장음표시 사용
11쪽
carmen philosophicum, cui titulus est Aha -ὐGO,' quo vix aliud ullum sapientiae et sanctitatis laude per
totam Indiam celebratius exstat. Eius argumentum
omnibus, qui philosophiae historiam, non solum apud Graecos, sed etiam spud. antiquos Asiae populos imVestigare operae pretium ducunt, dudum innotuerat eleganti interpretatione Anglica viri clarissimi Carolira hina, quae anno seculi proxime elapsi octogesimo
quinto prodiit; sed ut ipsi vatis divini verba legero
possent, id paucis admodum viris doctis inter nostrates, Europaeos dico, obtigerat. Editus quidem est Bh gavad-Gltae textus Calcutiae, anno aerae a Vihramu-ditya dicta I 865, qui incidit in A. S. I 8o8; sed nescio quo casu, Plerisque sortasse exemplaribus Per ipsam Indiam divenditis, post paucos annos rarissima haec editio est facta. Mihi quidem sedulo anquirenti quidquid librorum Sanscritorum uspiam typis eXcu- sum suit, huno librum comparandi nunquam Sese Ο - casio obtulit, nec prostat is hodio Londini apud bibliopolaa Soeietatis mercatorum in Indiam orientalem commeantium, instructos eos alioquin amplissima Iibrorum Asiaticorum copia. Hoc ipsum exemplar, o quo textum castigalius exprimendum curavi, debeo sau ri viri mihi amicissimi, et disciplinae Brahmanicae a prime studiosi, C. Fauriel. Spero igitur, mE haud inutilem operam collocasse in aditu parando facili ad cammen editum licet, pro quasi inedito tamen habendum.. Iam aliquot annis ante quam hoc consilium cepissem, priores Bhagavad-Gllae lectiones e codici-
12쪽
iterum eosdem evolvi, et diligenter cum editione CH-cuttensi contuli. Scalet haec mendis, quorum plera quo quidem sunt eiusmodi, ut qui vel mediocriter grammaticam Sanscritam calleat, lacili negotio ea Correxerit. Alia tamen vel doctiori negotium facessere
Possint. Tutius omnino visum est codicum fido et auctoritate potius quam Coniecturis, quantumvis eae in Promptu essent, veram Iectionem instaurare. Praeterea desiderio sagrabam per me ipsum cognoscendi, num idem Bli avad-Gltae accidisset, quod aliis vetustis Indorum libris, praesertim Hilopadeso et carminibus epicis accidisse sciebam: nempe ut in diversis codici hus ΜSctis versus integri, interdum etiam Plurium versuum complexus vel valde immutati legantur, vel transpositi, alia sint omissa, alia addita et interpolata. Mox cum gaudio haud mediocri depro-hendi, in carmino hoc nostro nullam esse codicum discrepantiam, ne in minimis quidem, et quas sine
sententiae, verborum structurae, metrique damno V Tiari potuissent. Quo mirifico codicum consensu, tum Parisiacorum inter se, tum cum exemplari, unde editio Calcuttensis expressa est, tum denique cum eo, quod V.CI. Carolus IViuina Varanasiae, dum interpretationem suam concinnabat, ante oculos habuit; consensu codicum, inquam, qui sine dubio in diversissimis Indiae paritibus scripti fuero: certo certius comprobatur, textum Bhagavstd-Gltae ad nostram usque aetatem religiosissimo essΘ servatum, et carmen nobilissimum plane latct nos
habere, qualo divino vatis prisci ore olim effusum id fuerat. Hoc idem Ex ipso carminis tenoret magis
13쪽
etiam apparet. Circumscriptum id est, quod neminem adhuc animadvertisse miror, numero distichorum Persecto et pleno, septingenario: haud sane fortuito, sed, si quid ego video, certo poetae consilio, ne quidquam aut addere temere, aut demero inde liceret. Ratio philosophica interdum est paullo obscurior, quod nec seti aliter poterat in rebus tam Iongo a sensu
hominum communi remotis poetico sermone exorna
