Analyticus tractatus de lege regia, qua, in principes suprema & absoluta potestas translata fuit ... Auctore doctore Petro Callisto Ramirez ..

발행: 1616년

분량: 497페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

68 Tractatus

politici membra,tenetii capti lare in obsequium fidei, iuxta sacrorum Canonum, Saec uni enicorum Conciliorum decisiones, ac sanctor uua Patrusentcntias quoad politica vero corporis politici administratione, leges seruare, negotiaque tam gratiς,qdam uilitiae consilio sapientum,&perito u,ac expertorum virorum, circa uniuscuiusque prouincidein regioni leges, consuetudines,&ritus expedire. Relide etiam in eo voluntas, qua amore prole- qui tenetur Deum, O populum, ibi subditum, Reipublicae prosperitati, auamento paci toti viribus incumbens; traici bilcm, concupiscibilem ex ea ori inem trahentes, causamque ablolutipotcllatis imbin dissolutae te pellati proeliantes frenans,co bibensque a malo, Strahens ad id, quod bonu aequum eli Tribuitur etiam cerebro sedes senius communis,cui species, a sentibus exterioribus perceptς, comittuntur, apud cq; retinet, conser uat,reprclentatque memoriς,ne in e politione negotiorum maxime si se riosi intilla, ad publicam utilitatem pertinentia retardetur,4 disserat: cum leat hoc, maxima corporis i public incommoda, de detrimenta afferre i licet aliquando negotiorum qualitas cunctatione cquirat, Mi qui de salute publica agit,cunctatorem esse oportet, ut de Fabio .. ximo ex Ennio tradit, Cicero. deditius deseret in intellectum, Ayali de iure belli, ut a,secundum dictam e rationis, quid aequius magis mdisciplina milit- - conueniens Reipublicς,aut utilius sit discernat;necnon Lib i. innat voluntatem, ut secundum id quod intes lectus decres In lib. te seue a. e. uerit exequendu,eligati in memoriam, ut in cxecutio Lucae eap. ii ne eius rei, quam mature,& consulte decreuit intellecta Latis,ime retru ri tus,&Voluntas elegit,non it tardus, sed velox, prae ber lib. semestri u , -- ceps,cum semper intellectus, quod verum, vel sub ratio

vie u lib- ile Repubi ne veri,&voluntas, quod bonum, vel ut ratione boni, ea s oba illa in pol xi tanquam sua obiecta amplectantur Inuoluitur rete-

di se a io..is. Ayala de ea hoc cerebrum duabus meningibus T quarum aliut.belli discipii mii tera, macris cerebro adhaerens,vocatur a Medicis pia ma

Inst Lipsi. xpolitico tu, tes: altera Verin quae magis a cerebro dii tat, vocatur du

dios a nume. i. cum se ilia, o iustitia demolirant quarta utraq; debet Princeps ii sapiemus ita inuolui, lenitatem locu leueritate coiugerinus exempli, compio re, ut quasi vinu, Moleu simul infundes nec multa as

Ioaui, ex hoc te in the peritat subditi exuberetur, nec nimia benignitate sol I. ito a noris uorum poli uatur, cum ivi inquit D. Christos. Iustitia i emiseri ia

Σ ', ' - , ' ' ψj si misericordia effatuitas. Atque ita debet intelligi illud Ecclesiast

102쪽

De lege Regia, ρ. 7 69

Ecclesiast , Noli 1 luctu multum &paulo ante lusus peribu in iustitiasua.Sed

ut inquit Seneca: γ amare muli, tinguida regnet manu.

