장음표시 사용
221쪽
L. i. 9. Hoc aut Senatusconsultum. 113
c colentium.prout in regione vicina aestimat,
sed proprie ea est cuius meminit.l.sed ec loci. tina.Tuni repun Prius autem quam hanc disse rentiam abs uam, intendo singula verba huius ,r I iterae interpraetari. r Primo dum hic dicitur, in ter eosdem parietes. de quibus loquitur dicta. l. i. c. ad. l. Cor. de si . ibi, quae tunc tame temporis domi fuerit, dicta. l. si vero plures. g. interdu. versi quod si ex mediano. is de his qui deiecersit vel eividerunt. l.inter quos in princi &. l. quod
conclaue.in verbo,contignatio. is dedam. insec.
I.si quis fumo. s.sin. ff. ad. l. Aquiliam. dicta.l.sed re loci.=.sin. in verbo,comunibus parietibus. Et ille medius paries quo media seu transuersa contignatio sit, cograticius paries appellatur. l.si fratres.=.idem respondi socius .versi. item Mela. T. Pro socio. quibus adde. l .caetera. s. hoc Senatus consultum. Secundὀ.ff. de leg.i. Ex quibus dico potissime per hunc tex. probari dictu lo.in. Lη. s. idem Labeo l.in verbo, audierint. si de aqua at pluuia arcen dumi quaerit de testibus denonentibus de his quae a contrahentibus vel testatore audiuerint cortina seu pariete medio interiecto, ut probabilis sit talium testium depositio: Prae
sertim si notam habent contrahentium voce:da modo eo loci sint,quo vocem cotrahentiu exauis direpos iunt. Cui consormatur glo. in. c. praete terra. in verbo,aliditu. extra de restib. quaru sententiae ab omnibus receptae non sunt,siue in co
tractibus re aliis actibus inter vivos, siue in testamentis aut codicillis loquamur, quum a praesentibus 5c in conspectu contrahentium vel testatoris existentibus 8c audientibus accipiendum sit eorum testimonium: alioquin fidele non erit, Per tex in. l. testium. c. de testi in verbo praesto. μ in verbo,sub sua praesentia debitum cile solu tum. N. l. si non specialii inverbo,in cospectu te sitatoris. c. detestamen. s. si sibi manus. supra ea. I. in his verbis, in conspectu seruorum. N in. g. si quis in villa. in his verbis,qui cum ipso, qui occi s dicitur,suerunt 8c l. si unus in verbo, coram testatore. N.l.hac consultissima.in princip. 8c. g. Per nuncupationem. ibi, simul in uno eodem tempore collecti testatoris voluntatem 5c testa mentum sine scriptura iacientis audiuertit. c. detesta. s.si vero absunt. in authen. de haeredi di falci. colla.i. ibi, testiu dicestu se 5c adsuisse his quae ina iunt,ec vidisse quae tue agebatur. Et actua, posto. Qiiij. Non enim possumus quaevidimusta audiuimus non loqui. de quo per Archid. in
fetet,in quibus visus ec auditus necessaria sunt, ecalios in quibus auditus testimonium sufficiat. de
his autem in.l. si arbiter. T. de proba Feli.copio se in c.quum causam extra de testi. Et circa prae
dicta vide Bar. Imo. Ang. Pau. Roma. N Mod. indicta l. q. f. idem Labeo ait. T de aqua pluuia arcen. Cin. Bal. di Moder in dicta. l. si non spe ciali. c. detest.ubique Mod. differentia utrius preserunt, ae dicta. l. testium. T de testib.Feli post
Abb in.c praeterea extra de testib. Matha. in notabili. xiiii incipiente, Nota quod rmilariter nonvalet testimonium de sensu corporeo.In hac quaestioe comperio tres suisse opi reserimi passim ab omnibus in locis prioribus , praesertim a rectitoribus. Prima fuit glos .in dicta l. ij. g. idem
Labeo ait. in verbo audierint.T. de aqua pluuia arcen. 5c glo. in dicto c. praeterea. ira de testib.
3o quae et glos. volunt admitti posse testimonisi nec
dum inter contrahentes,verumetiam in testame
to 5c actibiis testamentarijs, ouales sunt codicillire donationes causa mortis,& in causa matrimoniali,praesertim, secundum Innoc. 5 Ioan. And. indicto .c praeterea. quando auditus testimonia
aliis adminiculis iuuatur, ec de prohibendo ma
trimonio causa agitur propter emines periculo, in quo minor probatio iunicit quam in quamuis alia caustac.illud. extra de praesump. vel in pro hado adulterio, quod vere non potest probMi, quum actus veneris possunt ex habitu coeuntiuouandoque inditarentes esse.in. c.literis. extra de praesumptio. m. dixit. xxxij. q.i. hanc sequitur Archi. in dicto.c. hoc videtur. xxij. q. v. Alia ocii. fuit distinguetium contractus a testamentis ut in testamentis non suificiat auditus, sed necessa rius est visus,dicta.l.si non speciali. N.l.si unus. 31 c.de testante. t In codicillis variatum est,quum tanta in eis solennitas,quanta in testamentis ne cessaria non sit. Et Papien. Moder. in dicta. i. si non speciali. dicunt idem in codicillis,per. l. ij.T. de lega. i.sed in donatione causa mortis secus, eost natura cotractuum sapiat.l.vbi. T. de donatio. st hoc modo admittunt praedictas glo. Et in ea sententia fuit Bar in dicta l. q. s. idem Labeo ait. Ratio quae Bar.mouit,est:quia vox testatoris variare potest. 5c hoc modo procedit dictum Cin. in dicta. l. si non speciali. Alia fuit Cini in dictaa
si non speciali. 5c dicta. l. testium. c. de test.Vt novaleat dispositio testium ex auditu tatum siue de
contractu siue de vitinia voluntate testimonium dicant. motus ea ratione, auia faciliter vox ho
minis singi potest. Dat exemplum de quoda homine, quem nouit, singente vocem cuiusdam viori,cuius uxor,viri vocem esse existimabat. Et licet recentiores qui hane quaestionem examinat, vix satiari possunt autoritatibus diuersorum c5 mentariorum. Ego vero sequaces in unaqua*opinione ec leges ec rationes quibus mouentur,
ecplo.in.c. testes. in verbo, quae viderunt. ec in Veroo, praesentia. iij. q. ix. quae videtur omnibus
argumentis Cini ec aliorum respondere. In pri mis dicit glo. in. s. si vero absunt. in verbo, vidi c3a se in authen. de haeredi. 5 falci colla. i. et Edicta de testibus prohibitorium ess e: ec ideo qui non inueniuntur specifice de iure prohibiti, idonei sunt La .sside testi .sed non inuenitur caecus Pro
222쪽
hibitus rigitur testis idoneus in . Nec obsita si dixeris in testatore vocem posse decipere. Nam re oculus similiter fallax est. l l .s f. de ventre insipi. c. nec aliqua. xvj. q.i. Manus, inquit, ec oculi saepe falluchir. vox quide, Iacob manus aute Esau. Gene xxv i. Ex quo magnum est argumentum vocis secundum Cinum in diela. l. testium. c. de testi. quia Isaac, qui caecuti erat, notam habuit vocem iiiij sui Iacob: licet in tactu deceptus fuerit.
in. c. quaeritur. ij. q. n. c. in Iecstu. xxxiiij. q. n. unde non videtur maior suspicio in auditu quis, in visu,&in utroque unusquisque circunduci po-33 test. t Et qae caecus testis esse possit, plures huic sententiae se subscribunt, quos repetunt Alex. NPapi. Modo. in dieia. l. si non speciali. c.de test. cum quibus transeunt. Nec spernendum est unuquod elicitur ex. I. hac consultissima. c qui testa. facere pos. Ubi caecus testari potest seruata illius legis forma, cuius meminit HO. in dicto. c. tines.
in verbo. viderunt. arguens de muto ad caecum
Ego vero puto aliter illam legem debere induci. 3 Fatentur et omnes in testamento laciedo omnes testes debere praeselites ta coram testatore seu in conspectu testatoris cile, dicta. l. si non speciali.