dis. Ne Xus praesertim sententiarum, dum Poeta, brevitati studens, multa transilit cogitatione lectoris supplenda, non ubivis primo adspectu facile intelligitur. Nihil tamen uspiam in toto carmine deprehendi, quod lacerum sit, mutilum Vel corruptum. Quae quum ita se habeant, patet, editorem, qui in eiusmodi Iibro ingenio abuti voluerit ad sollicita das lectiones probas, non ardetionis modo Partes a turum fore, sed gravo quoque piaculum contra antiquitatis auctoritatem admissurum. Restabat Provincia, modica quidem ea et angusta, cui tamen administrandae sedulam dedi operam, ut eruditia fidem meam ac diligontiam approbarem. Tacito sustuli menda editionis Calcuttensis ; attamen, si quis sorte, cui neo
vehementer succenso em) docto cuidam Brachmano,
Calcuttae degenti, plus fidei haberet quam mihi, ut
is suo iudicio uti Possot, Omnium, in quibus nostra editio ab illa discrepat, indicem ad calcem adieci. Manifestos calami lapsus, a quibus nullus sere Codex MSctus prorsus est immunis, onotaVeram quidem, sed ut chartae et lectoris taedio parcerem, silentio Praetermisi. De Paucis, quae variae lectionis nomi-
14쪽
ne vere digna sunt visa, in Adnotasionibus crificis disputavi, ita tamen, ut nihil eorum, etsi potiora arbitrabar, in textum inferrem, dummodo tolerabilis
esset lectio CaIcultensis. Codices Parisiaci quatuor sunt numero, omnes chartacei et Eleganter litteris Devanagaricis exarati, quorum nunc sigia accuratius sunt exponenda, ut te
tor, Bibliothecam Franciae Regis aditurus, haud dubitanter eos cum excerptis meis conferro Possit.
A. in Catalogo Hamiltoniano Codd. Mss. Sanscrito rum Bibl. Rog. Paris. locum sextum inter De-V agaricos occupat, inscriptus chartae octuplicatae in transversum positae. Exhibet textum Bhagavad-Gllao cum Ses rara - εν minia eo-mentario, cui titulus est Subh dist. B. in Catalogo Hamiltoniano numero VII notatus, scriptus est forma minima, ita ut quaevis pagina non ultra quinque lineas capiat, ornatus pi turis quibusdam miniatis. Amplectitur quinque Gemmas, i. e. quinque episOdia e Mahablistrato, insigni pietatis fama celebrata, inter quae Bha-gavad-Glta principem Iocum obtinet. C. itidem forma minima, praecedenti est simillimus, saetis tamen eo indicio distinguitur, quod Bh
gavad-Gliae textum solum continet, nec Picturis ornatus estin. non recensetur in Cat. Hamilton. , nuper d mum emtus Cum compluribus aliis Codd. M Setia
Sanseritis ex libris viri de Iitteris Indicis, quas et utpote homini militari non nisi per interpretes
15쪽
Odiscere vacaverat, liberali quodam studio o
timo meriti, De Polior, olim tribuni militum apud Anglos, deinde apud Indiae, qui tuno fuit,
imperatorem. Codex hic literis erassioribus Exaratus in charta, nisi fallor, non ab opificibus Indicis praeparata, sed ex Europa allata,
a minus docta manu prosectus est, non tamen Plane contemnendus. Omnino Codd. B. et C. optimae sunt notae; Cod. x commentario sesis Commendat, ceterum castigata scriptura hosco
NE cuiusquam in Bhagavad-Glino textu navatam operam invidioso dissimulasso videar, verbo monen odum est de excerptis ex hoc carmine, quae Oth rus Frank, professor Herbipolitanus, Chrestomauilao suae Sanscritae Parti secundae inseruit. Prodierunt ea anno 182I, quo tempore iam omnia praesidia ad editionem meam concinnandam paraveram: sed etiamsi multo prius in manus meas venissent, nihil quidquam in illis mo visurum fuisse arbitror, quod ab instituto meo deterrere me Posset. Exhibet Frankius, nescio quo consilio, carmen a Capite et fine mancum: priorum quatuor lectionum loca Selecta, sequentes usquo in tertiam decimam integras. Harum textum dedit nudum sine ulla animadversione; Priorum excerptis interpretationem addidit: quam si quis intelligit, nae eum me sagaciorem esse, Iibenter sale . Sustulit nonnulla menda oditionis Calcutiensis, multo plura subsistere Passus est, novos erro res de suo haud paucos numero invexit: de quibus
16쪽
