Principum monitrix musa. siue, De principatu bene instituendo & administrando poema. Autore Henrico Stefano. Eiusdem Poematium, cuius versus intercalaris, cauete vobis principes. Eiusdem Libellus, in gratiam principum scriptus, De Aristotelicae ethic

161쪽

ar . HENRICI STEPHANi Ne mira ressit: inde nans sunt procul. Atque magis horum postit hoc absentiam Tribuna horum quam petit praesentiam. His qui patronus saudis aduocatus est Seu qui causidicus, haud is aduocatus indRuris patroni qui quis h partes agit,

Aut causidici non aduocaripostulat Vltropatronu , causidicus ultro venit:

Rudis patronaesi qua partes hic ag/t, Aut causissicae, non aduocari postulat: Vltro patrona, causidica se ultro venit. Nam quisque quaeque causam agit paucis Fam. Aio hic Negoque verba suntprimaria: Diuerticula, vicina sunt res crimini.

Visa his in hora saepe lis deciditur, Jensa maneat mensibin quae plurimis

Vbi multa legum proferuntur agmina, Vbi ius patronus torquet hic adaexteram, Iste ad inistram ius idem torquere vult: Clamosior ubisaepe quamperitior Fora simulatis turba complet iurisse.

Hic obsepesce orsamor, Euid audis'

Dicturus his es. verased tamen loquor.

Ergo tribunal omne quidni tale sir Non hoc aguntur quaelibet lites foro. Dubia voluntas si tibi testantis est, Aut esse dubiam dicit aduersarius,

Nancquaestionem soluti haud isiud forum. Co mmuni agίque non in hoc forosolet

162쪽

Mus A MONI TR. PRIN. us De diuidundo, de regundis finibus. Familia non nouit quid erciscunda it. Commerciorum se enus vix assicit Vllum ipse Phoebus, quod tribunal hoc i uum esse dicat, cuius t inscium.

Lites mouentur quotquot ob commercia, Huius materia suntbo primaria. Et quipetitor est ob haec commercia, Auditur illic prouocare nec datur Decreto ab isto ummasinon maior est uamsumma de qua licet eis cognoscere. Consuls vocantur e Latino consules.

Mercator horum quisissed tamen solet Esse: ct legunturpemper hoc ex ordine.

Eademque mercatura non est omnibus, Eius aliud genus alijs tanto magis Commercia istis varia sint ut cognita. Nec sidere tamen si uae peritiae Volunt. t alios aduocare negligant, Haerere sisee viderint vel tantulum.

Ouaesepe vi sunt mihi,possum loqui Digna memorat ed videtur iis mihi

Sit aliasiqua qua fuit lani super

Diiudicata: V ndidi lanis huic, Peros pretium. Cur recus se luere' Iudex rogauit alterum. Bonam fidem

Resondet illa venitor non vis mino Seruauit in eis. facta nam primum fuit Iisura quaedam edeinde,quo maim foret

163쪽

ciui venditores mercis huius euocent Celebriores. interim, ne temporis

Iacturasiat. lia causa promitur. Mora longa non es. eruntsi iudici uos as vocavit. hossidem iubet dare, Deo vocato tese e bonas de

uidquid subesse viderini lanis doli,

Id prodituros. Et reversiquumforent, Aretate reliquis omnisin prouectior AIt, aliorum non minin verbis loquens,

Istis subesse duplicem lanis dolum. Nam se υidere prorsus Agas et uiri Atque puteosuisse qui demiseri rauantum daretur suspicari se alteram Isia haud minorem delegi fasiaciam. Misturae in illis esse nanqueplurimum. Mistura cuius ista sed rei foret, Memoria mihi nunc infidelis denegat. Addior νο merx fuit: damnum qu

Sarcire iussus maxima pecunia uod emptor iste ceperat,promissa mem uia non dabatur. Sicque, mensium decem

uae lis usset inseris quamplurimis, m spoposcit vix sibi impendi duo. Sic id ad tribunal vocetur artifex abi nominatur se opifex quod huic opus Numeris sit artis abselatum haud omnibus.