I. si unus. N. I. hac consultissima. in prin. &. s. prenuncupationem. c. de lina. per quam mouentur communiter omnes dicere, non sufficere testatorem audire,sed necesse ellia cum videre si lex cae cum testari permittat, no adhibito maiore testiunumero quam in testamento clare videntis: qua re non admittetur caecus in testem qui ipse testa mentum facere potest: quia non iuuat dicere omnes in conspectu testatoris esse, qui im eos no vi deat, in voce testium faciliter circu duci potest testator, cuius aures propter morbum teneri possimi, ut aut tardius aut prorsus n5 exaudiat. l. discretis. s. si enim vox articulata. c . qui tina. iace pos . quid enim proderit dicere,cos coram testa
tore ei se quum non videatWin eis salii possit. l. 3s i. s. sum .is de postulan. et dum de Publio caeco a Bruto destituto rescit, quum auersa sella postulare non cessaret. Eodem modo dicendum sit detine caeco. Secundὀ, ratio illius. l. hae consultissima. insi. c. qui testa. facere pos multu facit quando cum at is caecus in testem reciperetur, dum inquit,sed non locum quidem ullum relinquat in Ddijs, tot oculis spectata, tot insinuata sensibus. praesertim in testamento nuncupativo, de quo dicta. l. liac consultissima. po nucupationem. c. de testa .loquitur. ut in uno non videatur maior
ratio. In utroque enim exemplo subsistit eadem deceptionis seu fraudis suspicio. Simili argumento utitur Caius iureconsultiis in. l. quum lege. T.
36 de testa. r Quum lege inquit quis intestabilis
iubetur es Ie,eὁ pertinet ne eius testimonium re cipiatur: oc eo amplius, ne e ipsi dicatur testimonium. ubi ergo caecus testabilis erit active, eius testimonium recipietur. Hoc est quod voluit gi. dicere in. d. c. testes. iij. q. ix. in Verbo, Vid unt. Sed Bald. in . I. coniiciaticulam. v. cOIa. c. de epicta cleri. dicit considerationem Barto. N aliorum non esse admittendam, quu non debeat hoc praesumi. οἱ ratio est ex. I. sina. c. ad legem Iuliam re Petun quu nemo suae salutis immemor esse prae sumatur. Ideo Bald. in nullo casu prohibendum esse testimonium etiam ubi cortina media esset:
33 praesertim,ut dictum est post illas gl.ubi et testis
notam habet vocem contrairetium α testatoris. Idem Bald. in tacta. l. si non speciali. c. de testa. Addebat dummodo per rimulam testes videre possint aut testatorem aut contrahentem. Cui c5iemit Cinus in diei a. l. testium. c. de testi. dicam infra Nec dissentio a Cino, qui dixit in . d. l. testium. ij. colum . c. de testi. maximu nobis esse argumentum,illam manus suppositione Iacob pro Esau ad patrem Isaac saeiam,cuius oculi, senio caligauerant. Non enim amplius videre poterat annis superatus: ec tamen profuit Iacob patris benedictio. cui adde. Bald. in rubrica . c . si ex fal. instrv. senten. la. fuer. Eundem Bal. in. l. conuenticula. V. colum. c. de episco. 5 cIeri. Additiir oc aliud debere iudici sullicere veritatem n ocij exqui rere,siue a caecis,sive ab occulate videntibus, di isto. c. hoc videtvx. xxij. q. v. ibi,aliquo modo cognouit aut oculis cospexit. dicto. c. praeterea. ex tra de testi. praesertim per hunc t . qui ab omni as bus ubique ad id allegatur: per quem no r cxcu santur serui, qui dominum audiuerunt seu exaudire potuerunt licet sorte no audiuerint vocem clamantis oc ostensi, quo minus hoc Senatusconsulto puniantur. Nec refert an paries medius sit vel domus ipsa tota, dummodo vox eius exaudiri eo loco possit. Neque videri potest aliqua rario differentiae inter contractus ec testamentarquoniam ubique vox sitnulari potest, re falsitas committi: ut ilostra aetate in dimissione cuiusdacpiscopatus contigisse nouimus, & plerisque si milibus. Ob id non puto respuendum est e Cini testimonium in dicta. l.si non speciali. c. de testa. Et melius in dicta. l. testium. c. de testi. de quo dam Tygo histrione Florentino qui vocem ali cuius mariti plane simulabat, ut uxor maritu lo quente existimaret: r cuius artis ludii seu histriones periti sunt ut meminit Valer. I i. ij. c. l. Et Horatius in arte poetica, Interdum tamen oc vocem comoedia tollit. dc quod meminit glo. in . l. ita. In Verbo,praestigia. c. ad. l. Iuliam de adulte. Et his Obiectis,ut supra recensui. satis glo. respondit ind. c. testes. in verbo. nouerunt dia viderii quam uis eadem glo. in verbo,audiuerunt in codem. c.
non omnino confirmare voluit, quod in priori bus glossellis enixius affirmauit: dii inquit,sace re dubium reci here caeci testimonium cum alte ro reste occulate videte,surdo tame: ut si surdus pecunia numerare viderit, caecus numerare audiuerit. dicit enim eorum testimonium dubium ocsuspectum esse quum in sensu corporeo disserentes sint,
223쪽
L. i. 9. Hoc aut Senatusconsultum. II
tes sint,in ciuo debent couenire,dicta. l. testium. c. de testi. a tertim in hoc illae glas. conueniunt si unus vidit oc audiuit, alter vero carciis alidii rittantum, in sensu auditus concordet esse. Hoc idenotat post dictam glo. Ioa. And. in . c. quum cau sam. in princi .extra de testi similiter Inno. Host.
Idem Ioan And.& Anto. de Butrio in dicto ca. 4o praeterea exti a de testi. 7 In duabus casibus praemissis, videlicet in prohibendo matrimonio A probando adulterio concurrente fama: qui bin casibus caeci testimonium admittunt, per illa lex re ea qhiae supra dicta sunt, amplius non repeto Cinus autem in dicta. l. testium. S comi in is schola legistarum distinxit contractus a testamentis ut in testamentis non verum dieant illae glo. quii pro forma ei sentia testamenti necessie sit testes in conspectiti testatoris esse,& eos testatorem vi dere oc audire per dictam. l. si no speciali.&. l. si
unus. c. de testa. quavis. l. han edes palam. in princi p. T. de testa. exquirat latum a testibus testame tarns auditum, non autem visium. Im ὀ plius. l. qui Αν testamento. g. siti. T. de testa dicit sufficerer teste
sensu aliquo percipere id ad quod est rogatus,
quamuis intelligentiam sermonis ipsius testato ris non habeat: quare non videbatur tam necellarius visus,quin sufficeret auditus, praesertim ubi
in eadem camera existentes ab ipsis testibus si liatim testator seii mortes per rimulam videbar, ut Bal. verbis utar in diei a. l. si non speciali. c. detesta.& Bart. ante eum in. l. quaerebatur. T. de te ta. mili hoc dicit Cinus in . l. hac consultissima in s. princip. c. detesta argumento illius text. dum
vult, testes debere simul se subscribere: qui si si gillatim subscribant, simul tamen dicuntur sub
scribere, dummodo nullo extraneo aeria interueniente se subscribant. l. haeredes palam. si iisdetesta. ec eodem tempore collecti simul testatoris voluntatem audiuerint, dicta. l. hac consultis si ma. s. per nuncupationem. c. de telia. quod pia nilis extendit. l. quum antiquitas. c. eo. detesta. per quam id e notat Cinus in dicta l. testium. c. de testi. Vbi addit quod notatur per glO. in . c. nihilominus. iij. q. ix. quam gl. examinat Peli. in . c. quum causam in .ii. colum .in versi. in glo. in verbo, tempore. extra detesti. Cui plures se subscri pseriit quos Iason refert in dicta. l. si non specia Ii. Cui adde tex. ubi Bar. hoc notat in . l. in operis. ff. loca. 5c conduc. ubi Alexa alias addit praeser
tim lex. 5c glo. incle.1. in verbo, simul. de appel. sed melius probat tex. Θ gl. in verbo,& si simul.
