imis. Implere totam Galgiam tumultibus Iam coeperat Mars miscrepans quos mouerat Resistio nobis sceptrifer dum Carolus, .mi nonin inter Carolos reges fulsi

127쪽

Regem latere quum videt molimina Tot atque tanta partis aduersariae, uibus odium omne regis irae quidquid est, Deriuat in eammobilem virum,exterum Culpatria nosra Galgiae contermina Mittit,ut ab illi certior de singulis Rex factus iram molliat dehinc sevum. Huic adiim aegre Carolum ad regem daIur. Sed quum pateret,ac liceret arbitris Regem remotis algoqui, cuncta edocete Probau pariter de quibus rex ambigit. Tandemque verba rex stupens adplurima, Ab altera quum parte cerneret sibi cum estpefactum, veritatis insitum Sese usseprosin hunc usique ad diem, Consita sumpsit nuntium ad nouum noua Et literin his consenn paucissimos rauarum voluerat esse conscios dedit: cferre iussus cuncta qui derexer t. At e clapidum quum decem vix iactibus Ab urbe abesset,ingruit laruab gerens ter quaedam: smagnasaltempars erat Laruata,vi inquit litern ilia. petit,

Necem minata,si moretur re ere

tauum reddidisset nans qui resistere Comitatin iste pauculis erat potis' Haudssu a se horum morte tanto quampiam opem tu et ille pertinax mal

128쪽

Traduntur aliae, quas ferat earum loco. Minantur illi rursus atroci ima, Si repetat aulam.cura tandem prouida Adhibita nequis rumor hac de re queat Occidere regis auribus: em feruida Ingenio ut essest supers nouerant, Pina cubant expetiturum graues.. S MA X, Fur CARMEN MD E aliis ministris qui principi priuatim suam O. peram praestant: quos quidam ministros dom sic ,nonnulli aulicos,quidam palatinos appellant. Nominatim de iis cubiculariis qui dimsunt secretioris vitae ministri. De alii s item ministris domesticis. De tribus quae a ministris abesse vult Xenophon.

ORDO ad ministros me ciet iam aeteros, Privata circa principem queis munia, Non, ut aliorum, ublica se d o m estici

tui nuncupantur,2 quibusdam ct aulici.

Sunt Pipalatinos vocandos duxerint.

Sed consilia qui principi dant,non minus Dicat palatinos aliquis se aulicos. Puin se ministros ut virorum is strium Aulus stequentant qui libenter principum.

Nominibus istis nominare quis queat. Siddisomorsan aulicorum quis velit Eadem ministris omnium dare nomina. iErgo ministros principis domesticos Vruare malim. quo ea musae placet.

129쪽

Locum inter istis obtinent non visimum Secretioris quos vocatos diximus

Vitae ministros. esse quos hos autumarems esse eosdemsecta quorum mentio ui credit,ille credo)longe allitur. Suni illi, opino qui cubicularii,

Cubiculares se vocati non minus. Non credo tamen idum cubiculariis Solere titulum pariter omnibuου dari,

Sed iis baberet quos velut sibi intimos princeps: vocare hoc si licet vocabulo diueis familiarem p betulis magis. uibri coram plura permittit is Delectus itidem talium non te fugittavam corionempostulet, silentium Vt imperare debeant linguis se hi. Hsc cautione non opus tibi puta In deligendis se ministris caeteris:

uos nρminandos iudico domesticos, Ut quos vocabam mode cubicularios. In Dis legendis veniat in mentem tibi

Hud iocari quodsolebat Graecia,t nimata simos momen his =ν erat Vocaret instrumenta quumsuos herus. Vt nansscimus aptiora caeteris dam esse multo genere de quouis loquor Sic alius alio seruus eis multo aptior: Et ad obeunda qualibet negotia ius opera promptio vel tar lon

130쪽

Mus A MONI TR. PRIN. 3 3Idem ministris de tuis exictima, Guosseruitutis non idem remit iugum. Delectus igitur negligendus si nec hic, Praesertim in istis qui tibi quotidie Tenentur operam praestitares iuri Tantos promptos deligas tibi magis auoses valde munm exsequi sevum, Essepatientem quo mora te hominus. De generesidiam musa nostra cogitans

is abesse a velis ab omnibus Princeps minis is ac ei otissimum

Ministeria quos postulas esse ad ua

Alacritalepraeditos promtissima. Λ Sed virginalis insitus musae pudor Vetat arrogare velli consilium sibi Tibi quodparata me dare est interprete: E di habere dicit Agud filio. Negotia primum non sinit committere Hominibus illis imperat Liber quibus.

O bliuioni nanq; cuncta tradere. Eos secundo vult locari in ordine Quicunq; somno dediti praeter modum. Nam dormientes munere haud fungi suo, Nec ad sua alios munera cohortarier. At si venereas res amant qui Perdite, Eos recenset ille tertio loco.

Suis fiuisci nant posse amoribus, Est cura,spes est omnium dulcissima. Ac