164쪽

Mus A MONI TR. PRIM. ir t Equoveyretium maim hic quodpostulet Sati e padio tempori non fecerit: Multi acciuntur qui locum primum tenenstHac ipsa in arie. consuluntur,osides igitur itidem fertur hinc sententia. Sic saepe multis litibus tribunal hoc

Venire gaudet obuiam: nec temporis Pecuniae que damnaferre grandia Lites per istis malus fora Init. Vide ergoprinceps, tu tuos quosiubleues, Tale G trιbunal his velis concedere.

Si non habebunt pariter siplurimos

Suos euocatos consulant v eri In maximis Assa ciuitate diximus in commoda tamen sentient hinc maxima. SMA XXIII. siue CARMEN XXIII.

P R I N C I P Η Μ a musa rogari verbis pauperum,&tanquam legata ab lias ad illum Venien- . te, ut sibi proprium det tribunal,apud quod a potentibus etiam conueniatur: aut saltem Vt aduocatos & procuratores quos vocant suis sumptibus illis constituat.

Ad te camoena duplici nunc nomine, Hereque fungens duplici nunc munere,

Ausa est venire nanquepartes seu inuta Gustinebat te monentis o prime Legata mississe imul nunc aduenit.

165쪽

Q8 HENRIci STEPHANi uo mi afuerit iam rogas a principe.

Tunc immo paruis prodit a penatibus gulam hanc ad amplam. teque ne morer diu, dsericatos eu redux tot nobiles, purpuratos est redux tot principes Magnum tuae aulae quos habes aucta=ium i Ad lare istiplurimis certe modis

Turba sed etiam Quodoculi se magis erre nocti maximo quam separat VEt ipsa vestis ab aliis discrimine. Pullula nanque es ista turba maxima, im fuit susicepta nomine haec legatio.'-Futura breuis haec: Supplices per plurimo Contendii istud unicum princeps preces, Vt, opprimi ipseos diuitum potentia, Si non ferenda res videbitur tibi, Tot litibus eos o tot aptetentium: Dari tribunal propriumsibi velis: Huiu que iudex hanc sui curam gerat,

Tribunus olim quam gerebar omnium Tribuum quibuου erat iura solitus reddere:

Voci tribunal res originem dedit2 Petitionem velrepulsam sipati Dignam hancputabis saltem ut sudannua Sibi aduocatos sumptibus tuis duos

Vel eptares: pariter o qui litium

Gerant ita curam,quiqueprocurent ita

gotia ista litibus quae iuncta sunt, ς tampotentumpraeda non t casibus.

'uid

166쪽

diuid es mouendus insuper inas ut hanc me iusta quum si gratiam exorarier' Et hic breuis erit: iusta tu sum principem ecent decents magna metuum principem. Iis rebus autem gaudeat metuis mage, uibus minorquesumptin es minor Labor. At magna sit an haec ambigv'Nemo ambigit Quin ἀ luporumpossiepermagno agmiue Gregem tueri, magna res dici quear.

Iubet se honesti, munm hoc ut implea Titulo futurus dignin es si rincipungo, receptus se te qui prim fuit, diuum Wbritorum pastor esse dictus es. Puae nos magis hac cura sit pastoria'

De luat e tacet in turba pauperum:

Sedoerat se opis esse iuncturum seu ae

t tuae iliam iura quantum non negent.

ME N XXIIII. iv D I C 1 videndum esse quales sint principis

leges, antequam in eas iuret. saepe contina gere ut boni principes Halas leges hab antidum iis a se non examinatis utuntur. quibus .iam aut Sc proaui ac priores etii illis usi sunt.

AT cur tribunal li,gua tot verbis mea. Sonatque verbis lingua tot cur iudices, Silentium se interim de legi is Legum tali campus ect arena iudici ,

167쪽

,3α HENRIci STEPHAN 1 Defendere in quam debet,ut manu uum Rite exsequatum vel otius huic arma seunt . nudus tuericuli impositsuum. diuidergor Leges ille dicet σil moror uales ea tr antequam constexerit Arma illa dextram muniet quibus suam,

Dabiiste arenae,accinctin vi certamini'

Immo gladiator armapostulet bona, Pedem pri quam conferat libens pedi. Iudex ita ille postulet leges bona Aprincipe ipse: iuret haud in has prius Istud mereri nomen bo quam viderit Esse arbitror te principem yrinceps bonum raui simihi tamen tu oturo iudici