dum alleg. c. pen. de re iudi .m vi. dum rex. in di
4 a cta cle.3. r dicat censeri simul ab omnibus iudicibus esse appellatum, licet sigillatim ab omnibus fuerit appellatum. Et Paul. de Castro recenset casum in quo opi. glo. vidit obseritari de quodam
mercatore, qui in camera duos testes induxerat cum debitore quos debitor in camera ignorauit esse. Hosti. 5c Io. And. in. c. ij. extra de consue. dicunt contigisse cuidam ganeae, quae tabellionem re duos testes in eam era sua introduxit, sciens se sobcitari debere ab amasio, qui sibi scyphii surto subtraxerat, i cocubitum negauit donec scyphi furtum fateretur: qui sic cos euus est. Hoc re et it Hosti. in titu. de testi. in summa. f. super quius. versi. auditu e Visu. sed hoc non placuit 1 O. And. in dicto .c praetcrea. extra de testi .ec in apostil. Specu. in titu. de teste g. iam de interrogato
rijs versi. quid si unus. Io de Imola in dic t a. l. ij f. idem Labeo. T. de aqua pluuia arcen. r dicit de rigore iuris no de here tale testimonii, admitti: de aequitate secus
In qua distinctione dicit glos illius. s. Labeo sal
irari posse. Cuma. ill hic etiam post Cinum in dicta. l. testium . dicit in hoc cauendum esse propter suspiciones salsitatis. Prius tamd quὀm absolua, circa id quod sentio recensebo nonnullorum distinctiones, non circa testamenta in quibus ire quentior opi .est non valere auditus testimonia sine visu in contractibus autem aliud dicendum esse putiam . pro quibus est. l. in donationibus. c. de donatio. alleg. per gLec Ang. in dreto. s. siver ὀ absunt. in authen. de haeredi. oc falci. colla.i in primis Inno. Hosti. Io. And. Sc Amo. de Butrio in dicto. c. quum causam. extra de tini. dicut rio esse sussiciens tale testimonium, nisi cum alijs ad miniculis,maxime in causis grauis praeiudici j: uti
est in matrimonio disi luendo ec adulterio pro
hando. Hoc idem repetunt in. c. ij. extra de con
suetu. legistae reserui in dicta. l. si non speciali. 8 in dicto. . Labeo ubi Ioan . de Imola dicit, in illocata speciale esse in materia poenali. Cui videtur consentire Alex in dicta. I. si non speciali. alio qneaecus testis esse non posset, secud tim cum: quod falsum est, ut diei uest post gl. in . d. . si vero ab sim t. in auth. de limedib. 5c falci. colla. Alia est distinctio eiusde Host. 5c Io. And. in dicto. c. l.
tra de consuetu. quam Ange. seqititur in dicta l. si non speciali. Fuit etiam Archi. in dicto. c. hoc Videtit r. xxq. q. v. ec in dicto. c. testes. iq. l. ix. Et, Iaco . de hel. vi in dicto. s. si vero absunt rdicctenim alit est a 'his qui sine visu probari non potest, quia percipi aliter ii 5 potest: et non esset auditus testimonium recipiendum, nec admittere tur in lioe caeci testimonium. Dat Ang. ex plude eo a testaretur audiui Ic ictus 5 verbera quibus Titius vulneratus aut occisus est: non ei j et hoc testimonium susticiens. oportet enim per visum deponere. ratio,secundum eum, quia facili ter in voce quis falli potest. Allen. glo. m. i. quo ties. in .i. glos. ff. deliriedi. insti. quaeresert ludi
cium Isaac quod de benedictione Iacob Sc Esau
fecit citi iis supra meminimus .ec dicit ill hic glo. neutrum eorum suisse haerede: videlicet Iacob, quia errabat Isaac in corpore. ptitauit enim Isaac lasau suisse, similiter Esau limes no fuit, quoniaa patre benedictionem non suscepit. sed hoc excpium non videretur conueni Es est e per ii sic text. Nam hie visus non desiderat hir, sed auditus tan-
224쪽
tu an eo loco sint serui unde vocem dili exau dire possint. quamuis Hosti. Ioan. And. ec caele
ri, quos retulimus,nullum aliud exemplum conis
3 seram huic primo membro . Triecundὀ, si actus
est, qui visum non desideret,qualis insonus G Panae,uel probatio vocis ut si quaestio est, an ca Pana noras exta aut hora prima noctis soluierit, vel confiteri audiuerit. In his visus non est secundum eos necet Larius: c recipitur etiam caeci testimonium. quod in caeco pareret dubium, qui tu cem a tene oris cognoscere non potest. Secudo, stippositio hominis iacilis esse potest, ct nianeret dubium supra relatum. Archidiaconus autem indicto. c. hoc videtur. recenset casus,in quibus visus in teste necessarius est, ec in quibus auditus est misciens Bar. autem indicta. i. ij. s. idem La beo. T. de aqua pluuia arcen. circa huiusmodi exempla non insitiit, sed dicit sussicere testem de sensit corporeo rationem reddere. hoc prosequitur Bal. in rubrica . c. si ex sals instrv. senten. lata fuerit. Idem Bal. in dicta. l. testium. c. de testi. 5cin. l. conti emiculam. c. de episc. 5 cleri. Copio, sus quociique alio Feli. in diei o. c. quia causam. extra de tini. per multas colum . hanc distinctio nem examinat: sed in multis remittit arbitrio tu
dicantium,sicut in primis articulis huius nostrae disputationis recensuimiis. Et Hosti. Io. And. 5cal a in dicto. c. ij. extra de consue. ancipites in hoc similiter senti ut ut discretus iudex sui animi mo
tum insorinet ex his quae rei aptiora erunt, ut in quit. l. ob carmen. . finali. ff. de testi. c. praeterea. extra detestibus.
Aliter autem distinxit Roma. in dicto. s. idem
46 Labeo. aut enim, T secundum eum , contrahetes sunt in camera. ad quam non nisi per ostitim aut aliud diuerticulum accessus patet si dicit mediuparietem seu cortinam Ualiditati probationis no obstare. qui licet nihil alleget,est tex. in . c. in cauis sis. extra de cle filio. ibi ita quod contentiosae vOces eorum a fratribus qui remanserant in capitu
Io auditae fuissent. Hoc dicit Hosti in summa detestib. s. super quibus . versic. auditu di visu. Nec mouere potest si dicatur testes in conspectu seu
praesentia contrahentium esse debere. Nam satis,sc dum cum, praesens est, qui in ortus cst. l. prae sens. st de procur. vel cuius vox exaudiri potest.
per hunc tex. quem ad id Roma. allegat. Ex quo ἀπ satis coniecturatur, i domesticos ideo hoc senatusconsulto teneri, quum vocem domini notam habuerunt, & illi in tempore non subuenerunt, prohibendo ne ostenderetur. similiter glo. superius relatae hoc potissimum sunt coniecturatae ut testis vocem notam habeat contrahetis. Sed An
zelus in dicta. l. si non speciali. dicio lenam sidetimili testimonio habendam non esse: quoniam auditus saepe salii potest. Cui tamen respondet
lo. indicto. c. testes. in Verbo, nouersit. iij. q. ix.
ata illa instantia quit aeque in alijs sensibus cor poreis salii possumus,duci supra,non repeto. Ad
distinctionem Rom.redeamus. aut enim,inquit, in camera alij erant. 5ί tale testimonium non ad mittit: qua a sine suspicione non est. vii sola prae semia non susticit,sed intclligentia necessaria esti coram. E. de verborum signi. I. di proferre. . coram fide arbit . dii de pupillo oc furioso loquitur strepitus enim aut vocum aliorum astan
tium concursus, potest iii telligetiam prohibere. alleg. l. cii excepti de . g. in hac. T. quod met. cauissa adde. c. simus. ubi glo.xliij distinctio. l. unica. insi. c. de stud. liber. urb. Roma. lib.xi. Ponde
ra. l. item apud Labeonem M. conuicium. m. de in iur. . primum. insit. dein iur. Et hoc modo inhae
rei opi. Bal. in dicta. l. si non speciali. quam Bal. s dicit sui me Franci. Accur. ex ea inserens et testem sitispitione no carere, qui de homicidio nocte comissio deponit: nisi costet lunam tunc lucere vel aliter lumen fuerit, quo medio delinquentes vi deri potuerunt. adde Hosti. in summa de testi. g.
super quibus . versic. di cuncta. Luc. de Pen. in. l. ricino miles. circa si. c. de re mili. lib. xij. Forte tamen, secundum eundem, tales testes indicium sacerent,sed non probationem. Caucant igitur, se cudiam eundem, testes,ne simpliciter praesentes,
suisse dicant: Doniam oc intelligentes aestimari deberent. l.i. m. de auto. praesta. sed illa. l. oppositi im dicit. Non enim sussicit praesentem fuisse tutorem,sed oportet eum intelligetem esse. quid enim ait illa lex si dormiret aut morbo tuc cor riperetur. Obstaiit alia supra relata post Roma.
videlicet. l. coram isside verborum sisnisi . l. di proferre. .cora. T. de arb. Plenius Feli. in dicto c. quum causam extra de testi.