pia, ut inquit Cicero, Et monuit, ac suasit Periauder, a malus est cuilis diuturnitatis metus, contra , beneuolimiasidebis ad perpetuitatem. Od si benignitas, dcmati suetudo careat animi fortitudine, Metelo iustitiς, non benignitas,sed pusillanimitas erit appellanda.Vnde, haec inter se ita concordari oportet, ut beneuolentia, heu ignitate erga bonos utatur,iustitia,&sortitudine prauos corrigat, ut hi eum timeant, illi diligant: duriores namque morbi mordaci curatione indigent, secat enim oportet membrum, ne totum corpus intercat. Sed ita, ut inquit Marcellus I. C. ut ne quid durius, aut remissius coalii tuatur, quam causa deposcit, non enim aut severitatis, aut clementi gloria es affectanda, sed in leuioribus proniores ad lenitatem, in grauioribus seueri ratem legum cum aliquo temperamento benignitatis subsequi non enim si crux litas, crimina pro Deo punire, sed pietas: dis licet molet tus

videatur medicus furenti phrς netico in pater in uisciplinato filio, ille ligando, hic cςdendo, sed ambo dilige do quemadmodum hastiliam detorta adhu rimus,nsivi stangamus, ted vi corrigamus; quos si negligant,d corrigere praetermittat,illa masuetudo falsa, potius crudelita selli Non tametam Manliana legum imperia sunt probanda,ut sicubi m leuissimis parum obtemperetur, illico ut dicebatThomas Mortice Mingat gladiu,quia

qui Uehem v eremu igit, et iciet sanguinem. 1 Vnde in prouerbium abiit: Sumnum ius, ummam se iniuria Nequectiam tam stoica scita, ut omnia peccata adeo ex illim et patia, ut nihil iudicent interesse, occidat ne aliquis homine, an gallum gallinaceum,inter quς,si quidquam aequitas valet, nihil simile, aut amnetquare neque omnia pariter puniri, neque omnia remitti oportet; cum ubi totu punitur, regia seueritas crudelitate polluitur, ubi vero totum remittitur, facies maiestatis sine metu disciplinς contemnitur. Qi fodit intelligatur,inter iu

ris asperrimi rigore aequitati benignitati locum fore, diuina quadam mente euenit,ut inter leonem, scorpium

Diogenes Laert.'in ius vita Alexan.ab Alex. dierum genia lib. c. ain princi p. versic. Atque hic pag. 6 7. Orosco de Couarru. lib. .emble. 3 Elegantissime s. Petrus Danai 'tili tom. .lib. I. ad seculares incipes, e pist. I i.

l. respiciendum, de

pinnis. Petrus reger.de Republi lib. 2 a. ap. t.

me. io .Pedius,iff. de in- Cend. ruina, Sce cap disciplina,cap. omnis c. vera, .distinct Ioannes Cho. vi. aphorismo c. s. pertor. cap. legi, 3. q. 8.c. si scia,cap. non est iniquitatis, M. f.

de optimo Reipubli. statu deq; noua insula Viopia Arnoldus in tra. cita de aequitate iuris, ti

n. g.

G ExCiceronei officiorum.&Terene. Budaeus in annotatio ad i. i. isde iustii lue. pag. s. cap. set pens, de poenite dissiti ctio. ἐ

103쪽

o Tractatus

pium,virgo,& libra sitae sint, quasi gemino septo misericordi iustitia in

clusa fit, ut notat B. Ambrosius super illud Psalmi, inservors, tu ius πο-mivus, ct Deus voster miseretur. Rex ergo optimus ouinibus debet esse benignus,sed nemini blandus, ne eu malum elle expediat,dum nimium dici bonum,& benignum studet;quia clementia duo extrema vitiosa opponsitur, scilicet crudelitas per excetum, Mnimia lenitas per desectum, Q quod vitiuprouenit ex nimia alieni mali compassione; clam fortuna: calamitas, quam quis patit 0r, non causa spectatirr; paucis tana iliaris, ne nimia familiaritas, Squalis conuersatio paria dignitatis cotemptum: ad iracundia tardus, quasi inuitus ad castigandum veniens, non tam volens punire delicta, quam tollelere, Samputare membra, quae sine totius corporis perniti illi adhaerere nopossunt; m ad vindictam lentus,ita ut unius supplicio multorum improbitate coerceat,& poena ad paucos, metus ad omnes perueniat, ut fulmina, quae paucorum periculo cadunt, omnium metu: ad clementiam pronus; in aduer sis firmus in prosperis cautus magnanimus, pecuniae contemptor haudon noxius affectibus, sibi ipsi imperans: dominans voluptatibus: ratione tes, acri ditio, perspicax, circumspectus, valens consilio,iustus, brius,numinum curam agens, hominum negotia curans, magna cogitans,constan b, facilis aditu, pacis amas, coia,t in congressu, comodus alloqui voletib', industrius ofector negotior ii, solicit pro his, quib'imperat qui duce agere.& strenue bellu gerere,necia leges salutares codere sciat, Sesomnii, prodesse,&nulli nocere curet ac deniq; tale esse, ut rides timeri,&iratus possit amari ita ut ira etia cu delinquet tu culpas exquirit non praesit menti quasi domina, sed post rationis tergum velut ancilla famuletur, ut ad faciem iussa veniat, is ita ut nec facilitas aut horitatem,nec acerbi tas amorem diminuat: scd sic alterii condiatur ex altero,

