Oratio pro imperatoriis signis Constantio Sfortiae dandis

11쪽

rerum omnium humi arum regitum faciunt prulentum Lauserunt fortunam: qua uti sapiens nescio quis poeta ait apud Marcum Tullii Suis quisque fungitur moribus . Nos siquis opinionem in ea re nostram quoque sare desiderat . Neque concedenda fortune omnia Neque tollendam penitus eam esse erebus humanis arbitramur . Est enim certa quatenus progrediatur prudentia Et multa sepe audanta que nulla humano ingenio prouideri . nulla industria mulla uirtute superari queant . Vt siquis ultra prudentia humane fines fortune locum se dixerit minus in uero longe forsitan aberrauerit . Quedam igitur esse uidentur et sine quibus esse imperator nulla modo i Quedam uero sine quibus esse omnino perfectus consumatusque non potest . Nisi enim callucrit militandi artem eiusque scientiam animo et cogitaticne comprehenderit viis sit his preditus uirtutibus Consilio scilicet fFortitulines continenti, Fides Gravitates Facilitate Modestiari atque huiusmodi quibus in militari exercitum obseruantia contineat . Nisi tantum insit auctoritatis 1 ut habeat imperio obsequentes suos et 1Mandem κplicare comode dicendo quem rem sint uisa poeula Et dare animos uirtutemque in pretium in mortemque euntibus et Ab fortuna potius ab sortuna aut ab hostium ignavia r quam ab imperatore et milite speranda uictoria est. Ac quemadmodum quidem sunt que supra dixi in imperatore necessaria : Ita principatus generis nobilitis integra etas et huiusmodi non nullaque curiovissime persequitur noxander rEtsi non sunt necessaria illa quidem et Adornare tamen uehementer si adsint debent: Atque illustrare imperatoriam dignitatem. Quem quidem ego cum legi de perfecto imperatore accuratuTimedis utantem et habuisse mihi uidetur pre oculis CONSTANTIVM hunc nostrum FORTIAM' eiusque ipsus eximias singularesque animi dotesa excellentemque uirtutem pernovisse ruende precepta exprexerit que de perfecto belli administratores et duce litteris ac posteritati commendauerit Nihil enim ille in

cogitare precipiendo potuit quod in nouo milite nostro duce tnon facile inuenias : Quodque re ipsa et fartis non possit premee . Iam enim scientia rei militaris fit aliquando tandem de ipso

breuiter aliqua modesteque attingamus : ut sit quam excellentissima oportet . Natus est enim ut ita da erim armis . In armis enutritus atque altus est . Armorum omni etate perpetuum vehemenussimumque stultum fuit . Nihil postremo in omni cita

12쪽

tantoperes quanto mctare arma et gerere r atque administrare bella procurauli. Militauit admodum puer sub Alexandro prima patre ingentis animi duce in Apulia, clarissimo illo durimmo due bello ι quod cum Ferdinando Neapolitanorum 6oriousium rege ab Andegavensibus Gallisci et Iacob piccinino nobilimmo belli magistro gestum est . Prefuit cinde aliquot turmisin Flaminiaci Et m Ricardinis cimpis in illa memorabili pugna Pame ius uirtus enituit . Preclara quoque stipendia fecit quod omnes nouistis cum PAULO iecundo pontifice Romano inuisque pontificibus pontificius uicarius Dei celebre inde nomen: AtDe insignem et immortalem 6oriam repartauit Paulo demum ante gubernator nostris prefectus copiis t nonne ita fatalem illam as Imperialem montem accepit cladem quod inuitus

recordor uec docuerit etiam uinci non sine dedecore modo i Sed summa etiam cum commentatione et laude posse . Omnia enim quecunque contigerunt iremiderat premonuerat: milto ante rem prediκeratra predamauerat. In re autem . Quandoquidem inquit Ita fata adigunt: Certum faciamus fortuitam defuisse CONSTANTIO nan uirtutem militum fidem atque animos gubernatori. Non gubernatorem militibus . tacitato equo acinatus ad signaci et ubi laborabatur magis eo prouolans