Difficile est post tanta iuris lumina facibus
meis lumen eorum adiuuare: non minus tu quid in eis sentiam, ut polierioribus, disputatio is via
pateat, non praetermittain, et cum pace tantorum4s patru dixerim,si in hac re tam difficili a secudum iurisprudentium responsa iudicu opiniones regulari debent: non puto auditum sullicere,sed et visum necessarium esse. quum comunis utrius pscholae canon istarum ec legistarum sententia sit testis, probabile non est testimonium,nisi ex sensu vero dc corporeo rationem testimon 3 dicat,
dicta. l. testium. c. de test. N. c. quum causam.
ira de testi. quid in legibus di canonibus scripta
inuenio,videamus. In primis dicta. l. testium. c. de testi. in verbo, praesto sunt. actuale praesentia denotat. l. si pariter. Ede liber. causa. ibi,& quia dam praesto sunt, quidam absunt. l. si .c .eode. Et
ibi, sub sua praesentia debitum esse soluiu oc praesto fuerunt solutioni celebratae. Sed ulterius ad uerte quod paulo post in rcxt. sequitur, scientes omnes ita ea statuta esse, no aliter debitum per soluant, nisi securitate in scriptis capiant vel ob seruauerint praefatam testium probationem. Ex ibus recensentur tres negatiuae potestatem dc enectum probationis tollentes. Secundὀ,authe. rogati. C. eo. de testi. ib rogati intersint consessioni
225쪽
L. i. g. Hoc autem senatusconsul. 113
soni creditoris dicentis pecuniam sibi debitam
solutam fuisse.&aulli. si quis vult. c. quiJ orior. so in pignore habea .r ibi,no ex ipso videat credi bile qd' seribat sup mortuo docinnentu nisi etiauiu testiit adhibeat piatia si de dignorit, ut siue veniant oc subscriptionibus propriis attinent , siueat i quide testificent, qae eis pntibus co sectu est: documentu oc in si subiugit,si depones aut in
tuis aut alias cotrahes colentus sit sola scriniurarius cu quo coirabit,sciat scriptura non sum re
ad probatione. Clarius locutus in tex. autheticora. in . s. si quis igie in auth. de instr. cautela di si de. colla. n. ibi,etenim tales testificationes susci Pimus, quas pntes testes dicant: quia his pntibus
subscripsit qui documenta secit, A huc nouersit. ecin. . si in quis .ibi, ec quide Φ tu ex scriptura non lassiciens videbitur fides, nisi secsidu nostra
lege adiiciatur documetu credulitas aut psilia te stium cora quibus contractus est sacriis. N. s. sedec si instrumenta. ibi, licet tabellionii habeat supplementu adinciatur, et eis anteis copione testius ex scripto piatia. r Et testes quide noti esse debet
qui Sc contrahentes nouersit, inquit ille tex. o in s. Oportet verὀ. eo. tit. de instru cautel. 5c fide. θίin. l. v. s. si nautem dubius. versi. quod si ignarus. c. de iure deliber. ibi,testibus videlicet assumendis, qui ii redem cognoscant,oc iube tui ei tabu Iarium pro se subscrimere interfuerunt. ponderatis verbis,assium cndis .cognoscat. N, interfueriit. s. haec aute inania. in auth. de testib. colla. vij. ibi, ut propter aliud quiddam opus aduenies audiat aliquos accepit se ab aliquo aurum aut debere alicui. Et subiungit, haec nan* aperte nobis suspe
eta sunt,ec nulli digna rone. Et non multo post ait, tabularii duo tantummodo hoc dixerunt au d isse se teste pramente nullo. Et in. s. neque igi P. ubi similes denositiones quae testium praesentia vallatae non uult pestiferas esse dicit ec recinere omnino prohibet. Ide in dicto. s. si verὀ absunt. in auth. de line.&falci. colla.j. saepius allinato. ibi, ec iusiurandum testium dicentiu se et amitisse his quae gesta sunt&vidis ne quae tunc agebant. re in verbo, testium praesentia. in dicto. c. testes.sa iii. q. ix. tibi, sed praesentes. de his quae nouerunt& viderunt veraciter testimonium proserant ocsubiungit nec de aliis causis vel negociis testimomum nisi de his qliae sub eorum praesentia acta
esse noscuntur. 5 rex. in. c. praeterea. extra de te
sic vult cum testimonio auditus fama S alia ad minicula interuenire ad hoc ut testimonia vera esse dici possit tex. in. c. ex literis . extra de cosue tu. ibi,sub testimonio videntium Ec audientium. c. in primis .f. quia igitur.ii. q. hibi, utru testimonium exauditu diae t. aut certe si specialiter se scire dixerint,quibus verbis costat auditus testi monium probabile non esse,nisi visus comes sit
aut aliunde scientia pro ccdat .c. iuditatem. xxx.
q. v. ibi, testes autoritate Calixti papae de aliis causis vel negoti js testimonium dicae non vase Ieant,rua de his quae sub eorum praesentia sacta noscatur. Autoritas autem Calii papae illa est,
quae in. c. testes. iij. q. ix.supra relato expressia est, quam Eleutherius papa a quocunque iudicante inconcusse vult obseruari, Io. vij.nu quid lex nostra iudicat hominem nisi prius audiuerit ab ipso ec cognouerit quid faciat. Et idem. c.iij. oc quod vidit S audiuit hoc testatur,oc testimonium eius
nemo accipit. Circa haec non omittendum cilia arbitror unum dictu Luc. de Pen. in dicta. l. nemo miles. v. col. c. de re mili. li. xij. du inquit m dissicile esse testimoniti auditus admitti quin causa scieriae eius visum expectet quasi comite. Alsegat M.
Primum. versi. oeconomum .in auth. de no alien.
reb. eccle. colla. ij. ibi, aut aliqui eorum clericorsi videntes alienatem.&. c. quum dilectus . tua de successab intes. Et ponderat tantu in illo tex. verba sequentia. Et licet vitiis testis solus dixerit se vidiste quado se 5c sua obtulit monasterio. Ego
verὀ vltra eum volo sequetia potius notari, quia tamen alii testes dixerunt se audisse ipsum in ab batis praesentia, Dod praediebam est confitente, non tanquam sumcienter probantcs, sed tanquavehemeter adminiculantes affectionem abbatis
plurimum adiuvabant. Ex quibus dico probari opi. Bal. 5c Ange. in dicta. l. si non speciali. c. des trita .r Dum dicut similes auditus depositiones
indicium tantum,non autem veram probatione facere. 5c forte non inuenies alibi melius. Ideo volo te illum text. diligenter notare. c. videntes.
xii. q.j. ponderas verbum,videntes. ecquod scribitur. Exo. xx. dominus ait, Vos vidistis quia de coelo loquutus sum vobis. Deuteronomi. iiij. ne obliviscaris verborum quae viderunt oculi tui. Et Genesis. xlv oculi nostri ec oculi se atris mei Beniamin vident quod os meum loquitur. Ego
illi addo. I. iii .s .i. si. de resti. ibi, oc qui simpliciter
visi sunt dicere utrum unum eundes praemeditatum sermone attuler sit. hoc lubra reccsui, a plercos, q dicut, testes salsum deponere si q. .erbuaudierat testatur se vidisse alique dicete, qua eoru ro magis auditui mam visui accedat, ut no sit
probabilis ro arguedi teste de fisso sed omnino v sustineri debeat. r Plures sunt oculoru species se
cndu Fcl. in. c. quii cam. vi. l. extra de testi.Sed plures resert Archi. in . c. maconi. xiiij. dist. ocu ius, inquit m cris purus. c. multi. i. q. i. oculus cordis pudicus. c. ne solo. N. c. quividerit. xij. q. v. oculus administratio is prouidus. ca. Oucs. i. q. i.
Alias quatuor species ide Archi. in. d. c. ne solo. xij. q. v. esse dicit oculu corporis oculu sensualitatis, oculu ronis 5c oculii diuinae coteptati Ois. Cui adde glos. in prooemio Decreta l. in verbo, pudicus. α ill hic Fel. haec prius ama orasse neces
sarium mihi visum est. caeterv vltror grediamur. In testamentis omnes conueniunt excepta
loli , ut visus necessarius sit, nec sufficit auisitus , per dictas leges. si non speciali . legeat
Vnus . lege. hac consultissima. di lege. iubemus
226쪽
c. de testa. Addit praedictis, testes testam clarios ad id rogari debere ut testo intersint: oc singuli
Pprio chirographo testiti annotem, et testatore audiat oc exaudiat, omnes in uno cotextu actio istinam et i signet, oc se testo asscribat: sint j teso
testimon 3 capaces ratioquin vitiosum crit testin. l. haeredes. in pran. N. intinainctis. in hisverbis adesse debet. 5 .ssi. 5 . l. ad testia. 5 .l qui testo.
