장음표시 사용
51쪽
x Mancinello Tit xxx L Rammaticen puerum docti docuere latinu
Cura tui fuerat maxima nancypatri. Parentum laui rector custosippius Venusinus ut olis custodia. Expulit omne nefas:contulit omne decusCVerba sunt Cassiopes Musae ad Ant.Mancinetiuidetoannis chari parciis in eum cura maxima .at hic posita:ut de te patrem idem agere in filios tuos admoneat C aut sapit:is nihiluis mage curat teste platone Filius Quam natum daris moribus instruere. Incipiat istro finito discerc natus: Filius Quam nati maior sit tibi cura nihil. Ignavum iussit plato quemlibet atq; malignum Filius Puniri: quo sit fortior 5 melior. Quod locuples:*tusis nobilis:atu: decorus Phidae Attamc insipiens:quid nisi caecus crisset Istaec inter Mancineth disticha reperiuntur Inspicus C aut natos generant: laudandi:quiu parcntes:
ui tamen erudiunt etiana: inagis usu probandi. Parentes Si tibi sit natus: Doctori tradete itor Perdocet indoctus: quae dedoceantur oportet. Doctor
52쪽
Plagae Amiduo pueros peccantes uerbere caeder Corrige: nam prauos nimia indulgentia reddit. Plagae Dilecti nati tundendu est corpus acerbe: Ad mala nutritur nimio cui parcis amore. Plagae Erudit instanter natum:qui diligit:at qui Illum odit: Uirgae parcit quaecunt ferendo. Sponte puer nolens studiis impendere curam: Scire minis serutaui pia cogendus acerbis, Saepius indocilesitardosq monere mementor Impetus at Lmmae pueris diuuerbera prosunt. CHaec quid in Mancinelli speculo de moribus habenturi pro filiorum cuiusc curate diliginitia excogitata. Quae uero sequuntur in Sapphica eiusdem habetur Ode:ubi consulitur Uxorem ducendam esse. Filios uotu gQ uilibet uero superos adoret E bono longe melior resultet: Vtili dein utilior parente Progeiates sit. Cum in sit natus Sapiens parentum Gloria aeternum decus A uoluptas: Et deus prolem bene nutrienti Praemia reddati Sint&hi multo magis efferendi Qui suam recte Sobolem parentes Nutriuntra qui genuere solum:
Sit Cato nobis grauior sequendus: Imbuit natum studiis honestis
Ipse Cumprimum puer essὰ coepit
Aptus eisdcm. Filio corami uelut astitisset Virgo vestalisJnihil impudice Dixit aut fecit Cato: Sic agendum Consulo culictis. Parentes chariCatonis
53쪽
ret Themistocles docuit strupenda
Filium:rectu Sonipes gerebat. Ex quo rectus iaciebat hastam Fortiter audens Sie Aristides uoluit doceri Filium:quicquid reliqui sciebant. Vnde uirtutum cumulo comaos Praestitit omnes
Themist dis filius Aristidissi
m parentum Cura in liberos fuist De Liberorum erga parentes Obedientia honore 6 pietate:per Anti Mancinellii
54쪽
Iuniorum officia Parentes cibadi sunt.