Intrepidus afferebat opem . Sed deseritur dicto ceterius a suis Et totis ubique castris et fusissima saga trepidatur . Itaque equo etiam' i fortissime pugnabat amisso non quidem fugatus Sed plane desertus a suis omnium postremus discesse eκ acie. Atque ita discessit Ut aliqaem etiam ducem e hostium primis ducibus captiuum adduκerit . Militaria certe signa ne in potestatem uenirent hostium egregie pugnando effecit. Auctoritati uero quam ipse sibi bis qias supraffixi artibus comparauit mmimam principatus quoque accedit . at et ipse per se si recte Si prudenter trii continenter Si grauiter feti modeste ut facie

geratur plurimum afferre dignitatis atque auctoritatis solet Iam uero omni uirtutum genere ita clarus ex ut orationis nostre t aut cutu iam testimonio non indigeat . In quo quidem non moso ex elleat consilium et prudentia singularis et Uerum etiam admiraVilis quedam in raciocinando et uero inueniendo celeritas . In agendo autem et conficiendo industria ac diligentia prope incredibilis . Nam de fides continenti, Facilitate atque humanitate: que solent uirtutem in principe elucere pluri

13쪽

mum Ut multa iam dicantur : Hud est necesse r Earum enim

sunt ocupletissimi testes non uet rani modo paterni militas quihusai ab ineunte etate puer prirnum Ladultior deinde grandior tandem ita uersatus eli Ut in quaque etate bene uiuendi ccleris exemplo esse posse facile uideatur: Sed populi quoque qui

ab eo reguntur multi documento esse manifestissimo Isint aqtubus quidem non arguitur dominus Sed amatur . Non tImetur Sed colitur : Ut addita eloquendi rucellentia et litteris idest bonarum omnium artium : qua plurimum pollat,disciplina Nihil iam deese omnino possit earum rerum quattuor qua in imperatore quocunque esse opportere supradiximuS Nim quid de etate si ea quoque quicquam facit ad rem Cuius in flore esse uidetis. Quid de corporis. Cui de fortune comoda plura d1λerima que cuncta uos in eo cχcellere clarissime cognoscitis cnus autem est cuiusmodi ut admirari potius et colere iam cogantur homines eius gloriam suam quod ad nobilitatem fortiadarum families atque amplituatne aliquomodo pertineat quicquam desiderari queat . CONSTANTIO enim Ssortie Duκ1lle FORTIA inuictissimus Mars ut aiunt altera Et in quem a rcferre Ut quondam in Iouem' aut aliquem deorum originem gloriosum est. Patcrnus uti fuit ut attendolorum antiquissimam et nobiLssimam cntem non repetamus altius ut datarum rege . Patruus FRANC SCUS 5fortia qui primus eius familie Metiolancnsibus magna aim gloria imperauit irauectatis singulare decus i Et de quo multa est

facius tacere mea sententiaci quam non dicere an digri itatem

FRANCISCO uero fratres fuerunt Leon . Bessu . Iohanc conradus prest intissmi sortissim que duce ut peculiari prope iam et hereditaria nimirum militaris prerogatiua ad hunc esse nostrum deferenda merito uideatur Quod si maiorum imagines animu hementissime possunt accendere ad uirtutem Ut Crispus Salustius . . Maκimum: Et . in Scipionem: et ciuitatis preterea Romane reclaros uiros Sesitos dicere audiuisse ait Mia riearum ceras intuerentur : Quid de Drtiadarum his ima mibus coniectantum erit e Crescet profesto crescet iam in pectore immortalitatis tuum rerum ab illis gestirum memorias Ibit animum ruet sperandum iam sit his stultis Patque arti Sista uirtute Atque exemplis : Non suorum modo cum esse nomen laudemque assecuturum Sed ad priscam quoque illam ho

14쪽

noris magnitudinem uiriniisque admirationem propius tandem

esse accessurum maod proculdubio the comodis magus uestris iam contingere haud quaq'uam potest . me quibus tandem ut polliciti principio fuimus iam dicemus . iuge autem uidetur hac deliberatione uestra esse ad rem publicam uestram prouentura utilitas Uc militieci ut domi fructus mi amplis imos bellarumque et pacis pulcherrime percipiatis . clam enim militaris illa Asortiana auita disciplina seueriore aliquo omnium prope consensu censere et correctore eget. Multo enim conspicitur maior intra castra rerum omnium centia et quam bene inititute