ut honi habeant amando quod caueant, praui metuendo quod diligant. Cuius rei exemplum' Roma rni dedere, in insignibus fascibus ipsis, neq;enim solutae erant secures,sed alligatae virgis, ut, si quem serire Praetor imperasset, mora ipsa gladi expediendi subrogaret acerbitati clementiam cum ill duae res potissimum sint, quae subertunt Imperia, odium scili

cet S contemptus: odio opponitur beneuolentia, contemptui aut horitas. Itaque Principis partes erunt, diligentes obseruare, quibus beneuolentis,in authoritas

H Considerat orcatu luscinia alo spherae e- palis . num io 3. 4uys Valle de la Cerda ea susauit os de e stad conside

Lessus de iustitia, iu

re, lib. s. cap. . dubitatione .num . . de duobus

sequentib pago Petrus Aerodius reru

iudicatarum, lib. .litu. y. cap. a.

104쪽

De lege Regia, . . pa

phῆntur; contetraptus, odium quod facilius omittitur, quam excitatu plaa cetur vitentur in omni cura, i de cogitatione saluti populi tu deat,in rcge-do cor solicitum,in operando facta modeila,in decernendo iuditia uita, in conquirendo iudi a parca, in conseruando vota syncera,in parcendo pectus promptum habeat, 5 tanto gloriam regni cuna felicitate etentet, quanto iura regiminis,& mansuetudine conseruauerit 6 4quitate direxesit , ita Π, religione Deum,pietate patriam,charitate propinquos,liberalitate egenos, clementia sinu talos,iuilitia uniuersos complectatur. Tunc nac e vere Rex est, potentia maximus, si culmen Regiae dignitatis lanciae religioni sublici at,si magis in timore seruire Deo, quam in tumore donlinari populo dclcctetur,si in eo lenitas iracundiam miti et,Ornet bent;

nitas potetiatem,li e magiS diligendum, quam metue publi. cad. imunm. is .idum cunctis exhibeat,salubicet ista lubriter consulat, si bu Concii ii

iustitiani sic teneat, ut misericordiam non elinquat; si . t. Pontis veter. lib. Io. prae omnibus se lanctae matris E ccletia meminerit illiu usis Ti. Mihil iam ge eius paci,atque tranquillitati pro deis suum princi cubare Imperialis male.

gatis, de donatio inter

pacum faciat, magi enim propagatur scQuum, dum ec pestiis Fabre lib., clesiastico latui contuli tui, cuiam cum in parte uacu seimestrium,cupo. Petrus

que terrarum pro temporali cculitate pugnatur. Τ bed tarum,lib. . cap .&io. Vlcmioi, cie amicabilio debet eis matellati Prmcipis titu . Ayala de iure belli

mucricordia, e clementia, lacu pla mater cerebro:me

num. s. pluribus exornas

Pis dolet,quoties cogitur esseIerox rubri. 8 ver, Pietatem,

gis deceat esse clemente quam Principem, cuius cos lucio dei Principe chri-

pectu, licebat Titus Vespasianus,nemine Oportere tri viliadiero in pioloe deislem discedere: quod Theodosius Honorio filio apud uero iurgo,i glos. i.