Verba o Pythas ora Inaureis Versibus. Titulo primo
Arentes tuos Honora Et Cognatos claros Homines Nutrire Parentes de cet Ucxarcidc Contumeliam in eos in
ferre non decet. . DCE Hierocle super aureis Sthagorae uersibus diu. N Caeteris uero omnibus maxie parentes colemus eos corpora curando omptet' liboc pecunias stippeditando: Iustum cnim e rectum cst ut ab illis commoditatem capiant quos genuerunt de nutrieriit.ltaq; neq; laboribus neu pecuniis pccre debemus Immo haec Omnia parctibus libcter subiicere 5 subministrare. Nihil enim relinquere decet quod ad illorum curami quiete tertineat.Tantom id magis decorum. magis monestum fiet'quanto laboriosius fuerit 6 seruilc..Nam qui haec laete facit:legem uir, tutis seruar: ct naturae charitatem reddit Talis quidemessse debet:qui parentibus tribuendus cst honor. ii Ex PlatoneTitulo tertio. A ccre debent coram senibus iuniores:cedere illis octiet:atq; assiimere: Parcte coli
Parentibus quide fas est primat maxima debita persoluere:putarc .n.qsui debet: omnia qua possidet ore esse qui genuerunt: ci educarunt ita ut illis haec pro uiribus qui' ministrare debeat Primu quid c exiesim bona: lerinde cita; corporis: postiemo quae ad antinupertinent. Haec omnia uidelicet mutuo data 1 sollicias
5 pro curis doloribusJ priscis parcitia in senecta reddens qia maxime indigent in uerbis qui ctia: per
totam uitam Parentes vcneiari maxime dcccit Leuid'
55쪽
enim uerboriam grauissima minet poena:Nam n nibus praeposita eli Nemesis iudicii Angelus huiuscemodi omniuna cossiderati ix: Oportet itaque iratis animum cxplentibus cedere seu uerbis siue rebus id faciant. Non ignorantcs patrem iure admodii filio uabde succensiere: si quando ab eo iniuriam sibi fieri arbistretur. Mortuis uero parentibus monum et a decentissima fiant Annuas quo p curas defunctorii,instaurare decet: Λ noua quottidie repetita memoria semper parente summope honorarerimpendio moderate pro fortuna uicies. Si haec sentabimus:digna ab diissecaeteriscinatura nostra supioribus praemia reportabimuS- Atheniensis hospes h iiii de legibus. CQ uiculas pulsit se parentes condemnabatur:primum perpetuo exulet:deinde ex a sacris omnibus arceatur. quibus si minus abstineat: principibus agri uerberi bus Et omnino utcui uoluerint plera aturri si ab exilio reuertat morte peccata luat. Quisqkucro liber cuhuiusmodi hoine comede aut bibet:uel aliquo pacto una uicil geret: aut tanget aut sponte loquetur is nec in tena plum ingrediatur: nec in forti: nec omnino inimitalc proficiscatur:antes mundetur Putare nam debet scelerato se commercio contaminatu3 auod si non obtempσauerit:sed ciuitarena ct templa inissicoinquinet: huictinui magistratus fieri hoc senserit: nisi confestim punie maximarus iniuriaru3 reus est habendus Idem libro viiii.de legibus. CParentes negligere nec Deus nec homo mentis compos ii unil consulet. Existimandum que,st senullus ud is magis honorandum simulacru habere nos posse j patres β. auos senio consectos matres' simi iter. Qibus honoratis Deus gaudet: auocirca sterga parentes auos caeteros et huiusmodi recte sic earit: is ad deos sibi conciliandos simulacrorum omniin
optima possidet d demti.x de legibus. Nemesis Patientia Sepulcra
56쪽
Oedipus coteptus a filiis: ea illis imprecatus est: quae exaudita effectas ab diis/apud omnes scrutur. Amyntora quo p phoenici filio iratum illi maledixisse ferui: Et hippolyto thesea:plurimosin alios aliis:auibus aptis imum factum est :ab diis pces parentum aduersus filios exaudiri Nihil enim impcatione parentis no iniuria pernitiosius filio Nemo uero quu pater aut mater ab eo contemnitur tunc solum 'ab deo pulci orationes eorum secundum naturam exaudiri: sed quum thonoratur.ac ideo quum laetiores bona liberis ab diis petuntiexaudiri cos similiter existimare dcbemus: At
ideo nobis aequa inde distoribui: nam aliter in bonis distribuendis iusti non essent:quod longe ab diis abμ esse neccesse est. Idem ibidem. Curent igitur filii ne parentum imprecationes recipiant: quod quidem erit: si illo no negligct: sed amauerit honorauerit fouerit. Ex Aristotele. Ti .iiii.ptimus ille quidem est:ex sese stola nouit Is rursus bonusi: paret qui recta Oncta. At qui ex se nescit: cuia nec porrigit aures bonaicipiat: lemcs,5 inutilis ille est 1 Haec nesiodi carmia Aristoteles .h.i Eth.posuit. Tu crm fili paretii monitisic disciplinae obsequiu 'sta quo
sonus at ii sapiens non auicna demens N inutilis fias. Et qui trahebatur a filio: sistere iubebat i ostio esse e .n. patrem eousq; traxisse diccbata dem Aristotelesti .vii. Eth. Inde tu fili charis parentibus inauria quapias caue inferas: Nam ut Tercutius cribit olum rerum iis
Vicissitudo. cissitudo est: hinc cic a filiis id recipies quod tuis pares Deus estiuostus Sapiens Bonu SIndocilis Pater tractustibus dedcris Deo dimittetite: cui ola patent de nefas Unde optime Naso inquit ii .i. de arte. Expedit esse deos ci ut expedit:cisse putemus Dentur in antiquos thura merum focos Nec secura quies illos sumilis a sopori Detinet: innocui uiuitelnumen adest.