militie conuentit . A qua quidem si diis placet iam nos habemus

pro seueritate antiqua castrorum inconcinentiam . Pro parcitate luxutiam . r. abstinentia earum rerum que militum stant commissa fidei Rapinas edificiorumque incendia et direptiones Ualtationesque agrorum nostrorum atque socialium et Quibus quidem nihil ei fere quod crudelius ab hostibus Daut miserandius pertimescendum ueniat . Mores iunciam restituendi CONSTANT SFORTIA priscensortiane militie . Ac precepta illius discipline auctore iam te ac duce renovanda . Quod Mos sperare debetis profecto Florentini Si uerum id est i quod uulgo ferunt Et philosophi comprobant et Plato . Tales et ipsos eri oportere qui reguntur Ut eorum sunt principes Iam uero alicra vis loci pars euidentissima est . Diuiditur omnis uita Aristotele teste in otium et Negotium : Bellumque ex Pacem . Et Negotium quidem suscipimus propter otium a itum gerimus propter pacem tuet inutili quoque quod propter honestum est euenire consueuit Quid igitur decreuistis florentini in pace cNempe quod ad tranquillitatem defendendam et Pacem potissimum pertinet . Nam qui ita instructos Lita armatas intelligent efficientur proculdubio ad lacessendum Uimque inferendam atque iniuriam Tardiores . latam uero multo poteritis propulsare facilius et Et restituere aliena non uestra culpa : Si id quandoque acciderit uiolatum otium et quiemdinem constituere et pacem ciuitatis . Siquidem cum fortis armatus custodit atrium situm in pace sunt cuncta que pollidet ut in sacrosancta euangelica docrem scriptum est . Ut hoc necessario decreto uestro et quo hunc

coNSTANUIU Ssortiam Florentine militie admini stratorem constituistis et ducem imon sapienter modo rei uesere pu

15쪽

blice digilliu et libertati triue uita quoque ipsa cariora esse bonis uiris debent Sed summa etiam im ualitate consulueritis 1 profecto populus omnis florentinus ingenti cum spe conseruande perpetu tranquillitatis auidissime accipiat Et qui a uobis gubernantur et quos semper edemque uos fortune manent Putta esse letitia hoc nuntium incepturos palatis e Socii quoque et foederati uestri: quorum etiam hic legatos sedentes laudante ae uidetisci pro eorum ipsorum summa unianitate eccipientia non probabant mos et Sed incommune etiam additam ad dignitatem atque patenciam iudicabunt et socieraci ac foederi nonro iure optimo gratulabuntur . Quo Uturnustum est et clivi et fortunatum situ captes iam ou Florentine militi militaria insignia Florentini populi . Accede huc iam exiliaries. Tu uerod cape iam cum bellatore equo

et picturatis liliatis falerii Atque argente galea liliata quadratum liliatam uexillam . rade autem Uexillifer iustiti ΑΤΤΙLI MED CES quadratum liliatum Vexillum bellorum insigne

Florentini populi tua augustissima manu induci manum ac de more sancte deisscitor . Hoc hoccillus insigne est inuicta uirtute quos feras in Rem . Quos sequantur milites eu . Quo conserues quietem ciuitatis Det tueare dignitatem H, illud est quo tot clarissimi et lotiosissimi militi nostre daces Ut nobis uictoriac uot Tropheta tuo triumphos peperere Dei constituta ac stabilita libertate nostra dedecorauerunt Florentinum nomen Cape uero Da iam et milItare sceptrum Ades uero iam et tu sceptiger propius orade autem uellifer iustitie e tua item mana in manum duas ex rudi inculto atque infabricato trunco more maiorum militare sceptrum Naod facile seueritatis antique militie castitatisque admoneat . Cuiusmodi et FRANCISCUSAEFORTI A patruus. tuus doria seculi huius et et alisi fortissimi et felicissimi imoeratoris nostri usi sint. Quale quoque gestasse quondam Herculem Iove natum crediderim rat Bacchum t et Heseum rateorum quemlibet quos ob

virtuus admirationem interheroas Deci collocauerunt iniusmodi usum Sceptro putauerim Et Romulum t Et Pomptuum et Romanos omnes Reges Consules Item et Dictatores et et consulari potestate tribunos militares: et quotquot quocunque nomi

illiue Romane presumma Donec sanctae quidem que

16쪽

incorrupta et inuiolata stetita dea usque tempora quibus ex Asia GN. Manlius Volso omni genere licenti corruptum in Italiam exercitum Romnum reportauit. His tu ergo militaribus imperatoriis insignibus Florentini populi querite sic arceperis CONSTANTI FORTIA Du noster Uolente deo nostro optimommimo Deo nostro uirtutum Deo uictoriarum bonorumque omnium mortalium celicolisque omnibus cum immortalitate nominis tui Florentinam gentem et et belli quibusumque ornamenti et pacis et quam cumulate et quam gloriose auctam decoratisque efficias.