16 L si .ubi aliud addit i ut testes donec supretii a ratestatio peragas, intersunt testo. ff. de lina. Quae
omnia si praetermittans, tuu pro solenitate te nacti necessari ὀ introducta sint: irritu erit testin desectu sormae. l. qua antiquitas. l. hac co sulcissi m a. d. l. sino speciali. 5 . l. iubemus. c. detesta Secitdδ, addis ab omnibus propter falsitate quae uitestamentis cotingere p5t,quii morietes frequetius voce mutat: quae vocis mutatio audientes faciliter circvducere p5 t. l. hac cosultissima. c. ciuitesta. face. post l. qm indignis. c. de testa. reprobata glo. in . d. l. ij. ide Labeo is de aqua pluuia. arcen. Dicut no esse testiu probabile testimonid si testatore nG viderint, di in cospectu eius astates testin recitari no audiuerint. Li Juis gl. in . d. c. testes. iij. i. ix. hac visus&auditias ditam no ad mittat,quu in visu N in tactu qucadmodu in au ditu pollimus falli: ego vero no im in testamen
iis recepta fuisse dico, sed ea quasi ut sinate costi tutiois cana a iureco sultis oc lustiniano posita edsilis in contractibus A. aliis actibus intcr Uiuos. In primis in testam et is est tex. in . d. l. iubemus.
i. c. detesta. duinat, S talis est testator a neque scribere ne* articulate loq pol, mortuo si milis est. Et nisi ras in elogiis comittit, ec inst. l. dicic, scituris tabellionibus 5 c. si a Ir sacere ausi fuerint, poena salsitatis nocuit ut, quasi dolo
se inta necellaria caversati. Ide in. d. l. discretis. c. η testa. sacere pocibi, si em vox articulata ei a natura cocessa est, nihil rhibet eu oinia quae voluerit, facere ubi vox praepedita erat, si literarum Peritus no est, testin sacere prohibet . hoc dicit in Vero aures. Od. l. Na di hoc maxime in seminece contingit. d. l. qm indignum. c. de testa.ibi, uae sorte seminecis & balbutiens lingua prosuit.&. l. quum alii iquitas in prin. . i. c. eo. detesta. Dum dicit si ea quae eorum piat iam antece dunt omnia coram his processiissent: θc si hoc suerit undi in maius estu iube inus eos, vel cu una ca hiat est ius ea quae oportet sacere. Θ c. N in v. dicit, sie etenim ec naturae medemur ec mortuorum elogia in suo statu iacimus p manere. Alius
uaelior tex. in. . . in authen. de testi. colla. vij.
quem volo notari in duabus aut tribus partibus quibus costabit salsitatem in quo da testamento commissam .r Primum Iustinianum impulisse 5 eo argumeto pro sinali causa statuisse quid in re-opi edis testibus obseruadu est, videlicet in vos
quia verὀ du dicit, aestimavimus oportere et nos
adducere aliquid causae subtilitati, ac falsa testi, mollia, quaru est possibile inmorare. Et sic causathibedarti sessitatu forma sua noua costitutione aedit. Nam in versi. tali refert testin in Bithynia
prouincia conditu ,in quo testes manu testatricis tenetes per charta virga iactare ex latere ducta traxer2t ec signa crucis praeparauerat,qua mani festata conuieti sunt di cod ali. Et in versi. seq.
inquit, Nos igis ad hoc respicietes alia quide de
molestiu, alia vero de eoru statu aestimavimus oportere detinere. Ex his clare videt edictu detestibus ad id ordinatu ce, ut talibus falsitatibus occurrat . Sed quis lex voces mori diu pleru* occasibe morbi lingua praepediemis variare nouit, ut ea occasione balbutietes vel non articulate loqu&es,aut etia Omnino inuti fiat,auditus p cis facili me circu ducat in testam diis, ut omnia ex fide agi debeant, tria circa testes necessaria cime dicit. Primo testes debere notos cile testatori. s. N.s. si vero ignoti. in auth de testi. colla. vij. d. g. sive-rd absunt. in auth. de haered. 5c falci . colla. i. τ Secudὀ, ut nominatim ad cosicledu testamdiu rogati sint. d. l. haeredes. g. in testanidiis. T. de test. Terti0, ut in cospectu sint testatoris, ed omnia in pn tia testiusiant. d. l. si unus. N. l. sin5 speciali. c. detest. d. l. qui testo. s. si T. de testa ibi, donec suprema cotestatio peragar. Qitari ὀ ut audiant testes re intelligat tinatore articulate loquete. l. discretis. c. qui testa. facere pos. d. l. iubemus . l. quuantiquitas. c. de testa. Nec refert an testes Latine loqui sciat an nesciat dumodo aliquo sensu testatoris mente intelligat. d. l. Q testo. f. n. ff. detest. Quinto, ut testes sienent, ct se testo subscribat, dicta l. ad testia. M i S per totam. l. ff. de test. d. l. iubemus. c. de testa. s. sed quia paulatim. insti. deco test. r Et omnes sim actitae testabiles. d. l. quum lege. T de testa. l. i. ff. de testa. s. testes. insti. de te sta Quae omnia dicta. l. hac consultissima. c. detesta. amplectitur. singulos versus legis quibus hoc significatur,volo notare. Primus est, cam rogatis septem testibus numero. Secundus, ciui bus Romanis puberibus omnibus. Totius, si mul offerre signandam & subscribendam. Quartus dumtamen testibus praesentibus testator sua
esse dixerit testanidium quod offertur, ibi , ipse
cora testibus sua manu in reliqua parte testamenti subscripserit. Qii intus, ct testibus uno eodem die ac tempore subscribentibus signantibus. Nota verbum, siqnantimus. Item alio versi c. dici
tur ec. Sextὀ,sufficiet uno tempore eodem die
nullo actu e traneo interueniente testes Omnes,
videlicet simul, nec diuersis temporibus subscri bere. subsignare testa inentum .in. s. per nuncutionem. in liis versibus, quam si septem testes stimul in uno eodem tempore coli ecti testatoris voluntatem re testamentum fine scriptura facie
tis audiuerint. De articulata voce dicetur in dicta. l. iubemus.& di . I. discretis. Hanc iuris ci uilis decisionem limitauit Alexan. in dicta. l. iiii hemus. c. de testa. in testamento ad pias causas
iacto fetus autoritate glo. in capitulo quo tibi-
227쪽
L. i. g. Hoc aut Senatusconsultum iis
extra de testa. quae mota qui eam sequune, ει tribus argumetis. r Primit de iure ciuili nutu potlinatu seu fidei comissum relinquia . num. E. de lega. iii. l.&in epistola. c. de fideicommis. Multo
magis ad pias causas. Secudo,num pol voluntas declarari. c. et receddi. vi. q. q. Tertiὀ. Et hoe Alex. progi. inducit. Licet mutus testari no potina principe impetrare hoc pol. l. si mutus. st. detesta.*tomagis pro anima cocededia est: praeser tim secti dum Host. ex aequitate canonica, Mae tumipta no est. Et hac Alex. dicit esse coena Cano. opi. in. d. c. quu tibi. ec legistarum quibus coue nitit Papi. Moder. in. d. l. iubemus. bed coperio
alteruPapi. oppositu tenere,videlicet Albertum Papie. que refert N sequit Io. And. in apost. Spe l. in tita. de testa. verti. qt si dicetes: huc testandi modu de iure no ee inuet si, nes ius ciuile hoc resiadi genus rhibens de iure canonico immutatu reperit: quare iuri ciuili stadaesh. c. i. 5c. q. ex tra de no . oper. nsicia. Addui,si haec forma reciperetur,materia falsum fabric1di daret . Na infirmi turbati qnm morbo 5 agitatio emortis: omibus
interrogatious annuut et applaudiit,sinetes,se et manus ubicum trahi. Et licet no alleget. in text. s. primi. in aut ne. de testi. colla. vij. supra relatus,
si est illis maximo re indubitato argumento. r Cuius ronis occasioe dici pol ob id motu esse Iusti ni anu poena falsitatis testibus 5c tabellioibus si milia testa subsignatibus cominari et indicere,iain. d. l. iubemus. Φ etia m. d. g.i. in authe. de testi. huic opi. Io. And. N. Alber. Papien. subscribit Anto. de But. in . d. c. 'uu tibi. extra de testa. ad des illis,ubi similes testorsi sormae reciperentur,
gradis pateret via falsitatibus. Cosirmat id Bal. in. d. l. iubemus.& sequit ill hic Ange. 5c Pau. de Cast. in . d. l.& in ra. Fuit etia opi. Petri Cini
in eadem. l. iubemus. sic ut possit haec opinio Deo uetior dici. Nec obstare possunt a. nutu .ec . d. l. se ineptia. 8 similes: qm. d. l. nutu. T. deIeg. iij. declarativa est aliaru legu. No em simpliciter dicit, nutu saeta legatu seu fideicomissum valere: sed
dem si si ab eo et loqui pot,oc intelligit qiud agat
nutu fainusuerit. Ide in . d. l. discretis.&. l. hac cosultissima. c. qui testa. facere pos. Et sc du Bar.