Claudianum is salubriter consuluit bis verbis: Op .sque adeo, is diu Sistius inprimismam cum vincamur in omni linia cap licet, .distin -

ctio. Et pluribus sacraepa. Hunere jola Deos ae tua ciementia novis pinae aut horitatibus comΓ dili i probat Didaeus ope ML dia Ul. x devoto, quasta num. ει

Diis proximus ille est, I ponto,eleg. 3

onsili punire potes mucrone cruento. In panegyr in Con-

105쪽

Hocque rerum omnium opifex, o parens natur demonstrasse videtur, dum Regem Apum sine aculeo exarmatum esse voluit, quod ii dedit, visum tamen eius negauit, iuxta illud Alciati dicet es arum ico nulla unquam spiculasiget,

Euodq; alii duplo corpore nator erit, Arguet Imperium clemens, moderatae regna, Sauolais ad cibus credita iura bonis.

Hoc etiam docuere Philosophi,4 Poetς, dum maximum Deoru Iouem solum, prodesse, caeteroru j, Deorum conlili fulmina mittere assirmant,quod etiam significarunt Aegyptij, dum ceptra regia in summa parte ciconi: ca pitibus insignita faciebant,inferiori vero, ungulam Hyppopotami lubjicientes . Ex quo clementiae bono extollitur Alexander apud Graecos ab Erodiano,apud Latinos, a Lampridio: ex eo denominatus est Antoninus Pius, Cς lar a Cicerone laudati ir, Ma Virgilios Aeneas his verbis: Rex erat AEneas nos is, quo uctior alter 2 O: pietate suit, nec bello maior, P armis, Et ipse mei: Sum pius AEneas,raptos qui ex hos penates

Nostrique Hispaniς Reges a Claudiano e illis verbis:

uid dignum memorare tui, pania irris, Vox humana malet Diues equis frugum fa ilis pretiosa metallis, Principibus seriunda piis, tibi secula ribent

Traianum, O c.

Et nolle Rex Alphosus, cum argueretur,quod nimis mitis, ac lenis esset, alas inquit multos mea clementia,C mansiuetudine peruare, quam paucos mea si ueritate perdere. Et Paulus Iouius inquit: Ascierit Hispaniae Regibus,eos indulgenter obseruare,a quibus coli. quam metui mallent Ita hebat, ut nobili pudore, potius quam terrore regiae pote stitis adducti, imperiis,in legibus parerent ingeniae nimio lira,vt nobiles,&generosi equi, melius facili stς no reguntur, cum ut inquit Conc.Tridentinum: Saepertus erga corrigedo agat beneuolentia,quam authoritas,pitis exortati quam comminatio,plus charitas quam potestas: Mimisericordia, veritas custodiant Regem, ac roboretur clementia

Paris dea ueo in traicta de sindicatu titu de excelsi, Reguaian prin

ci p. num s. Si mancas de Republi lit . capra ο.nu' me. 7 capo T. num. T. Sentea libri Ae elennen-eir, i Neronem, cap. s. Basilius Marnus in exa mNon homel. Pierius Valerianus de sacris Ae-gνptiorum literis, lib. ac pag. 4o. E. okier in the lauro phori imorum politicorum .lib. ι cap. 13 exemplo 3 3. Emblemae t t. v bischi,l. Claud. Minois, a