omnibus Iectorem ne verbo quidem commonefecit. Ceterum in scribendi ratione, quatenus ea scribentis arbitrio permittitur, presse sequutus est Editionem Calcuttensem, servavit etiam morem istum, de quo mox agemus, incommodum sane, verba Per integros versus continuandi. Apparet, eum nullo alio ex fonte, quam ex hoc, textum suum derivasse. Addo, quod paginae huius Chrestomathiae squalent litterarum, quas, editor lithographice exprimendas curavit, Portentosa quadam deformitate. Tantopere abhorrent litteras Frankiana a sormis consuetis, tam malo et confuso sunt delineatae, ut vel exercitatissimum vario codicum charactere lectorem, nedum tironem, morari possinti Ipsum Ganesam, litterarum inventorem, si hasce inspicero posset, naso isto suo elephantino fas sidioso inde avorso, puto clamaturum emo, nec DIsnee hominibus eiusmodi litteras legendas .debere Pr poni. Qua in Te nulla tamen est artis Iistographicaoeulpa: siquidem Ber lenius noster, Prosessor Vratis-laviensis, lithographice expressis nuper, in usum Ruditorum suorum, aliquot Hilopadisi paginis, ostendit, id elegantissime, et ita quidem, ut ipso adspeetu Ii oblectentur, fieri P Se. Iam devenio ad nostram scribendi vocabula San- sorita rationem, quae in omnia diversa abit ab editione Calcuttensi Bhagavad-Gllae, ceterorumque Iibrorum, qui cura Brachmanum doctorum ibid- Pr diere. Non tamen in textu hae ex parte ordinando arbitrio meo licenter indulsi, sed sequutus sum tum exemplum virorum doctorum, qui hucusque libros
17쪽
Sanscritos edidere: Carσi et Marshmanni, Colebroo-kii, Caroli milhins et nostratis Ampii; tum consuetudinem , quam in codicibus Devanagaricis dominari observavi. Nam quod librarii Indici vocabula per
integros versus continuant, id non fit ex ullo grammaticae artis Praecepto, sed ut chartae parcatur, de quo nos minime solliciti sumus.
Nihil est, quod perspicuitati et facilitati Iegendi
magis obstet : fac enim, lectorem grammaticam linguae Sa critae et omnem dictionum copiam tam probe memoria tenere, ut sino ulla haesitatione infinitum paene litterarum complexum in membra sua dispescere possit, ipsorum tamen oculorum errore, quaEmens discrevit, denuo confundentur. Vel in sermone Patrio quemvis haesurum essB arbitror, si quid copu- Iaiis sine intervallo litteris scriptum subito recitandum ei proponeretur. Praeterea eis libri Sanscriti eduntur, qui summam istam linguaa dissicillimae saeuitatem nondum sunt adepti. Quamobrem magno consensu viri docti, quos Supra memoraVi, Censuere, separanda esse scribendo verba, quatenus rite separari Possent. Notum autem est, in sermone Sanscrito Permulta, vocalitatis cuiusdam gratia, dum littera finalis et initialis sequentis vocabuli aut coalescunt aut variis modis sese invicem afficiunt, inter se copulari, quae grammatice sunt seiuncta. In hisce si hanc regulam ponamus, ubicunquis aliquid mutatum sit in litteris contiguis, vocabula scrip tione esse continuanda, ne scilicet effectus a caussa sua divellatur, nimis arctis snibus circumscribenda laret
18쪽
separandi iacultas. Salius est igitur, naturales pronuntiandi leges solas spectare. Recte monuit BOppius in Praelatione sua ad epi- sodium de Naia , quae in vocalem desinunt et a eonsonanto excipiuntur, rite separari Posse I consonantem finalem contra cum vocali sequenti in unam syllabam coalescere. Quod si consonans in fine vocabuli ab alia consonante excipitur , quoties Prior aut reapse est tenuis, aut in tenuem sitit, licet eam apocopes signo apposito a sequenti vocabulo separare; media finalia vero, sive tenuis in mediam emollita, eget ope Iitterae sonorae, ut rite pronuntiari possit. Hoc et inde patet, quod Indi in fine versuum, ubi coniunctio sititerarum Cessat, mediam semper in tenuem comm tant.