sententia intelligi debent illae leges in eo qui peritus esset, et articulate loqui potest,& interroga
63 tus annuat .r Et secudu Alber. Papi m. aliis indiciis nutus testatoris coniecturari pot. Sed haec in legatis, no aut haeredis institutione in qua maius
est pericula st in particularibus linatis aut fidei
comissis haec locu habere debent. argumento. i. s. ff. de haeredi. insti . adhuc in praefatus Alber. quem sequitur Anto. de Butrio in. d. c. quum inhi. inquit difficile esse talia testamenta absq; salutatis suspicide sabricari seu cofici posse. d. i. in
auth. de testi. g. i. in auth. de instru .cautel.&side. Colla. n.& d. l. scriptiiras.& sua aut h. c. qui potior. in pignore habean. Et ad ea . qui recedunt. xxvj. q. vi. dicentem poenitentem eum esse qui interrogatus annuit aliorum verbis poenitentiat ipsius testimoniti perhibetibus: aduertatur quae so illa tex. glo.& Cano. eam sequentibus aduerasari in his verbis imiliter subito obmutesces. Et item dii dicit volutatis praueritae testimonid aliorum verbis habet. Na di ille tex. no differt L l. di streris. 5 . l. hac consultissima. c. qui testa. faccrepo du dicitur de eo cui a natura datu est loqui, licet morbo vox articulata sublata sit: ut hic pro hiberi no possit quin no morte praecipitatus aut mortio interrogatus annuedo legat si facere ponsit. Et idenotat tu trusin. d. l. iubemus. quem 5 Cin .secutus est distinnuedo castim dicta . l. iube mus. 5c. l. hac consultissima. at quil humana. c. qui test. facere poL r esi qui mortis cogitatio ne perturbatur,si praesentibus testibus es tabeulione paginam testam et i iam facti recitauerit nil tu co sensum prius scriptae Volutatis posse coprohare. Et hoc nisi linatu nutu iacta valere, per iulum te x. Et in liis terminis loquitur t . illius ca nonis, qui recedunt. xxvi. q.M. in illis verbis, Et Voluntatis praeteritat testimoniu alioru verbis habet. Sed ubi voluntas prius exposita no esset, eo solo nutu ab eo qui morte praecipitatur aut morbo grauiter agitat , intelligatur u c voluisse testari. Ille tex. non probat nem ad id induci potest.*uis enim unusquis praesumatur suae saluistis memor. l. R. c . a d. l. IuL repetuit. Et deus benignus clemes ec misericors,qui hominu corda tarum scrutatur,no verba neq; solennitate verbo.
rum expectet .sed cor cotritum 5c humilia tu tan tum. Psal. l. Ecclesia tame in foro poenitentiae tali sic annuenti nisi prius poenitendi voluntate praesctibus testibus insitiuauerit, cosolatoria nostrae fidei ministrari non vult. d. c. qui recedunt. Et apertius longe declarat Canon,is qui. eadem causa. xxvj. q. . dum inquit, is qui in infirmitate poenitentiam petit: si casu dum ad eum inuitatus sacerdos venit oppressus infirmitate obmutuerit
vel si in phrenesin couersus suerit det testimonia qui eum audierunt Zc accipiat poenitet iam. Et si
continuo creditur moriturus, reconcilietur Permanus impositionein, & infimdatur ori eius m.
charistia: si sit peruixerit admoneatur a supra di ctis testibus petitioni sua satisiactum, δέ subdat statutis poenitentiae legibus. Per quem canonem
patet vera interpretatio praecedetis canonis, cu
ius supra meminimus ad dicta verba si volutatis praeteritae aliora verbis habet auipntis in suo nutu. Non abs re dici praesentis in suo nutu. dum prius dixerat subito obmutescens. Ex quibus saciliter ria dee dictaea si mutus. T. de testa. quae de muto intelligit, qui ali in loquutus est, licet casu
seu morbo mutus iactus est,ta qui mentis conceptu scriptis palam facere pol. Cuius meminit. d. I. hac consultissima. at quum humana. &. d. l.
discretis. c. qui test sacere pos. Et Cin post Pet. inducit ad idu. Pamphilo. propositum. T delegatis. iij. s. praeterea. instit. de inutil. stipula. Et
228쪽
ex illa. l. Paphilo. . propositu non potest vere capi quaenam fiterit testatoris rnsio legatario Caio
in eade. l. nominato facta. Libri eiu nil deficietes sinu: u Graecas literas nouerui, me accursianu earu prorsus expertem doceat, ec quicquid Graece obmissum est, Latine interpretent. Et haec vera est interpretatio quae sui tetia Pau. iureco in. l. piquoties. s. mutus.1 f. de acu. haere. in versi c. magis
est ut si intellectit non eareat, nutu iubere possit adire haereditate,ec in versic. qa facile explicari 66 possit scietia literarii. In τ cotracstibus ide dicen. dii G puto, quu ea quae in testam et is supra dicta
sunt, in cotractibus repetita comperio. In primis restes debere notas liabere cotrahet id psonas, dicta. l. R. g. . in verbo,cognoscat. c. de iure delibera. . facimus. N. g. si v cro ignoti in auth. de testi. colla. v l. s. sed is a depositu. in verbo,& huc no uoui. in authe. de instru .cautela & fide. colla. I.
alias cocordates leges ill hic glo. reseri. Adde Peli. in . d. c. qua causam. ix. col. extra de testi. Alex. in . d. I. si non speciali. c. detesta. c. testes. iii. q. is.
Secundo rogari debet in edtractibus, sicut re intestametis. aut la. rogati. c. de testi. d. s. sed is q. in auth. de instrv. cautela & side. Et melius in . . eclicet. in authe. de testi. d. c. testes. si iij. q. ix. t te
or situ. c. de testi. in verbo adhibitis. et Tertio, eos pntes ec in eo spectu cotrahet iii ee debere audie tes ec intelligetes quae a cotrahetibus dicuitur eccoueniune. a. l. testium. N. d. s. sancimus. in auth.
de testi. d. sed is q. in authe. de instrv. cautel. 5csid. auth. sius. c. ri potior. in pigno. habea. d. c. testes. iii. q. ix. N alias legibus quas cu singulis ver libus suis supra annotauimus: quibus clare con stat no tui suificere contraiicies audire, sed opus
esse ut eos videat ec intelligat: alioquin sides e nocrit eoru testimonia. Quartὀ, eadem sub eile potfraudis 5c falsitatis suspicio in contractibus quae ec in testametis, di ea de cossideratio e Iustinianus re legislatores testium praesentia in cotractibus quod modiu in testametis necessaria elle dixerutram ratione suppositiois psonae Φ mutatio is 'ocis,ut tapius contingere noscimus, Zc nouissime Parisiis quida causarum patronus Cenomanus oh varia talium suppositionum genera curiae Pariensis iudicio capite truncatus est bona eius publicata. Et in inseriore Normania frequentesta quasi assiduae sunt id genus falsitates, quas eges minorare oc enixius talibus factioibus obstare curat. 9.i. N. s. haec aut inania. N. s. haec nal in auth. detesti. colla. vij. du inat ille text. haec nasa perte nobis suspecta sunt et nullius digna rone, qn oc tale aliquid in iudicado inuenimus. s. oporret .lia auth. de instru .cautel. oc sit colla. vj. s. sivero absunt. in auth. de haeredi.& nici. colla.i. Nec versi est ql Pau. de Cast. N Moder. asserere vo sis Iuerunt in. d. l. sino speciali. c. detesta. TInacti bus inter vivos no ad substatia eoru sed ad eora ibatione tin testes interuenire. Illis nacp aduer cie tex. in . d. f. sed is qui depositu. in authe. dein
strv. cautel. 5c sid. colla. .ibi,ut non in sola sic mptura ec eius examinatione pendamus,sed sit ii dicantibus etia testiu solatiu. Etenim tales testi si cationes sit scipimus quas praesentes testes dicat, quia his praesentibus subscripsit qui documenta fecit oc hunc nouerunt .ec in versi. seq. dicis. Nasi inuenerimus ocrates quos da testes non minus Q tres fide dignos. Et sic pro subsitantia eius tres testes necessarii sunt ad hoc ut si de obtineat chi rographus. si dixeris ad probadu iudici. veru est
conuentorum sicut in testamentis dicitur ad probatione voluntatis testatoris septem testes necessarios esse. l. hac cosultissima. g. si. c. qui testa. fa ce. poco . l. hac cosultissima. in princ. c. de testa.