A Pier. Valerianus de saetis literis Aegyptiorum lib. 3 pae is .&ii is versic. ia quod tantae, pa-gi. 7 .i, Aeneid. lib. t. In laudent serens . xoris Stiliconis , paginat 3 s. Panormita. 1.de eius gesti, lib. i. suae storiae pari. t s. res it i. Hi as de Repab.li 3 caris a

ne, cap. la

106쪽

De lege Regia, . 7 73

mentia thronus eius traicut, a contrario mendaciis,& crudelitate deprimitur qui Princeps,libenter audiens verba mendacij, omnes in illi os habet impios; l, quo sensu potest illud vulgare dictum defendi, quod beatae sint ciuitates, ubi aut Philosophi imperant, aut Principes philosophantur cum Philosophia ubique veritatem defendere iubeat. Inde Solon i apti l tyrannum, qui sibi multum honoris gratiςque offerebat, manere noluit, dicens, quod qui apud tyrannum manet, eiusque placitis inuistis adulando assentit, Philosophiam dediscat, eiusque prae eptorum obliviscatur necesse est,

quibus traditur,ma igi Principem curare debere quomodo subditis amabilis reddatur quam terribilis. Erit ergo optim una Principibus consiliunt, quod licses erant,v volentibus praesint, nam inuitis cini nari tyrannorum est proprium, non Regum K quod violemum est, perpetuum statum tibi hie nequit i Praeterea, circundatur cere brum ' craneo durissimo, quod fortitudinis virtutem G 'ro ierbior cap o.

ad tuendum Principem, eiusque mal citatem conteruala Concit Antovius Auga. dam, maxime necellariam denotat, qua in aduersis non pu φ'

cadat te cςteris omnibus Virtutibus concomitria, O p. i. pagss'. maxime Dei timore,in quo fiducia est fortitudinis, con bi O . s.

uantem,uniusque aspectus,tam prosperiS,quam aduer riu te Republ. lib. Q.

sisPrinceps se oliedat, vi cuius nec qia extollant animu,

nec tristia stan rant, nec nouercanti fortunς ceuat, ut uir. i Rex noster Philippus,cuius tanta cratoris,oculorum, totius vultus constantia, di quasi perennis quςdam se Petius Gregorius de

renitas,ut cum res,leu ς tas,leu acerbas accipeIci, ut m . libellu in epito- tu nunquam mutabatur quod idem de Carolo eius p potui um, tr.ct 4.

tre sertur; ἡ in filio hanc sortitudinis virtutem: re r. ' ''

ditariam paternam,&auitam continuariner se eximus: Ex Nolanaen - cum uius virtutis lit ollacium t superbiam retunde cap. ii .num. t re desperationem arcere hoc est, moderari formi essus M epit me, dines in confidentiam δε illa sola vi inquit Diuus i. i. cap. i. peri Ambrosius Domnium virtutum ornamenta defen tot, g. si er

dit,&iustitiam custodit,&inexpiabilis prςlio aduer uilistulicio de Prin-sus omnia vitia decertat:inuicta ad labores, fortis ad De je ia, . Tricula, rigidior aduersus voluptates. Sunt etiam in ceIe Wis. cimedulla tres cellulς,lin parte anteriori pOileriori, a horismoruri &media: in quibus prcsentia aduertuntur,&ordinatur politico u ,3 p. 6.

prsteritor u recordatur,ac futuris prouidelia medetur '' b. on bi ζ. quid enotat prudentia politicam,scu ciuile,maxime in horum

107쪽

P Iabellus Philosophi horum fanimaduersione colistere. quiest oculus ani: - mς, dc imperantis propria,&unica virtus, Principis ma

piz 3 usque 4 pὸ ε 3 ieriti,tamquam sal, o condimentu caeterarum omniu

eis ' ij. ν . virtutum,maxime necessaria, cum illa sit, quae consio. i. Qis notati u lium ministrat, sortitudo vires,illa iubet, sortitudo iussa

III., Q. ,es perficit, illa dissicultates prospicit, sortitudo illas stan-

lib. 1. dena raro de st- ut ac deni oue illa est,quae prcit, de ducit ad ricte impe

dencia late vinceutius randum, sitque norma verς gubernationis, quidque Balbacusis in pecvl oendum ouidque lassiendum sit docet, ad instar Iani,

ii 3ο .cum seq. Casane primi Rςgi Italiae, cuius volummam prudentiam Iun- in cathalog. l xi μ' si vitificaret:alii quadruplici, ad quatuor anni te