57쪽
Nemo enim una dignum reddere potest: sed qui quo Gratus
ad potest obsequit bonus 6 equus csse uidetur. 1uas Propter uidebitur patrem quidem non licere filio abdicare: filium autem pati inicere: lcbentem cnim ted: dere oportet. At quicquid egerit: nihil una iis dignu3 fecerit:quae a Patre susca pit quare semper debet edes libro octauo Ethicorum. Honorem parentibus ut diis tribuere oporici Omniquo seniori honor est tribuendusi Allurgendo Loocusve cedendoseci talibus Idem libro nono EthicoF. Parciatibus
Ex Hieronymo sancto de Officiis
Liberoruterga parentes Tit quinto. N Libro Exodi ita scriptum est diuino
imperio: Honora patrem tuum 5 mastrem tuam sicut praecepit tibi dominus
ut bene sit tibi: Et longae sis ita super
terram. uam dominus deus tuus tibi Parentes
honorandi dabit. Audite filii salutiferam iussione : pracccptans affectu debiti amoris implete. Seruite patribus fusturi patres: Et matres uestras tenera diliRite pietate. Nemo patrem asperis uerbis laedat hoc tiliorum ora Verba loquantumquod parentes delectat audire. Praebeatur patribus amori mixta formido qui prima nobis sunt Timor causa nastendi. Matribus quom debita; impendite res Mattis
uerentiam: quae in ulcro pondus uestri corporis tolcis rarunt. auid ipsa memore nutrimenta 6 tenera infantiae dulces iniuriassitaq; parctibus nemo potest reddere: l aod debetur. Irreuerens auic filius quid ab donnirio cupectet Salomonis dicta testantur. Contunis, filius consliis affinens patrem 6 contemnens senectam iis tumeliosus confandetur: N in opprobriis crit filius derelinquens custodire disciplina patris meditabitur sermones mas litiae Malediccnti patrem 5 matrem, CXtinguetur u
men Et pupillae oculorum eius uidebunt Tenebras.
58쪽
Aspectus Gloria Obedire Obediens
Studiosi Pudor Pracceptor Audi fili patrem: qui te claui triac contempsers quia
senuit mater tua. Pareat patri lingum quam gonuit Et matrem suam iacmo crvdcli uerbo inrcutiat. Men croscripturae sulciae: ubi spiritu sancto k quente dici uisl Qui maledixerit patii aut matra morte mor a Pur. Memento ergo parcntum csse: φ tali sis: quoru manibus crementa sumpsisti Sit tibi grata ipsorum salus: civibus charior est uita tuam propria: cdde uicem Olcndae pietatis Si quicquam sapitis filii: eo animo uidere conerabiles facies quo uos ipsi cotis iciunt tueatur parentum senectus ci factis corum uicissitudo reddatur: habet enim quandam Sene tus infantiam .haec ex hieronymo de officiis liberorum erga parentes. Ex. P. . Paulo Vergerio. Tit vi. Vnino liberalis ingenii primu argumentiacst: st udio laudis excitati: iccndiq amos ploriae Unde oritur genetos a quaeda intizdia:&- sine odio de laude probitate a coictio Proximu uer parere libet iter maioribus nec esse beneo monentibus contumaces .ma ut equi cliorcs ad pu/gnam habentur: qui faciles sunt manu regi: ad tuba/rum clangorem arrectis auribus exultant. ita qui iuue num bene audiunt monitoribus in laudati excitantur
ad bonum 'uberis spem frugis seri cir se uidentur. Et quemadmodum Equi curslarcs mcli Orcs habent: qui dat signo protinus exiliunt: nec calcariunt stimustos laut flagellorum plagas morati subsistunt: ita Ado/lescentes qui costitutis noris ad solita studia inter mi saet paulisper exercitia Alacres sim monito redeui. CVerecundia in tenella aetate signum optam ha bene is tur habensim obiurgati erubescant: casticiati fiant meliores: suo' prccceptorcs ament nam Udiscipli. nam amari iudicio est.