Na 5c testamenti distinitio satis ostendit hae ad lectionem testiu a legislatore introducta esse adprobandam solum testatoris mentem, dum dici Os turr testam utcstatione id est probatione metis testatoris esse. l.j. ff. de testa. M.t. insti. de testa. Suis eam testameti diffinitione quae v I plani est,
Gellius fuisse Serun Stilpitii iurecos ulti dicit, &ipsum vocabulum no a mentis contestatione co Positu esse. in lib. vj noc. atti c. xij. constater a stirmet. Adde his text. in o. unico. quot test. neces.sunt. colla. x. Ex quo titulo. 8c rex. patet formam probationis necessariam esse quinin testiu depositione c. nouit. in prin. cxtra de iudi. ibi, adhibetecu duos aut tres testes. 8c auth. rogati. c. de te
m. pariter in actibus inter vivos ec tessametis cocludit, dist in ut rogati ut in testametis ece. Ad soliditate ergo instrumeti ad hoc ut sorma habere
dicatur,oportet tres testes prates esse ec rogatos, alias chirographus vim instrumenti non obtine bit per supra dicta N. l. testiu. c. de testi d. auth d.
si quis vult. g. scd Sc si quis. c. qui potior. in pig.
habeLibi, no exit o videat credibile qaescribat sust mutuo documetu,nisi etia tria testist adhibeatur praesentia side dignoru scribit Host. in sum ma extra de side insit r. in . s. i. de quo etia in . l. ad Rde. is deleati.*uis ubi*gl. auth. rogati .ad quinque casus restringat, quae coiter ab omnibus ap/rbar; ut per Feli. in .c.i. extra deside instrii. Ego verὀcosentio cugi. in . d. l. adside. 8c. l. in nullii. ro ff. de diuort. Dum T vult in omni contractu in quo instrumcntum conficiendum est testes debere specifice re nominatim rogatos esse. glos mo
uetur hac rone,ubi numerus testium requiritur a
lege,testes adhiberi, id est, rogari debent. Et mi ror quomo tali patres velint illa auth. rogati. ad quatuor aut quin s casus limitare: quii praeter illos quin P casus in deposito, in mutuo ec canerisco tractibus lex vult testes nominatim adhiberi: alioquin fides instrumeti nulla est. Et in deposito clarus est tex. in . d. s. sed is qui depositu. in a the. de insitu. cautel. et fide. colla. vj. dum inquit, Si is qui depositum dat, advocet etiam testes, v possibile est honestos ec side dignos, de non minus tribus. secundo. f. sed oc si quis .eod. titu. de instrii. cautela oc fide. generalius loquitur in Omni
229쪽
L. f. 9. Hoc aut Senatusconsultum. 11
mnico tractu. ait enim sed 5 siquis aut mutui instrumetu aut alterius citiuspiam faciat signa ver hil cuiuspiam. dehinc sequitur in tex. 5c noluerit
hoc in publicu c5fiteri, quod oc in deposito disti
niuimus, non ex ipso videat credibile qae scribatur super mutuo documenta, nisi etia testium haheat praesentia fide dignoru no minus trium. Et
haud multo pὀst inat, sed sola no sussiciete: g
meto alit testiu coli ada. Et in . . si in quis d. eo de cit. de instrv. cautes. 5c fide. Similiter de quo cus cotraelii dicit . in his verbis, aut deponens,
aut mutuas,aut aliter cotrahens. 5c demu subne
etit, Et quidem citu ex scriptura no suffici videbit fides, nisi secundu nram lege adiiciatur credulitas aut praesentia, cor2 quibus cotractus est niseliis aut sorsita nouissimu eius refugia inueneri, mus: dicimus aut ψ ex iureiurando est. Et sic ille rex. a quo sumpta est auth. si quis vult. c. qui potior. in pignore habean. vult legem sit pra relata omnino seruari, r videlicet testes adhiberi ec aduocari ad id,et cotractui praesentes esse et subscribetes se instrumcto. Et forma institimenti tradit
lo. in. l. ghali. c. de tabul. li x. . nos aut . in auth. e tabellio .colla v. 5c in toto rit ut praepo. nona
impera. 5c verbu, adhibere seu aduocare. 8c liis similia rogatione demostr2t. Hoc dicit gl. rebuin. d. l. nuli .ff. de diuor. alleg. l. haeredes. in pris.1f. de testa. Clarius probatur in. g. in te metis in cade. l. ibi,ut licet ad alia rem sint rogati υel cotilem: si tamen ante testimonium certiorentur adtestamentu se esse adhibitos. hanc interpretatio nem glo. approbat Bal. in . d. auth. nisi rogare. c. de testib. adde. l. capite quinto. in n. is ad . l. Iuliade adulter. ibi,ut testes inducat testimonio suturos: non tamen prohibetur inter amicos ex sideagentes quominus ec absque scriptura aut testibus sub side alicuius pactum aut conuenti O con
stitui possit, ut ait dictus. s. si tame quisquam. in
s. in authen. de instrv. cautela reside l. Theopo P .ff. de dote praelega. ubi etiam solet inter mercatores legalitate plenos obseruari. l. Qii intus. Tinanda. melius in . I. si fidei uisor. f. quaedam. T.
manda. l. quoties. s. nec utique. ff. de adminis tu
tor. l. bona fides. T. depositi. et Sed ubi ad sitis
iudicium ventedum eli, non nisi scriptura publica seu authetica sit,credatur. c. .ec. ij. extra de fide instrv. l. contractus. c. deside instau. Et haee inuet ita sunt,υt inquit Iustima. ut perfidia Θc ne
gatio conuincatur, et via salsitatibus non patear,
dicto . . si tamen quisquam. Ad. l. ad fidem. T. de testi. poteli dici Qt non intelligatur in contracti hus, d in at is actibiis praeter eo tractus, ut sola fides rei gestae a testibus fortuitis haberi possit, no aut rogatis. Secundὀ, posset dici, di bii csi gl. in ea. l. illa. l. ad fide. correcta esse per auth. roga ti. Et puto ea veru dicere: in si abs p correctione trasesiduest,ut inquit glo. in . l. dani insecti. g. si is vicinas aedes. in verbo,alius. T. de dam. insect. rima solutio cita est vera et humanior, cui iesiae reo, quicquid Angel. dicat in . dicta authe. roga
ti. repraesi edes glo. in . d. l. nultu. ff. de diuor. Quis Petr. de bel .pti. fuerit prius in eo illius Opi. Ut casus sint speciales in . d. auth. rogati. cui no cosen
tio p supra dicta. Et leges regiae seii ordinariora hac nostra opi. firmat, similiter de gBalis colaedo Fraciae .ppter sicquetes falsitates,quae fuit ronouae costitutiois Iustiniani in tini de testi. N dein str. cautela oc fide. o. in tit . ut praPO.no. impe ra. Et in titu. de tabel. in authenticisqucadmodupraeludia illoru titilloru oc rones earude costitu tionu in . s. supra relatis. positae demonstrat, huic potissime inhametes. Quare ex pdictis opi. Io. de Mola in. d. l. i. g. Ide Labeo. T. de aqua pluuia ar
3 ce. me subscribo, et ut indiciu solist faciat testes, ucortina aut pariete mediu habuerint,p. d. c. quum dilectus extra de succes ab intcs. Consentio asito Cino Θc his u esi secuti sunt in. d. l. t itu. c. de testi. p. d. l. hac c5sultissima. f. i. c. de testa. sis rimula uno instati no diuertendo a loco oes testes sigillatim testatore vidernt,et demu eu testate ii Io in stati audiuerat,si alias sanae mentis sit, Θc in eode loco semir pinaser sit idoneos testes ec cotestes ed. Similiter in cotractibus dico. Cui opi. secosormat uom in. d. l. ij. s. ide Labeo. T. de aqua pluuia arce. Cui adde. l. si s dus. s. si duo. F. de Pisnori. Per que tex. ide notat Flori. in. l. ob carme. g. si testes. m. de tint .vbi addit. I. Arethusa. T. de sta. homi . l. anua. in verbo, de ine. m. si pars haeredi. peta. Cui adde qd' notat Inno. in . c. qualiter θc qii. ij. circa princi .extra de accusa. Nec ob stabit iste rex. a plus mouere pol quocum altero cotra coemopi. restringctem glo. illius . . ide Labeo. ad cotractus,nd aut ad testam eta,glosam recipi eda esse Sed qua hoe Ac seueritate legis aga tur,videlicet poena servorsi ad domest icoru, quidsio auxiliu n5 pbuem cuiusvoce exaudiuerat, α actus ultimo supplicio eos danei,sacilius mo derari debebat, eo facinori pntes no essent, stpraedula. 5 in vult seruosae domesticos morte
danari, a in eo Ioco suo ut quo dAm exaudire potuerint, uis a r piates non fuerint, aut homicidii participes inueti no sint, qae grade est argumetu
Pro glo. an. d. g. ide Labeo. No minus in huc to.
