Rationis medendi, in nosocomio practico Vindobonensi

351쪽

bus, solventibus , alvum simul modice moventibus sanatur. Universim an tarthriticum petit. Facies potvloga sanatur solventibus, ecco- proticis, antarthriticis . Gonorrhaea arthritica , stranguria senilis balsam O copaivae vitello ovi subacto sanatur. Pitulis balsamicis , therebinthina cocta in pilulas redacta. item cantharidum tinctura perina eo illita , item

interne assumpta . Vomitus a recurrente podagra compescitur

opio, rheriaca , sudoriferis potulentis , iisque spiritu ofioribus . Tinctura cinamomi , ad ringentibus simul, uti tinctura succi catechu, actu frigidis , potu glaciali, glacie scrobiculo adplicata ,

esu glaciei Gefrornes ) . Quidquid enim pedi podagrico adplicatum

podagram inde fugat, idem etiam adplicatum ventriculo idem praestabit , si podagra sit ad

ventriculum delata. Interea pedi antea podagrico balnea admovenda , emollientia, irritantia. Vesoans scrobiculo admotum reliqua reme. dia adiuvabit . Subinde retropressa podagra iterum deponitur ad artus extremos. Subinde autem sensin sine Jensu fatiscit , quin redeat ad artus . Diurrhaea , dysenteria longa , arthritica tollitur sudoriseris, theriaca , vesicante , equitatione , na

tatione .

Capiti infidens arthritis poscit ad nuchami velicans, actu frigida fomenta ad caput. Diapho

i retica . Alvi delectiones.

Convulso multiplex a materie arthritica pe- l tit vescans, optata , balnea tepida , seu fomenta . Haec

352쪽

Haec de arthritido hoc anno dicta sunt . Plura suppeterent in eandem rem proponenda , ni haec suffectura existimarem, et nisi plura adhue restarent de febribus exponenda .

353쪽

FEBREM RHEUMATICAM,

Ad morbos, qui nostra aecate latius dominantur, et aegrorum aeque patientiam , ac medico rum industriam vexant, rheumaticae, arthriticae

que affectiones potissimum pertinent. Quamvis autem utrumque malum re ipsa , ut pollea videbimus , haud differant , iuvabit tamen hasce aegritudines seorsum contemplari , ut cognitio , medendique methodus, quam huius morbi versa

354쪽

tile ingenium non raro difficilem atque periculosam raddit , clarius pateat . Atque primo quidem in limine medicorum lis orta est , an congeneres moibi sint rheumatismus ac arthritis. Vami varium discrimen interutrumque morbum posuere . Aliqui ab ex torno habita notas desumebant, e quibus tamen magis quid timendum sperandumve . quam quid agendam sit, concluditur. Damus utique, homines

iubinde per totam vitam unica tantum vice rheu

matismo assici , contra ac arthritide fieri solet; at nulla inde indicatio derivari poterit. Alii sebrim theumatismo semper iunctam esse asserunt, aliis interim id negantibus. Atque ipse Sydenhaintis arthritidem a rheumatismo differis re contendit , quod illa absque febre plerumque sit, febris saltem dolorem sequatur . At neque hoc praeticam morbi ideam suppeditat . M. ebridius arthritidem a rheumatismo, ut variolae a morbillis, id est, non sorma tantum,

sed re ipsa differre , auctor est , Sed immemor

erat vir doctissimus , rheumatis aios in arthritides saepissime mutari , atque luvenes aetate Vegeta rheumatismis vexari solitos , aetate magis prove cta arthritico ν evade se . Neque illae differentiae , quae a contagiosa arthritidis natura , a laesa ventriculi facultate tanquam certo prodromo articularis morbi, aut materie calcarea , quae ex variis corporum arthriticorum locis subinde elicitur, peti solent , maioris usus sunt , cum partim incerta, imo etiam falsa sint . Cum itaque facilis morbi unius in alterum transmutatio observetur, haud puto ingen: um

355쪽

horum morborum dispar esse ; atque si aliquod sit discrimen inter rheumatismum et arthritidem , id omne a varia causa excitantis indole derivandum esse arbitror . Uterque enim morbus id commune habet , ut a Plethora acri oriatur; proprius tamen cuilibet morbo modus inest, quo acredo haec generatur , et corpori inhaeret .