Menochi de arbitrar.ca pora,& qualitates se referentes & ideo Latini prudente

i V ' homine quadrat appellant, sed nostri Aragonenses ex

io prooem institutio Pe quadruplicis F. obseruatione, vides icet Fidei vitiς,Fi

la institution det tinei. ν christiano, lib. a. a Pi. s.cum duobus seque lib. In quibus locis, di iii tenere, de in specie, plura de prudentia et eius

praeceptis referuntur. Α- ror institui. morat. I par. lib. 3.cap. 26. ver. Prudentiae vero,pagraso. ε capi. 3.ver.Secundo quae

ritur,pag. or. Lelius Zechius de principatus administratione,lib. cap

a num. I cum seq.

delitatis verς, Fori,ac Firmς;quibus Deum, Regem,ac Patriam venerantur,ac colunt. Alij tamen gemina rote depinxerunt,qua ir terita, dc sutura prospiciebat, iuxta illud Alciatio emblema: Iane bis Om,oui iam transfla,futura , calles,

retrosannas sicut m ante, vides: Te tot cur oculis' cur'gunt multibus a quod

Circumspedium homine ormasuisse docet

Istud enim est sapere,ut dicebatTerentius, non, quod ante pedes modo est,uidere,vt ordinet:cum ista virtus, Cerdan de Tallada in non solum sit lumen illuminans intellectum, ut sciat

'Tet, quid, quando, qualiter sit agendum; sed etiam cale

ui octrin.li, Leap. - faciat affectum,& moueat voluntatem, ut appetat bo

tis 'FA . . et u post iudicium,&fugiat matu. Secundo ad illam spe-

Ribadeneyrae la ostii etiam illa quifutura lint, prospicere .ut prouideat,

idest procul videat,ad hoc vini illa bona lint, ciat moderari;& si mala,sustinere. cum minus iacula seriat quς prς uidentur, tanto quisque minus aduersitate, quaa luit , ro contra illam prςsciendo paratus inuenietur, vincitur Pet Λ, Crinitu, de ho quia sit inquit Seneca Prouidentia , mel mala futura

lib. a. cap. 34 g. i. F. P. at Vltimo, debetir teritorum recordari, ut quae

lidor. Virtit de inuen. - ,

rerum,lib. 2. cap. . ver

tiano lib. . c. I.

R Pierius Valerian in suis hietortificis, lib. t a. titu. quadrisons, in princ.&verb. Quatuor anni qualitate .

108쪽

vel experientia consequutus est, vel lectione librorum agnouit, reducendo in memoriam, recte rebus agendis consulat. nam prudentiam visus genuit , mater memoria peperit, cum ex memoria praeteritorum , quae legimus maxime intilloriis, quae prudentiae, sapientia initium prςbent quae audiuimus,uidimus,experti lumus, ex intelligentia praesentium, prouidentia futurorum cum ration rivsus prudentiae,in consultando, S iudicando de ducatur: qua ratione Augustus Caesar codicem habebat, quem Breuiariusis Imperi veteres appellabant, quod Alexandrum Seuerum QAssuerum

3 si is nostrum 1 Philippum iure optimo prudentis ti

tulo condecoratum habuisse conflat, in quo debent Principes .in accepti, de expensi compendia, necnon etiam publicarum actionum, quae geruntur, ac subditorum, virtutibus, scientiis artibusque illus latum nomina, breuissimis tabulis comprehensa,apud se retinere quas ro phoxi mψ

lς pius intuencio, tuos prouentus ad quam luminam possint ascendere calleant ut caueant ne expensae, &largitiones maiores quam redditus exillant, ut subditorum opera suo loco,in tempore, tuto uti, atque dignioribus, honores, leneficiae largiri valeant, ne quod virtuti debetur,ambitioni tribuatur Altinam 'ue partes integrantes prudentiae, vel ad eam acquirendam pertinent, ut docilitas,& solertia, seu sagacitas; vel ad eius, quod prudenter consultum, vel iud catum est,executionem;vt circumspectio,seu consideratio circumstantiarum, cautio sed prudentia habet donum

3 consilissibi correspondens,si ne qua, tanquam om-

3 nium virtutum, duce capite, matre , moderatrice&auriga, ordinatriceque affectuum,&morum doctrice, nulla potest esse animi virtus, cum illa medium, in quo virtus consiliit, demonstret nam ut inquit Hora tius avum vitati ulti itia,in contraria currunt.