Excipienda tamen est conversio spiritus finalis
ieIRM in sibilantem vel repha superscriptum: haeo
enim coniunctionem vocabulorum Postulat, etiamsi, ad nostrum quidem sensum, pronuntiatione ea plane sunt distincta. Spiritus finalis variis conversionibus est obnoxius, quae suis quaeque regulis determinantur. Id solum scribentis arbitrio est relictum, ut ante sibilantes aut Iocum suum tueri spiritus, aut in eam tibilantem , qua excipitur, transire possit.
Diversa est lex puneti superscripti quod per macilem mutabilem optimo definiri potesti
Id mutare non licet ante Iitteras quasdam: semivoc les , sibilantes et adspirationem; anto vocales necessario in ultimam labialem convertitur ; ante cons
19쪽
nantes quinque ordinum aut scribi potest, aut converti in nasalem eius ordinis, a quo excipitur. In editionibus Iibrorum Sanscritorum Calcuttensibus convertitur sere semper spiritus finalis ante sibilantes, et
punctum superscriptum ante consonantes proprie aio dictas. Huno morem nequaquam agnoscunt codices
litteris Devanagaricis exarati, quotquot mihi quidem evolvere obtigit, et, nisi fallor, o scriptura Benga
sica is irrepsit in Devanagaricam. Repudiandum censui, quoniam magnopero obstat separationi vocabulorum. Habet et hoc incommodi, quod notae terminationes, quasi aliam subindo personam induentes, lectorem minus exercitatum specio quadam nova atque incognita deludunt. Peccant librarii in codicibus Diu naganicis alteram in partem , quod puncto superscripto pro mero scripturae compendio in ipso simplicium v cabulorum corpore abutuntur, dum scribunt e . gr.
Udiel pro , ubi re vera non mutabilis est
nasalis, sed definita, quae nunquam loco suo moveri Possit. Princeps orthographiae Sanscritae lex est, Pronuntiationem quam fidelissimo exprimere. Sed luserunt in ea Indorum grammatici, et inepta sua sedulitate id effecerunt, ut rem, per se planissimam, in tricatam et confusam redderent. Sussiciat exemplum, quod vir clarissimus T. H. Glabrooks in Gramma-
tica sua p. 5o adnotavit; vocabulum mitti secundum quorundam grammaticorum Praecepta centum et octo diversis modis scribi posse. Haec merao Sunt nugae et vana subtilitatis ostentatio. Bene nobiscum
20쪽
aelum est, quod librarii, ad finem laboris sui prope- Perantes , eiusmodi commenta non curarunti Quid attinet, quaeso, litteras cumulare, quae nec distincto pronuntiari, neque nuditu percipi possunt, nec denique ad quantitatem definiendam quidquam valent, rationem vero etymologicam plane turhant atque evertunt 3 Quotiescunque pluribus modis scribere licet, simplicissimum praeserendum esse existimo. Quarct citra necessitatem geminatas litteras exulare iussi, eas contra, quae certa quadam derivandi regula nituntur,
accuratct conservaUi. Ex. gr. minus recte scribitur
PII AH ΗΠ , qualia passim tamen in libris editis
leguntur, Pro et sic porro. Haud mediocrem ad perspicuitatem vim habet
aphaeresis signum ) , quapropter ubique loco suo id
apposui. Librarii istud plerumque negligunt, editores Calcuttenses non raro notam, toties ab ipsis quoquo neglectam, alieno loco apponunt, ex. gr. ut significent, litteram fis vel UI initio voeabuli cum eadem in fine praecedentis in singulam productam esso contractam. Haec omnino non est aphaeresis, sed synaloephe. Verum de orthographia sustus in grammatica disputare oportebit. Vehementer autem est optandum, ut viri docti de hisco minutiis inter se consentiant, nislector, quoties novum librum Sanseritum adierit, diverso scribendi mori adsuescere cogatur. De plurimis inter eos iam convenirE video; de reliquis spero non nimia aeriter disceptatum iri: nihil enim magis displicet castigato cruditorum Europaeorum iudicio ,