Si plethora haec aeris a causa potissimum

externa , eoque transitoria , producatur, rheu -mδtismus oritur ; cuius rei exemplum in perfrigerio , frequentissima rheumatismorum causa, habemus. Morbi materia tunc ad articulos, ad iliorum interstitia aut alias partes facile decumbit. Verum si humorum acris degeneratio a vita

otiosa , victu lauto . veneris abusu , animi adsectibus , etc. , aut vitio haereditario in tium du-Xerit , tanta scilicet visceribus Iabe inducta , ut illa natu alis sanguinis humorumque blandities absit ; omnis tunc dolor ab illo acri productus , tensivus, presi orius , punctorius , lancinan S, pura

gens , cum vel absque tumore aut rubore, et in quacuaque corporis parte , arthritis audit.

Et li haec etiam rheumatismi et arthritidis distinct o , qud agendum sit, non suggerat, ad

progno sim tamen statuendam plurimum utilitatis habet ; uti enim in rheumatismo a leviori causa, eaque minus pertinaciter sano caeteroquin corpori inhaerente , nato, sanitatem aegris faei leprom ttimus: ita in arthritide , ubi maior humorum a nativa blanditio recessus, et gravior solidarum partium labes iungitur , malum non ualitantum alterive parti inhaeret , dimata causa

brevi abigendum , sed de morbo totius substautiae

356쪽

tiae nunc agitur , non nisi mutata quoque icta morbi subitantia per sanando.

VARIAE SPECIES RHEUMATISMI

Inter omnes species rheumatismi, rheumatismus inflammatorius, a Sydenhamo a) graphice de-1cri pius. frequentissime occurrit. Quomodo .in-s immatio rheumatica a vera differat, a Stollio pluribus in locis explicatum legitur. De sanguine tamen id notandum: et si rheumaticorum sanguis crusta ut plurimum diffusa tectus sit, tamen et hic phoenomenorum anomalia subinde Observatur . lli. v. JMeten b) , narrat hi storias morborum inflammatorio - rheumaticorum gravi Dsmorum, quin tamen in sanguine, etiam repetitis vicibus detracto, crusta apparuerit. DescrIbit etiam pleuritidem inflammatori O- rheumatl-cam ; dolor enim repente, una cum febre incidit, et symptomata paulo mitiora, quo iterum rheumaticae inflaminationes a genuina differunt. Sanguis una die bis detractus nullam crustam exhibuit. Eodem libro rheumaticam inflammationem epide micam describit; ubi sanguis absque crusta. Ad rheumatismum inflammatorium is etlam pestiuet, qui seminas menstrais proxime emansuris affligit. Insignis est in rheumatismis inflammatoriis topica sangum is per hirudines evacuatio at requiritur, ut nou nimis parca copia adplicentur .

357쪽

Essicax etiam remedium in scar ficatii, ne habOt sis , attamen profunda st incilio , qtia cauti laneglecta , serme nihil sanguinis ciuuit, ut i r.

faciei depon tur, pracl rtim unius lateris. At loco doloris quaedam in. a. obilitatis species remanet, reliquo corpore samssimo. Moibus hic haud infrequens eii , atque non nili cognita rheumatis indole cognoicitur. Nulla ex apparatu antiparalytico latus, neque valeriana, neque cor teX medetur, morbus sub horum ulu continuo increscit , aut, quod si equentius contingit, nec- quidquam mutatur . menius iam hanc musculorum faciei paralysis pertinaciam notavit . EXemplum babemus viri, qui ex pe frigerio bis sibi

hanc aegritudinem contraxerat. Prima vice sub usu remediorum stimulantium diu absque levamines morbum traxit; malum tandem sponte fatiscebat:

l altera autem vice , eodem vitio , ex eadem cau- il sa contracto , facta venae sectione, et balneo pei dum , mox sanatus est . Rheumatisnatim biliostim apud Stollium a) dei scriptum legimus . y Adulta aestate, atque ini- rio autu ui, quo morbi gastrici biliosi domitii - um obtinet, rheumatismus biliosus frequentissimus .a est , in his praecipue , qui ex morbo bilioso a convaluerunt , si forte durante morbo aut nulla, aut non iussiciens per vomitum atque alvum biliosae saburrae evacuatio fuerit instituta . Post dysenter iam biliosam adstringentibus optatisque praemature sublatam , post febres autumnales Pars V. Z prae-