Leges auorum vis mal proponere, . Atqueproauorum,uelpriores omnibuι

Auis proauissu sed bonas quo tu putes, Dum nusqm iEud admonet te libere. lFuere multi principes vel optimi,

uerum fuere saepe legespes imae

Aut pars earum traaira a maioribuΥ,

Examin, que quusu ubmittere Haud cura fuerat. Ha se scio tyrannm es, Tuumque pectus ni apit Irannicum: Euid si mihi iamen iudici letes dabis Vel quino, ve ex,vel duaue tantummodo,Vn vestam. quas it Busiridis

Pectus cruentum,vel Typhonis,aut ΘΗ. Hel aliquot inter mera notauero,

168쪽

mea non merentur imputarisor sit an Pectoribus iniis aut quibusdam talibus. Sunt improbandae principi bono tamen. . INon rara lex e onte quae prima luet Placere possit,si tame ubiverit amen acris iudicis, uix sanctio Eius videri legitimastis queat. Accommodamus rebus sudomn in Verbum, esse cuncta legitima requirimus :m ipsa bella legitima sint possimus iam turpe qua legitima lex ea parum. SMA XXV, E CARMEN φκPRINCIP*Μ non debere tam religiosum circa omnes suae ditionis leges esse, ut nihil invisa audeat immutare: aut etiam liqua totam abrogare, recordatem. Vium esse legum correctorem. Sed non tamen nisi adhibitis mutitis in con siilium id sibi permittere debere.

Si ρήν erata dictasunt tibi meae,

vaponderari talia Irusina decet, Iam nunc teneri pectus ingoti tuum Ardore credo consulendi de tώθLegibus fauorum quae fuere non minus δου e proauorum quos puturn dentia Valere. certe si voluntas hac tibia

Sedet, camaenae consonam menti meae Tibι esse men em gratulor. Sed certior ,

169쪽

iar HENRlci STEPHANi uiprincipatus vult sui relinquere Famamfuturis sicuti quod legibus

Iunxerit avitis aliquid, aut correxerit

Legem hanc vel istam Roma ceu palatio Multis ab annis experitur in sacro, Pontificesimper aliquid a nouo nouum ccederer atque saepe, quae rotundaserni, si hoc quadrarirat ista quae quadrata Aunt, Illi haudplacere,sed rotundare utpriuΥ.9Mi tenetur ille dum cupidine, uem dico,princeps,forsitan nouauerit Suo relinqui quod decebat in statu. . Sed nec vicissim principem quicung sit Satis valere dixerim prudentia, Legum insῖarum verba qui iurare vulsi In verba legam quaelibet quarumlibet: Incognitum ceu sit vetus prouerbium, Est saepe summum summaius iniuria: Dicti insidius sit huius aut vertinimi, Corrector usus esse legum creditur Hic nonne medicas corrigit leges quos 'Hippocratis annon dicta tam veracia Multa esse scimus, ut queant oracula

Tor esse diciet dandi 2 me si modo

Proverbialis honor is ect oraculis At ecce quaedam,denegata queis Ades, Elapsa fuerant seria iam quum plurima: Men offerorum seme per icax magis, Naturastaequidpiam nouauerit: Me

170쪽

' Musa MONI TR. PRIN. 133 In seminas negat esse quum podagrica Defecerint easpriusquam men ua. esse quaedam ce eis in legibus.

Dedere nobis iura quas ciuilia, Guae quis reformet, nec tamen mast audiat. bi ' nonne totas abrogatas cernimus

Leges ab ipsis saepe conditoribus, Aut certe alν istis sic tra queis reliquerant' dum tibi nefas esse quisquam dixerit,

uar dam habenas laxiores reddere, morundam habenis arctiores reddere.

Sic imperator quintus haud aposteris Fuit reprensius, quod volens ius dicere. Nec duritiam legum sibi proponeret Semper sequendam,lenitatem nec magis Vestet allu rumponere sibi regulam. Sed quod sis i ud cunis quod vel me, tua.

alia, ess geret conira tuas, Vi aliqhan vilis at aut mutatio, Aut abrogata hac Fbrogetur quaepiam, Aut aggregetur ista lex is caeteris: Ne magna desit turba consultrix cave. Nec adhibeatur celeritas rumor rius ν Hic pulset a res crurum, quos caeteris Probitate nocti nec minus prudentia Praestare ut aliis praedicent hoc ciuibus

tonio.