Sedit ipsemet dicit: Est modus in rebus iret certi denique ines ij. uos ultra, citras nequit con tylere rectum. Et ideo Deus Din omni oblatione t requirebat sal, quia apud antiquos fuit symbolum prudentiae, imprudentes namque virtutis velamine , vitia con

G et tegunt

xi Iustus ipsius libri

ciuilis doctrinae, capra. Leona reluxaestu de iustitiam iure lib. t. c. t. dubitatio. pag. , Ioannes a Chokier in thesaurum politi cap. r 8. Mais pluribus exemplis se

notis exornans.

Apud Dionem lib. 33.

sui in Philosophia regia,

libri cap. ' enlos pre dicamelltos de amor te,s. . num. 2, cap. 8.in princi. D.Thomas a. . quae filo. arti c. c. cap praesentium, i quaestio. n. lenochi de arbitrar cenis tur . . casu εχ. num. 7 Ioannes Baptilia Ualenis sueta iii defensione monitorii adve sus Ducen , de Senatum venetor una, i par a num iso .cum sequen Ioannes rori

109쪽

pi . . . Mariana de Rege,& Regis institutione libro I. cap. t. pag. verse virtutibus veris. Iustus I. ipsus ciuit doctri lib. a. cap. as facit l.qua sub conditione 3.

ibi Usque ad superstitionem, ff. de conditio inntitutio. l. si cum dotem, s. eo autem,ff. sol ut matrimo n. f. i. in Authent. de consulibus collati ne oc*p.origo a quε stio. 4. Ad Romanos cap. 3. Lucae capis. Satyra . l. nam salutem ,εde ossi c. Praesect vigil.cap.mi ramur, ει distinctione. Ianus Gruterus in commeotariis ad Cornelium Tacitum lib. .aunal ti-

tu. Mores Principum,mo

res popul ripa 47. se queo in illa vel ba, Obsequium inde 4n Principem, de aemulandi amor,

Haec igiur. Iistus Lipsus Liuil. doctrina . lib. 2 capi.'. in notis ad illud Ferdinan Vasiavi, controuers illustri .libri ca

pit. 3.num. 7. edericus Scotus in commetit ad rubric. de noni. Oper i un

tiatione, num .ia' εἰ duobus sequentib. Ioannes Chokier in thesauro a. phorismor politicorum, lib.i .cad pag. . . seque n.Velleius Patercu. a. histo pag. ioc. Sther c a. i. Petrus Aerodius rerum iudicata tu, lib. ritu de diuort. repud.c. D

tegunt, i ut prodigitalem luxuriam libera holitate lauaritiam parsimonia rigorem iustitia pusil

lanimitatem elementia, superstitionem religione: audaciam,in temeritatem sortitudine callicitatem, S solertiam sapientia, cuius et imitatrix de qua inquit Beatus Paulus: rudemia carnis mors es. Et de qua loquens Dominus nollar, e inquit Euod sit huius seculi prudentiores sunt iis lucis, iuuιneratione ua . Nam in quit Iuvenal fh esliisve mitium specie mirtutis is umbra. De regia ergo maiestate vi uno verbo complectar)dici pote ii, quod de cerebro,scilicet, quod sit causa,principium,in radix salutis, S uitae totius corporis polici, cum integritas praesidentium subditorum, si salus,

a cuius incremento salus, de augmentum illius corporis pendet, in cuius decremento infirmitas, aegriti do, ac morbus Reipublicae consistit cum eius mores,

de affectus t facile subditi imitentur, is tales regulariter sint, qualis est eorum Princeps. in earum Irerum affectionem ducantur, quas a suo Principe diligi S amari perspexerint, credunt enim magis exemplis, quam legibus, tenus obsequi putant principum studia imitari, siue praua illa sint, siue salutaria, ut dicebat Claudianus his verbis h