358쪽

;ue ADNOTATIONES IN FEBREM

praecoci corticis ulu sumaminatus, praecipue vero , si in te in pestivis sudoribus materies versus corporis superficiem suerat determinata , frequentissimos vidi rheumaticos dolores diuturnos, et plerumque absque febre . Solventia, alvum leniter ducentia, frictiones, Omniaque ea, quae materiam haerentem in motum agunt, balnea mineralia, succi herbarum antis corbuticarum, gummi ferulacea omnem paginam absolvebaut . Idern etiam inter rheumatismos inflammatorios , et biliosos discrimen a Schroedero ab luculenter expositum est . Cum rheumatismo bilioso is etiam coniunctus est , quem Sydenhamus ex nimis diuturno corticis usu provenire arbitrabatur; verum non cortex , ut recte animadvertit Stollius , sed usus eius praematurus ante requisitam materiae sebrilis coctionem , et evacuationem hosce rheumaticos dolores genuit . Rheumata periodica Stollius quoque observavit , cortice sanatos. v Hoc mense Ianuario 1 79. odontalgiae frequentes fuere , quae primo Continuae erant , dem remiserunt, ita , ut laterdiu vix, et mitissime, atque per vices afligerent, noctu vero crudelissime aegros exercitarent, donec sub auroram denuo mite icerent : nil proluit, nisi praemisso solvente salinoque remedio cortex peruvianus ; qui minori doli, et citius has odon-talgias compressit , quam alias solet intermittentes comprimere. 9 Rat. Med. P. II l. pag. TU a Schroeffer opus Q. V. I. p. 68.

359쪽

TUMORES RHEUMATICI.

Tu mores, qui corpora theumatismo assecta occupant , non uno modo se habent . Nonnunquam , quam primum comparent , fluctuatio in iis percipitur . aliquando id saepius, aut etiam

omnino non contingit. Hi tumores podagram nonnunquam praecedunt, aut sequuntur, quos, ne externi S remediis, neque internis retro pellas ,

Badii ius hortatur a . Tumores, qui circa finem Compareat, et tarde discutiuntur , spem faciunt, ut aegri per longiora intervalla a podagra immunes maneant b) . Tumores hi rheumatici, atque arthritici sanguinis missionem, solus emollientes, maXime autem hirudines poscunt , quibus dolores talium

tumorum non raro incantamenti adinstar sopiuntur. Becte itaque Paulus Aegineta monuit es Cum viscida et crassa materia praecellit , car diaca adserunt praesidia ς acri autem et set ventiori humoris qualitate superante, refrigerantibus placantur dolores. v Frequens ceterum , chirurgorum praesertim error est, qui talibus tumoribus conspicuis, rheumaticam articulorum affectionem vi externae illatae adscribunt; atque Pauli Aeginetae temporibus hunc errorem frequentissimum fuis e scimus: ' Cum quidam ex prolapsu , aut propulsationibus, aut luxationibus, aut id genus, pii mam

360쪽

tecedente interim in corpore materia , quae an tea quiescebat, sed quam evidens causa movet .s L. III. Cap. I 8, p. a 99 Summam denique rheumatismorum cum dysenteria assinitatem intercedere, illustris . Sisitenti observationibus comprobatur. a) Viderat is Lugduni dat ivorum anno II; o. epidemicam biliosam febrim , quae per aliquot iam annos stationem tenuit. Mense lutio huius anni magis saevit haec blbola , atque intestina praecipue longis alvi su-xibus assigebantur . Accessit inconstans tempestas , unde transpiratio plurima impedita . Nullae tunc dysenteriae. At mense primum Octobris , aere licet maxime sereno, dysenteriae prodibant , regnantibus una doloribus rheumaticis , pleuritide , coryga , odontaigiis , catarrhis . Miratunc inter hos morbos relatio observabatur, cum enim ratiores dysenteriae erant, infrequens etiam

rheumatismus.

Non est animus historiam scribere, atque

Omnia excerpere, quae apud graecos, romanosque scriptores de articulari morbo leguntur, aliqua tamen adnotare non superfluum esse existi

Podagram Alexandri Tralliani tempore frequentius homines vexasse, ex Freindii bb historia patet et v In tractanda podagra , de qua ni