59쪽
CBoiiae indolis iuuenes dicimus: qui effigie ipsa oris de Indoles gestu caeterisq; actibus spem de se bonam polliceri
Bene praecipiebat a Socrate: ut Adolesccntes in spe. Speculumculo suam imaginem crebro contemplarenturiea fratione ut hi quibus inesset specie dignitas uitus illa nodehonestarent. aui ucro deformiori specie uiderenturiformosos se uirtutibus reddere curarent. Senibus ac maioribus natu plurimum reuerentiae ad Senes hiberi conuenit:co' parentum prope Ioco existima honorandi re aut ergo iuuenes libenter senibus haerent: nec ab his facile discedunt: a quibus proficere possunt:ii, temere uelle uidentur aetate uirtute praeuenire.
Ante ola siquidifices de doctrinis uolamus,conuisermonis habedic ratio .Et curadu ne du maiora pse Gramatica.simur turpiter 1 minoribus labi uideamur.CProxime Dialectica huic disputandi ratio adhibeda est:per quam quid uerum falsum uessit-facile argumentando quaerimus. Rhetorica uero tertia est inter rationales disciplis Rhetoricanas:per quam artificiosa quaeritur eloquentia.CProxixima huic est poetica: cuius studium dos conferre pili Poeticarimum N ad uita; δ ad orationem potest: ad delectationem tamen magis uidetur accomodata.CArs uero Mussica Musicae nam de ea audientem delera at magia quo: dam apud graecos honore habebatur Nec putabatur quisqua liberaliter eruditus: nis cantu ci fidibus: Qua ob rem Socrates ut ipse senex didicit ita ingenuos adolescentes erudiri in his iussit CDe numeris ratio Arithmetica Arida metica dicta e CDe magnitudinibus quae eo , Geometria.
metria est appellata CSed de illa quoq; pulcherrimat Astrologia
quae de siderum motibus magnitudinibus ac distanstiis pertractat.CMaxime uero scicialia de natura into Physica Iera ui humano consona atq; conformis est: per quam
naultoru quidem positimus causas reddere C Medicia medicina
60쪽
Docere Studium Alexander Caesar
etiam est A cognitu pulcherrima ct ad salutem corporum comodisi ima Verum excercitii; habet minime
liberale. CLegum peritia publice priuatimq; utilis est de magis ubiq; honori habetur di ipsa quidem a m Oserat philosophia dcriuata cst: quemadmoduῖ Ina rati medicina CScientia uero diuina est de causis altissinais 5 rebus: quae semotae a nostris sensibus: quastelligentia tantum attingimus. Principales taci di sciplinas fere connumerauimus omnes: non quo unis cui I; Omnes necesssiario apprehcndedae sint ut doctus tandem aut sit, aut habeat, Sed ut ad quaa quisui aptissinaus erilleam potissamum amplectatur. Dcdoctrinis autem non videmur id scire:quod no memoriter stumus:aut non facile reminisci possumus. Proderit autem 5 de comunibus studiis una cum so idalibus crebro conferre: acuit enim ingenium Disputatio linguam crudit: memoriamur confirmat. Ac nomodo multa disputando discimus sed en didicimus melius scimus aptius loquimur ci firmius recordas mur. CSedic alios quoq; docendo quae scimus non parum 6 ipsi iuuabimur optimuinanu proficiendi genus est docere:quod didiceris. CSingulis autem diebus statutas horas litteris dabimus:nco negocio ullo abstrahemur uo minus aliouid quonidi lcgamus: Nam si Alexandor in castris plurimum cetitare solesbat: Si Caeser cum cxccrcitu proficiscens libros scribebat: Et Augustus mutincias bcllo rem tantam adortus sempc tam in castris legere aut scribere quottidie declamitare consuevcrat Q uid poterit urbano octo interuenire quod nos diu prorsus ab littera studiis auocet CPrimiam itaq; praeceptum cst id potissismii: ut nequis turpis ludus aut noxius suscipiatur. Nec nisi quantum aut acuat industrian aut corporis uires cxerceat Pila Vcnatio Aucuplum Piscatioque1 delesctatione plurima afficiunt animu uim membIOM