componitur orbis

Retis ad exemitum, nec sic inflectere pensus

Humanos edicia malent,quam vita regentis,

IIobile mutatur semper cum Principe vulgus. Recte enim facere ciues suos , Princeps optin rus faciendo docet, ut de Tiberio dicebatur, quod li

cet maximus esset Imperio, maior tamen erat exem

plo: si e uim ad virtutem ille prcit sequimur ad vitia;

ines inamus lene, beateque agit floremus improsperes labimur, aut ruimus cum illo ut extat apud sacram paginam i elegans exemplum Reginae Vasthi,

de qua, quia Regis Assueri viri sui prςceptum contempsit, dicitur: Non flum Regem sit Regina et a-

mi , si di omni populo Principes, qui sunt in cu

110쪽

De lege Regia, . 8. 7

Eliis prouinciis deis Ayum egredietur enim sermo Raginae ad omnes mulieres, τι comemnant viros suos, O dicant, Rex Assuerus iussit, ut gina δε-tavi intraret ad eum , illa noluit , atque hoc exemplo omnes Principum con ligis Persarum , atque . Maedorum parvipendent Imperia maritorum. Huκ Infereur quanta sit diligentia adllibenda in eligendis Mai tibi Princi-q punx, cum ut inquit Isocrates, qui priuatos homines initituunt, hi solis illis prosunt si quis vero populi donii nos ad virtutem excitauerit is viris que commoda parat, tum ijs qui ini perant, tum iis qui parent imperio illis quod principatus tutiores, S his quod Respublicas leniores effec crit sicut e contra, si male initituerint Principem ici inde est, ac si lethale vene num, non in unum aliquem iniecerint calicem, sed in fontem publicum, quo uniuersos uti norint. Vnde, maxime congratulanduci Regibus nostris, quod in his tantana curam adhibueritit:pretcipue hi ii pom iri nostro, qui ad institutionem. sincipis nostri S libi charissimi tib D. Galcerandum Albanellu praeposuerit, illeque ei non solii in studioria atque artium, verum etiam animi, ac virtutis magister datus fuerit, in quo anh erae, an morum compositio,&recta animi moderatio praeualeant affirmare nuo audebo, sed quod illud Philippi Macedonum Regis dictum asserenti S: Non tam lexandrum natum gaudere, quam quod eo te, ore uatus fissi, quo sit, Aristotelem habere p/sit magistrum , ac praeceptorem. Nost: um Regem dicere valere non dubito. Sunt denique in hoc capit Quaedam ex .

teriora, lupernua quidem, ted aluit, & ornatu capi L 1 Amescua de Qtexis, ac totius corporis maxime necessaria visunt ca Mς seiptum, lib. . M pilli, qui in Rege denotant omnia,quoad pompam, it thesau o phorasmo

regium apparatum diriguntur, ut sunt sceptra, ''Tae c

nulus ensis, diadema trabea, cortinς, gemmae vcs iii Manuali, cap. is nu

te auro, turpura rigentes, superba aulae structu piicieipe h. cap. i inu-ra,aulicorum ingens numerus es satellitum ordo in m

quae uvoluptatem pertinent, utriunt ludicra certa' estitutionis. lib. s. cap. a mina, Venationes, tripu ita more Hispanico tibi e so Io Un 'Cbe, te in the

nitum pedum ultimodulante mulicae dc aliae licitae, liticorum tib s. io. er-

honestae delectationes, cludi non vero his spe r iri

Guillelmus valdesano in

ciaculis , his ludis delectari eum oportet , in qui se stimulis virtutum adoles

bus promptum est mortis periculum ies vulnerum ' TXA

a communiter accidentibus, ac nec inhonestis, quale queutibus Fratr inseph

comicorum , se mimorum reprcsentationes , quae ti tali zia:

docent adulteri , dum findunt simulatis eru- lib. can. i. . duobuι

SEARCH

MENU NAVIGATION