dico ibare solutione a nos data a d. l. ad fide. st. de teiti. qua dixi in cotractibus recipiem no ec, in abus certa forma ad veritate fidei ipsius co traπ4 ctus seu ibatio is instrumeti data est r In his verὀ in quibus instim no desiderar, neq; a lege sorma dat sufficit duorsi testis fides non rogat ora, seu alias fortuitoris. Sed liaec solutio, Quis hona sit,in ulterius dica ad hile tex illa. l. ad fide multa a quaestio erposita differre. Na quu unusquis poppres Ira clamati 5c auxiliu postulanti occurrere debeat quu pol, ut dictu in supra ea. l. s. serui. Vt ab oppressio e liberet : argumeto. l. ti pii rator. E. ad. l. Aul.&. c. extiteris. trade homi. l. h. c. ad
I. Cor. de sica lucta glos. psertim in domo dui, in
qua acclamabat argumeto. d. l. si. c. ad. l. Cor. de
230쪽
sica .ibi, e timc itis domi fuerit. Multo magis in seruo re domestico dicendu est,quu voce dilinota habet,vel melius in domo Mi scitatu fieri,
aut rixantes est . intellexit, cui succurrere nente
xit sussicit em eu scire quoq mo domi fuisse dimns. i. sb.m Od.s d. multa. colla. X. ibi, sciens diim ibi et se. N mouet me. d. l. h. c .eo .m verbis sequetibus,qui prauio erant. Secundὀ, dum dicit,nuula disti iustione super qualitate praesentiae scruo rum Utentes. I erti ὀ,aum dicitur inst. l. vel uiui dias sentire ex quocunque loco, ubicun* senserint dominum periclitantem .ca. licet. si de stu.
me. cotro. inter domi. Θί agna. colla. X. vel in do
πν mo domini rixam aut iurgium esse. t In testibus vero no sufficit eos praesto aut quoquo alio modo praesentes eme,dicia. l. testium. c. de testi. ibi, praesto fuerint solutioni celebratae, hi cu sacra menti religione deposuerunt sub sua praesentia debitu esse solutu. Ex quibus verbis patet opor
tere eos videre contrahentes oc audire oc intelli, gere. g. ec hic vero . in auth. de testi. ibi, praesente e ec audire attestationes. l. i. in princi .isside verborum obliga. tex. cum glo. in . l. l. in Verbo, prae sentibus. c. de erro. aduoca. di gi. ad Verbii, prae sentibus. supplet,& intelligentibus. d. l. die pro
serre. s. coram. ff. de arbi .ec. l. coram issi de verborum signis quod est contra desides scholasticos, qui licet praeceptorem audiant, quae autem dicit non aduertunt neque intelligunt ec sic te stionis doctoris idonei testes ellia non possunt. De qui
bus meminit glo. in. l. unica. in glo. si. c. de stud. liber. urb. Roma. lib. F eli. in dicto. c. quu ca sam. vij. colum .extra detini b. Adde Abba. in . c. si . in gl. i. extra de iura. calum. Cuius dicium Ue,li. rei min. c. licet ex quadam .i . colum .extra de
γε testi. dicit enim, ubi lex r praesentia requirit, de here testem in conspectu esse. alicθ.cle.i. de iudi. sed est melior text. in . hic vero in authen. de testibus colla. vii. S at is supra notatis. Et sic nos ortuita praesentia aut aliter distas sufficit, prout aliquado pradentia a lege accipitur in . l. praesens habetur. 5 . l. seq. is de procura. l. collegarum. Ni absentem. l. q. N. l. ut Alphenus. ff. de verbo.
signiti. Neque susticiens est alterius sensus iudi
. cium per se sine visu, praeterquam in factis anti quis in quibus etia auditus alienus recipitur: uti in diei a. l. si arbiter. st de .pba. quia memoria no lat. Et de eo loquitur die a. l. ij. s. idem Labeo.
ff. de aqua pluuia arcen. l. fi. c. de sacrosan. cccle. ubi per Bald .vide Feli. in .c. praeterea. in verbo, consocios. N in. c. licet ex quadam. in Princi . ex
γγ trade testib. r Nain omnibus sensibus facilior in deceptio quam in visu. Nec respitedum est ad
id antiquu deverbium, pluris esse oculatum te st unum, quam auritos decem. Plautus in Trucul. Ex ea re sumptum quod quae audimus recitari, saepe mendacia credimus. quae vero ipsi vidi mus, certissima eme. hinc Horatius in arte pinimo, Segnius irritant animo demisi a per aurem.
Quam quae sunt oculis subie sta fidelibus. Erebi
dubitatio est,subiicitur res oculis. l. si irrupti . s. sin. T sim . regun. His adde quod plenius Felinotat in dicto. c. quum causam. V. colum. Versi
sed istam conclusionem. extra de testi. reserens quod supra multis similibus confirmaui, visum omnibus sensibus ita posse adaptari, ut licet in tio magis auditui conueniat, nihilominus dicere
potest se vidi me. l. m. s. ideo .ff. de testi. ibi, visi
sunt dicere alia plura supra notavi. Idem de caeteris notat glo. indicto. c. testes. iii. q. ix. in verbo, nouerunt ec viderunt. quam ill hic notat Archi. oc Anto. in dicto. c. quum causam. extra de testi. Prat lictis autem addo quandoque recipim dum esse, auditus testimonium absque visu,con currentibus tameti alijs adminiculis, quae tale te stimonium adiuuare possent,ut inquit tex. in di cto .ca. quu dileeius extra de succei. ab intes. ibi,
alii testes dixerunt se audiuime ipsum in abbatis
praesentia. quod praedictum est consitentem, non tanquam susticienter probantes. sed tanquam vehementer adminiculantes. Et argumento dictae l. ob carmen. s. si testes. in princip. ff. de testib. dudicit seque da esse omnia testimonia ubi testes honestatis N aestimationis sunt, ec negotii qualitas
In text. Et an ultra et intra. De dimonibus,
ultra. dc , infra. quid includant, dicitur in. l. i. s. i. fide ossi. praefec. urb.ubi per Bart. ec Bal.&. l. q. s. deinde quu esset. versi c. oc quia magistratus. fr. de origi. iur. ibi, intra Tyberim oc ultra Tybe
rim. quae . l. confert circa limites iurisdictionum dum de praetore urbano S peregrino loquitur illa. l. h. si quinque consules. vel si intra aut ultra limites iudex cognouerit. de quo in. l. si .sside tu ris di. omni. iudi .ec. l. fili. ubi per Bald. T. de ossi. Praesec. urb. N. l. i. oc. ij. T. de ossa. proconsul. Per Bar. Alo ec Modo. in . l. qui ante Calendas. E. de verb. oblig. alleg. ubi p. l. i. s. si intra. ec. s. seq. m. de succes edicto in. l. si ultra. c. de fideius. γs Intex. r In verbo dianam. Roma. hic dicit ho everbum in iure ciuili rarum esse, sed hoc sit pro pter canoni stas in. ca statutum. de rescrip. lib.
Sed abusive Cano. fuerunt usi hoc vocabulo. Scio. interpretatur in. c. felicis .in verbo, vicinam.
epod. in vi. Iureconsulti vero rectius diaeta diviniueriint in. l. senatus. s. Marcellus. m. de lega. . videlicet Affricanus autoritate Marcelli. Si ma ritus inquit diaeta in uxoris hortis, quos in do tem acceperat, fecerit. Sic diaeta casa est parua, quae in hortis fit ad seruorem solis tollendu seu moderandum, ec hyeme ad standum ad solem. l. aequissimum. s. sed neque diaetas .ec in . s. sin. ibi, vel inter diaetas amoenas .m de usuis. l. ec st iustu radu . . illud. ff. de acceptita. Deseruis diaetariis loquitur. l. qiiaesitu. s. ostiar a. ff. de fundo instrv. N instru .lega. Et inde Vlpianus in . l. saccularii. 9 ff. de extraordi. crimi. t Diaetarios sures appellat qui in aliena coemacula se dirigut surandi ani m , quos plus qua sures puniendos esse ait, No